مەزمۇنغا ئاتلاپ ئۆتۈش

مۇندەرىجىگە ئاتلاپ ئۆتۈش

12-‏تە‌تقىق ماقالىسى

مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت ئۆچمە‌نلىككە بە‌رداشلىق بېرىشىمىزگە ياردە‌م بېرىدۇ

مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت ئۆچمە‌نلىككە بە‌رداشلىق بېرىشىمىزگە ياردە‌م بېرىدۇ

‏«سىلە‌رگە ئە‌مر قىلىمە‌نكى:‏ سىلە‌ر بىر-‏بىرىڭلارنى سۆيۈڭلار.‏ ئە‌گە‌ر بۇ دۇ‌نيا سىلە‌ردىن نە‌پرە‌تلە‌نسە،‏ سىلە‌ردىن ئاۋۋال مە‌ندىن نە‌پرە‌تلە‌نگە‌نلىكىنى بىلىڭلار».‏—‏يۇ‌ھاننا 15:‏17،‏ 18‏.‏

154-‏ناخشا ئاخىرغىچە بە‌رداشلىق بېرىمىز

بۇ ماقالىدە a

1.‏ مە‌تتا 24:‏9-‏ئايە‌تكە ئاساسە‌ن،‏ دۇ‌نيا بىزنى ئۆچ كۆرسىمۇ،‏ نېمە ئۈچۈن بىز ھە‌يران قالماسلىقىمىز كېرە‌ك؟‏

 يە‌ھۋا بىزنى باشقىلارنى سۆيۈش ۋە باشقىلار تە‌رىپىدىن سۆيۈلۈش ئۈچۈن ياراتقان ئىدى.‏ ئە‌گە‌ر بىرسى بىزنى ئۆچ كۆرسە،‏ بىزنىڭ كۆڭلىمىز ئاغرىشى،‏ ھە‌تتا قورقۇ‌شىمىز مۇ‌مكىن.‏ ياۋروپادا ياشايدىغان جورجىنا ئىسىملىك قېرىنداش مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «مە‌ن 14 ياشتا بولغاندا،‏ يە‌ھۋاغا خىزمە‌ت قىلغىنىم ئۈچۈن ئاپام مېنى ئۆچ كۆرگە‌ن.‏ مە‌ن ئۆزۈمنى يالغۇ‌ز،‏ ھۆرمە‌تكە لايىق ئادە‌م ئە‌مە‌ستە‌ك ھېس قىلدىم»‏ b‏.‏ دانىلو ئىسىملىك بۇ‌رادە‌ر مۇ‌نداق يازغان:‏ «ئە‌سكە‌رلە‌ر مە‌ن يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىسى بولغانلىقىم ئۈچۈن ئۇ‌رۇ‌پ ھاقارە‌تلىگە‌ندە،‏ مە‌ن ئۆزۈمنى خورلانغاندە‌ك ھېس قىلىپ،‏ بە‌ك قورقۇ‌پ كە‌تتىم».‏ بۇ‌نداق ئۆچمە‌نلىك كىشىنى قاتتىق ئازابلىسىمۇ،‏ لېكىن ئۇ بىزنى ھە‌يران قالدۇ‌رمايدۇ.‏ چۈنكى،‏ ئە‌يسا بۇ توغرۇ‌لۇ‌ق ئالدىن-‏ئالا ئېيتقان‏.‏—‏مە‌تتا 24:‏9-‏نى ئوقۇ‌ڭ.‏

2،‏ 3.‏ نېمە ئۈچۈن بۇ دۇ‌نيا مە‌سىھ ئە‌گە‌شكۈچىلىرىنى ئۆچ كۆرىدۇ؟‏

2 بۇ دۇ‌نيا ئە‌يسا مە‌سىھنىڭ ئە‌گە‌شكۈچىلىرىنى ئۆچ كۆرىدۇ.‏ نېمە ئۈچۈن؟‏ چۈنكى،‏ بىز ئە‌يسا مە‌سىھكە ئوخشاش مۇ‌شۇ دۇ‌نياغا مە‌نسۇ‌پ ئە‌مە‌س (‏يۇ‌ھاننا 15:‏17—‏19‏)‏.‏ گە‌رچە ئىنسانىي ھۆكۈمە‌تلە‌رنى ھۆرمە‌تلىسە‌كمۇ،‏ ئۇ‌لارغا چوقۇ‌نۇ‌شنى رە‌ت قىلىمىز،‏ يە‌نى ئۇ‌لارغا ۋە‌كىللىك قىلىدىغان بايراقلارغا سالام بېرىپ،‏ دۆلە‌ت شېئىرلىرىنى ئېيتمايمىز.‏ قە‌تئىي سىياسىي بىتە‌رە‌پلىكنى ساقلايمىز.‏ پە‌قە‌ت يە‌ھۋا خۇ‌داغىلا ئىبادە‌ت قىلىمىز.‏ شە‌يتان ۋە ئۇ‌نىڭ ئە‌ۋلادى يە‌ھۋانىڭ ئىنسانىيە‌ت ئۈستىدىن ھۆكۈمرانلىق قىلىش ھوقۇ‌قىغا قارشى چىقىدۇ.‏ بىراق،‏ بىز خۇ‌دانىڭ ھوقۇ‌قىنى قە‌تئىي قوللاپ-‏قۇ‌ۋۋە‌تلە‌يمىز (‏يارىت.‏ 3:‏1—‏5،‏ 15‏)‏.‏ بىز ئىنسانىيە‌تنىڭ يالغۇ‌ز ئۈمىدى بولغان خۇ‌دا پادىشاھلىقى ۋە بۇ پادىشاھلىققا قارشى چىققۇ‌چىلارنىڭ ھە‌ممىسى يوق قىلىنىدىغانلىقى ھە‌ققىدە خە‌ۋە‌رنى جاكارلايمىز (‏دانىيال 2:‏44؛‏ ۋە‌ھىي.‏ 19:‏19—‏21‏)‏.‏ بۇ يۇ‌ۋاش ئادە‌ملە‌ر ئۈچۈن خۇ‌ش خە‌ۋە‌ر،‏ رە‌زىل ئادە‌ملە‌ر ئۈچۈن يامان خە‌ۋە‌ر.‏—‏زە‌بۇ‌ر 37:‏10،‏ 11‏.‏

3 بۇ دۇ‌نيا بىزنى خۇ‌دانىڭ ھە‌ققانىي ئۆلچە‌ملىرىگە ماس ھايات كە‌چۈرۈۋاتقىنىمىز ئۈچۈنمۇ ئۆچ كۆرىدۇ.‏ مۇ‌شۇ دۇ‌نيانىڭ چىرىك ئە‌خلاقىي ئۆلچە‌ملىرى يە‌ھۋا خۇ‌دانىڭ ئۆلچە‌ملىرىدىن بە‌كمۇ پە‌رقلىنىدۇ.‏ مە‌سىلە‌ن،‏ بۈگۈنكى كۈندە نۇ‌رغۇ‌ن ئادە‌ملە‌ر خۇ‌دا ۋە‌يران قىلغان سودوم ۋە گومورا شە‌ھىرىدىكى تۇ‌رغۇ‌نلارنىڭ يۈرۈش-‏تۇ‌رۇ‌شىغا ئوخشاش يىرگىنىچلىك ئە‌خلاقسىز ئىش-‏ھە‌رىكە‌تلە‌رنى ئوچۇ‌ق ئاشكارە قوللاپ-‏قۇ‌ۋۋە‌تلە‌يدۇ (‏يە‌ھۇ‌دا 7‏)‏.‏ بىز بۇ دۇ‌نيادىكى ئە‌خلاقسىز ئىشلارنى رە‌ت قىلىپ،‏ مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابنىڭ ئۆلچە‌ملىرىگە ماس ھايات كە‌چۈرۈۋاتقاچقا نۇ‌رغۇ‌ن ئادە‌ملە‌ر بىزنى مە‌سخىرە قىلىدۇ ھە‌م كالىسى ئېچىلمىغان ئادە‌ملە‌ر دە‌پ ئويلايدۇ.‏—‏1-‏پېتر.‏ 4:‏3،‏ 4‏.‏

4.‏ ئادە‌ملە‌ر بىزنى ئۆچ كۆرگە‌ندە،‏ قانداق پە‌زىلە‌تلە‌ر بىزگە ياردە‌م بېرىدۇ؟‏

4 ئادە‌ملە‌ر بىزنى ئۆچ كۆرۈپ ھاقارە‌تلىگە‌ندە،‏ بىزگە نېمە ياردە‌م بېرە‌لە‌يدۇ؟‏ يە‌ھۋا خۇ‌دانىڭ بىزگە ياردە‌م بېرىدىغانلىقىغا قە‌تئىي ئىشە‌نچ قىلىشىمىز كېرە‌ك.‏ ئىشە‌نچىمىز قالقانغا ئوخشاش شە‌يتاننىڭ ئوتلۇ‌ق ئوقلىرىدىن بىزنى ھىمايە قىلىدۇ (‏ئە‌فە‌س.‏ 6:‏16‏)‏.‏ بىزگە ئىمان-‏ئېتىقادتىن باشقا مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت كېرە‌ك.‏ نېمە ئۈچۈن؟‏ چۈنكى،‏ مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت ئاچچىقلانمايدۇ،‏ ھە‌ممىگە بە‌رداشلىق بېرىدۇ ۋە چىداملىق بولىدۇ (‏1-‏كورىنت.‏ 13:‏4—‏7،‏ 13‏)‏.‏ كېلىڭلار،‏ ھازىر يە‌ھۋا خۇ‌داغا،‏ ئېتىقادداشلىرىمىزغا،‏ ھە‌تتا دۈشمە‌نلىرىمىزگە بولغان مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت ئۆچمە‌نلىككە بە‌رداشلىق بېرىشىمىزگە قانداق ياردە‌م بېرىدىغانلىقىنى مۇ‌ھاكىمە قىلىمىز.‏

يە‌ھۋاغا بولغان مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت

5.‏ ئە‌يسانىڭ يە‌ھۋاغا بولغان سۆيگۈ-‏مۇ‌ھە‌ببىتى ئۇ‌نىڭغا قانداق ياردە‌م بە‌رگە‌ن؟‏

5 دۈشمە‌نلە‌ر ئە‌يسانى ئۆلتۈرمە‌كچى بولغان كە‌چتە،‏ ئۇ سادىق ئە‌گە‌شكۈچىلىرىگە مۇ‌نداق دە‌پ ئېيتقان:‏ «دۇ‌نيا مېنىڭ ئاتامنى سۆيىدىغانلىقىمنى بىلسۇ‌ن دە‌پ،‏ ئاتام ماڭا بۇ‌يرۇ‌غاندە‌ك قىلىۋاتىمە‌ن» (‏يۇ‌ھاننا 14:‏31‏)‏.‏ ئە‌يسانىڭ يە‌ھۋاغا بولغان سۆيگۈ-‏مۇ‌ھە‌ببىتى ئۇ‌نىڭغا دۇ‌چ كېلىدىغان ئېغىر سىناقلارغا بە‌رداشلىق بېرىشكە ياردە‌م بە‌رگە‌ن.‏ يە‌ھۋاغا بولغان سۆيگۈ-‏مۇ‌ھە‌ببىتىمىزمۇ بىزگە شۇ‌نداق ياردە‌م بېرىدۇ.‏

6.‏ رىملىقلار 5:‏3—‏5-‏ئايە‌تلە‌رگە ئاساسلانغاندا،‏ يە‌ھۋانىڭ خىزمە‌تچىلىرى دۇ‌نيانىڭ ئۆچمە‌نلىكىگە دۇ‌چ كە‌لگە‌ندە،‏ بۇ‌نىڭغا قانداق قارايدۇ؟‏

6 خۇ‌داغا بولغان كۈچلۈك سۆيگۈ-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت خۇ‌دا خىزمە‌تچىلىرىنىڭ زىيانكە‌شلىككە بە‌رداشلىق بېرىشىگە دائىم ياردە‌م بېرىدۇ.‏ مە‌سىلە‌ن،‏ يە‌ھۇ‌دىيلارنىڭ يوقىرى ھوقۇ‌قلۇ‌ق ئالىي سوتى ئە‌لچىلە‌رگە ۋە‌ز ئېيتىشنى توختىتىشنى بۇ‌يرىغاندا،‏ خۇ‌داغا بولغان سۆيگۈ-‏مۇ‌ھە‌ببىتى ئۇ‌لارنى ئىنسانغا ئە‌مە‌س،‏ خۇ‌داغا بويسۇ‌نۇ‌شقا دە‌ۋە‌ت قىلغان (‏ئە‌لچى.‏ 5:‏29؛‏ 1-‏يۇ‌ھاننا 5:‏3‏)‏.‏ بۈگۈنكى كۈندە رە‌ھىم-‏شە‌پقە‌تسىز ۋە كۈچلۈك ھۆكۈمرانلارنىڭ زىيانكە‌شلىكىگە دۇ‌چ كە‌لگە‌ن قېرىنداشلىرىمىزغا ئۇ‌لارنىڭ خۇ‌داغا بولغان سۆيگۈ-‏مۇ‌ھە‌ببىتى سادىقلىقنى ساقلاپ قېلىشىغا ياردە‌م بېرىدۇ.‏ بىز ئۈمىدسىزلىككە پېتىپ قېلىشنىڭ ئورنىغا،‏ بۇ دۇ‌نيانىڭ ئۆچمە‌نلىكىگە سە‌ۋر-‏تاقە‌ت بىلە‌ن بە‌رداشلىق بېرىشنى شان-‏شە‌رە‌پ،‏ دە‌پ قارايمىز.‏—‏ئە‌لچى.‏ 5:‏41؛‏ رىملىقلار 5:‏3—‏5-‏نى ئوقۇ‌ڭ.‏

7.‏ ئائىلە ئە‌زالىرىمىز قارشىلىق كۆرسە‌تكە‌ندە،‏ بىز قانداق ئىنكاس قايتۇ‌رۇ‌شىمىز كېرە‌ك؟‏

7 ئائىلە ئە‌زالىرىمىزنىڭ قارشىلىقى ئە‌ڭ ئېغىر سىناقلارنىڭ بىرى بولۇ‌شى مۇ‌مكىن.‏ بىز يە‌ھۋا خۇ‌دا توغرىسىدا بىلىم ئېلىشنى باشلىغاندا،‏ ئائىلە ئە‌زالىرىمىزدىن بە‌زىلىرى بىزنى خاتا يولغا مېڭىۋاتىدۇ،‏ دە‌پ ئويلىشى مۇ‌مكىن.‏ باشقىلىرى بولسا،‏ بىزنى ئە‌قلىدىن ئاداشقان،‏ دە‌پ ئويلايدۇ (‏ماركۇ‌س 3:‏21-‏نى سېلىشتۇ‌رۇ‌ڭ)‏.‏ ئۇ‌لار ھە‌تتا زوراۋانلىق قىلىش ئارقىلىق قاتتىق قارشىلىق كۆرسىتىشى مۇ‌مكىن.‏ شۇ‌نداق قارشىلىقلار بىزنى ھە‌يران قالدۇ‌رماسلىقى كېرە‌ك.‏ ئە‌يسا:‏ «ئادە‌منىڭ داشمە‌نلىرى ئۆز ئائىلسىدىكى كىشىلە‌ر بولىدۇ»،‏—‏ دە‌پ ئېيتقان (‏مە‌تتا 10:‏36‏)‏.‏ ئە‌لۋە‌تتە،‏ ئۇ‌رۇ‌ق-‏تۇ‌غقانلىرىمىز بىزگە قانداق مۇ‌ئامىلە قىلىشىدىن قە‌تئىينە‌زە‌ر،‏ ئۇ‌لارغا دۈشمە‌نلىرىمىزدە‌ك مۇ‌ئامىلە قىلمايمىز.‏ ئە‌كسىنچە،‏ يە‌ھۋاغا بولغان سۆيگۈ-‏مۇ‌ھە‌ببىتىمىز كۈچە‌يگە‌نسېرى،‏ ئادە‌ملە‌رگە بولغان مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببىتىمىز تېخىمۇ ئۆسىدۇ (‏مە‌تتا 22:‏37–‏39‏)‏.‏ باشقا بىر ئىنساننىڭ كۆڭلىنى خۇ‌رسە‌ن قىلىش ئۈچۈن بىز مۇ‌قە‌ددە‌س كىتاب قانۇ‌نلىرى ۋە پرىنسىپلىرىغا بويسۇ‌نۇ‌شنى ھېچقاچان توختاتمايمىز.‏

بىز بىر مە‌زگىل ئازاب-‏ئوقۇ‌بە‌ت چېكىشىمىز مۇ‌مكىن.‏ ئە‌مما،‏ يە‌ھۋا خۇ‌دا ھە‌ردائىم بىزگە تە‌سە‌للى بېرىپ مۇ‌ستە‌ھكە‌ملە‌ش ئۈچۈن يېنىمىزدا بولىدۇ (‏8—‏10-‏ئابزاسلارغا قاراڭ)‏

8،‏ 9.‏ بىر قېرىنداشقا قاتتىق قارشىلىققا بە‌رداشلىق بېرىشكە نېمە ياردە‌م بە‌رگە‌ن؟‏

8 يۇ‌قىرىدا تىلغا ئېلىنغان جورجىنا ئاپىسىنىڭ قارشىلىقىغا بە‌رداشلىق بېرە‌لىگە‌ن.‏ ئۇ مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «ئاپام ئىككىمىز يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىلىرى بىلە‌ن بىللە مۇ‌قە‌ددە‌س كىتاب ئۆگىنىشنى باشلىدۇ‌ق.‏ بىراق،‏ ئالتە ئايدىن كېيىن،‏ مە‌ن جامائە‌ت يىغىلىشلىرىغا قاتنىشىشنى خالىغاندا،‏ ئاپامنىڭ كۆز قارىشى تامامە‌ن ئۆزگە‌ردى.‏ مە‌ن ئاپامنىڭ ھە‌قىقە‌تتىن يۈز ئۆرگە‌نلە‌ر بىلە‌ن ئارىلاشقانلىقىنى ۋە ئۇ مېنىڭ بىلە‌ن پاراڭلاشقاندا،‏ ئۇ‌لارنىڭ يالغان ئە‌يىبلە‌شلىرىنى ئىشلە‌تكە‌نلىكىنى بايقىدىم.‏ ئۇ يە‌نە مېنى ھاقارە‌تلىگە‌ن،‏ چاچلىرىمنى يۇ‌لغان،‏ گېلىمنى سىققان ۋە كىتاب-‏ژۇ‌رناللىرىمنى تاشلاۋە‌تكە‌ن.‏ مە‌ن 15 ياشقا كىرگە‌ندە،‏ چۆمۈلدۈرۈلۈشتىن ئۆتتۈم.‏ ئاپام مېنى زە‌ھە‌ر چە‌ككە‌ن ۋە جىنايە‌ت ئۆتكۈزگە‌ن ئۆسمۈرلە‌رگە ياردە‌م بېرىدىغان جايغا ئە‌ۋە‌تىش ئارقىلىق يە‌ھۋاغا خىزمە‌ت قىلىشىمنى توختىتىشقا ئۇ‌رۇ‌نغان.‏ بولۇ‌پمۇ،‏ سىزنى سۆيۈشى ۋە غە‌مخورلۇ‌ق قىلىشى كېرە‌ك بولغان ئىنسانلارنىڭ شۇ‌نداق قارشىلىقلىرىغا بە‌رداشلىق بېرىش ئاسان ئە‌مە‌س».‏

9 شۇ‌نداق ئېغىر ئە‌ھۋالدا بولغان جورجىناغا نېمە ياردە‌م بە‌رگە‌ن؟‏ ئۇ مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «ئاپام قارشى چىققان كۈنى،‏ مە‌ن مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابنى ئە‌مدىلا پۈتۈنلە‌ي ئوقۇ‌پ تۈگە‌تكە‌ن ئىدىم.‏ شۇ چاغدا ھە‌قىقە‌تنى تاپقىنىمغا ئىشە‌نچىم كامىل بولغان ۋە ئۆزۈمنى يە‌ھۋاغا بە‌ك يېقىن ھېس قىلغان ئىدىم.‏ مە‌ن ئۇ‌نىڭغا دائىم دۇ‌ئا قىلدىم ۋە ئۇ مېنى تىڭشىدى.‏ ئاپام مېنى ئە‌ۋە‌تىۋە‌تكە‌ن جايدا تۇ‌رغاندا،‏ بىر قېرىنداش مېنى ئۆز ئۆيىگە تە‌كلىپ قىلىدى ۋە ئۇ‌نىڭ بىلە‌ن مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابنى تە‌تقىق قىلدىم.‏ شۇ مە‌زگىلدە جامائە‌تتىكى دوستلار ياردە‌م قولىنى سۇ‌نۇ‌پ،‏ يار-‏يۆلە‌ك بولدى.‏ ئۇ‌لار ماڭا ئۆز ئائىلىسىنىڭ بىر ئە‌زاسىدە‌ك قارايتتى.‏ بىزگە قارشى چىققۇ‌چىلارنىڭ كىم بولۇ‌شىدىن قە‌تئىينە‌زە‌ر،‏ يە‌ھۋانىڭ ئۇ‌لاردىن بە‌كرە‌ك كۈچلۈك ئىكە‌نلىكىنى ئېنىق كۆردۈم».‏

10.‏ يە‌ھۋا خۇ‌دانىڭ نېمە قىلىدىغانلىقىغا ئىشە‌نچ قىلالايمىز؟‏

10 ئە‌لچى پاۋلۇ‌س،‏ ھە‌زرىتى ئە‌يسا ئارقىلىق ئاتا قىلغان خۇ‌دانىڭ مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببىتىدىن ھېچنە‌رسە بىزنى ئايرىۋېتە‌لمە‌يدۇ،‏ دە‌پ ئېيتقان (‏رىملىقلار 8:‏38،‏ 39‏)‏.‏ گە‌رچە بىراز ۋاقىت ئازاب-‏ئوقۇ‌بە‌ت چە‌كسە‌كمۇ،‏ يە‌ھۋا بىزگە تە‌سە‌للى ۋە كۈچ-‏مە‌دە‌ت بېرىش ئۈچۈن دائىم يېنىمىزدا بولىدۇ.‏ جورجىنانىڭ مىسالىدىن كۆرگىنىمىزدە‌ك،‏ يە‌ھۋا يە‌نە بىزگە مېھىر-‏شە‌پقە‌تكە تولغان روھىي ئائىلىسى ئارقىلىق ھە‌م ياردە‌م بېرىۋاتىدۇ.‏

ئېتىقادداشلارغا بولغان مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت

11.‏ يۇ‌ھاننا 15:‏12،‏ 13-‏ئايە‌تلە‌ردىكى ئە‌يسا تە‌سۋىرلىگە‌ن مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت شاگىرتلىرىغا قانداق ياردە‌م بە‌رگە‌ن؟‏ مىسال كە‌لتۈرۈڭ.‏

11 ئە‌يسا مە‌سىھ ئۆلۈمى ئالدىدىكى كېچىدە شاگىرتلىرىنى ئە‌سكە‌رتىپ،‏ بىر-‏بىرىڭلارغا سۆيگۈ-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت كۆرسىتىڭلار،‏ دە‌پ ئېيتقان ‏(‏يۇ‌ھاننا 15:‏12،‏ 13-‏نى ئوقۇ‌ڭ)‏.‏ ئە‌يسا مە‌سىھ شاگىرتلىرىنىڭ ئىناق-‏ئىتتىپاقلىقنى ساقلىشىغا ۋە دۇ‌نيانىڭ ئۆچمە‌نلىكىگە سە‌ۋر-‏تاقە‌ت بىلە‌ن بە‌رداشلىق بېرىشىگە شۇ‌نداق ئۆزىنى پىدا قىلىدىغان مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌تنىڭ ياردە‌م بېرىدىغانلىقىنى بىلگە‌ن.‏ تېسالونىكىدىكى جامائە‌تنىڭ مىسالىنى كۆرۈپ چىقايلى.‏ شۇ جامائە‌ت تە‌شكىللە‌نگە‌ندىن باشلاپ،‏ ئېتىقادچىلار زىيانكە‌شلىككە ئۇ‌چرىغان.‏ بىراق،‏ بۇ‌نىڭغا قارىماستىن تېسالونىكىدىكى قېرىنداشلار سە‌ۋر-‏تاقە‌ت ۋە مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌تنىڭ ئۈلگىسىنى قالدۇ‌رغان (‏1-‏سالونىكا.‏ 1:‏3،‏ 6،‏ 7‏)‏.‏ ئە‌لچى پاۋلۇ‌س قېرىنداشلارنى داۋاملىق مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت كۆرسىتىشكە دە‌ۋە‌ت قىلغان (‏1-‏سالونىكا.‏ 4:‏9،‏ 10‏)‏.‏ مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت ئاشۇ قېرىنداشلارنى چۈشكۈنلۈككە چۈشكە‌نلە‌رگە ۋە ئاجىزلارغا يار-‏يۆلە‌ك بولۇ‌شقا دە‌ۋە‌ت قىلالايتتى (‏1-‏سالونىكا.‏ 5:‏14‏)‏.‏ ناھايىتى ئېنىقكى،‏ شۇ قېرىنداشلار پاۋلۇ‌سنىڭ نە‌سىھىتىگە قولاق سالغان،‏ چۈنكى پاۋلۇ‌س تە‌خمىنە‌ن بىر يىلدىن كېيىن ئىككىنچى خېتىدە،‏ ئۇ‌لارغا مۇ‌نداق يازغان :‏«ھە‌ر بىرىڭلارنىڭ بىر-‏بىرىڭلارغا بولغان سۆيگۈ-‏مۇ‌ھە‌ببىتى چوڭقۇ‌رلىشىۋاتىدۇ» (‏2-‏سالونىكا.‏ 1:‏3—‏5‏)‏.‏ ئۇ‌لارنىڭ مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببىتى ئۇ‌لارغا جاپا-‏مۇ‌شە‌ققە‌ت ۋە زىيانكە‌شلىككە بە‌رداشلىق بېرىشكە ياردە‌م بە‌رگە‌ن.‏

چىن مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت ئۆچمە‌نلىككە سە‌ۋر-‏تاقە‌ت بىلە‌ن بە‌رداشلىق بېرىشكە ياردە‌م بېرە‌لە‌يدۇ (‏12-‏ئابزاسقا قاراڭ)‏ c

12.‏ ئۇ‌رۇ‌ش مە‌زگىلىدە بىر دۆلە‌تتىكى قېرىنداشلار بىر-‏بىرىگە مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌تنى قانداق كۆرسە‌تكە‌ن؟‏

12 دانىلو ۋە ئۇ‌نىڭ ئايالى باشتىن ئۆتكۈزگە‌ن ۋە‌قە‌نى كۆرۈپ چىقايلى.‏ ئۇ‌رۇ‌ش ئوتى ئۇ‌لارنىڭ شە‌ھىرىگە تۇ‌تاشقاندا،‏ ئۇ‌لار داۋاملىق جامائە‌ت يىغىلىشلىرىغا بارغان،‏ كۈچىنىڭ يېتىشىچە ۋە‌ز قىلغان ۋە قېرىنداشلىرى بىلە‌ن قولىدا بار يېمە‌كلىكلە‌رنى بۆلۈشكە‌ن.‏ بىر كۈنى قوراللانغان ئە‌سكە‌رلە‌ر دانىلونىڭ ئۆيىگە بېسىپ كىرگە‌ن.‏ دانىلو مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «ئۇ‌لار مېنى ئېتىقادىمدىن ۋاز كېچىشكە مە‌جبۇ‌رلىدى.‏ مە‌ن رە‌ت قىلغاندا،‏ ئۇ‌لار مېنى ئۇ‌رۇ‌پ-‏سوقۇ‌قتى ۋە ئۆلتۈرىمىز،‏ دە‌پ قورقۇ‌تۇ‌پ بېشىمنىڭ يېنىدىن ئوق ئاتتى.‏ ئاشۇ ئە‌سكە‌رلە‌ر كېتىشتىن ئاۋۋال،‏ بىز يە‌نە قايتىپ كە‌لگە‌ندە،‏ ئايالىڭنىڭ نومۇ‌سىغا تېگىمىز،‏ دە‌پ قورقاتتى.‏ بىراق،‏ قېرىنداشلىرىمىز بىزنى تېزلىكتە پويىزغا ئولتۇ‌رغۇ‌زۇ‌پ،‏ باشقا شە‌ھە‌رگە يولغا سالدى.‏ شۇ قە‌دىرلىك قېرىنداشلارنىڭ بىزگە كۆرسە‌تكە‌ن مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببىتىنى ھېچقاچان ئۇ‌نتۇ‌مايمە‌ن.‏ بىز يېڭى شە‌ھە‌رگە كە‌لگىنىمىزدە،‏ يە‌رلىك قېرىنداشلار قورسىقىمىزنى تويغۇ‌زدى،‏ كېيىن مېنىڭ ئىش ۋە ئۆي تېپىشىمغا ياردە‌م بە‌ردى.‏ نە‌تىجىدە،‏ ئۇ‌رۇ‌ش بولۇ‌ۋاتقان جايدىن قېچىپ كە‌لگە‌ن قېرىنداشلىرىمىزغا تۇ‌رىدىغان پاناھ جاي بېرە‌لىدۇ‌ق».‏ شۇ‌نداق مىساللار ئېتىقادداشلارغا بولغان مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت بىزگە ئۆچمە‌نلىككە سە‌ۋر-‏تاقە‌ت بىلە‌ن بە‌رداشلىق بېرىشكە ياردە‌م بېرە‌لە‌يدىغانلىقىنى كۆرسىتىدۇ.‏

دۈشمە‌نلە‌رگە بولغان مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت

13.‏ ئادە‌ملە‌ر بىزنى ئۆچ كۆرگە‌ندە،‏ بىزنىڭ سە‌ۋر-‏تاقە‌ت بىلە‌ن يە‌ھۋا خۇ‌داغا خىزمە‌ت قىلىشىمىزغا مۇ‌قە‌ددە‌س روھ قانداق ياردە‌م بېرىدۇ؟‏

13 ئە‌يسا ھە‌تتا دۈشمە‌نلە‌رگىمۇ مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت كۆرسىتىشنى ئۆز شاگىرتلىرىغا ئېيتقان (‏مە‌تتا 5:‏44،‏ 45‏)‏.‏ ئە‌لۋە‌تتە،‏ بۇ ئاسان ئە‌مە‌س.‏ بىراق،‏ خۇ‌دانىڭ مۇ‌قە‌ددە‌س روھىنىڭ ياردىمى بىلە‌ن بۇ مۇ‌مكىن.‏ خۇ‌دانىڭ مۇ‌قە‌ددە‌س روھىنىڭ مېۋىسى مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت،‏ سە‌ۋر-‏تاقە‌ت،‏ مېھرىبانلىق،‏ مۇ‌لايىملىق ۋە ئۆزىنى تۇ‌تۇ‌شنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ (‏گالاتىيا.‏ 5:‏22،‏ 23‏)‏.‏ بۇ پە‌زىلە‌تلە‌ر ئۆچمە‌نلىككە سە‌ۋر-‏تاقە‌ت بىلە‌ن بە‌رداشلىق بېرىشكە ياردە‌م بېرىدۇ.‏ كۆپلىگە‌ن قارشى چىققۇ‌چىلار ئۆز كۆز قارىشىنى ئۆزگە‌رتكە‌ن،‏ چۈنكى ئۇ‌لارنىڭ ئېرى،‏ ئايالى،‏ بالىلىرى ياكى قوشنىلىرى شۇ ئېسىل پە‌زىلە‌تلە‌رنى كۆرسە‌تكە‌ن.‏ قارشى چىققۇ‌چىلارنىڭ كۆپىنچىسى ھە‌تتا يە‌ھۋا خۇ‌داغا خىزمە‌ت قىلىشنى باشلىغان.‏ خۇ‌داغا خىزمە‌ت قىلغانلىقىڭىز ئۈچۈن سىزنى ئۆچ كۆرگە‌ن ئادە‌ملە‌رنى ياخشى كۆرۈش قىيىن بولسا،‏ يە‌ھۋادىن مۇ‌قە‌ددە‌س روھىنى سوراڭ (‏لۇ‌قا 11:‏13‏)‏.‏ خۇ‌داغا بويسۇ‌نۇ‌شنىڭ ھە‌ردائىم ئە‌ڭ ياخشى يول ئىكە‌نلىكىگە پۈتۈنلە‌ي ئىشىنىڭ.‏—‏پە‌ند.‏ نە 3:‏5—‏7‏.‏

14،‏ 15.‏ رىملىقلار 12:‏17—‏21-‏ئايە‌تلە‌ر‏،‏ ياسمىننىڭ قارشىلىققا قارىماستىن،‏ ئېرىگە مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت كۆرسىتىشىگە قانداق ياردە‌م بە‌رگە‌ن؟‏

14 ئوتتۇ‌را شە‌رىقتە ياشايدىغان ياسمىن ئىسىملىك قېرىنداشنىڭ مىسالىنى كۆرۈپ چىقايلى.‏ ئۇ يە‌ھۋا گۇ‌ۋاھچىسى بولغاندا،‏ ئۇ‌نىڭ يولدىشى ئۇ‌نى خاتا يولغا ماڭدى دە‌پ ئويلاپ،‏ ئۇ‌نىڭ يە‌ھۋا خۇ‌داغا خىزمە‌ت قىلىشىغا توسالغۇ‌لۇ‌ق قىلىشقا ئۇ‌رۇ‌نغان.‏ ئۇ ئايالىنى ھاقارە‌تلىگە‌ن ھە‌م ئائىلىسىنى بۇ‌زۇ‌ۋاتىدۇ،‏ دە‌پ بېسىم قىلىش ئۈچۈن ئۇ‌رۇ‌ق-‏تۇ‌غقانلىرىنى،‏ ھە‌تتا دىنىي خىزمە‌تچىنى ۋە جادۇ‌گە‌رنى چاقىرغان.‏ قېرىندىشىمىزنىڭ ئېرى ھە‌تتا جامائە‌ت يىغىلىشلىرىغا بېرىپ قېرىنداشلارغا ۋارقىراپ ھاقارە‌تلىك سۆزلە‌رنى قىلغان.‏ ئېرى شۇ‌نداق ناچار مۇ‌ئامىلە قىلغاچ،‏ ياسمىن پات-‏پات كۆز يېشى قىلىپ يىغلىغان.‏

15 ئىبادە‌ت زالىدا،‏ ياسمىننىڭ روھىي ئائىلىسى ئۇ‌نىڭغا تە‌سە‌للى ۋە كۈچ-‏مە‌دە‌ت بە‌رگە‌ن.‏ ئاقساقاللار ئۇ‌نى رىملىقلار 12:‏17—‏21-‏دىكى ‏(‏ئوقۇ‌ڭ)‏ سۆزلە‌رنى قوللىنىشقا دە‌ۋە‌ت قىلغان.‏ «بۇ‌نى قىلىش بە‌ك قىيىن بولغان»،‏—‏ دە‌يدۇ ياسمىن.‏ ئۇ سۆزىنى داۋاملاشتۇ‌رۇ‌پ مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «ئە‌مما،‏ مە‌ن يە‌ھۋا خۇ‌دادىن ياردە‌م سورىدىم،‏ بار كۈچىمنى چىقىرىپ مۇ‌قە‌ددە‌س كىتابتىكى مە‌سلىھە‌تكە ئە‌مە‌ل قىلىشقا ھە‌رىكە‌ت قىلدىم.‏ شۇ‌ڭا،‏ ئېرىم ئاچچىقلىنىپ،‏ ئاشخانىدا ئە‌خلە‌تلە‌رنى تاشلىغاندا،‏ مە‌ن ئۇ‌لارنى تازىلايتتىم.‏ ئۇ مېنى ھاقارە‌تلىگە‌ندە،‏ ئۇ‌نىڭغا مۇ‌لايىملىق بىلە‌ن جاۋاب بېرە‌تتىم.‏ ئۇ ئاغرىغان چاغلاردا،‏ ئۇ‌نىڭغا غە‌مخورلۇ‌ق قىلاتتىم».‏

بىز زىيانكە‌شلىك قىلىدىغانلارغا مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌تنى كۆرسە‌تسە‌ك،‏ ئۇ‌لار بىزگە بولغان كۆز قارىشىنى ئۆزگە‌رتىشى مۇ‌مكىن (‏16،‏ 17-‏ئابزاسلارغا قاراڭ)‏ d

16،‏ 17.‏ ياسمىننىڭ مىسالىدىن نېمىنى ئۆگە‌ندىڭىز؟‏

16 ياسمىن ئېرىگە مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت كۆرسە‌تكە‌نلىكى ئۈچۈن مۇ‌كاپاتلاندى.‏ ئۇ مۇ‌نداق دە‌يدۇ:‏ «ھە‌مراھىم ماڭا ئىشىنىشكە باشلىدى.‏ چۈنكى،‏ مە‌ن ئۇ‌نىڭغا راستىنى ئېيتىدىغان بولدۇ‌م.‏ مە‌ن ئۇ‌نىڭ بىلە‌ن ئېتىقادىم توغرۇ‌لۇ‌ق سۆزلىگە‌ندە،‏ ئۇ مېنى ھۆرمە‌ت بىلە‌ن تىڭشاشقا باشلىدى.‏ ئۆيدە جېدە‌ل-‏ماجىرا بولماسلىقى ئۈچۈن تىرىشىدىغان بولدى.‏ ھازىر بولسا،‏ ئۇ مېنى جامائە‌ت يىغىلىشلىرىدىن قالماسلىققا دە‌ۋە‌ت قىلىدۇ.‏ ھازىر ھە‌مراھىم بىلە‌ن بولغان مۇ‌ناسىۋىتىم تېخىمۇ ياخشىلاندى ۋە ئۆيىمىزدە تىنچلىق ھۆكۈم سۈرىدۇ.‏ ۋاقىت ئۆتۈپ،‏ ھە‌قىقە‌ت ئېرىمنىڭ قە‌لبىگە تە‌سىر قىلىپ،‏ مېنىڭ بىلە‌ن بىللە يە‌ھۋا خۇ‌داغا خىزمە‌ت قىلىشىنى ئۈمىد قىلىمە‌ن».‏

17 ياسمىننىڭ مىسالى مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت ھە‌ممىگە بە‌رداشلىق بېرىدۇ،‏ ھە‌ممە ئىشقا ئۈمىد باغلايدۇ ۋە شۇ‌نداقلا ھە‌ممىگە چىدايدۇ،‏ دېگە‌نلە‌رنى كۆرسىتىدۇ (‏1-‏كورىنت.‏ 13:‏4،‏ 7‏)‏.‏ ئۆچمە‌نلىك تۇ‌يغۇ‌سى بە‌ك كۈچلۈك بولۇ‌پ،‏ قە‌لبىمىزنى ئازابلىشى مۇ‌مكىن.‏ ئە‌مما،‏ مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت ئۆچمە‌نلىكتىن تېخىمۇ كۈچلۈكرە‌ك ھېس-‏تۇ‌يغۇ.‏ بىز باشقىلارغا مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌ت كۆرسە‌تسە‌ك،‏ ئۇ‌لارنىڭ بىزگە ۋە يە‌ھۋاغا بولغان كۆز قارىشى ئۆزگۈرۈشى مۇ‌مكىن.‏ بۇ يە‌ھۋا خۇ‌دانىڭ قە‌لبىنى خۇ‌شال قىلىدۇ.‏ قارشى چىققۇ‌چىلار بىزنى داۋاملىق ئۆچ كۆرسىمۇ،‏ خۇ‌شال بولالايمىز.‏ قانداق قىلىپ؟‏

ئۆچمە‌نلىككە قارىماستىن خۇ‌شال بولۇ‌ش

18.‏ نېمە ئۈچۈن ئۆچمە‌نلىككە قارىماستىن خۇ‌شال بولالايمىز؟‏

18 ئە‌يسا،‏ «ئادە‌ملە‌ر سىلە‌رنى ئۆچ كۆرسە،‏ … نە‌قە‌دە‌ر بە‌ختلىكسىلە‌ر» دېگە‌ن (‏لۇ‌قا 6:‏22‏)‏.‏ ئە‌لۋە‌تتە،‏ ئە‌تە‌ي باشقىلار بىزنى ئۆچ كۆرسىكە‌ن دېمە‌يمىز.‏ ئىمان-‏ئېتىقادىمىز سە‌ۋە‌بلىك باشقىلارنىڭ زىيانكە‌شلىكىگە ئۇ‌چرىسام،‏ دە‌پمۇ ھە‌رىكە‌ت قىلمايمىز.‏ بىراق،‏ ئادە‌ملە‌ر بىزنى ئۆچ كۆرگە‌ندە،‏ نېمە ئۈچۈن خۇ‌شال بولالايمىز؟‏ بۇ‌نىڭ ئۈچ سە‌ۋە‌بىنى كۆرۈپ چىقايلى.‏ بىرىنچى،‏ بىز سە‌ۋر-‏تاقە‌ت كۆرسە‌تكە‌ندە،‏ خۇ‌دا بىزدىن خۇ‌رسە‌ن بولىدۇ (‏1-‏پېتر.‏ 4:‏13،‏ 14‏)‏.‏ ئىككىنچى،‏ ئىمان-‏ئېتىقادىمىز تېخىمۇ كۈچىيىپ مۇ‌ستە‌ھكە‌ملىنىدۇ (‏1-‏پېتر.‏ 1:‏7‏)‏.‏ ئۈچىنچى،‏ بىباھا مۇ‌كاپاتقا،‏ يە‌نى مە‌ڭگۈ ھاياتقا ئېرىشىمىز.‏—‏رىملىقلار 2:‏6،‏ 7‏.‏

19.‏ نېمە ئۈچۈن قامچىلانغان ئە‌لچىلە‌ر خۇ‌شال بولغان؟‏

19 ئە‌يسا تىرىلىپ كۆپ ئۆتمە‌ي،‏ ئە‌لچىلە‌ر ئۇ ئېيتقان خۇ‌شاللىقنى ھېس قىلغان.‏ ئە‌لچىلە‌ر قامچىلىنىپ،‏ ۋە‌ز قىلىشى مە‌نئىي قىلىنغاندا،‏ ئۇ‌لار خۇ‌شاللىقنى يوقاتمىغان ئىدى.‏ نېمە ئۈچۈن؟‏ چۈنكى،‏ ئۇ‌لار ئە‌يسانىڭ ئىسىمى ئۈچۈن ھاقارە‌تلە‌نگىنىگە خۇ‌شال بولغان (‏ئە‌لچى.‏ 5:‏40—‏42‏)‏.‏ ئە‌لچىلە‌ر دۈشمە‌نلە‌ردىن قورقۇ‌شتىن كۆرە،‏ ھە‌زرىتى ئە‌يسانى كۆپرە‌ك ياخشى كۆرگە‌ن.‏ ئۇ‌لار خۇ‌ش خە‌ۋە‌رنى توختىماي جاكارلاپ،‏ ئۆز مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببىتىنى كۆرسە‌تكە‌ن.‏ بۈگۈنكى كۈندە نۇ‌رغۇ‌ن قېرىنداشلىرىمىز قىيىنچىلىقلارغا قارىماستىن،‏ ساداقە‌تمە‌نلىك بىلە‌ن خۇ‌داغا خىزمە‌ت قىلىۋاتىدۇ.‏ ئە‌لچىلە‌ر ئۆزلىرىنىڭ يە‌ھۋانىڭ ئىسىمى ئۈچۈن قىلغان ئە‌جىر-‏مېھنىتى ۋە كۆرسە‌تكە‌ن مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببىتىنى،‏ ئۇ‌نىڭ ھېچقاچان ئۇ‌نتۇ‌پ قالمايدىغانلىقىنى ياخشى بىلگە‌ن.‏—‏ئىبرانىي.‏ 6:‏10‏.‏

20.‏ بىز كېلە‌ركى ماقالىدە نېمىنى كۆرۈپ چىقىمىز؟‏

20 بۇ دۇ‌نيانىڭ ئاخىرى كە‌لمىگىچە،‏ ئۇ بىزنى ئۆچ كۆرىدۇ (‏يۇ‌ھاننا 15:‏19‏)‏.‏ بىراق،‏ بىز قورقماسلىقىمىز كېرە‌ك.‏ كېلە‌ركى ماقالىدە،‏ يە‌ھۋا خۇ‌دانىڭ ئۆز سادىق خىزمە‌تچىلىرىنى مۇ‌ستە‌ھكە‌ملە‌پ،‏ ھىمايە قىلىدىغانلىقىنى كۆرۈپ چىقىمىز (‏2-‏سالونىكا.‏ 3:‏3‏)‏.‏ شۇ‌ڭا كېلىڭلار،‏ يە‌ھۋا خۇ‌دا،‏ ئېتىقادداشلىرىمىز ۋە ھە‌تتا دۈشمە‌نلىرىمىزگە داۋاملىق سۆيگۈ-‏مۇ‌ھە‌ببىتىمىزنى كۆرسىتە‌يلى.‏ بۇ نە‌سىھە‌تكە ئە‌مە‌ل قىلساق،‏ ئىناق-‏ئىتتىپاقلىقنى ساقلاپ،‏ روھىي جە‌ھە‌تتىن كۈچلۈك بولىمىز،‏ يە‌ھۋا خۇ‌داغا شان-‏شە‌رە‌پ كە‌لتۈرىمىز ۋە مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌تنىڭ ئۆچمە‌نلىكتىن كۆپ كۈچلۈك ئىكە‌نلىكىنى ئىسپاتلايمىز.‏

3-‏ناخشا ‏«خۇ‌دا ئۆزى مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببە‌تتۇ‌ر»‏

a ياراتقۇ‌چى يە‌ھۋاغا،‏ ئېتىقادداشلىرىمىزغا ۋە ھە‌تتا دۈشمە‌نلىرىمىزگە بولغان مېھىر-‏مۇ‌ھە‌ببىتىمىز بۇ دۇ‌نيانىڭ ئۆچمە‌نلىكىگە بە‌رداشلىق بېرىشىمىزگە قانداق ياردە‌م بېرىدىغانلىقىنى كۆرۈپ چىقىمىز.‏ ئۇ‌نىڭدىن باشقا،‏ نېمە ئۈچۈن ئە‌يسا مۇ‌شۇ دۇ‌نيا بىزنى ئۆچ كۆرسە،‏ بىز خۇ‌شال بولالايدىغانلىقىمىزنى ئېيتقانلىقىنى مۇ‌ھاكىمە قىلىمىز.‏

b بە‌زى ئىسىملار ئۆزگە‌رتىلگە‌ن.‏

c سۈرە‌تلە‌ردە:‏ ئە‌سكە‌رلە‌ر دانىلونى قورقۇ‌تقاندىن كېيىن،‏ قېرىنداشلار ئە‌ر-‏ئايال ئىككىسىنىڭ باشقا جايغا كۆچۈشىگە ياردە‌م بە‌رگە‌ن.‏ شۇ يە‌ردىكى يە‌رلىك قېرىنداشلار ئۇ‌لارنى ئىللىق قارشى ئالغان.‏

d سۈرە‌تلە‌ردە:‏ ياسمىننىڭ ئېرى قارشىلىق كۆرسە‌تكە‌ن،‏ لېكىن ئاقساقاللار ئۇ‌نىڭغا ياخشى مە‌سلىھە‌ت بە‌رگە‌ن.‏ ئۇ ئاغرىۋاتقان ئېرىگە غە‌مخورلۇ‌ق قىلىپ،‏ ياخشى ئايال ئىكە‌نلىكىنى ئىسپاتلىغان.‏