Etambululo Liembimbiliya

 Daniele wa kala uprofeto umue u Yudea vokuenda kuovita epanduvali kuenda epandu O.Y. Suku wo kuatisa oco a situlule olonjoi, wo lekisa ovinjonde viovina via laikele oku iya kovaso yoloneke. Wo kuatisavo oku soneha elivulu limue Liembimbiliya lia tukuiwa londuko yaye.—Daniele 1:17; 2:19.

Helie wa kala Daniele?

 Daniele wa kulila ko Yuda, vusoma umue mua kongelele olupale luo Yerusalãi kuenda onembele ya va Yudea. Kunyamo 617 O.Y., Nevukandesa Soma yo ko Bavulono, wa lundula o Yerusalãi kuenda wambata kumandekua “alume vosi vovolupale.” (2 Olosoma 24:15; Daniele 1:1) Daniele okuti kotembo yaco wa kala umalẽhe, wa kalavo pokati kolomandekua viaco.

 Daniele kuenda amalẽhe vakuavo (oku kongelamo Sadrake, Mesake kuenda Aved-Nego) va tualiwa kelombe lio Bavulono oco va tambule epindiso lilikasi. Ndaño va kisikiwile oku linga ovina va kũlĩhĩle okuti ka via sungulukile, Daniele lakamba vaye vatatu va amamako oku kolela ku Suku yavo, Yehova. (Daniele 1:3-8) Noke lianyamo atatu oku pindisiwa, Soma Nevukandesa, wa sanjukila olondunge kuenda uloño ovo va kuatele. Eye wa limbuka “okuti ovo va velelepo calua okuti, vakualumbu vosi la vakuakutãha vana va kala vuviali waye wosi ci sule.” Kuenje wa nõla Daniele lakamba vaye vatatu oco va talavaye kelombe.—Daniele 1:18-20.

 Noke liotembo yimue, eci Daniele a kuata 90 kanyamo, wa kovongiwa oco a ende kelombe. Soma Belsiatare wa kala oku viala o Bavulono kotembo yaco, wa pinga ku Daniele oco a situlule elomboloko liocisonehua cimue ca tĩla ca molẽha vocimano. Yehova wa kuatisa Daniele oku situlula elomboloko liocisonehua loku u situluilavo okuti o Bavulono ya laikele oku tambuiwa lusoma wa va Media la va Persia. Vuteke waco, haico muẽle o Bavulono ya tambuiwa.—Daniele 5:1, 13-31.

 O Bavulono ya fetika oku vialiwa lo Media la va Persia kuenda Daniele wa tambula ocikele coku kala kesongo wa velapo kuenda Soma Dariu wa li kuminya oku u vokiyako ovikele. (Daniele 6:1-3) Apalanga vakuanya va sokiya oku ponda Daniele poku u wimba veleva liolohosi, pole Yehova wo popela. (Daniele 6:4-23) Kanyamo a sulako omuenyo wa Daniele, ungelo umue wa moleha kokuaye kuenda volonjanja vivali wa sapuila Daniele okuti, eye wa kala ‘ulume wa soliwa calua.’—Daniele 10:11, 19.

 Tala ulandu waco vondalama Yembimbiliya yolonepa vivali Daniele—Omuenyo Umue Wekolelo.