Vamue koloneke via Yesu ka va sanjukilile alongiso aye. Ovo va yonguile vali ovina vikuavo. Pole, eci a likala oku linga ocikomo cimue okuti ovo va yonguile oku ci mola, vo likala. (Mat. 16:4) Nye Ovisonehua vi popia? Catiamẽla ku Mesiya uprofeto Isaya wa soneha hati: “Eye ka ka kaluka, ale oku vokiya ondaka yaye, kuenda eye ka ka ecelela okuti, ondaka yaye yi yeviwa vokololo.” (Isa. 42:1, 2) Yesu poku linga upange waye woku kunda ka tiamisilile utima kokuaye muẽle. Eye ka tungile olonembele vi komõhisa kuenda ka walaile ovowalo a litepa atiamisiwila ketavo, ale oku kisika ovowalo ana a kuete ondimbukiso yetavo. Eci Yesu a kala oku sombisiwa, eye wa likala oku linga ocilimbu cimue eci Soma Herode o pinga. (Luka 23:8-11) Yesu wa linga ovikomo vimue pole, ocimãho caye ca velelepo oku kunda olondaka viwa. Eye wa sapuila kolondonge viaye hati: “Eci oco ndeyilila.”—Mar. 1:38. w21.05 4 ¶9-10

Etu tu sandiliya “vana vakuotima wa sungulukila omuenyo ko pui.” (Ovil. 13:48) Oco omanu vaco va kale olondonge, tu sukila oku va kuatisa (1) oku kuata elomboloko, (2) oku tava kuenda (3) oku kapako ovina ovo va lilongisa Vembimbiliya. (Va Kol. 2:6, 7; 1 Va Tes. 2:13) Vosi vekongelo va pondola oku kuatisa ondonge Yembimbiliya poku eca ongangu yiwa yoku lekisa ocisola kokuavo kuenda oku va yolela eci veya kohongele. (Yoa. 13:35) Ukundi o songola elilongiso liaco, o sukila oku likolisilako calua oku kuatisa ondonge oku siapo alongiso esanda kuenda ovituwa ka via sungulukile okuti “ovina via pama ndombonge.” (2 Va Kor. 10:4, 5) Cambata olosãi vialua oku kuatisa omunu umue oku tẽlisa ananga a-a, oco noke a ece enanga lioku papatisiwa. Pole, oku linga apongoloko aco, ci kuete esilivilo lialua. w21.07 3 ¶6

Tua kolela hẽ okuti ovina tu kasi oku longisa viocili kuenda efendelo Olombangi Via Yehova vikuãi koloneke vilo li taviwa hẽ la Yehova? Anga hẽ ci tava oku kolela kuvangi waco? Upostolo Paulu wa kolele muẽle kocili. (1 Tes. 1:5) Eye ka kolelele lika kocili caco omo liesanju a kuata. Pole, Paulu lutate wa lilongisa Ondaka ya Suku. Eye wa tavele okuti “Ovisonehua viosi vi Kola, vi tunda ku Suku.” (2 Tim. 3:16) Ovina vipi eye a lilongisa? Vovisonehua, Paulu wa sanga ovovangi a lekisa okuti Yesu wa kala Mesiya wa likuminyiwa, uvangi una okuti asongui vetavo lia va Yudea va u likala. Asongui vaco vetavo va enda oku popia okuti va kala oku longisa komanu ocili catiamẽla ku Suku, pole, va lingaile ovina Suku a nyãle. (Tito 1:16) Paulu wa litepele lasongui vaco, momo eye wa tavele olonepa viosi Viondaka ya Suku. Eye wa nõlelepo oku longisa loku kapako “elungulo liosi lia Suku.”—Ovil. 20:27. w21.10 18 ¶1-2

Osimbu tu kunda loku longisa tu ivaluki okuti Suku eye o kulisa. (1 Va Kor. 3:6, 7) Yehova o tenda omanu vosi okuti va kuete esilivilo. Eye o tu ĩha esumũlũho lioku talavayela kumosi Lomõlaye poku kongela omanu vokolofeka viosi osimbu handi esulilo lioluali lulo ka lueyile. (Hag. 2:7) Upange woku kunda tu linga u sokisiwa lupange woku popela omanu. Etu tu sokisiwa ndocimunga cimue ca tumiwa oku ka popela omanu komina yimue. Ndaño okuti vatito vakuakupopela va sanga umue, pole, vosi yavo va linga upange wa velapo. Cimuamue haico tu linga kupange woku kunda. Etu ka tua kũlĩhĩle etendelo liomanu va ka popeliwa voluali lulo lua Satana. Pole, Yehova o pondola oku vetiya umue pokati ketu oco a kuatise omanu vaco. Manji Andreas, o kasi ko Bolivia wa popia hati: “Eci ndi mola omunu umue oku lilongisa ocili Cembimbiliya loku papatisiwa, ci lekisa alikolisilo vamanji vosi vekongelo va linga.” Tu sukilavo oku lekisa ocituwa cimuamue catiamẽla kupange woku kunda. Nda tua ci linga Yehova o ka tu sumũlũisa kuenda upange woku kunda u kala ono yesanju lietu. w21.05 19 ¶19-20

Enyanga li kuete ocimãho coku kuata ocinyama cimue, ale oku ci ponda. Eye pamue o kuama olonjila vialua, ndeci akamba vesanda va Yovi va linga. (Yovi 18:8-10) Enyanga limue li yonja ndati ocinyama cimue oco ci wile vonjanjo yaye? Eye o kũlĩhĩsa ekalo liocinyama caco. Pi cenda? Nye ci sole vali? Onjanjo yipi yiwa yi kuamiwa? Satana o sokisiwa lenyanga liaco. Eye o kũlĩhĩsa ekalo lietu. O kũlĩhĩsa ovituwa vietu kuenda ovina tua velisapo. Eye o nõla onjanjo yimue loku lavoka okuti yi tu kuata ocipikipiki. Embimbiliya li tu sapuila okuti nda tua kuatiwa, handi tu pondola oku puluka. Olio li tu sapuilavo ndomo tu yuvula olonjanjo viaco. Olonjanjo vivali Satana a kuama vali, epela kuenda ocipululu. Vokuenda kuanyamo alua, Satana wa siata oku litunda ciwa kolonjanjo viaco. Ndukuakukuata olonjila, eye o yonja olonjila oco vi fe vonjanjo yaye. (Osa. 91:3) Pole, etu ka tu sukila oku kuatiwa la Satana. Momo lie? Momo Yehova wa tu situluila ale olonjanja Satana a kuama.—2 Va Kor. 2:11. w21.06 14 ¶1-2

Vamanji va kuka va kuete esilivilo lialua. Ondaka ya Suku yi sokisa owele wavo lekolowa lia posoka. (Olosap. 20:29) Pole, pamue ka tu limbuka esilivilo lieposo liaco. Eci amalẽhe va limbuka esilivilo vamanji va kuka va kuete, va pondola oku kuatisiwa calua okuti oku kuata ovokuasi ci sule. Vamanji va kuka va soliwe calua la Yehova Suku. Eye o vanja kokuavo ndomo ovo va tuwa vokati kuenda wa va kũlĩha ciwa kuenje o sanjukila ovituwa viavo viwa. Yehova o sanjuka calua eci vamanji va kuka va lomboluila amalẽhe ukũlĩhĩso va kuete vokuenda kuanyamo alua wupange wa Suku. (Yovi 12:12; Olosap. 1:1-4) Yehova o sanjukilavo epandi liavo. (Mal. 3:16) Ndaño okuti vomuenyo wavo va liyakavo lovitangi, pole, ekolelo va kuetele Yehova lalimue eteke lia tepulukile. Elavoko va kuete lio kovaso yoloneke lia pama vali, okuti eci va fetika oku lilongisa ocili ci sule. Yehova o va sole calua, momo va kasi oku amamako oku sapula onduko yaye, “ndaño voku kuka.”—Osa. 92:12-15. w21.09 2 ¶2-3

Olonjanja vimue ciwa oku kũlĩhĩsa ovilinga vietu. Tu sukila oku lipula ndoco: ‘Anga hẽ ndi liyeva ciwa eci ndi sima okuti nda velapo, vakuetu va sule? Anga hẽ ndi likolisilako oku talavaya calua vekongelo oco ndi tendiwe okuti, ame lika ndi tẽla oku linga upange waco vakuavo sio? Ale, ndi ci lingila omo okuti ndi yongola oku sanjuisa Yehova?’ Momo lie tu sukilila oku lipula ndoco? Embimbiliya li tu lungula oku yuvula oku lisokisa la vakuetu. Momo lie? Momo nda tua sima okuti tua velapo, vamanjetu va sule tu lekisa epela. Handi vali, nda tu lisokisa la vakuetu citava okuti tu sumua. (Va Rom. 12:3) Tu sukila oku ivaluka okuti Yehova o tu kokela kokuaye, ka ci lingila omo okuti tua fina, tu vangula ciwa, ale tua kũlĩhiwa lomanu valua, pole, o ci lingila omo okuti tu u sole kuenda tu yevelela Omõlaye.—Yoa. 6:44; 1 Va Kor. 1:26-31. w21.07 14-15 ¶3-4

Oco ovisimĩlo vietu vi pongoloke tu sukila oku likutilila, oku lilongisa Ondaka ya Suku kuenda oku sokolola kueci tua tanga. Amamako oku linga ovina evi kuenda pinga ku Yehova oco a ku ĩhe ongusu. Espiritu sandu liaye li ka ku kuatisa oku yuvula ocituwa coku lisokisa la vakuene. Yehova o ka ku kuatisa oku limbuka lonjanga nda o kuete ocituwa conya, ale epela kuenda o ku kuatisavo oku linga lonjanga apongoloko. (2 Asa. 6:29, 30) Yehova wa kũlĩha ovisimĩlo viutima wetu. Eye wa kũlĩhavo okuti tu kasi oku liyaka lovisimĩlo ka via sungulukile violuali kuenda viekambo lietu lioku lipua. Eci Yehova a mola ndomo tu kasi loku liyaka lovina evi, ocisola a tu kuetele ci livokiya vali. Oco tu kũlĩhe ndomo Yehova a liyeva catiamẽla kokuetu, eye o tukula ocindekaise ca ina umue kuenda oñaña yaye. (Isa. 49:15) Ci lembeleka calua oku kũlĩha okuti Yehova o tu kuetelevo ocisola ndeci, poku mola okuti tu likolisilako oku u vumba lutima wosi! w21.07 24-25 ¶17-19

Tu pondola oku kuata esanju lialua eci tu likolisilako oku linga eci tu tẽla kovikele viosi tu kuete kupange wa Yehova. “Litumbika lutima wosi” kupange woku kunda kuenda koku linga ovopange ekongelo. (Ovil. 18:5; Va Hev. 10:24, 25) Pongiya ciwa ovipama viohongele, oco o tẽle oku eca atambululo a pamisa. Tẽlisa ovipama viosi o kuete vekongelo vokati kosemana. Nda wa lalekiwa oku kuatisa kupange umue vekongelo, u tẽlisa kuenda kala omunu umue wa koleliwa. Ku ka tende ovopange aco ndu okuti o kasi oku pesela otembo. Likolisilako oku loñoloha kupange wove. (Olosap. 22:29) Nda wa litumbika ciwa kovopange a Yehova loku tẽlisa ovikele vialio, o ka kula lonjanga konepa yespiritu kuenda esanju liove li ka li vokiya calua. (Va Gal. 6:4) Handi vali, ci ka leluka kokuove oku sanjukila vakuẽle nda va tambula ocikele cina ove wa yonguile oku kuata.—Va Gal. 5:26. w21.08 22 ¶11

Tu yuvuli epela loku amamako oku longisiwa la Yehova. Ndeci uvei umue u pondola oku koka okuti utima ka u veta ciwa, epela li pondolavo oku tu kokela oku tĩlisa utima wetu koku pokola olonumbi via Yehova. Va Fariseo omo liepela lialua, va likala oku tava okuti Yesu wa kuatele espiritu lia Suku kuenda wa kala Omõla a Suku. (Yoa. 12:37-40) Epela liaco, lia kala lĩvi calua okuti, lia va pumbisa oku ka kuata omuenyo ko pui. (Mat. 23:13, 33) Ci kuete esilivilo oku amamako oku ecelela okuti Ondaka ya Suku kuenda espiritu li pongolola ovituwa vietu loku songuila ovisimĩlo vietu lolonjila tu nõla! Omo liumbombe Tiago a lekisa eye wa ecelela oku longisiwa la Yehova. Omo liumbombe, eye weya oku kala ulongisi umue uwa. w22.01 10 ¶7

Eci tu ‘pandikisa lolohutililo,’ tu koleli okuti Isietu wokilu o tu yevelela. (Va Kol. 4:2) Ndaño etambululo liaco li molẽha ndu okuti li kasi oku tumala, Yehova o likuminya okuti eye o tambulula olohutililo vietu “eci tu sukila ekuatiso.” (Va Hev. 4:16) Omo liaco, ka tu ka simi okuti Yehova ka yongola oku tu kuatisa nda eye ka kasi oku tambulula lonjanga ohutililo ndomo etu tu yongola. Ndeci, vokuenda kuanyamo alua, valua va siata oku likutilila oco va mole Usoma wa Suku oku malako oluali lulo lũvi. Yesu wa popia okuti tu sukila oku likutilila oco Usoma waco wiye. (Mat. 6:10) Kuenje nda ca kala uveke nda umue wa ecelela okuti ekolelo liaye li tepuluka omo okuti esulilo ka lieyile votembo yina omanu va lavokaile! (Hav. 2:3; Mat. 24:44) Tu lekisa olondunge poku amamako oku kevelela ku Yehova kuenda oku likutilila kokuaye lekolelo. Esulilo li keya votembo ya sokiyiwa, momo Yehova wa nõla ale ‘eteke lowola’ olio li keya. Kuenje eteke liaco, li ka kala otembo yiwa ku vosi.—Mat. 24:36; 2 Pet. 3:15. w21.08 10 ¶10-11

Vamanji va kuka lumbombe walua va limbuka okuti osimbu va kuka, ka va lingi vali ovina ndeci va lingaile. Ndeci, sokolola ku vamanji vakuakunyula akongelo. Eci va tẽlisa 70 kanyamo, ovo va siapo oku nyula akongelo loku tambula ocikele cikuavo. Pamue ka ci leluka. Momo ovo va sanjukile calua poku kuatisa vamanji. Pole, ovo va limbuka okuti, hĩse amalẽhe oku linga upange waco. Kuenje ovo va lekisa ocituwa ndeci ca va Lewi ko Isareli yosimbu okuti eci va tẽlisa 50 kanyamo va sukilile oku siapo upange wotavernakulu. Va Lewi vaco va kuka, va enda oku kuatela esanju upange wosi va enda oku tambula. Ovo va lekisile ombili koku tẽlisa ocikele cavo kuenda va kuatisa amalẽhe. (Ate. 8:25, 26) Koloneke vilo, vamanji vakuakunyula akongelo eci va tẽlisa 70 kanyamo va liwekapo oku nyula akongelo, pole, va kuatisa calua koku pamisa ekongelo va kasi. w21.09 8-9 ¶3-4

Yesu wa lombolola olusapo lumue lu vetiya luatiamẽla komõla ocisandui wa tukuiwa ku Luka 15:11-32. Umalẽhe waco wa sinĩla isiaye, wa tunda konjo kuenda wa linga ungende “kofeka yimue yocipãla.” Kocitumãlo caco a enda wambata omuenyo umue ka wa sungulukile. Eci a fetika oku kuata ovitangi komuenyo, wa sokolola konjila ĩvi a nõlele. Eye weya oku limbuka okuti omuenyo waye wa kala ciwa eci a kala konjo ya isiaye. Yesu wa popia hati noke umalẽhe “olondunge viaye vieyamo.” Eye wa nõlapo oku tiukila konjo loku pinga ongecelo ku isiaye. Ca kuata esilivilo omõla oku limbuka okuti wa nõlele onjila ka ya sungulukile. Eye wa sukilile oku ci lekisa kovilinga! Omõla ocisandui wa lekisa okuti wa likekembela lutima wosi, omo lieci a linga. Olusapo olu ka lu lomboloka ño ulandu umue u komõhisa. Ulandu waco u kuete esilivilo lialua kakulu vekongelo, u pondola oku va kuatisa eci ovo va likolisilako oku limbuka nda umue wa linga ekandu wa likekembela muẽle lutima wosi. w21.10 5 ¶14-15

Nye ka ci ka lulumisiwa ale oku upiwako? Upostolo Paulu wa soneha hati: “Omo okuti tu ka tambula Usoma umue ka u lulumisiwa, tu amamiko oku sumbila Suku kuenda oku liketisa.” (Va Hev. 12:28) Ocili okuti, eci oku lulumisiwa kua sulako ku ka pita, Usoma wa Suku owo lika ka u ka lulumisiwa. Owo u ka talama ngo pocitumãlo cayo.(Osa. 110:5, 6; Dan. 2:44) Yilo oyo otembo yoku kuatisa omanu! Omanu va pondola oku nõla: Nda ovo vamamako oku kuatisa oluali lulo, va ka nyõliwa, pole, nda va nõlapo oku vumba Yehova loku linga apongoloko a sukiliwa komuenyo wavo, va ka kuata omuenyo ka u pui. (Va Hev. 12:25) Pocakati cupange woku kunda, tu pondola oku kuatisa omanu oku nõla onjila eyi ya velapo. Kuenda tukapiko olondaka via Ñala yetu Yesu wa popia hati: “Olondaka evi viwa Viusoma vi ka kundilua koluali luosi, ha vi lingi uvangi kolofeka viosi, oco esulilo liya noke.”—Mat. 24:14. w21.09 19 ¶18-20

Ene akulu vekongelo vu kuete ocikele cimue cilikasi coku lembeleka epata lia una wa siapo oku vumba Yehova. (1 Va Tes. 5:14) Sanda oku va lembelaka osimbu handi ohongele ka yafetikile kuenda noke liohongele. Olonjanja vimue va pasuisa kuenda likutilila lavo. Va laleka oku talavaya lavo kupange woku kunda, ale olonjanja vimue va laleka oku likongela kefendelo liove liepata. Akulu vekongelo va sukila oku lekisa kolomeme via Yehova vina via sumua, ohenda kuenda ocisola ovo va sukila. (1 Va Tes. 2:7, 8) Yehova “ka yongola okuti umue o nyõliwa, puãi, o yongola okuti vosi va likekembela.” (2 Pet. 3:9) Ndaño okuti omunu umue wa linga ekandu linene, omuenyo waye handi u kuete esilivilo kovaso a Suku. Ivaluka okuti Yehova wa feta ondando yimue yinene poku eca omuenyo Womõlaye o soliwe ku vosi yetu. Yehova locisola calua o kuatisa vana va siapo oku u vumba oco va tiuke kokuaye. Yehova o lavoka okuti ovo va ci linga, ndomo Yesu a ci lekisa kolusapo luomõla ocisandui.—Luka 15:11-32. w21.09 30-31 ¶17-19

Pamue ku pondola oku linga vali calua kupange woku kunda loku longisa ndomo wa endaile oku ci linga osimbu, omo liocitangi cuhayele, ale coku kuka. Handi citava okuti o kuata esanju omo lioku linga eci o tẽla. Konomuisa ulandu wa Soma Daviti eci eye kumue lalume vaye va ka yovuile apata avo kuenda ovina va punda ku va Amaleke. Ci soka ovita vivali kalume va kavele calua okuti ka va endele kuyaki, kuenje ovo va sialele konyima oco va teyuile ovikuata. Noke liuyaki, Daviti wa handeleka okuti ovina via pundiwa vi tepiwa ku vosi yavo. (1 Sam. 30:21-25) Ulandu owu, u tu longisa ocina cimue catiamẽla kupange tu kasi oku linga woku longisa omanu oco va linge olondonge. Citava okuti ove ku pondola oku linga vali calua ndomo wa yonguile kupange woku kunda loku longisa, pole, nda wa likolisilako, o ka kuata esanju lioku kuatisa umue oku kũlĩha Yehova kuenda oku papatisiwa. Yehova o lete ombili yetu, ocisola tu u kuetele kuenda o tu sumũlũisa. Eye o tu longisavo ndomo tu pondola oku kuata esanju eci tu li tumbika kupange woku ungula tu kasi oku linga okuti oku kunda. (Yoa. 14:12) Tua kolela okuti Suku o ka sanjuka letu nda ka tua liwekelepo! w21.10 28 ¶15-17

Osimbu tu kuka, pamue tu kala lusumba wokuti ka tu ka tẽla vali oku linga upange wa Yehova ndeci vumalẽhe. Ndaño okuti ka tu kuete vali ongusu ndeci tua kala amalẽhe, tu pondola oku talavaya lukũlĩhĩso kuenda uloño tu kuete oco tu kuatise amalẽhe oku lieca olumue koku kuatisa ocisoko ca Yehova loku tambula vali ovikele. Vamanji va kuka va sukila oku lekisa umbombe nda ovo va yongola oku kuatisa amalẽhe. Omunu embombe o tenda vakuavo okuti va velapo eye o sule. (Va Fil. 2:3, 4) Vamanji vana va kuka va lekisa umbombe, va limbuka okuti ove o kuete epondolo lioku linga ovina via litepa okuti vi likuata Lovisonehua kuenda locikele o kuete. Kuenje ovo ka va kisika okuti vamanji vosi va linga ovina ndeci ovo va lingaile kosimbu. (Uku. 7:10) Ndaño okuti vamanji va kuka va kuete ukũlĩhĩso walua woku longisa amalẽhe, ovo va limbuka okuti “ekalo lioluali lulo li kasi oku pongoloka” kuenda citava okuti ovo va sukila oku lilongisa olonjila viokaliye vioku linga ovina.—1 Va Kor. 7:31. w21.09 8 ¶1, 3

Yehova wa litepa lolosuku evi viesanda, momo eye lalimue eteke a ka sapuila kafendeli vaye oku linga cimue ca vĩha. Eye wa sokapo koku kola. Eci ca limbukiwa kocisonehua ca kala kutale wulu wocikoko cocitunda cinene. Kutale waco kua kala olondaka viokuti; “Oku kola kua tiamẽla ku Yehova.” (Etu. 28:36-38) Olondaka via sangiwile kutale waco, via lekisa okuti Yehova eye wa velapo koku kola. Nye nda ca pita la umue u Isareli okuti ka ponduile oku mola ciwa olondaka via sonehiwa kutale wa kala kocikoko omo ka ca tavele oku kala ocipepi locitunda cinene? Anga hẽ nda wa limbuka okuti Yehova o kola? Nda wa ci limbuka! Va Isareli vosi va yeva esapulo liaco eci Ocihandeleko ca tangiwa kovaso yalume, yakãi kuenda yomãla. (Esin. 31:9-12) Nda ove wa kalepo, nda wa yeva olondaka viokuti: “Ame ndi Yehova Suku yene kuenda vu sukila . . . oku kola, momo ame ndi kola.” “Ene vu kola kokuange, momo ame ndi Yehova ndi kola.”—Ovis. 11:44, 45; 20:7, 26. w21.12 3 ¶6-7

Vamue pamue va sakalala lovina va sukila. Ovo pamue va kasi kofeka yimue okuti omanu valua olohukũi kuenda ci tĩla calua oku sanga upange umue. Kuenje pamue ci tĩla ovo oku sanga olombongo oco va tekule epata. Ale una wa enda oku nganyala olombongo oco vi tekule epata, pamue wa fa kuenje epata ka li kuata vali olombongo vioku landa ovina va sukila. Tu sukila oku yuvula oku sakalala calua lovitangi vietu, pole, tu sukila oku kolela ku Yehova. Ivaluka okuti, Isietu ukuacisola Yehova, wa likuminya oku tu ĩha ovina viosi tu sukila nda tua pitisa kovaso ovina viespiritu. (Mat. 6:32, 33) Ovolandu a lekisa okuti eye o tẽlisa muẽle olohuminyo viaye. (Esin. 8:4, 15, 16; Osa. 37:25) Nda Yehova o tata olonjila kuenda olonelẽho viovusenge, ka tu sukila oku sakalala calua leci tu lia kuenda eci tu wala. (Mat. 6:26-30; Va Fil. 4:6, 7) Ndeci ocisola ci vetiya olonjali oku sanda ovina viosi omãla vavo va sukila, ocisola ci vetiyavo Isietu wokilu oku eca ovina afendeli vaye va sukila. w21.12 17 ¶4-5; 18 ¶8

Anga hẽ eteke limue wa popiwile la umue, ale la manji umue vekongelo? Konomuisa ongangu ya Yosefe, eye wa liyaka locitangi cekambo liesunga pokati ka va huvaye. Pole, eye wamamako oku tiamisila utima waye kupange wa Yehova kuenje Yehova wo sumũlũisa omo liepandi a lekisa. Noke Yosefe wa ecela vana vo suvukile, loku mola ndomo Yehova o sumũlũisa. (Efet. 45:5) Ndeci Yosefe, tu lembelekiwa calua eci tu amẽla ku Yehova loku kevelela okuti votembo ya sokiyiwa eye o tetulule ocitangi coku tatiwa lekambo liesunga. (Osa. 7:17; 73:28) Nda o kasi oku tala ohali omo liekambo liesunga, ale omo liocina cikuavo, ivaluka okuti Yehova o kasi ocipepi la “vakuavitima via teka.” (Osa. 34:18) Eye o ku sole omo liepandi liove kuenda omo lioku imba ocilemo cove kokuaye. (Osa. 55:22) Eye onganji yoluali luosi. Eye o lete ovina viosi vi pita. (1 Pet. 3:12) Omo liaco, nda o kasi oku liyaka locitangi cimue cinene okuti ku pondola oku ci potolola, anga hẽ o lekisa epandi poku kevelela ku Yehova? w21.08 11 ¶14; 12 ¶16

Ciwa etu oku lekisa olondunge poku ambata omuenyo wetu lonjila yimue okuti yi sanjuisa Yehova. Etu tu sukila oku limbuka eci ca velapo. Olonjanja vimue, oco tu talavaye ciwa lotembo yetu, tu sukila oku tepisa ovina vivali okuti havĩviko. Tu pondola oku ci limbuka kueci ca pita la Maria kuenda Marta, eci Yesu a ka va nyulile. Ocili okuti, omo liesanju lioku tambula Yesu ndukombe wavo, Marta wa fetika oku pongiya okulia kualua. Pole, Maria wa tumalele ponele ya Yesu loku yevelela alongiso aye. Eci Marta a kala oku linga hacĩviko, pole, Yesu wa popia hati: “Maria wa nõlapo eci ca velapo.” (Luka 10:38-42) Vokuenda kuotembo, citava okuti Maria ka ivalukile vali okulia kua eciwile keteke liaco, pole, tu kolela okuti eye lalimue eteke a ivalele eci a lilongisa ku Yesu. Ndeci Maria a sanjukilile otembo yitito a kala la Yesu, tu sanjukilivo otembo tu eca kovina via Yehova. w22.01 27 ¶5-6

Ndaño okuti Ahava wa liketisile kovosa a Yehova, ovilinga viaye via lekisa okuti ka likekembelele lutima wosi. Eye ka likolisilileko oku imula efendelo lia Baale kuviali waye. Kuenda ka vetiyile omanu vakuavo oku fendela Yehova. Noke liolofa via Ahava, Yehova wa lekisa ndomo eye a tendele ulume waco. Uprofeto wa Suku Yehu, wa popia hati, eye “ondingaĩvi.” (2 Asa. 19:1, 2) Kaliye sokolola: Nda Ahava wa likekembelele lutima wosi, uprofeto nda kotukuile ndulume ondingaĩvi haiye wa suvuka Yehova. Ocili okuti, Ahava ndaño wa lekisa okandimbukiso kamue koku likekembela, eye lalimue eteke a likekembelele lutima wosi. Nye tu lilongisa kulandu wa pita la Ahava? Eci eye a yeva esapulo lia Eliya liokuti epata liaye lia laikele oku yambuiwa, Ahava weya oku liketisa. Lia kala efetikilo liwa. Pole, ovilinga a lekisa noke, via kala uvangi wokuti ka likekembelele lutima wosi. Ocili okuti oku likekembela ka ci lomboloka lika oku popia okuti, eci tua linga ca tu vala calua. w21.10 3 ¶4-5, 7-8

Isaya wa kala uprofeto kuenje citava okuti ukãi waye wa kuatavo ocikele cimue cuprofeta momo eye wa tukuiwa okuti, ‘uprofeto ukãi.’ (Isa. 8:1-4) Isaya kumue lukãi waye vomuenyo wavo va velisilepo efendelo liavo ku Yehova. Olohueli koloneke vilo, vi pondolavo oku tiamisila utima wavo kupange wa Yehova poku linga cosi va tẽla. Ovo va pondola oku pamisa ekolelo liavo ku Yehova poku lilongisila kumosi ovitumasuku Viembimbiliya kuenda oku limbuka ndomo ovina viaco vi tẽlisiwa vokuavo. (Tito 1:2) Ovo va sukila oku sokolola catiamẽla kueci va pondola oku linga oco va kuatise koku tẽlisiwa kuovitumasuku vimue Viembimbiliya. Ndeci, ovo va pondola oku panga onepa koku tẽlisiwa kuovitumasuku via Yesu viokuti olondaka viwa vi ka kundilua koluali luosi, osimbu esulilo ka lieyile. Osimbu olohueli vi limbuka okuti ovitumasuku vimue Viembimbiliya vi kasi oku tẽlisiwa, ci ka va vetiya oku likolisilako oku linga cosi va tẽla kupange wa Yehova. w21.11 16 ¶9-10

Yesu wa yonguile oku tata ina yaye okuti otembo yaco wa kala ocimbumba. Yesu wa solele calua Maria kuenda wa yonguile okuti eye amamako lekolelo. Kuenje wa pinga ku Yoano oco o tate momo wa kũlĩhĩle okuti Yoano o ko kuatisa oku amamako oku vumba Yehova. Tunde keteke liaco, Yoano wa kala ndomõla a Maria kuenda Yoano wo tata nda inaye. Yesu wa lekisile ocisola calua kukãi una wo tata haiye wocita loku kala ocipepi laye eci a kala oku fa! Nye tu lilongisila kolondaka via Yesu? Ukamba tu kuete la vamanji vekongelo u pondola oku pama vali okuti owu tu kuete lepata lietu u sule. Epata lietu pamue li tu lambalala, ale li tu yanduluka, pole, Yesu wa popele hati, nda tua pamisa ukamba wetu la Yehova loku tiamẽla kocisoko Caye, tu ‘tambula eci ci soka 100 kolonjanja’ okuti eci tua pumba ci sule. Valua va pondola oku kala ndomãla kokuetu, nda va ina, ale nda va isia. (Mar. 10:29, 30) O liyeva ndati poku tiamẽla vocisoko cina okuti, omanu vaco va likuete omunga omo liekolelo haivo va sole Yehova kuenda omanu vakuavo?—Va Kol. 3:14; 1 Pet. 2:17. w21.04 9-11 ¶7-8

Eci tu lekisa ocisola ka ci pongoloka tu likolisilako oku kuatisa vakuetu. Koloneke vilo, ndeci ca kala kosimbu vamanji valua va siata oku nõlapo oku lekisa ocisola ka ci pongoloka ku vamanji ndaño vana okuti ka va li kũlĩhĩle polo lapolo. Ndeci, eci va yeva okuti konepa yimue kua pita ocilunga, lonjanga yalua va kũlĩhĩsa ndomo va pondola oku kuatisa. Eci umue vekongelo a pita lovitangi vi sukila ekuatiso ovo lonjanga va kũlĩhĩsa eci omunu waco a sukila oco vo kuatise. Ndeci ca linga va Makedonia kocita catete, ovo va likolisilako oku kuatisa vamanji. Ovo va eca otembo yavo lovina va kuata kuenje “va eca vali enene okuti, ca pitahãla epondolo liavo” oco va kuatise va manjavo vana okuti va kala calua olohukũi. (2 Va Kor. 8:3) Koloneke vilo, akulu vekongelo va pandiya vamanji vekongelo eci ovo va limbuka ndomo va kuatisa vamanji locisola. Epandiyo lieciwa votembo ya sokiyiwa lieca ongusu ku vamanji va sukila, oco ka va ka liwekepo.—Isa. 32:1, 2. w21.11 11 ¶14; 12 ¶21

Vosi yetu, olonjanja vimue tu sukila elungulo. Pamue etu muẽle tu sukila oku pinga komunu umue tua sumbila oco a tu ĩhe elungulo limue. Ale manji umue wa tu kapako pamue o tu sapuila okuti tu kasi oku “linga ekandu limue,” okuti noke tu ka livela. (Va Gal. 6:1) Ale, tu tambula elungulo komunu umue noke yoku linga ekandu. Onjila yosi yi kuamiwa yoku tambula elungulo, tu sukila oku yi kapako. Oku ci linga, ci pondola oku popela omuenyo wetu! (Olosap. 6:23) Ocisonehua cetaili citu vetiya oku “yevelela olondaka via vakualondunge.” Ka kuli omunu wa kũlĩha ovina viosi; lomue wa velapo ukuavo kukũlĩhĩso, ale kuloño. (Olosap. 12:15) Eci tu yevelela elungulo limue, tu lekisa okuti tuambombe. Eci ci lekisa okuti ka tu tẽla ovina viosi; tua limbuka okuti tu sukila ekuatiso oco tu tẽlise ovimãho vietu. Ukualondunge Soma Salomone wa soneha hati: “Lolondunguli vialua pa kala onima yiwa.”—Olosap. 15:22. w22.02 8 ¶1-2

Oku likekembela lutima wosi, mua kongela vali ovina vikuavo okuti oku pinga lika ongecelo kekandu lia lingiwa ci sule. Omunu o sukila oku linga apongoloko kovisimĩlo viaye kuenda kovilinga. Mua kongela oku siapo ocituwa caye cĩvi kuenda oku fetika oku pokola kolonumbi via Yehova. (Esek. 33:14-16) Ocina ca velapo una wa linga ekandu a sukila oku linga, oku tumbulula ukamba waye la Yehova. Nda okuti ekamba limue lietu lia linga ekandu linene nye tu sukila oku linga? Nda tua limbika ekandu ekamba limue lia linga, tu lekisa okuti ka tu u sole. Ka tu tẽla oku limbika Yehova, momo eye o ci lete. (Olosap. 5:21, 22) Ove o pondola oku kuatisa ekamba liove poku u sapuila okuti akulu vekongelo va yongola oku ku kuatisa. Nda ekamba liove wa likala oku litavela kakulu vekongelo, ove o sukila oku ci sapuila kakulu vekongelo catiamẽla kekandu, oco o lekise okuti o yongola oku u kuatisa. w21.10 7 ¶19-21

Vosi yetu tu sukila oku setukula ocituwa ca Yesu, coku pitisa kovaso asukila a vakuetu okuti etu muẽle ci sule. Embimbilia li popia okuti, Yesu wa kala “ndupika umue.” (Va Fil. 2:7) Upika umue uwa, wa ponduile oku linga ovina vi sanjuisa cime caye. Omo okuti tuapika va Yehova kuenda a vamanjetu, ka kuli atatahãi okuti tu yongola oku talavayela Yehova kuenda vamanjetu. Lipula ndoco: ‘Anga hẽ ndi lieca olumue oco ndi kuatise vakuetu? Anga hẽ nda siata oku lieca olumue oku ka kuatisa oku yelisa kocitumãlo coku lingila ohongele yofeka, ale coku yelisa Onjango Yusoma?’ Sokolola okuti ove o sukila oku mioñoloha konepa yimue, pole, ku kuete onjongole yoku linga apongoloko a sukiliwa. Omo liaco, likutilila ku Yehova lutima wosi. Sapuila Yehova ndomo o liyevite kuenda pinga kokuaye oco a ku ĩhe “onjongole longusu yoku linga ovina.”—Va Fil. 2:13. w22.02 22-23 ¶9-11

Yesu wa kala ukuahenda. (Mat. 11:29, 30) Eye wa lekisa ohenda poku kala ukuacikembe kuenda ukuesunguluko ndaño poku liyaka lovitangi. Ndeci, eci ukãi umue wo ko Foinike a pinga ku Yesu oco a sakule omõlaye, Yesu wa vangula laye lohenda. Kefetikilo, ka lingile eci ukãi o pinga, pole, eci ukãi a lekisa ekolelo lialua, eye wa sakula omõlaye. (Mat. 15:22-28) Yesu ndaño wa kala ukuahenda, eye ka yuvuile oku eca elungulo. Olonjanja vimue eye wa enda oku lekisa ohenda poku lungula vana eye a solele. Ndeci, eci Petulu a seteka oku tateka Yesu oku tẽlisa ocipango ca Yehova, Yesu wo lunguila kovaso yolondonge vikuavo. (Mar. 8:32, 33) Eye ka ci lingilile oco a kutise osõi Petulu, pole, wa ci lingila oku u pindisa loku lekisavo kolondonge vikuavo oku yuvula epela. Eci ca kokela esumuo Petulu pole, eye wa kuatisiwa lelungulo liaco. Oco o lekise ohenda ku vana o sole, olonjanja vimue o sukila oku eca kokuavo elungulo. Eci o ci linga, setukula Yesu poku tiamisila elungulo liove kolonumbi vi sangiwa Vondaka ya Suku. w22.03 11 ¶12-13

Tu fendela Yehova eci tu eca esivayo kokuaye. (Osa. 34:1) Etu tu sivaya Yehova poku sapuila vakuetu ndomo tu u sole kuenda oku komõha ovituwa viaye viwa lovilinga viaye. Nda tua lekisa olopandu tu kuata ovina vialua viwa vioku popia catiamẽla ku Yehova. Eci tu sokolola kovina vialua viwa Yehova a siata oku tu lingila, tu ka kuata asunga alua oku u sivaya. Upange woku kunda u tu ĩha epuluvi liwa lioku ‘eca ocilumba cesivayo ku Suku olonjanja viosi okuti, epako liovimẽla vietu.’ Ndeci tu sukila oku lipongiya eci tu popia osimbu handi ka tua likutililile ku Yehova, cimuamue haico okuti, tu sukilavo oku sokolola lutate kovina tu ka sapuila ku vana tu sanga kupange woku kunda. Tu yongola okuti ‘ocilumba cetu cesivayo’ ci velapo. Etu tu vangula lutima wosi eci tu kunda ocili ku vakuetu. w22.03 21 ¶8