1, 2. (a) Nye ci lekisa okuti Soma yetu o kasi oku viala tunde kunyamo wo 1914? (b) Nye tu ka konomuisa vocipama cilo?

 OVINA tua lilongisa kueci Usoma wa Suku wa linga pokati kovanyãli vaye, via siata oku pamisa ekolelo lietu. (Osamo 110:2) Soma yetu wa sokiya ocisoko cimue cakundi va lieca olumue. Eye wa yelisa olondonge viaye, wa vi mioñolola konepa yespiritu kuenda kovituwa viavo. Ndaño okuti ovanyãli Vusoma va likolisilako oku tepa ukamba u kasi pokati ketu, pole tua sanjuka omo lioku li kuata omunga la vamanji koloneke vilo. Ovina via tukuiwa ndeti kuenda vikuavo Usoma u ka tẽlisa vi tu ĩha uvangi wokuti, tunde kunyamo wo 1914 Soma yetu o kasi oku viala pokati kovanyãli Vusoma.

² Usoma u ka linga ovina vialua vikomohĩsa kovaso yoloneke. Usoma u ‘keya’ oco ‘u nyõle’ ovanyãli vaye. (Mat. 6:10; Dan. 2:44) Pole osimbu otembo yaco ka ya pitĩlile, ku ka pita ovina vialua vi komohisa. Ovina viaco vipi? Ovitumasuku Viembimbiliya vi tambulula epulilo eli. Tu konomuisi vimue pokati kovitumasuku viaco oco tu limbuke ovina viaco vikomõhisa.

3. Ocina cipi catete ci ka pita tu lavoka?

³ Esapulo liombembua. Eci upostolo Paulu a sonehela va Tesalonike, wa tukula ocina catete tu lavoka. (Tanga 1 Va Tesalonike 5:2, 3.) Vukanda waco Paulu wa tukula “eteke lia Yehova,” li ka fetika loku nyõliwa kuo “Bavulono yinene.” (Esit. 17:5) Pole, osimbu eteke lia Yehova ka lia fetikile, olofeka vi ka popia viti: “Tua kolapo, tu kasi lombembua”! Ondaka eyi yi tiamisiwila kesapulo limue. Anga hẽ a songui vatavo va ka kongeliwamo? Omo okuti va panga onepa koluali, citava okuti va ka likongela la vakualofeka poku popia vati: “Tu kasi lombembua!” (Yer. 6:14; 23:16, 17; Esit. 17:1, 2) Esapulo liaco liombembua kuenda oku kolapo, li ka kala ondimbukiso yokuti eteke  lia Yehova ndopo li fetika. Ovanyali Vusoma wa Suku, “ka va ka puluka.”

4. Tu kuatisiwa ndati omo lioku kuata elomboloko liocitumasuku Paulu a tukula catiamẽla kesapulo liombembua loku kolapo?

⁴ Tu kuatisiwa ndati lelomboloko li tunda kocitumasuku eci? Paulu wa popia hati: “Ka vu kasi vowelema ndokuti eteke liaco li vu sanga ndocimunu.” (1 Va Tes. 5:3, 4) Ca litepa lomanu voluali lulo ceci okuti, etu tua kũlĩha otembo tu kasi. Ndamupi ocitumasuku catiamẽla kombembua kuenda oku kolapo ci ka tẽlisiwa? Tu sukila oku talamẽla oco tu mõle ndomo ovina viaco vi ka tẽlisiwa. Omo liaco, “tu lavululi loku lisuluvika kuholua.”​—1 Va Tes. 5:6; Sof. 3:8.

5. Onepa yipi yatete yi ka lekisa okuiya “kuohali ya piãla”?

⁵ Oku nyõliwa kuatavo. Ivaluka okuti Paulu wa soneha ndoco: “Eci omanu va kasi loku linga vati, ‘Tua kolapo, tu kasi lombembua! Oco oku nyõleha ocipikipiki kuiya kokuavo.” Ndeci ociliakulo ci kuamiwa locikẽlu, otembo yoku popia hati, “Tua kolapo, tu kasi lombembua!” vocipikipiki kuiya ‘enyõleho.’ Nye ci ka nyõliwa? Catete, o Bavulono Yinene ocisoko cetavo liesanda voluali, ca kũlĩhiwavo okuti, “ocipuepue.” (Esit. 17:5, 6, 15) Oku nyõliwa kuetavo liesanda kuenda ovisoko vikuavo viatavo esanda, ci ka linga efetikilo “liohali ya piãla.” (Mat. 24:21; 2 Va Tes. 2:8) Enyoleho liaco li keya ocipikipiki komanu valua. Momo lie? Momo kotembo yaco ocipuepue ci ka kuata ocisimĩlo cokuti “ndi nasoma,” kuenda lalimue eteke ndi ka ‘tatẽla.’ Pole, ocipuepue caco ci ka limbuka okuti ekolelo liaye lia kunamẽla kono yimue ka ya kolelepo. Eyambulo liaye li keya “eteke liongongo.”​—Esit. 18:7, 8.

6. Helie o ka nyõla o “Bavulono Yinene”?

⁶ Helie o ka nyõla o “Bavulono Yinene”? “Ocinyama” ci kuete ‘ekũi liolombinga.’ Elivulu Liesituluilo li lekisa okuti ocinyama caco ci lomboloka olo Nações Unidas (ONU). Olombinga ekũi vi lomboloka olombiali violuali vi kuatisa “ocinyama ci kusuka nge.” (Esit. 17:3, 5, 11, 12) Enyõleho liaco li ka kala ndati? Olo Nações Unidas, vi ka suvuka ocipuepue, kuenje vi ka ci kundula, kuenda ‘vi ka ci yoka londalu.’​—Tanga Esituluilo 17:16. a

7. Olondaka via Yesu vi sangiwa kelivulu lia Mateo 24:21, 22 via tẽlisiwa ndati kocita catete, kuenda vi ka tẽlisiwa ndati kovaso yoloneke?

⁷ Oloneke vi Tepuluiwa. Soma yetu wa situlula ovina vi ka pita vokuenda kuohali ya piãla. Yesu wa popia hati: “Oloneke viaco [vi ka] tepuluilua ava va nõliwa.” (Tanga Mateo 24:21, 22.) Olondaka via Yesu via tẽlisiwa tete kunyamo wo 66 K.K., eci Yehova a “tepulula” olohoka via va Roma poku nyõla o Yerusalãi. (Mar. 13:20) Ovina viaco via kuatisa Akristão va kala vo Yerusalãi kuenda vo Yudea oku popeliwa. Nye ci ka pita voluali luosi vokuenda kuohali ya  piãla yi laika okuiya kovaso yoloneke? Yehova lekuatiso lia Soma yetu, o ka “tepulula” uyaki wolo Nações Unidas woku nyõla atavo oco etavo liocili ka li ka nyõliwile kumosi latavo esanda. Osimbu ocisoko catavo esanda ci sulila, etavo liocili li ka popeliwa. (Osa. 96:5) Cilo, tu kũlĩhĩsi ovina vi ka pita noke liohali ya piãla.

8, 9. Ovina vipi Yesu a tukula kuenda omanu va ka kala ndati poku vi mõla?

⁸ Ocitumasuku ca Yesu catiamẽla koloneke via sulako ci lekisa okuti, ku ka pita ovina vialua vi kuete elomboloko lia velapo vi ka pita vokuenda kuotembo, osimbu uyaki wo Harmagedo ka weyile. Ovina vivali viatete tu ka kũlĩhĩsa, via tukuiwa Vavanjeliu a Mateo, Marko kuenda Luka.​—Tanga Mateo 24:29-31; Mar. 13:23-27; Luka 21:25-28.

⁹ Olondimbukiso vio kilu. Yesu wa popia hati: “Ekumbi li vumbula, kuenje osãi ka yeci owi wayo. Olombungululu vi loluka kilu.” Asongui vatavo ka va ka limbuka vali ocinyi kuenda omanu ka va ka sandiliya vali loku pinga ekuatiso kokuavo. Anga hẽ, Yesu wa kala oku vangulavo ovina viatiamẽla kovonene o kilu? Citava okuti oco. (Isa. 13:9-11; Yoe. 2:1, 30, 31) Omanu va ka kala ndati poku mõla olondimbukiso viaco? Ovo va ka liyeya “upongo” omo okuti ‘ka va kũlĩhĩle eci va ka linga.’ (Luka 21:25; Sof. 1:17) Ovanyali Vusoma wa Suku, va kala olosoma va linga apika, kuenje va ka “ambuka longuele yovina vi laika oku iya” kuenda va ka seteka oku tilila valeva. Pole, ka va ka sanga ocitumãlo ca koka coku salama oco va puluke konyeño ya Soma yetu.​—Luka 21:26; 23:30; Esit. 6:15-17.

10. Esombiso lipi Yesu a ka tukula kuenda oloñuatisi lovanyãli Vusoma wa Suku va ka kala ndati?

¹⁰ Esapulo lieyambulo. Ovanyãli vosi Vusoma wa Suku va ka kisikiwa oku imbila uvangi ovina vi ka vokiya ohali yavo. Yesu wa popia hati: “Va [ka] mola Mõlomanu oku iyilila kalende lunene wa lua lulamba.” (Mar. 13:26) Oku lekisiwa kunene waco ondimbukiso yokuti Yesu o keya lesapulo lieyambulo. Konepa yikuavo yocitumasuku catiamẽla koloneke via sulako, Yesu wa eca alomboluilo akuavo atiamẽla keyambulo li ka tukuiwa. Tua sanga ulandu waco volusapo luolomeme kuenda olohombo. (Tanga Mateo 25:31-33, 46.) Oloñuatisi Viusoma wa Suku va ka sombisiwa “ndolomeme” kuenda va ka ‘petula ovitue viavo,’ loku limbuka okuti, ‘eyovo liavo li kasi ocipepi.’ (Luka 21:28) Pole, ovanyãli Vusoma wa Suku va ka sombisiwa “ndolohombo” kuenda va ka “lila,” omo lioku limbuka okuti va loña “keyambulo ka li pui.”​—Mat. 24:30; Esit. 1:7.

11. Nye tu sukila oku kapako osimbu tu konomuisa ovina vi keya kovaso yoloneke?

¹¹ Yesu noke lioku tukula esombiso liaye liatiamẽla “kolofeka viosi,” olondimbukiso vialua vi ka molẽha osimbu  uyaki wo Harmagedo ka wa fetikile. (Mat. 25:32) Tu ka konomuisa olondimbukiso viaco vivali ndeci: Oku nyõliwa kua Goge kuenda oku kongeliwa kuolombuavekua. Osimbu tu ka konomuisa ovina viaco, tu sukila oku kũlĩha okuti Ondaka ya Suku ka yi situlula otembo ovina viaco vi ka pita. Pole, citava okuti ovina viaco vi ka pita votembo yimuamue.

12. Uyaki upi Satana a ka linga oco a seteke oku nyõla Usoma wa Suku?

¹² Oku yaka la vosi. Goge la Magoge o ka linga uyaki locisupe colombuavekua kuenda olomeme vikuavo. (Tanga Esekiele 38:2, 11.) Uyaki waco Satana a ka linga Kusoma wa Suku, u ka kala uyaki wa sulako eye a ka linga lolombuavekua tunde eci a tundisiwa kilu. (Esit. 12:7-9, 17) Tunde eci olombuavekua via fetika oku kongeliwa kekongelo Liakristão lia tumbuluiwa, Satana wa siata oku seteka oku nyõla ekalo liwa va kuete konepa yespiritu pole, ocimãho caye ka ca tẽlisiwile. (Mat. 13:30) Omo liaco, eci atavo esanda a ka nyõliwa afendeli va Suku va ka kala ndu okuti ka va kolelepo, “ovaimbo avo ka a kuete ovimbaka ndaño olumbo pamue olombundi,” Satana o ka ci tenda ndepuluvi limue lilikasi. Eye o ka vetiya oloñame viaye olongangala oco va linge uyaki loloñuatisi Viusoma.

13. Yehova o ka teyuila ndati afendeli vaye?

¹³ Uprofeto Esekiele wa tukula eci ca laikele oku iya. Poku lombolola ovina viatiamẽla ku Goge, ocitumasuku ci popia hati: “O tunda kocitumãlo cove kuna ka ku ci, ka ku ci, ko Norte. O tunda lapata alua aiñi aiñi kumosi love, vosi va endela kotuvalu, ocitundo cinene, olohoka via lua. O lamanela komanu vange.” (Esek. 38:15, 16) Yehova o ka tambulula ndati kuyaki waco? Yehova wa popia hati: “Onyeño yange yi wenguka. Mañinyila Goge efũki lialua.” (Esek. 38:18, 21; tanga Sakariya 2:8.) Yehova o ka teyuila afendeli vaye palo posi. Eye o ka va teyuila luyaki wo Harmagedo.

14, 15. Ocina cipi cikuavo ci ka pita noke yoku fetika kuyaki wa Satana?

¹⁴ Osimbu ka tua konomuisile ndomo Yehova a ka teyuila afendeli vaye vokuenda kuyaki wo Harmagedo, tu konomuisa ulandu ukuavo ukuete esilivilo. Ulandu waco uka pita kefetikilo liuyaki wa Satana kuenda eci Yehova a ka teyuila afendeli vaye ko Harmagedo. Ndomo tua ci konomuisa kocinimbu 11, ulandu wavali watiamẽla koku kongeliwa kuocisupe colombuavekua.

¹⁵ Oku kongeliwa kuolombuavekua. Mateo la Marko va soneha olondaka via Yesu viatiamẽla kuava “va nõliwa” lespiritu okuti, Akristão olombuavekua va panga onepa kovolandu a ka pita, osimbu uyaki wo Harmagedo ka wa fetikile handi. (Tanga ocinimbu 7.) Yesu wa lombolola eci  catiamẽla kokuaye Ndosoma, poku popia hati: “O tuma ovangelo ha vongolola ava vaye va noliwa tunde kolofela vikuãla, tunde kesulilo liokilu lieve, kuenje tunde kesulilo lilu.” (Mar. 13:27; Mat. 24:31) Oku kongeliwa kupi Yesu a tukula? Eye ka tukuile eci catiamẽla koku kapiwa ondimbukiso ya sulako Kakristão olombuavekua va kasi handi palo posi okuti, ku ka lingiwa osimbu ohali ya piãla ka ya fetikile. (Esit. 7:1-3) Pole,Yesu wa kala oku popia ulandu wa laikele oku pita vokuenda kuohali yapiãla yi keya. Omo liaco, citava okuti eci Satana a ka fetika uyaki lafendeli va Suku, olombuavekua vi kasi handi palo posi vi ka kongeliwa kilu.

16. Olombuavekua vi ka pinduiwa, upange upi vi ka linga vuyaki wo Harmagedo?

¹⁶ Oku kongeliwa kuocisupe colombuavekua kua lisoka ndati lovina vi ka pita noke lio Harmagedo? Otembo yoku kongeliwa yi lomboloka okuti olombuavekua viosi vi ka enda kilu eci handi uyaki wa Suku wo Harmagedo ka wa fetikile. Etendelo liomanu va soka 144.000, va ka viala la Yesu kilu loku tambula unene woku talavayela kumosi laye “lepangati liutale,” oco va nyõle ovanyali vu Soma wa Suku. (Esit. 2:26, 27) Vokuenda kuotembo yaco, ovangelo kumue lolombuavekua via pinduiwa va ka kuama Kristu Soma Yovita oco va ka liyake ‘lolohoka vialua’ viovanyãli vafendeli va Yehova. (Esek. 38:15) Eci ovina viaco vi ka tẽlisiwa ci ka lekisa okuti, uyaki wo Harmagedo u ka fetika.​—Esit. 16:16.

17. Nye ci ka pita “lolohombo” vuyaki wo Harmagedo?

¹⁷ Oku tẽlĩsiwa kuesombiso. Uyaki wo Harmagedo u ka fetika noke yohali yapiãla. Noke Yesu, o ka tambula ocikele cikuavo. Omo okuti Yesu eye onganji “yolofeka viosi,” o ka nyõla omanu vana okuti kesombiso va sokisiwile “ndolohombo.” (Mat. 25:32, 33) “Losipata ya tua” Soma Yetu o ka “veta layo olofeka.” Omanu vosi va sokisiwa ndolohombo okuti “olosoma” kuenje va linga ‘apika’ va ka “enda keyambulo ka li pui.”​—Esit. 19:15, 18; Mat. 25:46.

18. (a) Ovina vi ka pongoloka ndati komanu vana va ka tendiwa ‘ndolomeme’? (b) Yesu o ka tẽlisa ndati oku yula kuaye?

¹⁸ Ovina vi ka pongoloka komanu vana Yesu a ka tenda “ndolomeme”! Omo okuti “owiñi wakahandangala” wolomeme vikuavo ka u ka sepuiwa vali lolohoka via Satana okuti olohombo, u ka kala ndu okuti ka u kuete umue o wu teyuila kuyaki wovanyãli vavo, pole, u ka “tunda kohali ya piãla.” (Esit. 7:9, 14) Noke lioku nyõliwa kuovanyãli vosi vu Soma wa Suku, Yesu o ka imba Satana vekungu kumue lolondele viaye. Kuenje, ka va ka yapuisa vali omanu toke kesulilo liohulukãi yanyamo.​—Tanga Esituluilo 6:2; 20:1-3.

19, 20. Tu pondola ndati oku kapako ulandu tua lilongisa kelivulu lia Isaya 26:20 kuenda 30:21?

¹⁹ Tu li pongiyila ndati ovina vi komõhisa vi laika oku iya? Utala Wondavululi kanyamo a pita wa lombolola ndoco: “Oco omunu a popeliwe o sukila oku pokola.” Momo lie? Etambululo li sangiwa kelungulo Yehova a ecele ku va Yudea va kala kumandekua ko Bavulono yosimbu. Yehova wa popele okuti o Bavulono yalaikele oku yuliwa, pole nye afendeli va Suku va sukilile oku linga oco va lipongiyile ovina viaco? Yehova wa popia ndoco: “Amanu vange, enjui iñili volonjo viene, liyikilimo; wundi okasimbu toke onyeño yi tula.” (Isa. 26:20) Kũlĩhĩsa olondaka via tukuiwa vocinimbu eci: “Iñili,” “liyikilimo,” kuenda “wundi.” Olondaka evi vi kasi vupopi umue woku handeleka. Va Yudea vosi va pokola kocihandeleko caco va kala volonjo viavo ocipãla lasualali veyile oku tambula olupale. Omo liaco, oco va popeliwe va sukilile oku pokola kolonumbi via Yehova. b

²⁰ Ulandu waco u tu longisa nye? Ndeci ca pita lafendeli va Suku kosimbu, oco tu popeliwe kovilunga vi laika oku iya tu sukila oku pokola kolonumbi via Yehova. (Isa. 30:21) Olonumbi viaco tu vi tambuila vekongelo. Omo liaco, tu sukila oku pokola lutima wosi kolonumbi tu tambula. (1 Yoa. 5:3) Nda tua ci linga cilo, kovaso yoloneke ci ka leluka kokuetu oku pokola kuenda oku tambula eteyuilo lia isietu Yehova Lasoma yetu Yesu. (Sof. 2:3) Eteyuilo lia Yehova, li ka tu kuatisa oku mõla ndomo Usoma wa Suku u ka kundula ovanyãli vaye vosi. Ocili okuti, ci ka kala ocina cimue ci komõhisa!