1, 2. Yehova wa siata oku situlula ndati ocipango caye komanu?

 OLONJALI vakuacisola, poku tetulula ovina viatiamẽla kepata, vi kongelamo omãla vavo. Ovio vi ci linga lutate poku konomuisa ovina va sapuila komãla vavo. Ovio vi sapuila lika komãla ovina va sima okuti, va pondola oku kuata elomboloko liaco.

² Cimuamue haico Yehova a siata oku linga okuti, o situlula ocipango caye komanu vosi vokuenda kuotembo. Pole, o ci linga lika noke yoku limbuka okuti, eli olio epuluvi lioku va situluila ulandu waco. Kũlĩhĩsa ndomo Yehova a siata oku situlula ocili catiamẽla Kusoma vokuenda kuotembo.

3, 4. Anga hẽ Yehova wa sokiyile ale ekalo liomanu ndomo li kasi koloneke vilo? Ci lombolola.

³ Ocili okuti, Usoma wa Mesiya ka wa pangele onepa kocipango ca Yehova. Momo lie? Momo Yehova ka yonguile okuti, omanu va tala ohali ndomo tu ci lete koloneke vilo. Pole, wa lulika omanu lelianjo lioku li nõlela eci va yongola oku linga. Eye wa sapuila Adama la Heva ocipango caye catiamẽla komanu poku popia hati: “Liciti, siati, yukisi oluali, lu yuli.” (Efet. 1:28) Yehova wa pingavo kokuavo oco va sumbile ovihandeleko viaye viatiamẽla kueci ciwa kuenda eci cĩvi. (Efet. 2:16, 17) Adama la Heva va sukilile oku amamako oku lekisa epokolo. Nda ovo kumue locitumbulukila cavo va lekisile epokolo, nda ka tu sukila Usoma wa Yesu oco u tẽlise ocipango ca Suku. Toke cilo, voluali nda mueyuka omanu va lipua okuti, va fendela lika Yehova.

⁴ Esino Satana la Adama kuenda Heva va lekisa, ka lia tatekele Yehova oku tẽlisa ocipango caye coku yukisa ongongo lomanu va lipua. Pole, Yehova wa nõla onjila yikuavo yoku tẽlisa ocipango caye. Ocipango caye ka ci kasi ndekãlu li endela vetapalo limue okuti, oco li pitĩle kocitumãlo lia loña, pamue li tatekiwa lakãlu akuavo. Omo okuti Yehova o yongola oku tẽlisa ocipango caye, ka kuli lacimue cu tateka oku ci linga. (Tanga Isaya 55:11.) Nda kua molẽha cimue ci yongola oku tateka oku tẽlisiwa kuocipango ca Yehova, eye o kuama  onjila yikuavo. a (Etu. 3:14, 15) Nda Yehova o yongola oku linga epongoloko limue, o sapuilako afendeli vaye vakuekolelo onjila a nõla, oco a tẽlise ocipango caye.

5. Nye Yehova a linga oco a tetulule ocitangi cesino lia lekisiwa Vocumbo Cedene?

⁵ Oco Yehova a tetulule ocitangi cesino lia lekisiwa vocumbo Cedene, eye wa kongela vocipango caye esokiyo lioku tumbika Usoma. (Mat. 25:34) Vokuenda kuotembo, eci Yehova a limbuka okuti omanu ka va kuatele elavoko, wa situlula onjila a sukilile oku kuama, oco a yovole omanu kuenda oku malako evĩho Satana a va kokela. (Efet. 3:14-19) Pole, Yehova ka situluile ovina viosi viatiamẽla Kusoma vonjanja yimosi.

6. Nye Yehova a likuminya, pole, nye ka situluile?

⁶ Vocitumasuku catete, Yehova wa likuminya hati, kua laikele oku kala “ombuto” yi ka sasõla onyõha. (Tanga Efetikilo 3:15.) Pole, ombuto ya laikele oku sasõla onyõha yaco kuenda ombuto yocinyõha, ka via situluiwile kotembo yaco. Yehova wa situlula lika ulandu waco noke 2.000 kanyamo. b

7. Momo lie Avirahama a nõliwila, kuenda nye tu lilongisila kulandu waco?

⁷ Noke, Yehova wa nõla Avirahama una a sapuila hati, ombuto a likuminyile yi keyilila kokuaye. Avirahama wa nõliwa omo lioku ‘pokola kondaka ya Yehova.’ (Efet. 22:18) Omo liaco, tua lilongisa etosi li lekisa okuti, Yehova o situlula lika ocipango caye ku vana va lekisa esumbilo kokuaye.​—Tanga Osamo 25:14.

8, 9. Ovina vipi viatiamẽla kombuto ya likuminyiwa Yehova a situluila Avirahama kuenda Yakoba?

⁸ Onjanja yatete eci Yehova a sapela lekamba liaye Avirahama lekuatiso liungelo, wa situlula etosi li kuete esilivilo liokuti ombuto a likuminyile: Yi tiamisiwila komunu. (Efet. 22:15-17; Tia. 2:23) Pole, omunu waco wa laikele oku sasõla ndati onyõha? Helie onyõha? Ovina Yehova a situlula noke, via tambulula apulilo a lingiwa ndeti.

⁹ Yehova wa nõlapo okuti, ombuto a likuminyile, yi tunda ku Yakoba onekulu ya Avirahama, una wa lekisa ekolelo liocili kokuaye. (Efet. 28:13-22) Vonduko ya Yakoba, Yehova wa situlula okuti, Ombuto a likuminyile, ya laikele oku iyilila kocikoti ca Yuda, omõla a Yakoba. Noke, Yakoba wa tukula ocitumasuku cokuti, ocitumbulukila ca Yuda ci tambula “ohunya,” yi lomboloka uviali, kuenda ‘omanu vosi va pokola kokuaye.’ (Efet. 49:1, 10) Lolondaka evi Yehova wa lekisa okuti, Ombuto a likuminyile, yi ka linga osoma.

10, 11. Momo lie Yehova a situluila ocipango caye ku Daviti kuenda ku Daniele?

¹⁰ Eci papita 650 kanyamo noke yoloneke via Yuda, Yehova wa situluila ovina vikuavo viatiamẽla kocipango caye ku Soma Daviti, una wa kala ukuepata lia Yuda. Yehova wa tukula Daviti hati, ‘ulume umue o sanjuisa utima waye.’ (1 Sam. 13:14; 17:12; Ovil. 13:22) Omo okuti Daviti wa sumbilile Yehova Suku, Eye wa linga laye ocisila cokuti, umue pokati kocitumbulukila caye o ka viala otembo ka yi pui.​—2 Sam. 7:8, 12-16.

 ¹¹ Noke lioku pita 500 kanyamo, Yehova wa tuma uprofeto Daniele oco a situlule unyamo Mesiya a laikele oku iya palo Posi. (Dan. 9:25) Yehova wa tendele Daniele okuti, omunu umue ‘o soliwe calua.’ Momo lie? Momo Daniele wa sumbilile calua Yehova kuenda wo vumba oloneke viosi.​—Dan. 6:16; 9:22, 23.

12. Nye Daniele vo sapuila okuti, oco a sukilile oku linga kuenda momo lie?

¹² Yehova wa tumile ovaprofeto vaye vakuekolelo ndeci, Daniele oku soneha ovina viatiamẽla ku Mesiya okuti eye ombuto a likuminyile. Pole, ka ya pitĩlilepo otembo oco afendeli vaye va kuate elomboloko lia suapo liovina a tuma oku soneha. Noke yoku eca ocinjonde mua kongelele oku tumbikiwa Kusoma wa Suku, Daniele vo sapuila hati, sitika ocitumasuku, toke kotembo Yehova a sokiya. Kotembo yaco, ukũlĩhĩso wocili ‘u ka li vokiya.’​—Dan. 12:4.

13. (a) Helie ombuto ya likuminyiwa? (b) Yesu wa situlula ndati ocitumasuku ca sonehiwa kelivulu Liefetikilo 3:15?

¹³ Yehova wa situlula okuti Yesu eye ombuto a likuminyile kocitumbulukila ca Daviti okuti, wa laikele oku kapiwa komangu Yusoma. (Luka 1:30-33; 3:21, 22) Ndeci utanya u fetika oku tua, eci Yesu a fetika upange waye woku kunda, omanu veya oku kuata ukũlĩhĩso wocipango ca Suku. (Mat. 4:13-17) Kuenje, Yesu wa situlula atatahãi atiamẽla ‘konyõha’ ya tukuiwa kelivulu Liefetikilo 3:14, 15, ku lekisa okuti, Eliapu “omondi,” kuenda “isia yuhembi.” (Yoa. 8:44) Vesituluilo Yesu a eca ku Yoano, wa lekisa okuti, “onyõha yosiahũlu” yi ‘tukuiwa hati, Eliapu haeye Satana.’ c (Tanga Esituluilo 1:1; 12:9.) Omo okuti Yesu eye ombuto ya likuminyiwa, vesituluilo liaco wa lekisavo ndomo a ka tẽlisa ocitumasuku ca eciwa vocumbo Cedene, kuenda ndomo a ka sasõla Satana.​—Esit. 20:7-10.

14-16. Anga hẽ olondonge kocita catete via kuatele elomboloko lia suapo liovina Yesu a situluile? Ci lombolola.

¹⁴ Ndomo tua ci konomuisa Kocipama 1 celivulu lilo, Yesu wa vangula ovina vialua viatiamẽla Kusoma. Pole, ka situluile ovina viosi olondonge viaye via yonguile oku kũlĩha. Ka pa pitile otembo yalua kuenje, olondonge via Kristu via fetika oku kuata elomboloko lia suapo liovina Cime cavo a situluile. Tu konomuisi ovolandu amue.

¹⁵ Kunyamo wa 33 K.K., Yesu wa lekisa okuti, omanu va ka viala kumue laye Vusoma wa Suku, va laikele oku tunda palo posi okuti, eci va fa, va pinduiwa latimba espiritu, oco va ende kilu. Olondonge viaye ka via kuatele elomboloko liesituluilo liaco. (Dan. 7:18; Yoa. 14:2-5) Vunyamo waco, volusapo Yesu a ta wa lekisa okuti, Usoma ka u tumbikiwa osimbu ka tiukilile handi kilu. (Mat. 25:14, 19; Luka 19:11, 12) Olondonge ka via kuatele elomboloko lietosi liaco li kuete esilivilo, kuenje, eci Yesu a pinduka vio pula ndoco: ‘Yilo hẽ, oyo otembo o tumbulula usoma wa Isareli?’ Pole,  vepuluvi liaco, Yesu ka situluile lacimue catiamẽla kondaka yaco. (Ovil. 1:6, 7) Yesu wa longisavo kolondonge viaye hati, kua laikele oku kala “olomeme vikuavo” okuti, ka viatiamẽlele “kokacunda katito” komanu vana va ka viala kumue laye kilu. (Yoa. 10:16; Luka 12:32) Pole, olondonge via Kristu via kuata lika elomboloko liatiamẽla kovimunga viaco vivali, noke liotembo yimue eci Usoma wa tumbikiwa kunyamo wo 1914.

¹⁶ Yesu eci a kala palo posi, wa kuatele ovina vialua a yonguile oku sapuila kolondonge viaye pole, wa kũlĩhĩle okuti, ka vi pondola handi oku kuata elomboloko liaco. (Yoa. 16:12) Ndaño okuti kocita catete kua situluiwa ovina via lua viatiamẽla Kusoma, pole, kotembo yaco ka kua kalele ukũlĩhĩso wa lua watiamẽla kulandu waco.

17. Nye tu sukila oku linga oco tu kuate elomboloko liocili liatiamẽla Kusoma, pole nye ci sukiliwa vali?

¹⁷ Yehova wa likuminyile ku Daniele hati, vokuenda “kuotembo yesulilo,” omanu va lua va laikele oku ‘enda oko loko, kuenda ukũlĩhĩso wocili’ watiamẽla kocipango ca Suku u lua. (Dan. 12:4) Vana va yongola oku kuata ukũlĩhĩso waco, va sukila oku likolisilako oco va u sange. Elivulu limue li lombolola okuti, kelimi lio Heveru ondaka oku “enda oko loko,” yi lomboloka omunu umue o konomuisa lutate elivulu limue. Ndaño tua loñoloha calua koku konomuisa Embimbiliya pole, ka tu pondola oku kuata elomboloko lia suapo liatiamẽla Kusoma, nda Yehova ka ecele kokuetu esumũlũho liaco.​—Tanga Mateo 13:11.

18. Vana va lekisa esumbilo ku Yehova va lekisa ndati ekolelo kuenda umbombe?

¹⁸ Ndeci Yehova a situlula ocili catiamẽla Kusoma eci handi unyamo wo 1914 ka wa pitĩlile, eye o kasi oku amamako oku ci linga vokuenda kuotembo yilo yesulilo. Ndomo ci ka lekisiwa kocipama 4 kuenda 5 celivulu lilo, vokuenda kueci  ci soka 100 canyamo, olonjanja vialua, afendeli va Yehova, va puluvi alua, va sukilile oku pongolola elomboloko liavo. Anga hẽ eci ci lomboloka okuti, ka va kasi oku kuatisiwa la Yehova? Hacoko! Momo lie tu ci popela? Momo vana va sumba Yehova va siata oku lekisa ovituwa vivali eye a sole ndeci, ekolelo, kuenda umbombe. (Va Hev. 11:6; Tia. 4:6) Afendeli va Yehova va kolela okuti olohuminyo viosi vi sangiwa vondaka ya Suku vi ka tẽlisiwa. Eci va limbuka okuti ka va kuete elomboloko lia suapo li lekisa ndomo olohuminyo viaco vi ka tẽlisiwa, va lekisa umbombe. Ocituwa caco cumbombe, ca lomboluiwa Vutala Wondavululi 1 Yelombo yunyamo wo 1925, wa popia ndoco: “Tua kũlĩha okuti Ñala o situlula ovisimĩlo viaye, kuenda o kuama onjila ya sunguluka oco Ondaka yaye yi situluiwe kafendeli vaye votembo ya sokiyiwa.”

19. Yehova wa siata oku tu kuatisa oku kuata elomboloko lipi kuenda momo lie?

¹⁹ Eci Usoma wa tumbikiwa kilu kunyamo wo 1914, afendeli va Suku ka va kuatele ukũlĩhĩso wa suapo u lekisa ndomo ovitumasuku viatiamẽla Kusoma vi pondola oku tẽlisiwa. (1 Va Kor. 13:9, 10, 12) Omo lionjongole yoku mõla oku tẽlisiwa kuolohuminyo via Suku, pamue tu kuata ovisimĩlo ka via sungulukile. Vokuenda kuanyamo ulandu wa tukuiwa Vutala Wondavululi, wa fetika oku situluiwa. Ocipama caco ca lombolola ndoco: “Ocili okuti, tu pondola lika oku kuata elomboloko liocitumasuku cimue, eci ci fetika oku tẽlisiwa, ale ceci ci tẽlisiwa.” Omo okuti tu kasi koloneke via sulako, tua siata oku limbuka ndomo ovitumasuku vialua viatiamẽla Kusoma vi kasi oku tẽlisiwa. Omo okuti afendeli va Yehova va lekisa umbombe kuenda va tava oku penguluiwa, Yehova wa siata oku ecelela okuti, elomboloko va kuete liatiamẽla kocipango caye, li livokiya. Ukũlĩhĩso wocili wa siata oku livokiya!

20, 21. Akristão kocita catete va kala ndati eci kua lingiwa apongoloko amue kelomboloko va kuatele?

²⁰ Eci Yehova a linga epongoloko kelomboloko lietu liatiamẽla kocili, ekalo liutima wetu li setekiwa. Anga hẽ ekolelo kuenda umbombe vi ka tu vetiya oku tava kapongoloko aco? Akristão vo kocita catete va pita vo seteko yaco. Sokolola ndeci okuti, ove Ukristão u Yudea kotembo yaco. Ove wa sumbila calua Ocihandeleko Suku a ecele ku Mose, kuenda wa sanjukila ocipiñalo cove vofeka. Noke, o tambula ovikanda via sonehiwa lupostolo Paulu vi lekisa okuti Ocihandeleko ca eciwile ka ci kuamiwa vali, kuenda Yehova wa likala va Isareli. Kuenje, wa va piñainya la va Isareli yespiritu okuti, vamue pokati kavo va Yudea, vakuavo Vakualofeka. (Va Rom. 10:12; 11:17-24; Va Gal. 6:15, 16; Va Kol. 2:13, 14) Nda wa kala ndati?

²¹ Akristão ambombe va tava kolondaka via Paulu, kuenje Yehova wa va sumũlũisa. (Ovil. 13:48) Pole, vakuavo va lekisa esumuo omo liapongoloko a lingiwa, kuenda va amamako oku kakatela kelomboloko va kuatele. (Va Gal. 5:7-12) Nda omanu vaco ka va pongoluile ovisimĩlo viavo, nda va pumba esumũlũho lioku viala la Kristu.​—2 Pet. 2:1.

22. O kala ndati eci kelomboloko lietu liatiamẽla kocipango ca Suku ku lingiwa apongoloko amue?

²² Koloneke vilo, Yehova wa siata oku linga apongoloko kelomboloko lietu liatiamẽla Kusoma. Eye wa siata oku tu kuatisa oku kuata elomboloko lia suapo liatiamẽla kotembo omanu vana va ka kala olonungi Viusoma va ka tepiwa la vana ka va lekisa epokolo, ndeci olomeme vi tepiwa lolohombo. Yehova wa tu longisavo eci etendelo lio 144.000 komanu li ka tẽlisiwa, wa tu kuatisavo oku kuata ukũlĩhiso weci ci lomboloka alusapo atiamẽla Kusoma Yesu a ta, kuenda eci ombuavekua ya sulako yi ka pinduiwa oco yende kilu. d O kala ndati poku yeva apongoloko aco? Anga hẽ ekolelo liove li pamisiwa? O tẽla hẽ oku limbuka okuti eyi onjila Yehova a kasi oku kuama oco a longise afendeli vaye ambombe? Nda wa ci linga, ulandu u kuãimo welivulu lilo u ka pamisa ekolelo liove liokuti, Yehova vokuenda kuotembo o situlula ocipango caye komanu vana va lekisa esumbilo kokuaye.