Nye Embimbiliya li Popia Catiamẽla Koku Tata Olonjali Via Kuka?
Etambululo Liembimbiliya
Omãla vana okuti akulu, va kuete ocikele ci kuete esilivilo lia velapo coku tata ciwa olonjali viavo. Embimbiliya li popia okuti, omãla va “lilongise okuti ocikele catete cukuetavo oku kuatisa epata loku tiuwilako olonjali viavo, momo oco ca sunguluka ku Suku.” (1 Timoteo 5:4 Embimbiliya li Kola) Omãla nda va kũlĩhĩsa okuti olonjali viavo vi kasi oku tatiwa ciwa, ovo va lekisavo epokolo konumbi Yembimbiliya yoku sumbila olonjali.—Va Efeso 6:2, 3.
Embimbiliya ka lieci ulala wolonumbi vi lekisa ndomo ku tatiwa olonjali. Pole, olio li tukula alume lakãi vakuekolelo va tẽla oku ci linga. Embimbiliya li ecavo olonumbi vi kuete esilivilo lialua vi kuatisa vana va kasi oku tata olonjali via kuka.
Omanu vamue va tukuiwa Vembimbiliya va tata ndati olonjali viavo via kuka?
Ovo va ci linga volonjila via litepa, ca tamba ño kekalo liavo.
Yosefe wa kala ocipãla la isiaye wa kuka Yakoba. Pole, eci ekalo lio wecelela, wa kuatisa isiaye oku ilukila ocipepi laye. Yosefe wa sokiya ocitumãlo coku kalamo, okulia kuenda oku tata uhayele wa isiaye.—Efetikilo 45:9-11; 47:11, 12.
Rute wa yilukila kofeka yikuavo oco amameko oku kala la ndatembo yaye kuenda wa talavaya calua oco o tate.—Rute 1:16; 2:2, 17, 18, 23.
Yesu osimbu ka file, wa nõla omunu umue oco a tate ina yaye Maria, okuti pamue wa kala ale ocimbumba.—Yoano 19:26, 27. a
Olonumbi vipi vi kuatisa Embimbiliya lieca ku vana va tata olonjali viavo via kuka?
Olonjanja vimue oku tata olonjali via kuka, ci kavisa ketimba kuenda kovisimĩlo. Pole, Vembimbiliya muli olonumbi vi kuatisa vana va kuete ocikele caco.
Sumbila olonjali viove.
Ceci Embimbiliya li popia: “Sumbila isiove la ina yove.”—Etundilo 20:12.
Onumbi eyi yi kapiwako ndati? Lekisa okuti wa sumbila olonjali viove poku yuvula oku lavulula cosi va linga komuenyo wavo. Nda citava, ecelela okuti ovio muẽle vi nõla onjila ndomo vi yongola oku tatiwa. Vepuluvi limuamue, lekisa esumbilo kolonjali viove poku linga cosi o tẽla oco o vi kuatise.
Kala ukuesunguluko kuenda ukuakuecela.
Ceci Embimbiliya li popia: “Olondunge viomunu viu teyuila oco ka ka teme lonjanga kuenda ca posoka kokuaye oku yuvula oku kapako ekandu.”—Olosapo 19:11.
Onumbi eyi yi kapiwako ndati? Isiove ale ina yove nda va popia ovina vimue vi lekisa okuti ka va sokoluile vali, ale va lekisa olutukãi konjila ndomo o kasi oku va tata, lipula ndoco: ‘Nda nda liyakele locitangi caco, nda nda liyeva ndati?’ Poku kala ukuesunguluko kuenda ukuakuecela, ci kuatisa oku tepulula ovitangi.
Sapela la vakuene.
Ceci Embimbiliya li popia: “Nda ka pali ombangulo esokiyo ka li tẽlisiwa, pole, lolondunguli vialua pa kala onima yiwa.”—Olosapo 15:22.
Onumbi eyi yi kapiwako ndati? Konomuisa lutate ndomo o tẽla oku liyaka lovitangi viuhayele violonjali viove. Kũlĩhĩsa ovopange a kasiko a pondola oku kuatisa kovitumãlo vina ovio vi sangiwa. Sapela la vana va tata ale olonjali viavo via kuka. Nda o kuete vamanjove, linga ohongele yimue lepata oco vu konomuisi ovina olonjali viene vi sukila, ndomo vi tatiwa kuenda ndomo omunu lomunu a pondola oku eca ekuatiso liaye.
Kala ukuesuluviko.
Ceci Embimbiliya li popia: “Olondunge vi kasi la vana va li suluvika.”—Olosapo 11:2.
Onumbi eyi yi kapiwako ndati? Limbuka eci o tẽla lika oku linga. Vosi yetu tu kuete ongave yotembo kuenda ongusu tu pondola oku pesila kovina vimue. Oku limbuka eci o tẽla oku linga, ci ku kuatisa oku kũlĩhĩsa eci o sukila oku linga. Nda wa limbuka okuti ocikele coku tata olonjali viove ca ku lemẽlelua, pinga ekuatiso liomanu vakuavo vepata, ale lia vana va loñoloha koku ci linga.
Li sokololavo ove muẽle.
Ceci Embimbiliya li popia: “Lomue omunu wa suvukile etimba liaye muẽle, pole, o li tekula loku li tata.”—Va Efeso 5:29.
Onumbi eyi yi kapiwako ndati? Ndaño o kuete ocikele coku tata olonjali via kuka, ove o sukilavo oku li tata loku tata epata liove, nda wuhueli. O sukila oku lia ciwa. Oku puyuka kuenda oku pekela olowola via sokiyiwa. (Ukundi 4:6) Olonjanja vimue, ciwa oku linga olomapalo vi kavuluisa. Poku ci linga, o ka tẽla oku tata ciwa olonjali viove via kuka, ndomo vi sesamẽla.
Ekandu hẽ oku kapa olonjali konjo yimue yoku tatela omanu va kuka?
Embimbiliya ka li eci olonumbi vi lekisa ocitumãlo olonjali vi sukila oku tatiwila. Apata amue, a nõlapo oku tatela olonjali viavo kolonjo viavo muẽle, ale konjo yolonjali viaco. Vakuavo va sima okuti, mbi onjila ya velapo kokuavo, yoku tatela olonjali viavo kolonjo vioku tatela omanu va kuka, ale kolosipitali viepuyuko. Epata lepata, li sukila oku nõla onjila ya velapo kokuavo oco va kuatise vana va kongeliwamo.—Va Galatia 6:4, 5.
a Catiamẽla kulandu owu, ukũlĩhĩsi umue Wembimbiliya wa popia hati: “Citava okuti Yosefe ulume wa Maria, tunde eci a fa pa pitile ale otembo yalua kuenda omõlaye Yesu eye wa kala oku u tekula. Kaliye omo a pandele oku fa, nye ca laikele oku pita la Maria? . . . Palo, Kristu wa longisa omãla oco va likolisileko oku linga cosi oco va tate olonjali viavo via kuka.”— Comentário Bíblico Matthew Henry: Novo Testamento Mateus a João, kemẽla 1056-1057.