Skip to content

Skip to table of contents

Kupemba

Sengunda, 1 ya Kupemba

Kupemba

Sokololi una wa pandikisa. —Va Hev. 12:3.

Yehova locisola calua, Vondaka yaye wa kongelamo Avanjeliu akuãla oco a tu kuatise oku kũlĩha Omõlaye. Vavanjeliu aco, mu sangiwa ulandu womuenyo wa Yesu kuenda upange waye woku kunda. Ovolandu aco a tu sapuila eci Yesu a popia, eci eye a linga kuenda ndomo eye a liyeva. Alivulu a-a akuãla a tu kuatisa oku ‘sokolola’ ciwa kongangu ya Yesu. Ocili okuti, mu sangiwa ongangu Yesu a sia. Kuenje poku konomuisa Avanjeliu aco, tu kũlĩha ciwa Yesu. Poku ci linga tu ka kuama volomãhi viaye. Oco tu kuatisiwe Lavanjeliu aco, tu sukila oku linga ovina vikuavo okuti oku a tanga lika ci sule. Tu sukila oku sanda otembo yoku lilongisa Avanjeliu aco kuenda oku sokolola kovolandu aco. (Sokisa la Yehosua 1:8.) Sokolola kovolandu a sangiwa Vavanjeliu. Sokolola poku tala, poku yeva kuenda poku limbuka eci ca pita. Oco o kuatisiwe oku ci linga, linga akonomuiso valivulu a sandekiwa locisoko ca Yehova. w21.04 4-5 ¶11-13

Etu tu kunda eci catiamẽla ku Kristu una wa pondiwila kuti okuti, ku va Yudea ci linga ocilondokua.—1 Va Kor. 1:23.

Eci kua kambele anyamo alua osimbu Yesu keyile palo posi, Yehova wa situlula Vondaka yaye okuti Mesiya wa laikele oku pakuiwa leci ci soka 30 kolosiekele viopalata. (Sak. 11:12, 13) Omunu wa laikele oku u pakula ekamba muẽle lia Yesu. (Osa. 41:9) Uprofeto Sakariya wa soneha hati: “Ponda ungombo kuenda ocunda ci lisandole.” (Sak. 13:7) Omanu vamue ka va sukilile oku yanduluka Yesu omo liovina evi, ovo va sukilile oku pamisa ekolelo liavo poku mola ovitumasuku evi oku tẽlisiwa mu Yesu. Tu lete hẽ ovitangi vimuamue koloneke vilo? Oco. Koloneke vietu, Olombangi vialua via Yehova va siapo ocili, va linga olonanguluke kuenda va seteka oku yapuisa vakuavo. Ovo va sandeka ovolandu ka a sungulukile, oku limbika olonumbi vimue kuenda oku lundila Olombangi via Yehova pocakati covingungu viasapulo kuenda co Internet. Pole, vana vakuesunga ka va yapuisiwa. Ovo va kũlĩha okuti Embimbiliya lia popele ale okuti ovina evi via laikele oku pita.—Mat. 24:24; 2 Pet. 2:18-22. w21.05 11 ¶12; 12-13 ¶18-19

Onjila yukuesunga yi kasi ndoku tua kuocinyi komẽle okuti, camamako oku tua toke ekumbi pongunji.—Olosap. 4:18.

Embimbiliya li lombolola okuti, ukũlĩhĩso wocili u livokiya vokuenda kuotembo. (Va Kol. 1:9, 10) Yehova o situlula ocili kamue kamue kuenje tu sukila oku talamẽla lepandi toke eci tu kuata elomboloko lia suapo liocili. Eci Osungu Yolombangi Via Yehova, vi limbuka okuti tu sukila oku linga apongoloko kelomboloko lietu kuenda konjila yoku linga ovina, ovo lonjanga va linga apongoloko aco. Atavo alua koloneke vilo, va pongolola onjila yavo yoku longisa, momo va yongola oku sanjuisa oloñame viavo, ale oku kuata oluhimo voluali, pole, Olombangi Via Yehova vi linga apongoloko aco, momo va yongola oku pamisa vali ukamba wavo la Suku, loku u fendela lonjila yimuamue ndeci Yesu. (Tia. 4:4) Eci tu linga apongoloko, ka tu ci lingila poku kuama ovisimĩlo viomanu voluali, pole, tu ci lingila omo okuti tua kuata elomboloko lia suapo Liembimbiliya. Etu tu sole ocili!—1 Va Tes. 2:3, 4w21.10 22 ¶12

Yeki kokuaye asakalalo ene osi.—1 Pet. 5:7.

Nye o sukila oku linga nda o liyevite ulika? Sokolola ndomo Yehova a siata oku ku kuatisa. (Osa. 55:22) Eci ci ku kuatisa oku limbuka okuti ku kasi ulika. Sokololavo ndomo Yehova a kasi oku kuatisa vamanji vana va liyeva ulika. (1 Pet. 5:9, 10) Manji Hiroshi okuti vokuenda kuanyamo alua eye lika wa kala Ombangi ya Yehova vepata, wa popia hati: “Oku kũlĩha okuti vosi yetu tu kasi oku likolisilako oku vumba Yehova, ci kuatisa vana va kasi lika wavo vocili.” Olonjanja viosi likutilila, tanga Embimbiliya kuenda endaenda kolohongele. Omu mua kongela oku vangula la Yehova lutima wosi, oku situlula ovisimĩlo viove. Ci kuete esilivilo oku tanga Ondaka ya Suku olonjanja viosi, oku sokolola kovolandu ana a situlula ocisola ca Yehova kokuove. Vamanji vamue va siata oku patekela ovisonehua vimue vi lembeleka ndeci, Osamo 27:10 kuenda Isaya 41:10. Vakuavo va siata oku yevelela ovipama via ngalavaliwa eci va pongiya olohongele, ale poku tanga Embimbiliya kuenje va lombolola okuti eci ca siata oku va kuatisa calua oku yula ocitangi culika. w21.06 9-10 ¶5-8

Ku ka kuatela usumba ohali iya ocipikipiki. —Olosap. 3:25.

Anga hẽ ove wa sumua omo lioku fisa umue o sole calua? Linga esokiyo lioku pamisa ekolelo liove kelavoko liepinduko poku tanga ovolandu Embimbiliya a vana va pinduiwile kolofa. Anga hẽ wa sumua omo okuti umue ukuepata wa tundisiwa vekongelo? Linga akonomuiso oco o limbuke okuti oku pindisiwa la Suku oyo onjila ya velapo. Ovitangi viosi o liyaka lavio, epuluvi limue lioku pamisa ekolelo liove. Sapuila Yehova ndomo ove o liyevite. Ku ka liamũhe, pole, sanda oku kala la vamanji. (Olosap. 18:1) Linga ovina vi ku kuatisa oku pandikisa, ndaño okuti pamue ci ku kokela oku lila eci o sokolola ovina via pita love. (Osa. 126:5, 6) Amamako oku kala kolohongele, kupange woku kunda kuenda oku tanga Embimbiliya. Sokolola kasumũlũho Yehova a ku likuminya kovaso yoloneke. Eci o mola ndomo Yehova a kasi oku ku kuatisa, ekolelo liove kokuaye li pamisiwa. w21.11 23 ¶11; 24 ¶17

Cimuamue haico okuti Isiange o kasi kilu, ka yongola okuti pokati kava vatito pa nyelela umue. —Mat. 18:14.

Yipi onjila yikuavo olondonge via Yesu vi tendiwa okuti “vatito”? Velie oluali lu tunda okuti va velapo? Vana okuti olohuasi, va kemãla, kuenda vakuonene. Kuenje olondonge via Yesu olonjanja vialua vi sokisiwa okuti ka vi kuete esilivilo kuenda “vatito.” (1 Va Kor. 1:26-29) Pole, Yehova ka va tendi lonjila eyi. Nye ca vetiya Yesu oku popia catiamẽla ‘kuava vatito’? Olondonge viaye vio pula viti: “Helie wa velapo Vusoma wovailu?” (Mat. 18:1) Va Yudea valua kotembo ya Yesu, va yonguile okuti vakuavo va kuata ovisimĩlo viokuti, ovo va velapo. Onoño yimue ya popia hati: “Omanu vamue va kala komuenyo va fa omo lioku sandiliya esivayo, oku livelisapo, ekemãlo, oku taviwa kuenda esumbilo.” Yesu wa kũlĩhĩle okuti olondonge viaye via sukilile oku likolisilako calua oco va yuvule ocituwa ca kala pokati ka va Yudea coku li velisapo. w21.06 20 ¶2; 21 ¶6, 8; 22 ¶9

Ulela lisensu vi sanjuisa utima; ndekamba limue lieca kokuove elungulolutima wosi. —Olosap. 27:9.

Upostolo Paulu wa sia ongangu yimue yiwa yoku kala ukulu wekongelo. Ndeci, vamanji ko Tesalonike eci va sukilile elungulo, Paulu wa eca elungulo liaco. Kuenje ovikanda Paulu a va sonehela tete wa ivaluka upange wavo wekolelo, alikolisilo avo ocisola kuenda epandi liavo. Eye wa ivalukavo ekalo liavo kuenje locisola wa va sapuila okuti ovo va kala oku liyaka lovitangi vomuenyo wavo kuenda alambalalo. (1 Va Tes. 1:3; 2 Va Tes. 1:4) Paulu wa sapuilavo vamanji okuti ovo va kala ongangu yiwa Kakristão vakuavo. (1 Va Tes. 1:8, 9) Ovo va kuata esanju lialua poku tambula epandiyo lia Paulu! Kakuli atatãhãi okuti, Paulu wa solele calua vamanji. Eli olio esunga lieci okuti, eye wa tẽla oku eca elungulo liwa kovikanda vivali a sonehela Va Tesalonike.—1 Va Tes. 4:1, 3-5, 11; 2 Va Tes. 3:11, 12. w22.02 15 ¶6

Eye o ka puenya asuẽlẽla osi vovaso avo, oku fa ka ku ka kalako vali.—Esit. 21:4.

Satana o vetiya asongui vatavo esanda oco va popie okuti Yehova ongangala kuenda eye wa siata oku koka ohali komanu. Vamue va siata oku popia okuti, eci omõla umue a fa, Suku eye wo vilikiya momo o sukila vali angelo kilu. Eci ci sumuisa calua Suku! Pole, tua kũlĩha okuti Yehova Isia umue ukuacisola. Eci tu liyaka luvei umue, ale oku fisa umue tu sole, etu lalimue eteke tu pembula Suku yetu. Pole, tu kolela okuti, eteke limue eye o ka malako ovovei kuenda o ka pindula vana va fa. Tu pondola oku sapuila ku vosi vana va yevelela okuti Yehova o Suku yimue ukuacisola. Eci ci ka ecelela oku eca etambululo ku una u sepula. (Olosap. 27:11) Yehova o Suku yimue yohenda. Eye o sumua eci a mola ohali tu kasi oku tala ndeci, elambalalo, ovovei, ale ekambo lietu lioku lipua. (Osa. 22:23, 24) Yehova wa kapako ohali yetu; eye o yongola oku yi malako kuenje o ka ci tẽlisa muẽle.—Sokisa Etundilo 3:7, 8; Isaya 63:9. w21.07 9-10 ¶9-10

Ove wo futisa lulamba kuenda leposo.—Osa. 8:5.

Omanu vana va pokola va ka kuata esumũlũho lialua lioku sola kuenda oku fendela Yehova otembo ka yi pui! Yesu Kristu o ka malako ovitangi viosi Adama la Eva va koka poku siapo oku tiamẽla vepata lia Suku. Yehova o ka pindula olohuluwa viomanu va fa kuenje o ka va ĩha omuenyo ka u pui luhayele wa lipua vongongo yina yi ka kala ocumbo celau. (Luka 23:42, 43) Eci omanu vana va vumba Yehova va ka lipua, omunu lomunu o ka limbuka ‘ulamba kuenda eposo’ vina Daviti a soneha. Nda ove wa tiamẽla ‘kowiñi wakahandangala,’ o kuete elavoko limue liwa. (Esit. 7:9) Suku o ku sole; eye o yongola okuti o kala omunu umue wa tiamẽla vepata liaye. Omo liaco, likolisilako oku linga ovina viosi viu sanjuisa. Oloneke viosi sokolola kolohuminyo via Suku vutima kuenda kovisimĩlo. Sanjukila esumũlũho lioku fendela Isietu wokilu ukuacisola kuenda kapako elavoko lioku u sivaya otembo ka yi pui! w21.08 7 ¶18-19

Tu kongula nda ka tua konyõhele.—Va Gal. 6:9.

Uprofeto Yeremiya wa kunda vokuenda kuanyamo alua ndaño omanu ka vo yevelile kuenda vo lambalala. Eye wa sumuile calua omo lioku “sepuiwa kuenda liepembulo” lia vana va enda oku u lambalala kuenje wa yonguile oku liwekepo kocikele caye. (Yer. 20:8, 9) Pole, Yeremiya ka liwekelepo! Nye co kuatisa oku amamako loku kuata esanju kupange waye woku kunda? Eye wa tiamisilile utima kovina vivali via kuatele esilivilo. Tete, esapulo lia Suku Yeremiya a sapuila komanu, lia ponduile oku va ĩha “ekalo liwa kuenda elavoko limue.” (Yer. 29:11) Vali, Yehova wa nõlele Yeremiya oco a vanguile pocakati Caye loku eca esapulo Liaye komanu. (Yer. 15:16) Etu tu kasivo oku kunda espulo lielavoko komanu kuenda tuambata onduko ya Yehova Ndolombangi viaye. Eci tu tiamisila utima kovina evi, tu kuata esanju, nda omanu va tu yevelela, ale sio. Pole, ku ka sumue, ale oku liwekapo nda olondonge vi kasi oku kula levando konepa yespitiritu. Oku longisa omanu oco va linge olondonge, ci sukila epandi.—Tia. 5:7, 8w21.10 27 ¶12-13

Tu liupivo ocilemo cosi lekandu li tu tanga tanga.—Va Hev. 12:1.

Ndaño tu kasi ale oku vumba Yehova vokuenda kuotembo yalua tu sukila oku amamako oku pamisa ekolelo lietu. Momo lie? Momo nda ka tua kuatele utate ekolelo lietu li hongua. Ivaluka okuti, ekolelo mua kongela uvangi wovina ka vi letiwe. Ovina ka tu pondola oku mola vi leluka oku vi vala. Paulu wa ci tukula okuti, ekambo liekolelo omo ‘liekandu li tu tanga tanga.’ Tu pondola oku amamako ndati oku pamisa ekolelo lietu? (2 Va Tes. 1:3) Tete, pinga ku Yehova espiritu sandu liaye kuenda ci linga olonjanja viosi. Momo lie? Momo ekolelo, limue pokati kepako liespititu. (Va Gal. 5:22, 23) Tu pamisa lika ekolelo lietu Kululiki wetu lekuatiso liespiritu sandu liaye. Nda tuamamako oku pinga ku Yehova espiritu liaye, eye o ka tu lĩha. (Luka 11:13) Handi vali, tu pondola oku likutilila poku popia hati: “Tu vokiyeko ekolelo.” (Luka 17:5) Olonjanja viosi tanga Ondaka ya Suku.—Osa. 1:2, 3 w21.08 18-19 ¶16-18

Owele ekolowa lieposo. —Olosap. 16:31.

Vamanji va kuka vocisoko ca Yehova va kuete upange walua woku linga. Ndaño okuti pamue ka va kuete vali ongusu va kuatele, ovo va kuete ovolandu alua va lilongisa vokuenda kuanyamo alua. Yehova amamako oku va vetiya volonjila via litepa. Ndeci, Embimbiliya li vangula eci catiamẽla koomanu vakuekolelo va vumba ciwa Yehova voku kuka kuavo. Ndeci, Mose wa kuatele 80 kanyamo eci a nõliwa nduprofeto wa Yehova kuenda ndusongui wa va Isareli. Handi vali, citava okuti eci Daniele a kuata 90 kanyamo oco Yehova o nõla nduprofeto. Kuenda upostolo Yoano wa kuata eci ci pitahãla 90 kanyamo eci a soneha elivulu Liesituluilo.Ulume umue ‘ukuesunga haeye wa sumbilile Suku’ o tukuiwa okuti Simeone, ka tukuiwa calua Vembimbiliya, pole, Yehova wo kũlĩhĩle ciwa kuenda wo wĩha esumũlũho lioku mola Yesu vuñaña loku tukula ocitumasuku catiamẽla ku Yesu la ina yaye.—Luka 2:22, 25-35. w21.09 3-4 ¶5-7

A Yehova, utima wange hawokulipandako, . . . si sandiliya ovina vinene calua.—Osa. 131:1.

Olonjali vi sukila oku kuata utate oco ka vi ka sokise pokati komõla umue la vakuavo, ale oku sima okuti umue o linga vali calua okuti vakuavo ci sule. Nda va ci linga, va sumuisa omãla vavo. (Va Efe. 6:4)Manji umue ukãi o tukuiwa Sachiko wa popia hati: “Ina yange wa yonguile okuti si lueya koseteko yo ko sikola, pole, ka ca tẽliwile. Ndaño okuti nda malusula ale osikola vokuenda kuanyamo, handi lopo ndi sima okuti Yehova ka sanjukila alikolisilo ñasi oku linga kupange waye.” Soma Daviti wa popia hati, eye ka “sandiliya ovina vinene calua,” ale ovina vina okuti ka via kaile vepondolo liaye. Umbombe waye kuenda eliketiso vio kuatisa ‘okuha loku tula utima.’ (Osa. 131:2) Nye olonjali vi lilongisila kolondaka via Daviti? Olonjali vina okuti ambombe kuenda va liketisa, ka va sandi oku linga ovina ka vi likuata lepondolo liavo, ale oku lavoka okuti omãla vavo va linga ovina ka va tẽla. Olonjali vi sukila oku kuatisa omãla vavo oku limbuka ovina va tẽla oku linga levi ka va tẽla, loku va kuatisavo oku litumbikila ovimãho va tẽla oku tẽlisa. w21.07 21-22 ¶5-6

Omunu lomunu o kambata ocitele caye muẽle.—Va Gal. 6:5.

Tu ivaluki okuti Yehova wa eca komunu lomunu ombanjaile yelianjo. Eci ci lomboloka okuti, etu tu nõla nda tu pokola kokuaye ale sio. Amalẽhe valua okuti olonjali viavo ka vi vumbi Yehova, pole, ovo va nõlapo oku vumba Yehova loku amamako oku kolela kokuaye. Vakuavo va kuata olonjali via likolisilako oku va longisa oku sola Yehova, pole, noke omãla vaco veya oku siapo oku vumba Yehova. Kuenje eci ci lekisa okuti, omunu lomunu pokati ketu eye o nõla nda o vumba Yehova. (Yeh. 24:15) Omo liaco, olonjali vina via sumua omo liomõlavo wa siapo oku vumba Yehova, ka va ka sime okuti ovo va kuete eko! Olonjanja vimue, umue pokati kolonjali o siapo oku vumba Yehova loku siapo epata liaye. (Osa. 27:10) Eci ci sumuisa calua omãla omo okuti olonjali via kala ndongangu yiwa kokuavo. Manji umue o tukuiwa Esther okuti isiaye wa tundisiwa vekongelo, wa popia hati: “Ame olojanja vialua nda enda oku lila, momo nda limbuka okuti isia ka kaile lika oku siapo ocili. Eye wa nõlelepo okuti lalimue eteke a ka vumba vali Yehova. Ndi sole calua isiange, kuenje eci eye a tundisiwa vekongelo, nda enda oku sakalala calua lekalo liaye. Ame sia kuatele esanju.” Ene amalẽhe, nda umue pokati kolonjali viene wa siapo oku vumba Yehova, etu tu sumuavo calua! Kũlĩha okuti Yehova wa kapakovo esumuo liove. Eye o ku sole kuenda o sanjuka calua ekolelo u kuetele. Ivalukavo okuti, ku kuete eko lionjila olonjali viove vi nõla. w21.09 27 ¶5-7

Yehova o pindisa vana eye a sole.—Va Hev. 12:6.

Eci Ukristão umue a tundisiwa vekongelo, tu pondola oku u sokisa lomeme yimue yi kuete uvei umue okuti ku pondola oku sambukila olomeme vikuavo. Eye o vela konepa yespiritu. (Tia. 5:14) Ndeci omunu umue o vela uvei waye u pondola oku sambukila vakuavo, una o vela konepa yespiritu o pondola oku yapuisa vakuavo koku linga eci cĩvi. Eci ci lomboloka okuti olonjanja vimue, ci sukila oku tundisa vekongelo omunu umue wa linga ekandu. Elinga liaco li lekisa ocisola Yehova a kuetele afendeli vakuekolelo kuenda ci pondola oku kuatisa omunu wa lueya oku limbuka ekandu liaye loku likekembela. Ndaño okuti umue wa tundisiwa vekongelo, eye o sukila oku endaenda kolohongele muna eye a pondola oku sanga alongiso Embimbiliya kuenda oku pamisa vali ekolelo liaye. Eye o kuetevo elianjo lioku tambula alivulu etu oco a ka a tange loku lilongisa kuenda oku tala ovipama vio JW Broadcasting®. Eci akulu vekongelo va limbuka okuti o kasi oku linga apongoloko olonjanja vimue va sapela laye oco vo kuatise oku tumbulula vali ukamba waye la Yehova, okuti o kala vali Ombangi ya Yehova. w21.10 10 ¶9, 11

Havosiko va nukula vati, a ‘Ñala, a Ñala,’ va ka iñila Vusoma wo kilu.—Mat. 7:21.

Koloneke vilo, etu tu kuamavo olonjila vikuavo viefendelo ndomo ca lingaile Akristão vokocita catete. Ndeci, etu tu kuama esokiyo limuamue ndeli Liakristão vaco okuti, tu kuete vamanji vanyula akongelo, akulu vekongelo kuenda oloñuatisi viekongelo ndeci ovo va enda oku ci linga. (Va Fil. 1:1; Tito 1:5) Onjila ndomo tu tenda oku lipekela kuenda olohuela, oku sumbila oku kola kuosonde kuenda oku teyuila ekongelo ku vana va linga ekandu okuti ka va likekembela, tu kuãi onjila yimuamue ndeyi Akristão vatete va lingaile. (Ovil. 15:28, 29; 1 Va Kor. 5:11-13; 6:9, 10; Va Hev. 13:4) Embimbiliya li tu sapuila okuti kuli lika “ekolelo limosi” Suku a tava. (Va Efe. 4:4-6) Esumũlũho linene oku panga onepa kafendeli va Yehova loku kũlĩha ocili catiamẽla ku Yehova kuenda kolohuminyo viaye! Omo liaco, tuamamiko oku pamisa ekolelo lietu kuvangi tu kuete wa tiamẽla kocili. w21.10 22-23 ¶15-17

Kuendiko, talami ño kuenda tali epopelo lia Yehova lioku vu kuatisi.—2 Asa. 20:17.

Soma Yehosafata weya oku liyaka locitangi cinene. Asualali vo ko Moavi la va Amoni kuenda alume vo kovaimbo o kolomunda vio Seire vo saluisa eye kumue lepata liaye kuenda omanu vana a kala oku songuila. (2 Asa. 20:1, 2) Yehosafata nye a linga? Eye wa pinga ku Yehova oco o kuatise loku u pamisa. Ohutililo yumbombe Yehosafata a linga yi sangiwa kelivulu 2 Asapulo 20:5-12, yi lekisa ndomo eye a kolelele ku Isiaye ukuacisola wo kilu. Yehova wa vangula la Yehosafata pocakati cu Lewi umue o tukuiwa hati, Yahasiele olondaka viocisonehua cetaili. Omo liekolelo Yehosafata a kuatela Suku, wa kuama olonumbi viaye. Eci eye kumue lomanu va endele oku ka lisanga lovanyali, wa pitisa kovaso asualali vana ka va kuatele ovota, okuti olonjimbi. Yehova ka yandulukile Yehosafata; Eye wa yula olohoka viovanyãli.—2 Asa. 20:18-23. w21.11 15-16 ¶6-7

Ka tua nyõliwile omo liocisola ka ci pongoloka ca Yehova, momo ovilinga viaye viohenda, lalimue eteke vi pua.—Asiõ. 3:22.

Eci tu liyaka lovitangi, tu koleli okuti Yehova o tu ĩha ekuatiso tu sukila oco tu amameko lekolelo. (2 Va Kor. 4:7-9) Tu pondola oku kolela okuti ocisola ka ci pongoloka ca Yehova ci kala vokuetu momo ukualosamo o tu sapuila hati, “ovaso a Yehova a lavulula vana vo sumbila; vana va lavoka ocisola caye ka ci pongoloka.” (Osa. 33:18-22) Osimbu ka tua fetikile oku vumba Yehova, tua kuatisiwa locisola Eye a lekisa komanu vosi. Omo okuti tuafendeli vaye, etu tu kuatisiwavo locisola caye ka ci pongoloka. Omo liocisola Yehova a tu kuetele, eye o tu teyuila lovoko aye. Eye olonjanja viosi o kamẽla kokuetu kuenda o ka tẽlisa ohuminyo yaye kokuetu. Eye o yongola okuti tu kala akamba vaye otembo ka yi pui! (Osa. 46:1, 2, 7) Omo liaco, ndaño tu liyaka lovitangi, Yehova o ka tu ĩha ongusu tu sukila oco tu amameko lekolelo. w21.11 7 ¶17-18

Amamiko oku likapako omunu lukuavo, oku liecela pokati lutima wosi.—Va Kol. 3:13.

Valua pokati ketu tua kũlĩha omanu va likuetele ocikumbiti vokuenda kuanyamo alua ndeci, umue va talavayela kumosi, va tangela kumosi ale umue ukuepata. Ivaluka okuti vahuva a Yosefe ekũi vo selekelele ocikumbiti kuenje noke ca va kokela oku lekisa esuvu kokuaye. (Efet. 37:2-8, 25-28) Yosefe ka va tatele lãvi! Eci eye a kuatele omoko yoku songola, nda wa va tata lekambo liesunga, pole, ka ci lingile. Yosefe ka va kuatelele ocikumbiti. Ocituwa eye a lekisa noke ceya oku sonehiwa kelivulu Liovisila 19:18. (Efet. 50:19-21) Akristão vana va yongola oku sanjuisa Suku, va sukila oku setukula Yosefe okuti, wa ecela vahuvaye kuenda ka va kuatelele ocikumbiti. Eci oco Yesu a tu sapuila okuti tu sukila oku ecela vana va tu lueyela. (Mat. 6:9, 12) Handi vali, upostolo Paulu wa sapuila Akristão hati: “Akuetu wa soliwi, ko ka fetuluinyi.”—Va Rom. 12:19. w21.12 11 ¶13-14

Eye o tẽlisa onjongole ya vana vo sumbila, eye o yevelela oku liyula kuavo kuekuatiso kuenda o va popela.—Osa. 145:19.

Kuteke 14 ya Nisana 33 K.K., Yesu wa enda vocumbo co Gesemane. Kocitumãlo caco, wa likutilila ku Yehova. (Luka 22:39-44) Vepuluvi liaco, Yesu “wa linga alombelo lapingilo . . . loku lila kualua kuenda asuẽlẽla.” (Va Hev. 5:7) Momo lie Yesu a likutililila kuteke wa sulako osimbu ka file? Eye wa likutilila oco amameko lekolelo ku Yehova kuenda oku linga ocipango Caye. Yehova wa yeva ohutililo yesakalalo Yomõlaye kuenje wa tuma ungelo umue oco o pamise. Yesu wa kũlĩhĩlevo ocikele a kuatele coku kemãlisa onduko ya Isiaye. Yehova wa yeva ohutililo Yesu a linga lutima wosi. Momo lie? Momo esakalalo lia velapo Yesu a kuatele yoku amamako lekolelo ku Isiaye kuenda oku kemanya onduko Yaye. Nda esakalalo lietu limuamue, Yehova o ka tambulula olohutililo vietu viekuatiso.—Osa. 145:18. w22.01 18 ¶15-17

Kuendi ka longisi omanu vo kolofeka viosi oco va linge olondonge viange, va papatisili . . . , va longisi.—Mat. 28:19, 20.

Valua koloneke vilo va tu suvuka omo ka tu yongola oku panga onepa kopulitika. Ovo va yongola okuti tu nõla ombiali yimue eci ku kala ocela. Pole, tua kapako ocisimĩlo ca Yehova cokuti nda tua nõla ombiali yimue yomunu oco yi tu viale, tu kasi oku U likala. (1 Sam. 8:4-7) Omanu valua va limbukavo okuti tu sukila oku tunga olosikola, olosipitali kuenda oku potolola ovina vikuavo vi sukiliwa. Kuenje va likala esapulo lietu, omo okuti etu tu pitisa kovaso upange woku kunda, ka tu potolola ovitangi va yongola vepuluvi liaco. Tu yuvula ndati oku tinduka? (Mat. 7:21-23) Ocimãho cetu ca velapo oku linga upange Yesu a tu handeleka. Ka tu ka tiamisili utima koku potolola ovina viatiamẽla kopulitika kuenda ovitangi violuali lulo. Etu tu sole omanu kuenda tu sakalala lovitangi va kasi oku liyaka lavio, pole, tua kũlĩha okuti onjila yimue yoku kuatisa vana tu lisungue lavo, oku va longisa eci catiamẽla Kusoma wa Suku kuenda oku va kuatisa oku pamisa ukamba wavo la Yehova. w21.05 7 ¶19-20

Koloneke via sulako, ekalo li ka tĩla calua halio li koka ohele.—2 Tim. 3:1.

Ndaño okuti olombiali vialua violofeka vi popia okuti vi fendela Suku, ovo ka va yongola oku liwekapo oku li sivaya ovo muẽle. Kuenje ndeci olombiali via linga koloneke via Yesu, olombiali koloneke vilo, vi lambalala Ombuavekua ya Yehova kuenda olondonge viaye vakuekolelo. (Ovil. 4:25-28) Yehova o liyeva ndati? Kolosamo 2:10-12, ku tambulula hati: “Cilo ene alosoma, lekisi olondunge; ene alonganji viongongo, tavi kelungulo. Vumbi Yehova lesumbilo, sanjukili oku lekisa esumbilo. Sumbili omõla, sanga Suku o ka tema kuenje vu fila vonjila, momo onyeño Yaye yi wenguka lonjanga. Va sumũlũha vosi vana va sanda eteyuilo Kokuaye.” Yehova o lekisa ocisola kuenje eca kokuavo otembo yoku linga apongoloko a sukiliwa. Ovo handi va kuete epuluvi lioku pongolola ovisimĩlo kuenda oku tava Usoma wa Yehova. Pole, ka kuli vali otembo yalua. (Isa. 61:2) Ci sukila onjanga omanu oku kũlĩha ocili kuenda oku nõla oku vumba Yehova. w21.09 15-16 ¶8-9

Nda tu kuete okulia luwalo, tu sanjuka lovina viaco. —1 Tim. 6:8.

Paulu o kasi oku popia okuti, tu sukila oku sanjuka lovina tu kuete. (Va Fil. 4:12) Ocipiñalo cetu ca velapo tu kuete, ukamba uwa la Suku yetu, hovinako vioketimba tu kuete. (Hav. 3:17, 18) Kũlĩhĩsa eci Mose a sapuila va Isareli noke lioku pita 40 kanyamo vekalasoko hati: “Momo Yehova Suku yene wa ku sumũlũisi kovina viosi wa lingi. Vokuenda kueci ci soka 40 kanyamo, Yehova Suku yene wa kala lene kuenda ka wa kambeli lacimue.” (Esin. 2:7) Ci soka 40 kanyamo, Yehova wa eca ku va Isareli omana oco va lie. Ovowalo wavo una va tunda lawo Kegito, ka wa puile. (Esin. 8:3, 4)Yehova o sanjuka calua nda tua lilongisa oku sanjukila ovina tu kuete, eye o yongola okuti tu kala vakualopandu ndaño muẽle lovina vitito eye a tu ĩha, loku ci tenda ndesumũlũho kuenda ocali ci tunda kokuaye. w22.01 5 ¶10-11

Kolela Yehova lutima wove wosi, kuenda ku ka kolele kelomboloko liove muẽle.—Olosap. 3:5.

Ene alume wa kueli, vu kuete ocikele coku tata epata liene kuenje vu likolisilako oku talavaya calua oco vu teyuili loku kuatisa epata liene. Eci o liyaka lovitangi ove o liyeva ndu okuti ove muẽle o tẽla oku tetulula ovitangi viaco. Pole, yuvula oku kolela kongusu yove muẽle. Kuenje eci o kasi lika wove pinga ekuatiso lia Yehova vohutililo. Handi vali, likutililavo lukãi wove. Sandi olonumbi via Yehova poku tanga Embimbiliya kuenda alivulu a siata oku sandekiwa locisoko ca Suku, loku kapako alungulo vu sangamo. Citava okuti vamue ka va tava konjila wa nõla ya kunamẽla Vembimbiliya. Va pondola oku ku sapuila okuti, olombongo kuenda ovina ovio vi pondola oku landa, vi eca ekalo liwa kepata liove. Pole, sokolola ulandu wa Soma Yehosafata. (2 Asa. 20:1-30) Eye wa kolelele ku Yehova kuenda wa ci lekisa kovilinga viaye. Yehova ka yandulukile ulume waco ukuekolelo kuenda ka ka ku yandulukavo.—Osa. 37:28; Va Hev. 13:5. w21.11 15 ¶6; 16 ¶8

Suku … lalimue eteke a lekisa ekambo liesunga. —Esin. 32:4.

Etu tua pangiwa lesetahãlo lia Suku, kuenje tu yongola oku tata omanu lesunga. (Efet. 1:26) Pole, omo liekambo lioku li pua, tu sombisa lonjila yimue ka ya sungulukile, ndaño pamue tua kũlĩha ovina viosi via kongela kocitangi cimue. Ndeci, ivaluka ndomo Yona a sumuile konjila Yehova a nõlele yoku lekisa ohenda ku va Ninivei. (Yona 3:10–4:1) Kũlĩhĩsa onima yeyililako. Ci soka 120.000 ya va Ninivei va likekembela kuenje va popeliwa! Yona wa sombisa omanu vaco lonjila yimue ka ya sungulukile, pole, Yehova haicoko a linga. Yehova ka sukila oku lomboluila komanu catiamẽla kolonjila a nõla. Ocili okuti, Yehova wa ecelela okuti afendeli vaye kosimbu va lombolola asakalalo avo a tiamẽla kolonjila Yehova a enda oku nõla, ale kueci a enda oku linga. (Efet. 18:25; Yona 4:2, 3) Olonjanja vimue eye wa enda oku lombolola olonjila a enda oku nõla. (Yona 4:10, 11) Pole, Yehova ka sukila oku taviwa letu poku linga eci a yongola.—Isa. 40:13, 14; 55:9. w22.02 3-4 ¶5-6

Una wa velapo pokati kene a linge umalẽhe kuenda una o kala ndusongui, a linge ndu o vumba. —Luka 22:26.

vEtu tu kala ‘ndamalẽhe’ eci tu tenda ‘vakuetu okuti, va velapo’ etu tu sule. (Va Fil. 2:3) Eci tu likolisilako oku lekisa ocituwa caco, ci ka tĩla calua oku kokela vakuetu ocilondokua. Vamanji vosi kovina vimue va velapo okuti etu tu sule. Ca leluka oku kuata elomboloko liaco nda tu tiamisila utima kovituwa viavo viwa. Etu tu sukila oku kapako elungulo Paulu a eca ku va Korindo liokuti: “Nye cu ku velisapo okuti ukuẽle o sule? Nye o kuete okuti kua ci tambuile? Nda wa ci tambula o lipandela nye ndu okuti kua ci tambuile?” (1 Va Kor. 4:7) Tu sukila oku kuata utate oco ka tu ka litendi okuti etu tua velapo vakuetu va sule. Nda manji umue ulume o linga ciwa olohundo, ale manji umue ukãi o kuete uloño woku fetika alilongiso alua Embimbiliya, olonjanja viosi o sukila oku eca esivayo ku Yehova omo liovina a tẽla oku linga. w21.06 22 ¶9-10

Waya ombuto yove . . . ku ka ecelele okuti eka liove li puyuka. —Uku. 11:6.

Olombangi vialua Via Yehova via siata oku sanga ovitangi vialua vioku sapela lomanu kolonjo viavo. Akundi vamue va kasi kovitumãlo vina okuti olonjo viaco vi kuete eteyuilo lialua, ale olosapalalo via yikiwa. Kolonjo viaco, pamue kuli olondavululi okuti ka va ecelela omunu umue oku iñila nda ka tambuile elaleko liomunu o kasi konjo yaco. Kovitumãlo vikuavo, akundi va enda konjo lanjo okuti omanu valua ka va sangiwa kolonjo, ale kovikanjo vina okuti kuli lika omanu vatito. Akundi pamue va sukila oku linga ungende walua oco va sange omunu umue okuti pamue ka sangiwa konjo! Nda tu kasi vocikanjo cimue ndeci, ka tu ka liwekipo. Sandiliya omanu valivala a litepa. Tu ka sapela vali lomanu valua nda tu kunda velivala lina ovo va sangiwa konjo. Momo, velivala liaco vosi va kala kolonjo! Vamanji valua va siata oku kunda kekumbi, ale koñolosi momo va sanga omanu valua. Handi vali pamue, velivala liaco oco omanu va kasi oku puyukapo kuenda va lekisa vali onjongole yoku sapela. w21.05 15 ¶5, 7

Ovo vamamako oku ndi fendela ño olivova, momo va longisa ovihandeleko viomanu ndovisila. —Mar. 7:7.

Tu lete hẽ ovitangi vimuamue koloneke vilo? Oco. Valua va suvuka Olombangi Via Yehova omo okuti, ka va likongela lavo kovipito viovihilahila vina ka vi likuata Lembimbiliya ndeci, keteke lioku citiwa kuenda lio Natale. Vakuavo va suvuka calua Olombangi Via Yehova omo ka va litengi kovipito viofeka, ale ka va kuama ovihilahila vio polonambi okuti ka vi likuata lolonumbi Viondaka ya Suku. Vana va suvuka Olombangi Via Yehova omo liovina evi, pamue va sima okuti Suku o tava onjila ovo va nõla yoku u fendela. Pole, ovo ka va pondola oku sanjuisa Suku nda va nõlapo oku kuama oviholo violuali okuti alongiso Embimbiliya ci sule. (Mar. 7:8-9) Tu yuvula ndati oku tinduka? Tu sukila oku lekisa ocisola cocili kovihandeleko kuenda kolonumbi via Yehova. (Osa. 119:97, 113, 163-165) Nda tu sole Yehova, tu ka yuvula oviholo viosi ka viu sanjuisa. Ka tu ka ecelela okuti cimue ci velapo ocisola tu kuetele Yehova. w21.05 6 ¶15-16

Amamako oku lava uloño wove woku sokolola kovina viosi, pandikisa kohali, linga upange wukundi.—2 Tim. 4:5.

Tu pondola oku kapako ndati elungulo upostolo Paulu a eca.Tu sukila oku pamisa ekolelo lietu poku lilongisa eteke leteke, oku likutilila olonjanja viosi kuenda oku tẽlisa upange Yehova a tu ĩha oku u linga. (2 Tim. 4:4) Nda tua pamisa ekolelo, ka tu ka kuata usumba eci tu yeva vasapulo alundi atiamẽla Kolombangi Via Yehova. (Isa. 28:16) Ocisola tu kuetele Yehova, Ondaka yaye kuenda vamanji ci tu kuatisa oku yuvula oku yapuisiwa la vana va siapo ocili. Kocita catete valua va yapuisiwa kuenje va likala Yesu. Pole, valua va tava kokuaye. Vomanu vaco mua kongela umue u Yudea Ukuakusombisa kuenda “owiñi walua wovitunda.” (Ovil. 6:7; Mat. 27:57-60; Mar. 15:43) Cimuamue haico okuti, koloneke vilo owiñi walua ka wa yapuisiwile. Momo lie? Momo ovo va kũlĩha kuenda va sole ocili ci sangiwa Vovisonehua. Ondaka ya Suku yi popia hati: “Vana va sole ocihandeleko cove, va kuete ombembua yalua; Lacimue ci va kokela ocilondokua.”—Osa. 119:165. w21.05 13 ¶20-21

Unene wange u kasi oku suisuapo kokuove voku hongua. —2 Va Kor. 12:9.

Upostolo Paulu wa limbukile okuti, ovina viosi a tẽla oku linga vupange wa Yehova, wa ci tẽla lika longusu ya Yehova. Yehova pocakati cespiritu sandu liaye wa eca ku Paulu ongusu yoku tẽlisa ciwa ocikele caye coku kunda ndaño lalambalalo, oku kapiwa vokayike kuenda oku liyaka lovitangi viñi viñi. Timoteo ekamba lia Paulu wa kala umalẽhe, wa sukililevo oku kolela kunene wa Suku oco a tẽlisa ciwa ocikele caye coku kunda. Timoteo wa kuama Paulu kovongende anene wumisionaliu va linga. Handi vali, Paulu wa tuma Timoteo kovongende akuavo oco a nyule loku pamisa akongelo. (1 Va Kor. 4:17) Citava okuti Timoteo wa li yevele okuti ka laikele oku tẽlisa ocikele caco. Pamue eli olio esunga lieci Paulu o sapuilila hati: “Lalimue eteke ku ka ecelele okuti umue oku lavisa omo wumalẽhe.” (1 Tim. 4:12) Vokuenda kuotembo yaco, Timoteo wa kala oku liyaka ‘lovovei akuavo.’ (1 Tim. 5:23) Pole, Timoteo wa kũlĩhĩle okuti unene wespiritu sandu lia Yehova wa laikele oku wĩha ongusu a sukilile oco a kunde olondaka viwa kuenda oku kuatisa vamanji.—2 Tim. 1:7. w21.05 21 ¶6-7

Tata ciwa olomeme viove. —Olosap. 27:23.

Onumbi yi sangiwa ku Tiago 1:19, yi tiamisiwila ku vana va eca elungulo. Tiago wa soneha hati: “Omunu lomunu a kale ukuanjanga koku yevelela, a livale koku popia, a livale konyeño.” Ukulu umue wekongelo o pondola oku popia okuti eye wa kũlĩha ale ovina viosi viakongelamo, pole, eye wa vi kũlĩha muẽle? Elivulu Liolosapo 18:13 li tu sapuila hati: “Nda omunu umue o tambulula lonjanga osimbu ka yevelile, eci uveke kuenda ekutisasõi kokuaye muẽle.” Ciwa oku kũlĩhĩsa ulandu wosi watiamẽla komunu waco. Omu mua kongela oku yevelela osimbu kua vanguile. ukulu wekongelo o sukilila oku pula ku manji ndoco: “Nye o kasi oku liyaka laco vomuenyo wove?” “Ekuatiso lipi ndi sukila oku eca?” Nda akulu vekongelo va sokiya otembo yoku kũlĩhĩsa ovina viosi, ovo va ka tẽla oku eca ekuatiso li sukiliwa ku vamanji loku va pamisa. Voku eca elungulo ka mua kongelele lika oku tanga ocisonhua cimue, ale oku eca onumbi yimue. Vamanjetu va sukila oku limbuka okuti etu tua vakapako, tu kuete elomboloko lieci va kasi oku liyaka laco kuenda tu yongola oku va kuatisa. w22.02 17 ¶14-15