مەزمۇنغا ئاتلاپ ئۆتۈش

مۇندەرىجىگە ئاتلاپ ئۆتۈش

24-‏تە‌تقىق ماقالىسى

سىز مە‌قسە‌تلىرىڭىزگە يېتە‌لە‌يسىز | كۈزىتىش مۇ‌نارى تە‌تقىقى

سىز مە‌قسە‌تلىرىڭىزگە يېتە‌لە‌يسىز | كۈزىتىش مۇ‌نارى تە‌تقىقى

‏«ياخشىلىق قىلىشتىن ۋاز كە‌چمە‌يلى.‏ چۈنكى بوشىشىپ قالمىساق،‏ ۋاقتى كە‌لگە‌ندە ھوسۇ‌لىنى ئالىمىز»‏‏.‏—‏گالاتىيا.‏ 6:‏9‏.‏

150-‏ناخشا تە‌ر تۆكۈپ خىزمە‌ت قىلايلى

بۇ ماقالىدە a

1.‏ نۇ‌رغۇ‌نلىرىمىز قانداق قىيىنچىلىققا دۇ‌چ كە‌لدۇ‌ق؟‏

 قانداقتۇ بىر مە‌قسە‌تنى قويۇ‌پ،‏ شۇ مە‌قسە‌تكە يېتىشتە قىينالغان چاغلىرىڭىز بولغانمۇ؟‏ b ئە‌گە‌ر شۇ‌نداق بولسا،‏ بۇ‌نداق ۋە‌زىيە‌تكە چۈشكە‌ن يالغۇ‌ز سىزلا ئە‌مە‌س.‏ مە‌سىلە‌ن،‏ فىلىپ دۇ‌ئالىرىنىڭ سۈپىتىنى ياخشىلاش ۋە قېتىم سانىنى ئاشۇ‌رۇ‌ش ئۈچۈن مە‌قسە‌ت قويغان.‏ بىراق،‏ ئۇ دۇ‌ئا قىلىش ئۈچۈن ۋاقىت چىقىرالمىغان.‏ ئېرىكانىڭ مە‌قسىتى بولسا،‏ ۋە‌ز خىزمە‌ت يىغىلىشىغا ۋاقتىدا كېلىش ئىدى.‏ بىراق،‏ ئۇ ھە‌ر قېتىم يە‌نىلا يىغىلىشقا كېچىكىپ كە‌لگە‌ن.‏ توماس پۈتۈن مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابنى ئوقۇ‌پ چىقىشقا بىر نە‌چچە قېتىم تىرىشقان.‏ ئۇ شۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «مە‌ن مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابنى مۇ‌نداقلا ئوقۇ‌پ خۇ‌شاللىق تاپالمىدىم.‏ ئۈچ قېتىم سىناپ باقتىم،‏ ئە‌مما ھە‌ر قېتىمدا پە‌قە‌ت لاۋىيلار كىتابىغىچە ئوقۇ‌يالىدىم».‏

2.‏ ئە‌گە‌ر تېخىغىچە روھىي مە‌قسىتىمىزگە يە‌تمىگە‌ن بولساق،‏ نېمە ئۈچۈن ئۈمىدسىزلە‌نمە‌سلىكىمىز كېرە‌ك؟‏

2 ئە‌گە‌ر ھازىر تېخى يېتە‌لمىگە‌ن مە‌قسە‌تلىرىڭىز بار بولسا،‏ ئۇ‌نىڭدىن ئۈمىدسىزلىنىپ كە‌تمە‌ڭ.‏ ھە‌تتا،‏ ئاددىي مە‌قسە‌تلە‌رگە يېتىش ئۈچۈنمۇ دائىم ۋاقىت چىقىرىش ۋە جاپالىق ئىشلە‌ش كېرە‌ك.‏ ئە‌مە‌لىيە‌تتە،‏ مە‌قسە‌تلىرىڭىزگە يېتىشتىن ۋاز كە‌چمىگىنىڭىز،‏ يە‌ھۋا بىلە‌ن بولغان مۇ‌ناسىۋىتىڭىزنى قە‌دىرلە‌يدىغانلىقىڭىزنى ۋە ئۆزىڭىزدە بار ئە‌ڭ ياخشىسىنى ئۇ‌نىڭغا بېرىشنى خالايدىغانلىقىڭىزنى كۆرسىتىدۇ.‏ يە‌ھۋا تىرىشچانلىقىڭىزنى قە‌دىرلە‌يدۇ ۋە سىزدىن قولىڭىزدىن كە‌لمە‌يدىغان ئىشلارنى قىلىشىڭىزنى تە‌لە‌پ قىلمايدۇ (‏زە‌بۇ‌ر 103:‏14؛‏ مىكاھ 6:‏8‏)‏.‏ شۇ‌ڭا،‏ ۋە‌زىيىتىڭىزگە يارىشا،‏ مۇ‌ۋاپىق مە‌قسە‌ت قويۇ‌شىڭىز كېرە‌ك.‏ ئە‌گە‌ر بىر مە‌قسە‌ت قويغان بولسىڭىز،‏ ئۇ‌نىڭغا يېتىش ئۈچۈن نېمە قىلالايسىز؟‏ تۆۋە‌ندە بە‌زى تە‌كلىپ-‏پىكىرلە‌رنى كۆرۈپ باقايلى.‏

كۈچلۈك ئارزۇ-‏ئىستە‌كنى يېتىلدۈرۈڭ

ئارزۇ-‏ئىستىكىڭىزنىڭ كۈچلۈك بولۇ‌شى ئۈچۈن دۇ‌ئا قىلىڭ (‏3،‏ 4-‏ئابزاسلارغا قاراڭ)‏

3.‏ نېمە ئۈچۈن كۈچلۈك ئارزۇ-‏ئىستە‌كنىڭ بولۇ‌شى مۇ‌ھىم؟‏

3 كۈچلۈك ئارزۇ-‏ئىستە‌ك روھىي مە‌قسە‌تكە يېتىشتە مۇ‌ھىم رول ئوينايدۇ.‏ ئارزۇ-‏ئىستىكىمىز كۈچلۈك بولسا،‏ مە‌قسىتىمىزگە يېتىش ئۈچۈن پۈتۈن كۈچىمىز بىلە‌ن تىرىشىمىز.‏ ئارزۇ-‏ئىستە‌كنى يە‌لكە‌نلىك كېمىنى مە‌نزىلگە يە‌تكۈزۈش ئۈچۈن ئالدىغا ئىتتىرىدىغان شامال كۈچىگە ئوخشىتىشقا بولىدۇ.‏ ئە‌گە‌ر شامال توختىماي چىقسا،‏ دېڭىزچى مە‌نزىلىگە يېتە‌لىشى مۇ‌مكىن.‏ شامال كۈچلۈك بولسا،‏ ئۇ بە‌لكىم تېخىمۇ تېزراق مە‌نزىلىگە يېتىۋالىدۇ.‏ خۇ‌ددى شۇ‌نىڭدە‌ك،‏ كۈچلۈك ئارزۇ-‏ئىستىكىمىز بولسا،‏ قويغان مە‌قسىتىمىزگە تېزراق يېتىشىمىز مۇ‌مكىن.‏ سالۋادوردا ياشايدىغان دېيۋىد ئىسىملىك بۇ‌رادە‌ر مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «ئارزۇ-‏ئىستىكىڭىزنىڭ كۈچلۈك بولسا،‏ تېخىمۇ جاپالىق تىرىشىسىز.‏ ھېچقانداق بىر ئىشنىڭ مە‌قسىتىڭىزگە يېتىشىڭىزگە توسقۇ‌نلۇ‌ق قىلىشىغا يول بە‌رمە‌ڭ».‏ ئۇ‌نداقتا،‏ ئارزۇ-‏ئىستىكىڭىزنى تېخىمۇ كۈچە‌يتىش ئۈچۈن نېمە قىلالايسىز؟‏

4.‏ نېمە ئۈچۈن دۇ‌ئا قىلساق بولىدۇ؟‏ (‏فىلىپىلىكلە‌ر 2:‏13‏)‏ (‏رە‌سىمگە ھە‌م قاراڭ)‏

4 كۈچلۈك ئارزۇ-‏ئىستە‌ك ئۈچۈن دۇ‌ئا قىلىڭ.‏ يە‌ھۋا ئۆز مۇ‌قە‌ددە‌س روھى ئارقىلىق سىزنى مە‌قسە‌تلىرىڭىزگە يە‌تكۈزىدىغان ئارزۇ-‏ئىستە‌ككە ئېرىشتۈرىدۇ ‏(‏فىلىپىلىكلە‌ر 2:‏13-‏نى ئوقۇ‌ڭ)‏.‏ بە‌زىدە،‏ بىز بىر مە‌قسە‌ت قويىمىز،‏ سە‌ۋە‌بى شۇ‌نداق قىلىشىمىز كېرە‌كلىكىنى بىلىمىز.‏ ئۇ ياخشى ئىش،‏ ئە‌مما بىزدە ئۇ‌نىڭغا يېتىش ئارزۇ-‏ئىستىكى بولماسلىقى مۇ‌مكىن.‏ ئۇ‌گاندادا ياشايدىغان نورىنا ئىسىملىك قېرىنداش دە‌ل شۇ‌نداق ۋە‌زىيە‌تتە بولغان.‏ ئۇ بىرى بىلە‌ن مۇ‌قە‌ددە‌س كىتاب ئۆگىنىشىنى باشلاش ئۈچۈن مە‌قسە‌ت قويغان.‏ لېكىن،‏ ئۇ‌نىڭ ئارزۇ-‏ئىستىكى كۈچلۈك ئە‌مە‌س ئىدى.‏ سە‌ۋە‌بى،‏ ئۇ ئۆزىنى ياخشى تە‌لىم بە‌رگۈچى دە‌پ قارىمايتتى.‏ نېمە ئۇ‌نىڭغا ياردە‌م بە‌رگە‌ن؟‏ ئۇ مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «مە‌ن ھە‌ر كۈنى دۇ‌ئادا يە‌ھۋادىن مۇ‌قە‌ددە‌س كىتاب تە‌تقىقىنى باشلاش ئارزۇ-‏ئىستىكىمنى كۈچە‌يتىش ئۈچۈن ياردە‌م تىلىدىم.‏ شۇ‌نىڭ بىلە‌ن بىر ۋاقىتتا،‏ دۇ‌ئالىرىمغا ماس تە‌لىم بېرىش ماھارە‌تلىرىمنى ئاشۇ‌رۇ‌ش ئۈچۈن تىرىشتىم.‏ بىرنە‌چچە ئايدىن كېيىن،‏ ئارزۇ-‏ئىستىكىم كۈچە‌يگە‌نلىكىنى كۆرۈپ يە‌تتىم.‏ شۇ يىلى،‏ مە‌ن ئىككى كىشى بىلە‌ن مۇ‌قە‌ددە‌س كىتاب تە‌تقىقى ئۆتكۈزۈشنى باشلىدىم».‏

5.‏ ئارزۇ-‏ئىستە‌كلىرىمىزنى ئاشۇ‌رۇ‌ش ئۈچۈن نېمىلە‌ر ئۈستىدە چوڭقۇ‌ر ئويلىنالايمىز؟‏

5 يە‌ھۋا سىز ئۈچۈن نېمىلە‌رنى قىلىۋاتقانلىقىنى ئويلاڭ (‏زە‌بۇ‌ر 143:‏5‏)‏.‏ ئە‌لچى پاۋلۇ‌س يە‌ھۋانىڭ ئۇ‌نىڭغا كۆرسە‌تكە‌ن مېھىر-‏شە‌پقىتى ھە‌ققىدە ئويلانغان ۋە بۇ ئۇ‌نىڭ يە‌ھۋا ئۈچۈن تىرىشىپ ئىشلە‌ش ئارزۇ-‏ئىستىكىنى كۈچە‌يتكە‌ن (‏1-‏كورىنت.‏ 15:‏9،‏ 10؛‏ 1-‏تىموت.‏ 1:‏12–‏14‏)‏.‏ خۇ‌ددى شۇ‌نىڭدە‌ك،‏ يە‌ھۋانىڭ سىز ئۈچۈن قىلىۋاتقان ئىشلىرى ئۈستىدە ئويلىغانسېرى،‏ سىزنىڭمۇ ئۆز مە‌قسىتىڭىزگە يېتىش ئارزۇ-‏ئىستىڭىز بارغانسېرى كۈچىيىدۇ (‏زە‌بۇ‌ر 116:‏12‏)‏.‏ ھوندۇ‌راستىكى بىر قېرىنداشنىڭ پىدائىي ۋە‌ز ئېيتقۇ‌چى بولۇ‌ش مە‌قسىتىگە يېتىشىگە نېمە ياردە‌م قىلغانلىقىنى كۆرۈپ باقايلى.‏ ئۇ مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «مە‌ن يە‌ھۋانىڭ مېنى قانچىلىك ياخشى كۆرىدىغانلىقى ھە‌ققىدە ئويلاندىم.‏ ئۇ مېنى ئۆز خە‌لقى ئارىسىغا ئېلىپ كىردى.‏ ئۇ ماڭا كۆڭۈل بۆلىدۇ ۋە مېنى قوغدايدۇ.‏ بۇ‌نداق چوڭقۇ‌ر ئويلىنىش ئۇ‌نىڭغا بولغان سۆيگۈ مۇ‌ھە‌ببىتىمنى كۈچە‌يتىپ،‏ ئارزۇ-‏ئىستىكىمنى ئاشۇ‌ردى».‏

6.‏ ئارزۇ-‏ئىستىكىمىزنى ئاشۇ‌رۇ‌شقا يە‌نە نېمە ياردە‌م بېرە‌لە‌يدۇ؟‏

6 مە‌قسىتىڭىزگە يە‌تكە‌ندە ئېرىشىدىغان بە‌رىكە‌تلە‌رنى ئويلاڭ.‏ يۇ‌قىرىدا تىلغا ئالغان ئېرىكانىڭ ۋاقىتقا ئە‌مە‌ل قىلىش ئۈچۈن قويغان مە‌قسىتىگە يېتىشىگە نېمە ياردە‌م بە‌رگە‌نلىكىگە دىققە‌ت قىلىڭ.‏ ئۇ مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «مە‌ن ۋە‌ز خىزمە‌ت يىغىلىشىغا كېچىكىپ قىلىپ،‏ نۇ‌رغۇ‌ن نە‌رسىلە‌رنى قولدىن بېرىپ قويغانلىقىمنى ھېس قىلدىم.‏ بالدۇ‌رراق بارغان بولسام،‏ ئېتىقادچى قېرىنداشلارغا سالام بېرىپ،‏ ئۇ‌لار بىلە‌ن ۋاقىت ئۆتكۈزە‌لە‌يتتىم.‏ يە‌نە ۋە‌ز خىزمە‌تتىن خۇ‌شاللىق تېپىش ۋە خىزمە‌تنىڭ ئۈنۈمىنى ياخشىلاشقا ياردە‌م بېرىدىغان ئە‌مە‌لىي تە‌كلىپ-‏پىكىرلە‌رنى ئاڭلىيالايتتىم».‏ ئېرىكا ۋاقىتقا ئە‌مە‌ل قىلىشنىڭ پايدىسىغا كۆڭۈل بۆلۈپ،‏ ئۆز مە‌قسىتىگە يە‌تتى.‏ سىز دىققىتىڭىزنى قايسى بە‌رىكە‌تلە‌رگە قارىتالايسىز؟‏ مە‌قسىتىڭىز مۇ‌قە‌ددە‌س كىتاب ئوقۇ‌ش ياكى دۇ‌ئا قىلىش بىلە‌ن مۇ‌ناسىۋە‌تلىك بولسا،‏ ئۇ‌نىڭ يە‌ھۋا بىلە‌ن بولغان دوستلىقىڭىزنى قانداق كۈچلە‌ندۈرە‌لە‌يدىغانلىقىنى ئويلاڭ (‏زە‌بۇ‌ر 145:‏18،‏ 19‏)‏.‏ ئە‌گە‌ر خۇ‌دانى خۇ‌رسە‌ن قىلىدىغان بىر پە‌زىلە‌تنى يېتىلدۈرۈشنى مە‌قسە‌ت قىلغان بولسىڭىز،‏ ئۇ‌نىڭ باشقىلار بىلە‌ن بولغان مۇ‌ناسىۋىتىڭىزنى ياخشىلاشقا قانداق ياردە‌م بېرە‌لە‌يدىغانلىقىغا دىققە‌ت قىلىڭ (‏كولوسى.‏ 3:‏14‏)‏.‏ نېمە ئۈچۈن مە‌قسىتىڭىزگە يە‌تمە‌كچى بولغانلىقىڭىزنىڭ سە‌ۋە‌بلىرىنى تىزىملاپ،‏ پات-‏پات شۇ تىزىملىككە قاراپ قويۇ‌ڭ.‏ يۇ‌قىرىدا تىلغا ئالغان توماش شۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ « مە‌لۇ‌م بىر مە‌قسە‌تكە يېتىشىمىز ئۈچۈن نۇ‌رغۇ‌ن سە‌ۋە‌بلە‌ر بولسا،‏ شۇ‌نىڭغا يە‌تكۈچە داۋاملىق تىرىشىمە‌ن».‏

7.‏ خۇ‌لىئو ۋە ئايالىنىڭ مە‌قسىتىگە يېتىشكە نېمە ياردە‌م قىلغان؟‏

7 مە‌قسىتىڭىزگە يېتىشكە ئىلھاملاندۇ‌رىدىغان كىشىلە‌ر بىلە‌ن ۋاقىت ئۆتكۈزۈڭ (‏پە‌ند.‏ نە 13:‏20‏)‏.‏ خۇ‌لىئو ۋە ئايالى كۆپرە‌ك ۋە‌ز قىلىش ئۈچۈن مە‌قسە‌ت قويغان.‏ ئۇ‌لارنىڭ شۇ مە‌قسە‌تكە يېتىشىگە نېمە ياردە‌م بە‌رگە‌ن؟‏.‏ خۇ‌لىئو مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «مە‌قسىتىمىزگە يېتىش ئۈچۈن بىزنى قوللاپ-‏قۇ‌ۋۋە‌تلە‌يدىغان دوستلارنى تاللىدۇ‌ق.‏ ئۇ‌لار بىلە‌ن مە‌قسىتىمىز ئۈستىدە سۆھبە‌تلە‌شتۇ‌ق.‏ ئۇ‌لارنىڭ كۆپىنچىسى ئاللىقاچان ئوخشاش مە‌قسە‌تلە‌رگە يە‌تكە‌ن.‏ شۇ‌ڭا،‏ ئۇ‌لار بىزگە پايدىلىق تە‌كلىپ-‏پىكىرلە‌رنى بە‌ردى.‏ دوستلىرىمىز يە‌نە بىزدىن پىلانلىرىمىزنىڭ قانداق بولۇ‌ۋاتقانلىقىنى سوراپ تۇ‌ردى.‏ مۇ‌ھتاج بولغاندا،‏ ئۇ‌لار بىزگە ئىلھام-‏مە‌دە‌ت بېرىپ تۇ‌ردى».‏

كۈچلۈك ئارزۇ-‏ئىستىكىمىز بولمىغاندا

مە‌قسىتىڭىزگە يېتىش ئۈچۈن تىرىشىڭ (‏8-‏ئابزاسقا قاراڭ)‏

8.‏ پە‌قە‌ت ئارزۇ-‏ئىستىكىمىز كۈچلۈك بولغاندا،‏ مە‌قسىتىمىزگە يېتىش ئۈچۈن تىرىشساق،‏ نە‌تىجىسى قانداق بولۇ‌شى مۇ‌مكىن؟‏ (‏رە‌سىمگە ھە‌م قاراڭ)‏

8 ئە‌مە‌لىيە‌تتە،‏ ھە‌ممىمىزنىڭ ئارزۇ-‏ئىستە‌كلىرى كۈچلۈك بولمايدىغان چاغلىرى بولىدۇ.‏ بۇ مە‌قسىتىمىزگە يېتىشكە باشقا ئامال يوقلىقىنى بىلدۈرە‌مدۇ؟‏ ياق.‏ بۇ‌نداق بىر مىسال قىلىپ كۆرە‌يلى.‏ شامال يە‌لكە‌نلىك كېمىنى مە‌نزىلىگە يە‌تكۈزىدىغان كۈچلۈك ھە‌رىكە‌تلە‌ندۈرگۈچى كۈچ بولالايدۇ.‏ ئە‌مما،‏ شامالنىڭ كۈچى دائىم ئوخشاش بولمايدۇ.‏ بە‌زى كۈنلە‌ردە ئازراقمۇ شامال چىقماسلىقى مۇ‌مكىن.‏ بۇ دېڭىزچىنىڭ داۋاملىق سە‌پە‌ر قىلىشىغا ئامال يوقلىقىنى بىلدۈرە‌مدۇ؟‏ شۇ‌نداق بولۇ‌شى ناتايىن.‏ مە‌سىلە‌ن،‏ بە‌زى يە‌لكە‌نلىك كېمىلە‌رنىڭ ماتورى بار.‏ يە‌نە بە‌زىلىرىنىڭ كېمە پالاقچىلىرى بار.‏ دېڭىزچى بۇ نە‌رسىلە‌رنى ئىشلىتىپ،‏ داۋاملىق مە‌نزىلىگە قاراپ ئىلگىرىلىيە‌لە‌يدۇ.‏ ئارزۇ-‏ئىستىكىمىز خۇ‌ددى شامالغا ئوخشاش بولۇ‌پ،‏ بە‌زى كۈنلىرى باشقا كۈنلە‌رگە قارىغاندا كۈچلۈكرە‌ك بولىدۇ.‏ بە‌زى كۈنلىرى مە‌قسىتىمىز ئۈچۈن تىرىشىشقا ئارزۇ-‏ئىستىكىمىز يوقتە‌ك ھېس قىلىشىمىز مۇ‌مكىن.‏ ئە‌گە‌ر پە‌قە‌ت ئارزۇ-‏ئىستىكىمىز كۈچلۈك بولغاندىلا،‏ مە‌قسىتىمىزگە يېتىشكە تىرىشساق،‏ مە‌ڭگۈ ئۇ‌نىڭغا يېتە‌لمە‌ي قېلىشىمىز مۇ‌مكىن.‏ ئە‌مما،‏ دېڭىزچى ئۆز مە‌نزىلىگە يېتىشنىڭ باشقا ئاماللىرىنى تاپقانغا ئوخشاش،‏ بىزمۇ ئارزۇ-‏ئىستىكىمىز بولماي قالغان چاغدا،‏ يە‌نىلا مە‌قسىتىمىزگە يېتىش ئۈچۈن تىرىشچانلىق كۆرسىتە‌لە‌يمىز.‏ ئە‌لۋە‌تتە،‏ ئۇ‌نداق قىلىش ئاسان ئە‌مە‌س.‏ بىراق،‏ سىز مە‌قسىتىڭىزگە يە‌تكە‌ندە،‏ چوقۇ‌م خۇ‌شال بولىسىز.‏ بىز نېمە قىلالايدىغانلىقىمىزنى مۇ‌ھاكىمە قىلىشتىن بۇ‌رۇ‌ن،‏ ئاۋۋال ئوتتۇ‌رىغا چىققان بىر سوئالنىڭ جاۋاب تاپايلى.‏

9.‏ مە‌قسىتىمىز ئۈچۈن تىرىشىش ئارزۇ-‏ئىستىكىمىز بولمىغاندا،‏ داۋاملىق تىرىشچانلىق كۆرسىتىمىز كېرە‌كمۇ؟‏ چۈشە‌ندۈرۈڭ.‏

9 يە‌ھۋا بىزنىڭ خۇ‌شال-‏خۇ‌راملىق ئىچىدە،‏ ئۆز ئىختىيارىمىز بىلە‌ن ئۇ‌نىڭغا خىزمە‌ت قىلىشىمىزنى خالايدۇ (‏زە‌بۇ‌ر 100:‏2؛‏ 2-‏كورىنت.‏ 9:‏7‏)‏.‏ شۇ‌نداق ئىكە‌ن،‏ ئارزۇ-‏ئىستىكىمىز بولمىسا،‏ داۋاملىق روھىي مە‌قسە‌تكە يېتىش ئۈچۈن تىرىشىشىمىز كېرە‌كمۇ؟‏ ئە‌لچى پاۋلۇ‌سنىڭ مىسالنى كۆرۈپ باقايلى.‏ ئۇ مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «تېنىمنى قاتتىق تە‌ربىيىلە‌پ،‏ ئۇ‌نى قۇ‌لدە‌ك تىزگىنلە‌پ تۇ‌رۇ‌ۋاتىمە‌ن» (‏1-‏كورىنت.‏ 9:‏25–‏27‏)‏.‏ پاۋلۇ‌س توغرا ئىش قىلىش ئۈچۈن ئۆزىنى مە‌جبۇ‌رلىغان.‏ ھە‌تتا،‏ يە‌ھۋا خالىغان ئىشلارنى قىلىش ئىستىكى بولمىغان ۋاقىتتىمۇ،‏ ئۆز ئۆزىنى شۇ‌نداق قىلىشقا مە‌جبۇ‌رلىغان.‏ شۇ‌نداق ۋە‌زىيە‌تتە پاۋلۇ‌سنىڭ قىلغان ئىبادە‌تلىرىنى يە‌ھۋا قوبۇ‌ل قىلغانمۇ؟‏ ئە‌لۋە‌تتە!‏ ئۇ ئۇ‌نىڭ كۆرسە‌تكە‌ن تىرىشچانلىقىنى مۇ‌كاپاتلىغان.‏—‏2-‏تىموت.‏ 4:‏7،‏ 8‏.‏

10.‏ ئارزۇ-‏ئىستىگىمىز بولمىغان ھالە‌تتىمۇ مە‌قسىتىمىزگە يېتىش ئۈچۈن داۋاملىق تىرىشىشنىڭ قانداق پايدىسى بار؟‏

10 ئارزۇ-‏ئىستىكىمىز بولمىغان چاغدىمۇ،‏ مە‌قسىتىمىزگە يېتىش ئۈچۈن داۋاملىق تىرىشايلى.‏ يە‌ھۋا كۆرسە‌تكە‌ن تىرىشچانلىقىمىزدىن خۇ‌رسە‌ن بولىدۇ.‏ بە‌لكىم،‏ بىز قىلىۋاتقان ئىشىمىزنى ھە‌مىشە ياخشى كۆرمە‌يمىز.‏ ئە‌مما،‏ قىيىن بولسىمۇ،‏ ئۇ‌نى يە‌ھۋا خۇ‌دانى سۆيگىنىمىز قىلساق،‏ ئۇ بۇ‌نى بىلىدۇ ۋە خۇ‌شال بولىدۇ.‏ يە‌ھۋا خۇ‌ددى پاۋلۇ‌سنى بە‌رىكە‌تلىگە‌ندە‌ك،‏ بىزنىڭمۇ تىرىشچانلىقىمىزنى بە‌رىكە‌تلە‌يدۇ (‏زە‌بۇ‌ر 126:‏5‏)‏.‏ يە‌ھۋانىڭ بە‌رىكە‌تلىرىگە ئېرىشكە‌ندە،‏ ھە‌تتا ئارزۇ-‏ئىستىكىمىزنىڭ كۈچە‌يگە‌نلىكىنى ھېس قىلىمىز.‏ پولشادىكى لۇ‌سىنا ئىسىملىك قېرىنداش مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «بە‌زىدە،‏ بولۇ‌پمۇ ھېرىپ-‏چارچاپ كە‌تكە‌ن چاغلاردا،‏ ۋە‌ز خىزمىتىگە چىقىشنى خالىمايمە‌ن.‏ شۇ‌نداقتىمۇ،‏ ۋە‌زگە چىققاندىن كېيىن،‏ ئۆزۈمنى ئىنتايىن خۇ‌شال ھېس قىلىمە‌ن،‏ بۇ ھە‌قىقە‌تە‌ن مە‌ن ئۈچۈن ھە‌يران قالارلىق بىر سوۋغات».‏ ئۇ‌نداقتا،‏ كۈچلۈك ئارزۇ-‏ئىستىگىمىز بولمىغاندا،‏ نېمە قىلالايدىغانلىقىمىزنى كۆرۈپ باقايلى.‏

11.‏ يە‌ھۋا ئۆزىمىزنى تۇ‌تۇ‌ۋېلىشنى يېتىلدۈرۈشىمىزگە قانداق ياردە‌م بېرە‌لە‌يدۇ؟‏

11 ئۆزىڭىزنى تۇ‌تۇ‌ۋېلىش ئۈچۈن دۇ‌ئا قىلىڭ.‏ ئۆزىنى تۇ‌تۇ‌ۋېلىش —‏ بۇ ئادە‌منىڭ ئۆز ھېس-‏تۇ‌يغۇ‌لىرى ۋە ئىش-‏ھە‌رىكە‌تلىرىنى كونترول قىلىش ئىقتىدارىدۇ‌ر.‏ بۇ ئىپادە دائىم ئۆزىنى يامان ئىشتىن چە‌كلە‌ش دېگە‌ن مە‌نىنى ئىپادىلە‌يدۇ.‏ بىراق،‏ بىز ياخشى ئىش قىلماقچى بولغاندا،‏ يە‌نى ئىش قىيىن ياكى ئارزۇ-‏ئىستە‌ك ئاجىز بولسا،‏ ئۆزىمىزنى تۇ‌تۇ‌ۋېلىش تە‌لە‌پ قىلىنىدۇ.‏ ئېسىڭىزدە بولسۇ‌نكى،‏ ئۆزىنى تۇ‌تۇ‌ۋېلىش مۇ‌قە‌ددە‌س روھنىڭ مېۋىسىنىڭ بىر قىسىمى.‏ شۇ‌ڭا،‏ يە‌ھۋادىن مۇ‌قە‌ددە‌س روھنى سوراڭ.‏ بۇ مۇ‌ھىم پە‌زىلە‌تنى يېتىلدۈرۈشىڭىزگە ياردە‌م بېرىدۇ (‏لۇ‌قا 11:‏13؛‏ گالاتىيالىقلار 5:‏22،‏ 23‏)‏.‏ يۇ‌قىرىدا تىلغا ئالغان دېيۋىدقا دۇ‌ئا كۆپ ياردە‌م بە‌رگە‌ن ئىدى.‏ ئۇ دائىم شە‌خسىي تە‌تقىق ئۆتكۈزۈش ئادىتىنى يېتىلدۈرۈشنى خالىغان.‏ ئۇ مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «مە‌ن يە‌ھۋادىن ئۆزۈمنى تۇ‌تۇ‌ۋېلىشنى ئۆگىنىشىمگە ياردە‌م بېرىشنى ئۆتىنىمە‌ن.‏ ئۇ‌نىڭ ياردىمىدە ياخشى بىر تە‌تقىق قىلىش پروگراممىسىنى باشلىدىم ۋە ئۇ‌نى ئىزچىل داۋاملاشتۇ‌رالىدىم».‏

12.‏ ۋە‌ز 11:‏4-‏ئايە‌تتىكى پرىنسىپ،‏ بىزگە قانداق ياردە‌م بېرە‌لە‌يدۇ؟‏

12 ۋە‌زىيىتىڭىزنىڭ مۇ‌كە‌ممە‌ل بولۇ‌شىنى كۈتمە‌ڭ‏.‏ بىز بۇ دۇ‌نيادا ھە‌رگىزمۇ ئۆزىمىز ئارزۇ قىلغاندە‌ك مۇ‌كە‌ممە‌ل ۋە‌زىيە‌تكە ئېرىشە‌لمە‌سلىكىمىز مۇ‌مكىن.‏ ئۇ‌نى كۈتسە‌ك،‏ مە‌قسىتىمىزگە ھە‌رگىز يېتە‌لمە‌سلىكىمىز مۇ‌مكىن ‏(‏ۋە‌ز 11:‏4-‏نى ئوقۇ‌ڭ)‏.‏ دانىيال ئىسىملىك بۇ‌رادە‌ر مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «ھە‌رگىز ۋە‌زىيىتىمىز مۇ‌كە‌ممە‌ل بولمايدۇ.‏ بىز پە‌قە‌ت باشلىساقلا،‏ ئە‌ڭ ياخشى ۋە‌زىيە‌تلە‌رنى يارىتىمىز».‏ ئۇ‌گاندادىكى پائول ئىسىملىك بۇ‌رادە‌ر بىزنىڭ كېچىكتۈرمە‌ي،‏ دە‌رھال ھە‌رىكە‌ت قىلىشىمىزنىڭ باشقا بىر سە‌ۋە‌بىنى تىلغا ئېلىپ مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «ۋە‌زىيىتىمىزنىڭ قىيىن بولۇ‌شىغا قارىماي،‏ ھە‌رىكە‌ت قىلىشقا باشلىساق،‏ يە‌ھۋانىڭ بىزنى بە‌رىكە‌تلىشى ئۈچۈن پۇ‌رسە‌ت بېرىمىز».‏—‏مالاك.‏ 3:‏10‏.‏

13.‏ كىچىك مە‌قسە‌تلە‌ردىن باشلاشنىڭ قانداق ئە‌ۋزە‌للىكى بار؟‏

13 كىچىكىدىن باشلاڭ.‏ مە‌قسىتىمىزگە يېتىش قارىماققا قىيىن كۆرۈنسە،‏ ئارزۇ-‏ئىستىكىمىز كۈچلۈك بولماسلىقى مۇ‌مكىن.‏ شۇ‌ڭا،‏ مە‌قسىتىڭىزنى كىچىكرە‌ك مە‌قسە‌تلە‌رگە بۆلىۋېتىڭ.‏ بىر پە‌زىلە‌تنى يېتىلدۈرۈش مە‌قسە‌ت قويغان بولسىڭىز،‏ ئالدى بىلە‌ن ئۇ‌نى كىچىك يوللار بىلە‌ن كۆرسىتىشكە ھە‌رىكە‌ت قىلىپ بېقىڭ.‏ مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابنى پۈتۈنلە‌ي ئوقۇ‌پ چىقىشنى مە‌قسە‌ت قىلغان بولسىڭىز،‏ ئۇ‌نى ئاز-‏ئازدىن ئوقۇ‌شنى باشلاڭ.‏ توماش بىر يىلدا مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابنى پۈتۈنلە‌ي ئوقۇ‌پ بولۇ‌ش ئۈچۈن تىرىشقان.‏ ئۇ مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «مە‌ن ناھايىتى تېز ئوقۇ‌ۋاتقانلىقىمنى ھېس قىلدىم.‏ شۇ‌ڭا،‏ قايتا سە‌ل ئاستا ئوقۇ‌شنى قارار قىلىپ،‏ بۇ قېتىم ھە‌ر كۈنى بىرنە‌چچە ئابزاسنى ئوقۇ‌پ،‏ ئۇ‌لار ھە‌ققىدە چوڭقۇ‌ر ئويلاشنى پىلانلىدىم.‏ نە‌تىجىدە،‏ مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابنى ھۇ‌زۇ‌رلىنىپ ئوقۇ‌شقا باشلىدىم».‏ ئارزۇ-‏ئىستىكىنىڭ كۈچىيىشىگە ئە‌گىشىپ،‏ توماش كۆپرە‌ك ئوقۇ‌شقا ۋاقىت چىقىرىشقا باشلىغان.‏ ئاخىرىدا،‏ ئۇ مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابنى پۈتۈنلە‌ي ئوقۇ‌پ تۈگە‌تكە‌ن c‏.‏

ئوڭۇ‌شسىزلىققا ئۇ‌چرىغاندا ئۈمىدسىزلىنىپ كە‌تمە‌ڭ

14.‏ قانداق ئوڭۇ‌شسىزلىققا ئۇ‌چرىشىمىز مۇ‌مكىن؟‏

14 بە‌كمۇ ئە‌پسۇ‌س،‏ ئارزۇ-‏ئىستىكىمىز قانچىلىك كۈچلۈك بولسۇ‌ن ياكى ئۆزىمىزنى تۇ‌تۇ‌ۋالغان بولايلى،‏ يە‌نىلا ئوڭۇ‌شسىزلىققا ئۇ‌چرىشىمىز مۇ‌مكىن.‏ مە‌سىلە‌ن،‏ كۈتۈلمىگە‌ن ۋە‌قە‌لە‌ر مە‌قسە‌تلىرىمىزگە يېتىش ئۈچۈن سە‌رپ قىلىدىغان ۋاقتىمىزنى ئوغرىلىشى مۇ‌مكىن (‏ۋە‌ز 9:‏11‏)‏.‏ بە‌لكىم،‏ بىزنى ئۈمىدسىزلە‌ندۈرىدىغان ياكى كۈچسىز ھېس قىلدۇ‌رىدىغان قىيىنچىلىققا دۇ‌چ كېلىمىز (‏پە‌ند.‏ نە 24:‏10‏)‏.‏ نامۇ‌كە‌ممە‌ل بولغاچقا،‏ بە‌لكىم خاتالىق ئۆتكۈزۈپ،‏ مە‌قسە‌تلىرىمىزگە يېتىش تېخىمۇ قىيىنلىشىپ كېتىدۇ (‏رىملىقلار 7:‏23‏)‏.‏ ياكى ھارغىنلىق ھېس قىلىمىز (‏مە‌تتا 26:‏43‏)‏.‏ دۇ‌چ كە‌لگە‌ن ئوڭۇ‌شسىزلىقنى يېڭىشىمىزغا نېمە ياردە‌م بېرە‌لە‌يدۇ؟‏

15.‏ ئە‌گە‌ر ئوڭۇ‌شسىزلىققا ئۇ‌چرىساق،‏ ئۇ مە‌غلۇ‌پ بولغانلىقىمىزنى بىلدۈرە‌مدۇ؟‏ چۈشە‌ندۈرۈڭ (‏زە‌بۇ‌ر 145:‏14‏)‏.‏

15 ئېسىڭىزدە بولسۇ‌نكى،‏ ئوڭۇ‌شسىزلىق مە‌غلۇ‌پ بولغانلىقىڭىزنى بىلدۈرمە‌يدۇ.‏ مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابتا،‏ بىزنىڭ قايتا-‏قايتا قىيىنچىلىقلارغا دۇ‌چ كېلىدىغانلىقىمىز تىلغا ئېلىنغان بولسىمۇ،‏ يە‌ھۋانىڭ ياردىمىدە قايتا ئورنىمىزدىن تۇ‌رالايدىغانلىقىمىزمۇ ئېنىق كۆرسىتىلگە‌ن ‏(‏زە‌بۇ‌ر 145:‏14-‏نى ئوقۇ‌ڭ)‏.‏ يۇ‌قىرىدا تىل ئالغان فىلىپ ئىسىملىك بۇ‌رادە‌ر،‏ ئۆز ئىشلىرىنىڭ ئوڭۇ‌شلۇ‌ق بولۇ‌شىنىڭ سە‌ۋە‌بىنى تىلغا ئېلىپ،‏ مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «ئىشلىرىمنىڭ ئوڭۇ‌شلۇ‌ق بولۇ‌شى —‏ قانچە قېتىم يىقىلىپ چۈشكە‌نلىكىمگە ئە‌مە‌س،‏ بە‌لكى يىقىلغاندا قانچە قېتىم ئورنىمدىن دە‌س تۇ‌رۇ‌پ،‏ ئۆزۈمنى رۇ‌سلىغانلىقىمغا باغلىق».‏ يۇ‌قىرىدا تىلغا ئالغان داۋۇ‌ت مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «مە‌ن ئوڭۇ‌شسىزلىقلارنى توسالغۇ‌لار ئە‌مە‌س،‏ بە‌لكى يە‌ھۋانى قانچىلىك سۆيىدىغانلىقىمنى،‏ ئۇ‌نىڭغا كۆرسىتىشنىڭ پۇ‌رسە‌تلىرى دە‌پ قاراشقا تىرىشىمە‌ن».‏ شۇ‌نداق،‏ ئوڭۇ‌شسىزلىقلارغا قارىماي ئالغا ئىلگىرىلە‌ش ئارقىلىق ئۆزىڭىزنىڭ يە‌ھۋانى خۇ‌رسە‌ن قىلىشنى خالايدىغانلىقىڭىزنى،‏ ئۇ‌نىڭغا ئىسپاتلايسىز.‏ مە‌قسىتىڭىزگە يېتىش ئۈچۈن داۋاملىق تىرىشىۋاتقانلىقىڭىزنى كۆرگە‌ندە،‏ يە‌ھۋا چوقۇ‌م ناھايىتى خۇ‌شال بولىدۇ!‏

16.‏ ئوڭۇ‌شسىزلىق بىزنى قانداق تە‌جرىبە-‏ساۋاققا ئىگە قىلىدۇ؟‏

16 ئوڭۇ‌شسىزلىقنى تە‌جرىبە-‏ساۋاققا ئېلىشنىڭ بىر يولى دە‌پ قاراڭ.‏ ئاۋۋال ئوڭۇ‌شسىزلىقنىڭ سە‌ۋە‌بى ھە‌ققىدە چوڭقۇ‌ر ئويلىنىپ،‏ ئۆز-‏ئۆزىڭىزدىن سوراپ كۆرۈڭ:‏ «مە‌ن قايتا ئوڭۇ‌شسىزلىققا ئۇ‌چرىماسلىق ئۈچۈن قايسى تە‌رە‌پتىن ئۆزگە‌رتىشىم كېرە‌ك؟‏» (‏پە‌ند.‏ نە 27:‏12‏)‏.‏ بە‌زىدە،‏ ئوڭۇ‌شسىزلىقلار قويغان مە‌قسىتىمىزنىڭ ئە‌مە‌لىيە‌تكە ئانچە ئۇ‌يغۇ‌ن ئە‌مە‌سلىكىنى كۆرسىتىپ بېرە‌لە‌يدۇ.‏ ئە‌گە‌ر سىزمۇ شۇ‌نداق ۋە‌زىيە‌تتە بولسىڭىز،‏ مە‌قسە‌تلىرىڭىز سىز ئۈچۈن ئۇ‌يغۇ‌ن ياكى ئۇ‌يغۇ‌ن ئە‌مە‌سلىكى ھە‌ققىدە قايتا ئويلىنىپ كۆرۈڭ d‏.‏ مە‌قسىتىڭىزگە يېتە‌لمە‌ي قالسىڭىز،‏ يە‌ھۋا سىزنى مە‌غلۇ‌پ بولدى دە‌پ قارىمايدۇ.‏—‏2-‏كورىنت.‏ 8:‏12‏.‏

17.‏ نېمە ئۈچۈن ئۆتمۈشتە ئوڭۇ‌شلۇ‌ق قىلالىغان ئىشلىرىمىزنى ئۇ‌نتۇ‌ماسلىقىمىز كېرە‌ك؟‏

17 قول يە‌تكۈزگە‌ن مە‌قسە‌تلىرىڭىزنى ئېسىڭىزدە تۇ‌تۇ‌ڭ.‏ مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابتا:‏ «خۇ‌دا ئادالە‌تسىز ئە‌مە‌س،‏ .‏ .‏ .‏ قىلغان ئىشلىرىڭلارنى ئۇ‌نتۇ‌مايدۇ»،‏—‏ دە‌پ يېزىلغان (‏ئىبرانىي.‏ 6:‏10‏)‏ شۇ‌ڭا،‏ بىزمۇ ئۇ‌نتۇ‌پ قالماسلىقىمىز كېرە‌ك.‏ ئۆتمۈشتە ئوڭۇ‌شلۇ‌ق قىلالىغان ئىشلار ھە‌ققىدە ئويلىنىپ كۆرۈڭ.‏ يە‌ھۋا بىلە‌ن دوست بولدىڭىز،‏ ئۇ توغرۇ‌لۇ‌ق باشقىلارغا ۋە‌ز قىلدىڭىز ۋە سۇ‌غا چۆمۈلدۈرۈلۈشتىن ئۆتتىڭىز.‏ ئۆتمۈشتە ئالغا ئىلگىرىلە‌پ،‏ مۇ‌شۇ بارلىق روھىي مە‌قسە‌تلىرىڭىزگە قول يە‌تكۈزدىڭىز.‏ ھازىرمۇ خۇ‌ددى ئىلگىرىكىگە ئوخشاش مە‌قسە‌تلىرىڭىزگە يېتىش ئۈچۈن داۋاملىق تىرىشالايسىز.‏—‏فىلىپى.‏ 3:‏16‏.‏

سە‌پىرىڭىزدىن ھۇ‌زۇ‌ر ئېلىڭ (‏18-‏ئابزاسقا قاراڭ)‏

18.‏ مە‌قسىتىمىزگە يېتىش ئۈچۈن تىرىشىۋاتقاندا،‏ چوقۇ‌م نېمىنى ئە‌ستە تۇ‌تۇ‌شىمىز كېرە‌ك؟‏ (‏رە‌سىمگە ھە‌م قاراڭ)‏

18 خۇ‌ددى خۇ‌شاللىق بىلە‌ن ئۆزى كۆزلىگە‌ن مە‌نزىلىگە يە‌تكە‌ن دېڭىزچىغا ئوخشاش،‏ يە‌ھۋانىڭ ياردىمى بىلە‌ن ئۆز مە‌قسىتىڭىزگە يېتە‌لە‌يسىز.‏ بىراق،‏ شۇ‌نى ئە‌ستە تۇ‌تۇ‌ڭكى:‏ نۇ‌رغۇ‌ن دېڭىزچىلار بۇ سە‌پىرىدىن ھۇ‌زۇ‌ر ئالغان.‏ سىزمۇ روھىي مە‌قسىتىڭىزگە يېتىش ئۈچۈن داۋاملىق تىرىشىڭ.‏ مە‌نزىلگە يېتىشىڭىزگە يە‌ھۋا قانداق ياردە‌م بېرىۋاتقانلىقى ۋە سىزنى بە‌رىكە‌تلە‌ۋاتقانلىقىغا نە‌زە‌ر سېلىپ،‏ ھۇ‌زۇ‌ر ئېلىشنى ئۇ‌نتۇ‌ماڭ (‏2-‏كورىنت.‏ 4:‏7‏)‏.‏ ئە‌گە‌ر ۋاز كە‌چمىسىڭىز،‏ تېخىمۇ كۆپلىگە‌ن بە‌رىكە‌تلە‌رگە ئېرىشىسىز.‏—‏گالاتىيا.‏ 6:‏9‏.‏

43-‏ناخشا ھوشيار تۇ‌ر،‏ چىـڭ تۇ‌ر ۋە قە‌يسە‌ر بول!‏

a يە‌ھۋانىڭ تە‌شكىلاتى دائىم بىزنى ئۇ‌نىڭغا خىزمە‌ت قىلىش ئۇ‌سۇ‌للىرىمىزنى تېخىمۇ ياخشىلاش ئۈستىدە ئويلىنىشقا دە‌ۋە‌ت قىلىدۇ.‏ ئە‌گە‌ر ئاللىقاچان بە‌زى روھىي مە‌قسە‌تلە‌رنى قويغان بولساق،‏ ئە‌مما شۇ‌نىڭغا يېتىشتە قىينىلىۋاتقان بولساقچۇ؟‏ بۇ ماقالە،‏ مە‌قسە‌تلىرىمىزگە قانداق يېتىش ھە‌ققىدە ھە‌ر خىل تە‌كلىپ-‏پىكىرلە‌رنى بېرىدۇ.‏

b سۆز-‏ئىبارە مە‌نىسى:‏ روھىي مە‌قسە‌ت —‏ سىز ياخشىلاش ياكى يېتىش ئۈچۈن جاپالىق تىرىشقان ھە‌رقانداق بىر ئىشنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ.‏ شۇ ئارقىلىق،‏ يە‌ھۋاغا تېخىمۇ كۆپرە‌ك خىزمە‌ت قىلىپ،‏ ئۇ‌نىڭ كۆڭلىنى خۇ‌رسە‌ن قىلالايسىز.‏ مە‌سىلە‌ن،‏ سىز مە‌سىھ ئە‌گە‌شكۈچىلىرىگە خاس پە‌زىلە‌تنى يېتىلدۈرۈش ياكى ئىبادىتىڭىزدە،‏ يە‌نى مۇ‌قە‌ددە‌س كىتاب ئوقۇ‌ش،‏ شە‌خسىي تە‌تقىق ئۆتكۈزۈش ياكى ۋە‌ز خىزمىتىگە قاتنىشىش دېگە‌ندە‌ك ئىش-‏پائالىيە‌تلە‌ردە تېخىمۇ ياخشىراق قىلىش ئۈچۈن مە‌قسە‌ت قويۇ‌شىڭىز مۇ‌مكىن.‏

d كۆپرە‌ك مە‌لۇ‌مات ئېلىش ئۈچۈن،‏ «كۈزىتىش مۇ‌نارى»،‏ 2008-‏يىل،‏ 15-‏ئىيۇ‌ل سانىدىكى (‏باشقا تىل)‏ «‏قول يە‌تكۈزۈشكە بولىدىغان مە‌قسە‌تلە‌رنى قويۇ‌پ،‏ خۇ‌شاللىقنى ساقلاڭ‏» دېگە‌ن ماقالىگە قاراڭ.‏