1-تەتقىق ماقالىسى
خۇدا سۆزىنىڭ ھەقىقەت ئىكەنلىكىگە ئۆزىڭىزنى قايىل قىلىڭ
2023-يىلنىڭ ئايىتى: «سۆزۈڭنىڭ ئۇل ئاساسى ھەقىقەت».—زەبۇر 119:160.
37-ناخشا مۇقەددەس كىتاب خۇدانىڭ ئىلھامى بىلەن يېزىلغان
بۇ ماقالىدە a
1. نېمە ئۈچۈن بۈگۈنكى كۈندە نۇرغۇن كىشىلەر مۇقەددەس كىتابقا ئىشەنمەيدۇ؟
بۈگۈنكى كۈندە، نۇرغۇن كىشىلەر زادى كىمگە ئىشىنىشنى بىلمەيدۇ. ئۇلار ئۆزلىرى ئۈمىد قىلغان كىشىلەر، يەنى سىياسەتچىلەر، ئالىملار ياكى سودىگەرلەر ئۇلارنىڭ مەنپەئىتىگە كۆڭۈل بۆلىدىغان-بۆلمەيدىغانلىقى ھەققىدە گۇمان قىلىدۇ. كىشىلەر دىنىي رەھبەرلەرگە ئىشەنمەيدۇ، شۇڭا ئۇلارنىڭ قولىدىكى مۇقەددەس كىتابقىمۇ گۇمان بىلەن قارىشى ئەجەبلىنەرلىك ئەمەس.
2. زەبۇر 119:160-ئايەتكە ئاساسلانغاندا، بىز چوقۇم نېمىگە ئىشىنىشىمىز كېرەك؟
2 بىز يەھۋانىڭ خىزمەتچىلىرى سۈپىتىدە، ئۇنىڭ «ھەقىقەتنىڭ خۇداسى» ئىكەنلىكىگە ۋە ئۇ دائىم بىز ئۈچۈن ئەڭ ياخشى نەرسىلەرنى تەمىنلەپ بېرىدىغانلىقىغا ئىشىنىمىز (زەبۇر 31:5؛ يەشايا 48:17). شۇنى بىلىمىزكى، مۇقەددەس كىتابتىن ئوقۇغان: «سۆزۈڭنىڭ ئۇل ئاساسى ھەقىقەت» دېگەن سۆز-جۈملىلەرگە ئىشىنەلەيمىز b (زەبۇر 119:160-نى ئوقۇڭ). بىز يەنە مۇقەددەس كىتابنى تەتقىق قىلغان بىر ئالىمنىڭ يازغان سۆزلىرىگە قوشۇلىمىز: «خۇدانىڭ ئېغىزىدىن چىققان ھەر بىر سۆز ھەقىقەت ۋە چوقۇم ئەمەلگە ئاشماي قالمايدۇ. خۇدا خەلقىنىڭ بۇنىڭغا ئىشەنچى كامىل، چۈنكى ئۇلار مۇشۇ سۆزلەرنى قىلغان خۇداغا ئىشىنىدۇ».
3. بۇ ماقالىدە نېمىلەر ھەققىدە مۇھاكىمە قىلىمىز؟
3 بىز باشقىلارنىڭمۇ بىزگە ئوخشاش خۇدانىڭ سۆزىگە ئىشەنچ قىلىشىغا قانداق ياردەم بېرەلەيمىز؟ مۇقەددەس كىتابقا ئىشەنچ قىلالىشىمىزنىڭ ئۈچ سەۋەبىنى مۇھاكىمە قىلايلى. ئۇلار: مۇقەددەس كىتابنىڭ مەزمۇنىنىڭ توغرىلىقى، نۇرغۇن بېشارەتلەر ئەمەلگە ئاشقانلىقى ۋە ئۇنىڭ كۈچى بىلەن كىشىلەرنىڭ ھاياتى ئۆزگەرگەنلىكى.
مۇقەددەس كىتابنىڭ مەزمۇنىنى ھېچكىم ئۆزگەرتەلىگەن ئەمەس
4. نېمە ئۈچۈن بەزى ئادەملەر مۇقەددەس كىتاب ئۆزگەرگەن دەپ ئويلايدۇ؟
4 يەھۋا خۇدا تەخمىنەن 40 ساداقەتمەن خىزمەتچىلىرىنى ئىشلىتىپ، مۇقەددەس يازمىلارنى قەلەمگە ئالدۇرغان. بىراق، بۈگۈنكى كۈنگىچە ھېچبىر ئەسلى قول يازمىلار يېتىپ كەلمىگەن c. پەقەتلا كۆچۈرۈلمە نۇسخىلىرىنىڭ كۆچۈرۈلگەن نۇسخىلىرى يېتىپ كەلگەن. شۇڭا، بەزى ئادەملەر بۈگۈنكى كۈندە بىز ئوقۇۋاتقان مۇقەددەس كىتاب ئەسلى قوليازما تېكىستى بىلەن ئوخشاش ئەمەس دەپ گۇمانلىنىدۇ. ئۇنداقتا، مۇقەددەس كىتابنىڭ مەزمۇنى ھېچقاچان ئۆزگەرمىگەنلىكىگە قانداق ئىشىنەلەيمىز؟
ئىبرانىي يازمىلارنى كەسپىي كۆچۈرگۈچىلەر تىرىشچانلىق كۆرسىتىپ، خۇدا سۆزىدىن كۆچۈرگەنلىرى توغرا بولغانلىقىغا كۆز يەتكۈزگەن (5-ئابزاسىغا قاراڭ)
5. ئىبرانىيچە يازمىلارنى كۆچۈرۈپ كۆپەيتىش خىزمىتى قانداق ئېلىپ بېرىلغان؟ مۇقاۋىدىكى رەسىمگە قاراڭ.
5 مۇقەددەس يازمىلارنىڭ مەزمۇنى ساقلىنىپ قېلىشى ئۈچۈن، يەھۋا مۇقەددەس يازمىلارنى كۆچۈرۈشنى بۇيرىغان. ئۇ ئىسرائىل پادىشاھلىرىدىن قانۇننى كۆچۈرۈشنى تەلەپ قىلغان ۋە لاۋىي قەبىلىسىدىكىلەرگە بۇ قانۇننىڭ مەزمۇنىنى خەلققە ئۆگىتىشنى بۇيرىغان (تەكرار. قا 17:18؛ 31:24–26؛ نەھەم. 8:7). يەھۇدىيلار بابىلوندىكى سۈرگۈندىن ئۆز يۇرتىغا قايتىپ كەلگەندە، بىر توپ مەخسۇس مۇقەددەس كىتابنى كۆچۈرىدىغان كىشىلەر ئىبرانىي يازمىلارنى كۆپ قېتىم كۆچۈرۈپ يازغان (ئەزرا 7:6). ئاشۇ كىشىلەر ئېھتىياتچان بولغان. نەتىجىدە، كۆچۈرگۈچىلەر پەقەت سۆزلەرنى ساناپ قالماي، بەلكى ھەر بىر ھەرىپنى ساناپ، كۆچۈرۈلمە نۇسخىنىڭ توغرا بولۇشىغا كاپالەتلىك قىلىشقا تىرىشقان. شۇنداقتىمۇ، ئىنسانلار نامۇكەممەل بولغاچ، كۆچۈرۈش جەريانىدا بەزى كىچىك خاتالىقلاردىن ساقلىنالمىغان. لېكىن، ئوخشاش تېكىست نۇرغۇن نۇسخا كۆچۈرۈلۈپ كۆپەيتىلگەچ، ئۇلارنى سېلىشتۇرۇش ئارقىلىق ئاشۇ خاتالىقلارنى تېپىپ چىقىشقا بولىدۇ. قانداق ئۇسۇلدا؟
6. مۇقەددەس يازمىلار كۆچۈرۈلۈپ كۆپەيتىلگەندە، يۈز بەرگەن خاتالىقلارنى قانداق تېپىپ چىقىشقا بولىدۇ؟
6 بۈگۈنكى كۈندە، ئالىملار خاتالىقلارنى تېپىپ چىقىش ئۈچۈن ئىشەنچىلىك بىر ئۇسۇلنى قوللىنىدۇ. بۇنى بىر مىسال ئارقىلىق چۈشەندۈرۈشكە بولىدۇ. مەسىلەن، 100 كىشى ئوخشاش بىر بەت تېكىستنى كۆچۈردى دەيلى، بىر كىشى كۆچۈرۈلمە نۇسخىسىدا بىر كىچىك خاتالىقنى ئۆتكۈزدى. بۇ خاتالىقنى تېپىپ چىقىشنىڭ ئۇسۇلى — بۇ نۇسخىنى باشقىلارنىڭ كۆچۈرگەن نۇسخىلىرى بىلەن سېلىشتۇرۇش. خۇددى شۇنىڭدەك، مۇقەددەس كىتابنىڭ قەدىمقى قوليازما كۆچۈرمە نۇسخىلىرىنى بىر-بىرىگە سېلىشتۇرۇش ئارقىلىق ئالىملار بەزى خاتالىقلارنى، چۈشۈپ قالغان يەرلەرنى تېپىپ چىقالايدۇ.
7. نۇرغۇنلىغان مۇقەددەس كىتابنىڭ قوليازما كۆچۈرۈلمىلىرى قانچىلىك توغرا؟
7 مۇقەددەس يازمىلارنىڭ قەدىمقى قوليازمىلىرىنى كۆچۈرۈپ كۆپەيتكۈچىلەر ئۇنى توغرا كۆچۈرۈش ئۈچۈن كۆپ جاپالىق ئەمگەكلەرنى قىلغان. بۇ نۇقتىنى ئىسپاتلايدىغان بىر مىسالنى كۆرۈپ باقايلى. ئىبرانىيچە يازمىلارنىڭ ئەڭ قەدىمقى تولۇق قوليازما كۆچۈرۈلمە نۇسخىسى مىلادى 1008 ياكى 1009-يىلغا يېتىپ كەلگەن، ئۇ لېنىنگراد قوليازمىسى دەپ ئاتىلىدۇ. ئەمما، يېقىنقى زاماندا كۆپلىگەن مۇقەددەس كىتابنىڭ قەدىمقى قوليازمىلىرى ۋە بەزى ئۇششاق پارچىلىرى تېپىلغان بولۇپ، ئۇلار لېنىنگراد قوليازمىسىدىن 1000 يىل ئاۋۋالقى دەۋرگە تەۋە. بەزى كىشىلەر شۇ قەدىمقى قوليازما بىلەن لېنىنگراد قوليازمىسى ئارىسىدا 1000 يىل پەرق بولغاچ، لېنىنگراد قوليازمىسى ئۇنىڭدىن ئىلگىرىكى زامانغا تەۋە قوليازمىغا ئوخشىمايدۇ دەپ قارىغان. ئەمما، ئۇلارنىڭ ئارىسىدىكى پەرق چوڭ بولمىغان. ئىلگىرىكى قوليازمىلارنى كېيىنرەك تېپىلغان قوليازمىلار بىلەن سېلىشتۇرغان ئالىملار بەزىبىر سۆزدە ئۆزگىرىش بولغان بولسىمۇ، مۇقەددەس كىتابنىڭ مەزمۇنى، يەنى ئۇچۇرلارنىڭ ئۆزگەرمەي ساقلىنىپ قالغانلىقىنى بايقىغان.
8. مۇقەددەس كىتابنىڭ گرېكچە يازمىلىرىنىڭ كۆپەيتىلگەن نۇسخىلىرى بىلەن بەزى قەدىمقى ئەدەبىي ئەسەرلەرنىڭ كۆپەيتىلگەن نۇسخىلىرى قانداق سېلىشتۇرۇلغان؟
8 قەدىمقى ئىبرانىي قوليازمىلارنى كۆچۈرگۈچىلەرگە ئوخشاش دەسلەپكى مەسىھ ئەگەشكۈچىلىرىمۇ ئېھتىياتچانلىق بىلەن ئىلگىرى گرېك تىلدا يېزىلغان 27 كىتابنى كۆچۈرۈپ كۆپەيتكەن، ئۇلار ئاشۇلارنى جامائەت يىغىلىشلىرى ھەمدە ۋەز خىزمىتىدە ئىشلەتكەن. بىر ئالىم گرېكچە يازمىلارنىڭ قولدا كۆچۈرۈلگەن نۇسخىلىرىنى شۇ زاماندىكى باشقا ئەدەبىي ئەسەرلەرنىڭ قولدا كۆچۈرۈلگەن نۇسخىلىرى بىلەن سېلىشتۇرغان. نەتىجىدە، ئۇ شۇنداق خۇلاسىگە كەلگەن: «گرېكچە يازمىلارنىڭ قولدا كۆچۈرۈلگەن نۇسخىلىرىنىڭ سانى كۆپ ۋە مەزمۇنى تولۇق ساقلانغان». «يېڭى ئەھدىنىڭ ئاناتومىيىسى» ناملىق كىتابتا مۇنداق دېيىلگەن: «شۇنىڭغا ئىشىنىشكە بولىدۇكى، ئىشەنچىلىك گرېكچە يازمىلارنىڭ زامانىۋىي تەرجىمىسىدىكى مەزمۇنلارنى ئوقۇغىنىمىزدا، قەدىمدە شۇ يازمىلارنى قەلەمگە ئالغانلار ئىپادىلىگەن مەزمۇن بىلەن ھېچقانداق چوڭ پەرقى يوق».
9. يەشايا 40:8-ئايەتكە ئاساسلانغاندا، مۇقەددەس كىتابنىڭ مەزمۇنى ھەققىدە نېمىنى بىلىمىز؟
9 نۇرغۇن ئەسىرلەردىن بۇيان نۇسخا كۆپەيتكۈچىلەر كۆپ تەر تۆكۈپ، ئەستايىدىللىق بىلەن مۇقەددەس يازمىلارنى كۆچۈرگەچ، بۈگۈنكى كۈندە بىزنىڭ توغرا مۇقەددەس كىتابنى ئوقۇش ئىمكانىيىتىمىز بولدى d. شۇنىڭغا ئىشىنىمىزكى، يەھۋا خۇدا بۈگۈنكى كۈندە بىز ئۈچۈن ئۆز سۆزىنىڭ توغرا يېتىپ كېلىشىگە ياردەم بەرگەن (يەشايا 40:8-نى ئوقۇڭ). ئەلۋەتتە، بەزى كىشىلەر بەلكىم مۇقەددەس كىتابتىكى ئۇچۇرلارنىڭ ئۆزگەرمەي، بىزگىچە يېتىپ كەلگەنلىكى، مۇقەددەس كىتابنىڭ خۇدانىڭ ئىلھامى بىلەن يېزىلغانلىقىنى ئىسپاتلىمايدۇ دېيىشى مۇمكىن. مۇقەددەس كىتابنىڭ خۇدانىڭ ئىلھامى بىلەن يېزىلغانلىقىنى ئىسپاتلايدىغان بەزى دەلىللەرنى كۆرۈپ باقايلى.
مۇقەددەس كىتابتىكى بېشارەتلەر ئىشەنچىلىك
Left: C. Sappa/DeAgostini/Getty Images; right: Image © Homo Cosmicos/Shutterstock
مۇقەددەس كىتابتىكى بېشارەتلەر بۇرۇنمۇ، ھازىرمۇ ئەمەلگە ئېشىپ كېلىۋاتىدۇ (10، 11-ئابزاسلارغا قاراڭ) f
10. 2-پېترۇس 1:21-ئايەتنىڭ راستلىقىنى ئىسپاتلايدىغان ئەمەلگە ئاشۇرۇلغان بىر بېشارەتنى مىسالغا كەلتۈرۈڭ (رەسىملەرگە قاراڭ).
10 مۇقەددەس كىتابتىكى نۇرغۇنلىغان بېشارەتلەر يېزىلىپ، نەچچە يۈز يىلدىن كېيىن ئەمەلگە ئاشۇرۇلغان. تارىخىي دەلىل-ئىسپاتلار ئاشۇ بېشارەتلەرنىڭ ئىشەنچىلىك ئىكەنلىكىنى ئىسپاتلايدۇ. بىز بۇنىڭدىن ھەيران بولمايمىز. چۈنكى، بىز مۇقەددەس كىتابتىكى بېشارەتلەرنىڭ يەھۋادىن كەلگەنلىكىنى بىلىمىز (2-پېترۇس 1:21-نى ئوقۇڭ). قەدىمقى بابىلون شەھىرىنىڭ ۋەيران بولۇشى ھەققىدىكى بېشارەتلەرنى كۆرۈپ باقايلى. مىلادىدىن بۇرۇنقى 8-ئەسىردە، يەشايا پەيغەمبەر خۇدانىڭ ئىلھامى بىلەن ھەيۋەتلىك بابىلون شەھىرىنىڭ باشقىلار تەرىپىدىن ئىشغال قىلىنىدىغانلىقى ھەققىدە بېشارەت ئېيتقان. يەشايا بۇ شەھەرگە ھۇجۇم قىلىدىغان كىشىنىڭ ئىسىمى قورەش بولىدىغانلىقى ۋە ئۇنىڭ شەھەرنى قانداق بويسۇندۇرىدىغانلىقىنى ئېنىق ئېيتقان ئىدى (يەشايا 44:27–45:2). بۇنىڭدىن باشقا، يەشايا بابىلون شەھىرىنىڭ پۈتۈنلەي ۋەيران بولۇپ، ئادەم ياشىمايدىغان خارابىگە ئايلىنىدىغانلىقىنى ئېيتقان (يەشايا 13:19، 20). بېشارەتتە ئېيتىلغان ئىشلار يۈز بەرگەن. مىلادىدىن ئىلگىرىكى 539-يىلى، بابىلون شەھىرى مىدىيا بىلەن پارس تەرىپىدىن ئىشغال قىلىنغان. ھازىر بۇ شەھەرنىڭ پەقەت بىر دۆۋە تاش خارابىسى قالدى. «مەڭگۈ شاد-خۇرام ياشاڭ!» دېگەن كىتابنىڭ ئېلېكترونلۇق نەشىرى، 03-دەرس، 5-ئابزاستىكى، «مۇقەددەس كىتابتا بابىلوننىڭ ۋەيران بولۇشى ئالدىن-ئالا ئېيتىلغان» ناملىق فىلىمنى كۆرۈڭ.
11. دانىيال 2:41–43-ئايەتلەردىكى بېشارەت، بۈگۈنكى كۈندە قانداق ئەمەلگە ئېشىۋاتقانلىقىنى چۈشەندۈرۈڭ.
11 مۇقەددەس يازمىلاردىكى بېشارەتلەرنىڭ ئەمەلگە ئېشىشى پەقەت ئۆتمۈشتىكى ئىش ئەمەس. بىز بەزى بېشارەتلەرنىڭ ئەمەلگە ئېشىۋاتقانلىقىنى بۈگۈنكى كۈندە كۆرۈۋاتىمىز. مەسىلەن، دانىيال پەيغەمبەرنىڭ ئانگلو-ئامېرىكا دۇنيا كۈچى توغرىسىدىكى بېشارىتىنىڭ ئەمەلگە ئېشىۋاتقانلىقى ھەققىدىكى مىسالنى كۆرۈپ باقايلى (دانىيال 2:41–43-نى ئوقۇڭ). بېشارەت شۇنى ئېنىق كۆرسىتىدۇكى: ئەنگلىيە ۋە ئامېرىكا خۇددى تۆمۈرگە ئوخشاش قاتتىق بولۇپ، ئىككى قېتىملىق دۇنيا ئۇرۇشىدا غەلبە قىلىپ قالماي، ھازىرمۇ داۋاملىق غايەت زور ھەربىي كۈچكە ئىگە. يەنە بىر جەھەتتىن، ئاشۇ دۆلەتنىڭ پۇقرالىرى ئىشچىلارنىڭ ھوقۇقىنى ۋە خەلقنىڭ مەنپەئىتىنى قوغداش ياكى مۇستەقىللىك تەلەپ قىلىش ھەرىكەتلىرىنى ئۇيۇشتۇرۇش ئارقىلىق شۇ دۆلەتلەرنىڭ ھۆكۈمرانلىق كۈچىنى ئىچىدىن ئاجىزلاشتۇرىدۇ. دۇنيادىكى سىياسەتلەرنى تەتقىق قىلىدىغان بىر مۇتەخەسسىس مۇنداق دەيدۇ: «بۈگۈنكى كۈندە دۇنيادا سودا-سانائىتى تەرەققىي قىلغان دېموكراتىك دۆلەتلەرنىڭ ئارىسىدا ئامېرىكىدەك سىياسىي جەھەتتىن بۆلۈنۈپ كەتكەن دۆلەت يوق». دۇنيا كۈچىنىڭ بىر قىسىمى بولغان ئەنگلىيىدىمۇ يېقىنقى يىللاردا سىياسىي بۆلۈنۈشلەر تېخىمۇ كۈچەيدى. چۈنكى، كىشىلەر ياۋرۇپا ئىتتىپاقىدىكى دۆلەتلەر بىلەن قانداق مۇناسىۋەتتە بولۇش ھەققىدە ئوخشاش بىر پىكىردە بولالماي بۆلۈنۈپ كەتتى. بۇ بۆلۈنۈشلەر ئانگلو-ئامېرىكا دۇنيا كۈچىنىڭ ھەرىكەتكە كېلىشنى كەسكىن قارار قىلىشىغا توسالغۇ بولۇپ كېلىۋاتىدۇ.
12. مۇقەددەس كىتابتىكى بېشارەتلەر بىزنى نېمىگە قايىل قىلىدۇ؟
12 ئاللىقاچان ئەمەلگە ئاشقان نۇرغۇنلىغان مۇقەددەس كىتاب بېشارەتلىرى بىزنىڭ يەھۋانىڭ ۋەدىلىرى كېلەچەكتە ئەمەلگە ئاشىدىغانلىقىغا بولغان ئىشەنچىمىزنى كۈچەيتىدۇ. بىزمۇ خۇددى يەھۋاغا مۇنداق دۇئا قىلغان زەبۇر يازغۇچىسىغا ئوخشاش ھېس قىلىمىز: «سېنىڭ نىجاتىڭغا تەشنا جېنىم، چۈنكى، سۆزۈڭ مېنىڭ ئۈمىدىم» (زەبۇر 119:81). يەھۋا خۇدا ئۆز سۆزى بولغان مۇقەددەس كىتاب ئارقىلىق مېھرىبانلىق بىلەن بىزگە «كېلەچەك ۋە ئۈمىد» بېرىدۇ (يەرەم. 29:11). بىزنىڭ كېلەچەككە بولغان ئۈمىدىمىز ئىنساننىڭ تىرىشچانلىقىغا ئەمەس، بەلكى يەھۋانىڭ ۋەدىسىگە باغلىق. بىز مۇقەددەس كىتابتىكى بېشارەتلەرنى قىزىقىپ ئۆگىنىش ئارقىلىق خۇدانىڭ سۆزىگە بولغان ئىشەنچىمىزنى داۋاملىق ئاشۇرايلى.
مۇقەددەس كىتابتىكى ھېكمەتلىك سۆزلەر مىليونلىغان ئادەملەرگە ياردەم بېرىۋاتىدۇ
13. زەبۇر 119:66، 138-ئايەتلەرگە ئاساسلانغاندا، مۇقەددەس كىتابنىڭ ئىشەنچىلىك ئىكەنلىكىنىڭ يەنە بىر ئىسپاتى نېمە؟
13 مۇقەددەس يازمىلارغا ئىشەنچ قىلالىشىمىزنىڭ يەنە بىر ئىسپاتى — ئۇنىڭدىكى نەسىھەت سۆزلىرىگە ئەمەل قىلغاندا، كىشىلەرنىڭ تۇرمۇشى ياخشىلىنىدىغانلىقىنى كۆرۈش (زەبۇر 119:66، 138-نى ئوقۇڭ). مەسىلەن، ئىلگىرى ئاجرىشىش ئالدىدا تۇرغان بىر جۈپ ئەر-ئايال مۇقەددەس كىتابتىكى نەسىھەتلەرنى ھاياتىدا ئەمەلىي قوللانغاچ، قايتا يارىشىۋېلىپ، ئىناق-ئىتتىپاق تۇرمۇش كەچۈرگەن. ئۇلارنىڭ بالىلىرىمۇ مەسىھكە ئەگەشكەن ئائىلىدە چوڭ بولۇپ، ئۆزىنى بىخەتەر ھېس قىلغان.—ئەفەس. 5:22–29.
14. مۇقەددەس كىتاب ھەقىقىتىنى ئەمەلىي قوللىنىش كىشىلەرنىڭ ھاياتىنى ياخشى تەرەپكە ئۆزگەرتەلەيدىغانلىقىنى مىسال ئارقىلىق ئېيتىپ بېرىڭ.
14 مۇقەددەس كىتابتىكى دانا مەسلىھەتلەرنى ئەمەلىي قوللىنىش، ھەتتا خەتەرلىك جىنايەتچىلەرنىڭمۇ ھاياتىنى ئۆزگەرتكەن. ھازىر جېك ئىسىملىك بىرىنىڭ مىسالىنى كۆرۈپ باقايلى e. ئۇ ئىنتايىن ياۋۇز بىرى بولغاچ، تۈرمىدە ئۆلۈمگە ھۆكۈم قىلىنغانلار ئارىسىدىكى خەتەرلىك بىرى دەپ قارالغان. بىراق، ئۇ بىر قېتىم مۇقەددەس كىتاب تەتقىق ئۆگىنىشىگە قاتناشقان. ئۇ تەتقىق ئۆتكۈزىۋاتقان بۇرادەرنىڭ ئاق كۆڭۈللىكىنى كۆرۈپ، قاتتىق تەسىرلەنگەن ۋە مۇقەددەس كىتاب ئۆگىنىشىنى باشلىغان. ئۇ مۇقەددەس كىتابتىكى نەسىھەتلەرنى تۇرمۇشىدا ئەمەلىي قوللانغانسېرى، ئۇنىڭ مىجەز-خۇلقىدا ۋە يۈرۈش-تۇرۇشىدا زور ئۆزگىرىشلەر بولغان. ئاخىرىدا، ئۇ سۇغا چۆمۈلدۈرۈلمىگەن ۋەز ئېيتقۇچى بولۇشقا لايىق بولغان ۋە كېيىن سۇغا چۆمۈلدۈرۈلۈشتىن ئۆتكەن. ئۇ قىزغىنلىق بىلەن باشقا جىنايەتچىلەرگە پادىشاھلىق خۇش خەۋىرىنى ۋەز قىلغان ھەمدە تۆت كىشىنىڭ ھەقىقەتنى تونۇشىغا ياردەم بەرگەن. ئۆلۈم جازاسى ئىجرا قىلىنىدىغان كۈنى جېك ئاللىقاچان ئۆزگەرگەن بىر ئادەم ئىدى. ئۇنىڭ ئادۋوكاتى شۇنداق دېگەن: «جېك مەن 20 يىل بۇرۇن تونۇغان ئادەم ئەمەس. يەھۋا گۇۋاھچىلىرىنىڭ تەلىم-تەربىيىسى ئۇنى ئۆزگەرتتى». گەرچە جېكنىڭ ئۆلۈم جازاسى يەنىلا ئىجرا قىلىنغان بولسىمۇ، ئەمما ئۇنىڭ مىسالى بىزنىڭ خۇدا سۆزىگە ۋە ئۇنىڭ كىشىلەرنى ياخشى تەرەپكە ئۆزگەرتىش كۈچىنىڭ بارلىقىغا ئىشىنەلەيدىغانلىقىمىزنى ئېنىق كۆرسىتىدۇ.—يەشايا 11:6–9.
مۇقەددەس كىتابنىڭ نەسىھەتلىرى ئارقا كۆرۈنۈشى بىر-بىرىگە ئوخشىمايدىغان نۇرغۇن كىشىلەرنىڭ تۇرمۇشىنىڭ ياخشىلىنىشىغا ياردەم بەردى (15-ئابزاسقا قاراڭ) g
15. مۇقەددەس كىتابتىكى ھەقىقەتنى ئەمەلىي قوللىنىش بۈگۈنكى كۈندە يەھۋانىڭ خەلقىنى قانداق پەرقلىق قىلىدۇ؟ (رەسىمگە قاراڭ)
15 يەھۋانىڭ خەلقى مۇقەددەس كىتاب ھەقىقىتىنى ئەمەلىي قوللانغاچ، ئۇلارنىڭ ئارىسىدا بىرلىك ۋە ئىناق-ئىتتىپاقلىق بار (يۇھاننا 13:35؛ 1-كورىنت. 1:10). بۇ دۇنيادا نۇرغۇنلىغان كىشىلەر مىللىتى ۋە سىياسىي كۆزقارىشى ياكى جەمئىيەتتىكى تۇتقان ئورنى ئوخشىمىغاچ، بۆلۈنۈپ كەتكەن. بىراق، بىز ئىناق-ئىتتىپاقلىق ۋە تىنچلىقنى ساقلاۋاتىمىز. بۇ نۇرغۇن كىشىلەرنىڭ دىققىتىنى تارتىدۇ. يەھۋانىڭ خەلقى ئارىسىدىكى بۇ ئىناق-ئىتتىپاقلىقنى كۆرگەن جېين ئىسىملىك بىر يىگىت بۇنىڭدىن قاتتىق تەسىرلەنگەن. ئۇ ئافرىقىدىكى بىر دۆلەتتە چوڭ بولغان. ئىچكى ئۇرۇش يۈز بەرگەندە، ئۇ بىر ئارمىيىگە قاتناشقان، بىراق، كېيىن باشقا بىر دۆلەتكە قېچىپ كەتكەن. ئۇ شۇ يەردە يەھۋا گۇۋاھچىلىرىنى ئۇچراتقان. جېين شۇنداق دەيدۇ: «مەن ھەقىقىي دىنغا ئەگەشكۈچىلەرنىڭ سىياسەتكە ئارىلاشمايدىغانلىقىنى ۋە ئۇلارنىڭ ئارىسىدا بۆلۈنۈش يوقلىقىنى ئۆگەندىم. ئۇلار بىر-بىرىنى سۆيىدۇ. ئىلگىرى مەن ھاياتىمنى بىر دۆلەتنى قوغداشقا بېغىشلىغان ئىدىم، لېكىن مۇقەددەس كىتابتىن ھەقىقەتنى ئۆگەنگەندىن كېيىن، ھاياتىمنى يەھۋاغا بېغىشلىدىم». جېين ھاياتىنى پۈتۈنلەي ئۆزگەرتكەن. ئۇ ئۆزىدىن پەرقلىق ئارقا كۆرۈنۈشتىكى كىشىلەرگە قارشى ئۇرۇش قىلىشنىڭ ئورنىغا، ھازىر ئۇچراتقان ھەر بىر ئادەمگە كىشىلەرنى ئىناق-ئىتتىپاقلاشتۇرىدىغان مۇقەددەس كىتاب ھەقىقىتى ھەققىدە ۋەز ئېيتىدۇ. مەيلى قانداق ئارقا كۆرۈنۈشتىكى كىشى بولسۇن، مۇقەددەس كىتابنىڭ نەسىھەتلىرىگە قۇلاق سېلىپ ياشىسا، بۇنىڭ پايدىسىنى كۆرىدۇ. بۇ خۇدانىڭ سۆزىگە پۈتۈنلەي ئىشىنەلەيدىغانلىقىمىزنىڭ كۈچلۈك بىر دەلىل-ئىسپاتى.
خۇدانىڭ ھەقىقەت سۆزىگە بولغان ئىشەنچىڭىزنى داۋاملىق كۈچەيتىڭ
16. خۇدانىڭ سۆزىگە بولغان ئىشەنچىمىزنى كۈچەيتىش نېمە ئۈچۈن بەك مۇھىم؟
16 بۇ دۇنيانىڭ ۋەزىيىتى بارغانسېرى يامانلىشىۋاتقاندا، ھەقىقەتكە بولغان ئىشەنچىمىزمۇ تېخىمۇ كۆپ سىناقلارغا دۇچ كېلىدۇ. كىشىلەر ئوي-پىكرىمىزگە گۇمان ئۇرۇقىنى چېچىشى مۇمكىن. بەلكىم، مۇقەددەس يازمىلارنىڭ توغرىلىقى ياكى بۈگۈنكى كۈندە يەھۋا ئۆزىگە ئىبادەت قىلغۇچىلارنى يېتەكلەشكە تەيىنلىگەن سادىق ۋە ئەقىل-پاراسەتلىك قۇل ھەققىدە گۇمان پەيدا قىلىشى مۇمكىن. ئەمما، بىز يەھۋانىڭ سۆزىنىڭ ھەمىشە توغرا ئىكەنلىكىگە ئىشەنسەك، ئېتىقادىمىز بۇنداق ھۇجۇملارغا قارشى تۇرالايدۇ (زەبۇر 119:112). باشقىلارغا ھەقىقەتنى سۆزلەش ۋە ئۇلارنى شۇ ھەقىقەتكە ماس ياشاشقا ئىلھاملاندۇرۇشتىن نومۇس ھېس قىلمايمىز (زەبۇر 119:46). ھەمدە بىز زىيانكەشلىكنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ئەڭ قىيىن ۋەزىيەتلەردىمۇ «سەۋرچانلىق ۋە خۇشاللىق بىلەن بەرداشلىق» بېرەلەيمىز.—كولوسى. 1:11؛ زەبۇر 119:143، 157.
17. بۇ يىللىق ئايەت بىزگە نېمىنى ئەسكەرتىدۇ؟
17 يەھـۋانىڭ بىـزگە ھەقىقـەتنى ئاشكارىلاپ كېلىۋاتقانلىقى ئۈچۈن ھەقىقەتەن مىننەتدارمىز! ئاشۇ ھەقىقەت ئىمان-ئېتىقادىمىزنى مۇستەھكەملەيدۇ ۋە بۇ بارغانسېرى قالايمىقانچىلىق كۆپىيىپ كېتىۋاتقان دۇنيادا قانداق ياشاش كېرەكلىكىنى ئۆگىنىشىمىزگە ياردەم بېرىدۇ. ئۇ بىزگە خۇدا پادىشاھلىقى ئېرىشتۈرىدىغان گۈزەل كېلەچەك ئۈمىدىنى بېرىدۇ. 2023-يىللىق ئايەت، خۇدا سۆزىنىڭ ھەقىقەت ئىكەنلىكىگە بولغان ئىشەنچىمىزنى كۈچەيتىشىمىزگە ياردەم بەرسۇن!—زەبۇر 119:160.
143-ناخشا زۇلمەت دۇنيادىكى نۇر
a 2023-يىللىق ئايەت ئۈچۈن: «سۆزۈڭنىڭ ئۇل ئاساسى ھەقىقەت» دېگەن بىر جۈملە، ئىمان-ئېتىقادىمىزنى كۈچەيتىدىغان سۆزلەر تاللاندى (زەبۇر 119:160). شەك-شۇبھىسىزكى، سىز ھەم بۇ سۆزلەرگە ئىشىنىسىز. بىراق، نۇرغۇن ئادەملەر مۇقەددەس كىتابنىڭ توغرىلىقىغا ۋە ئۇنىڭ بىزگە ئىشەنچىلىك كۆرسەتمىلەرنى بېرەلەيدىغانلىقىغا ئىشەنمەيدۇ. بۇ ماقالىدە، سەمىمىي كىشىلەرنىڭ مۇقەددەس كىتابقا ئىشىنىشىگە ۋە ئۇنىڭدىكى كۆرسەتمىلەرنىڭ ئىشەنچىلىك ئىكەنلىكىنى كۆرۈپ يېتىشىگە ياردەم بېرىدىغان ئۈچ دەلىل-ئىسپاتنى مۇھاكىمە قىلىمىز.
b سۆز-ئىبارە مەنىسى: مۇشۇ ئايەتتە ئىشلىتىلگەن «ئۇل ئاساسى» دېگەن ئىبرانىيچە سۆزىنىڭ مەنىسى جەمئىي، پۈتۈنلەي ۋە ئومۇمىي.
c «قوليازما» دېگەن سۆز قەدىمقى زاماندا يېزىلغان ھۆججەتنى بىلدۈرىدۇ.
d مۇقەددەس كىتابنىڭ ئۆزگەرتىلمىگەنلىكى توغرۇلۇق كۆپرەك بىلىش ئۈچۈن، jw.org تور بېكىتىگە كىرىپ «ئىزدەش» دېگەن يەرگە «تارىخ ۋە مۇقەددەس كىتاب» دېگەن سۆزلەرنى يېزىڭ.
e بەزى ئىسىملار ئۆزگەرتىلگەن.
