Kelilongiso liove Liembimbiliya, wa lilongisa ovina Yehova a ku yonguila kuenda ndomo o kapako olonumbi viaye viesunga. Oco o lekise ovituwa vi likuata lovina wa lilongisa citava okuti, wa sukilile oku linga apongoloko kovituwa viove kuenda konjila ndomo wa tendele omuenyo. Ove wa nõlapo oku ambata omuenyo wove ndomo ci likuata lolonumbi viesunga via Yehova kuenje wa linga ukundi umue wolondaka viwa ka papatisiwile.

Apulilo a kuãimo a ka ku kuatisa oku kũlĩha ciwa olonumbi viesunga via Yehova. Apulilo aco a ka ku kuatisavo oku ivaluka ovina vimue o pondola oku linga oco o kaile ufendeli uwa wa Yehova wa litumbika loku papatisiwa. Olonumbi viaco, vi ka ku kuatisa oku patekela esilivilo lioku linga ovina viosi lutima wa yela locimãho coku sivaya Yehova.—2 Va Kor. 1:12; 1 Tim. 1:19; 1 Pet. 3:16, 21.

Cilo okuti wa pitĩla petosi eli lielilongiso, ocili okuti o yongola calua oku panga onepa kocisoko ca Yehova loku amamako oku pokola kuviali waye. Apulilo kuenda ovinimbu Viembimbiliya vi kuãimo, vi ka ku kuatisa oku sokolola lutate ocikele Yehova a eca komunu lomunu vepata, vekongelo kuenda kovina viatiamẽla kopulitika yoluali lulo. Poku ci linga, o ka kapako calua ovina viosi Yehova a siata oku linga oco a pindise loku pamisa ekolelo liafendeli vaye, oku kongelamo olohongele viekongelo. Nda wa ci linga, o ka kuata onjongole yoku enda enda  kolohongele, loku panga onepa kokuavio olonjanja viosi ekalo liove li ka ku ecelela.

Handi vali, apulilo a kuãimo a ka lekisa esilivilo lioku panga onepa kupange woku kunda olonjanja viosi, poku kuatisa omanu oku kũlĩha Yehova loku lilongisa ovina eye a kasi oku lingila omanu. (Mat. 24:14; 28:19, 20) Apulilo aco a ka ku kuatisavo oku limbuka esilivilo lielitumbiko liove ku Yehova Suku kuenda liepapatiso. Kolela okuti Yehova wa kapako ovina viosi wa siata oku linga oco o lekise olopandu viove kohenda ya piãla eye a siata oku lekisa kokuove.

 1. Yehova o tenda ndati olohuela? Yipi onumbi Yembimbiliya okuti oyo lika yecelela omunu oku linyãla lohueli yaye?

• “Ka wa tangeli hẽ okuti una wa va lulika tunde kefetikilo wa va lulika ulume lukãi, kuenda wa popia hati: ‘Eli olio esunga lieci ulume a ka silapo isiaye la inaye kuenda o ka likakatela kukãi waye kuenje kavali kavo va ka linga etimba limuamue’? Ovo ka va lingi vali vavali, pole, va linga etimba limuamue. Omo liaco, ca tokekisa Suku, lomue ka ka ci tepe. . . . wosi o nyãla ukãi waye okuti halevĩhoko liukahonga kuenje o kuela ukuavo, o linga ukahokolo.”—Mat. 19:4-6, 9.

2. Momo lie ulume lukãi va kasi pamosi okuti ka va kuelele va sukilila oku tokekisa olohuela viavo? Nda ove wuhueli wa kolela okuti olohuela viove via tokekisiwa kuenda via kũlĩhĩwa lombiali?

• “Amamako oku va ivaluisa oco va sumbile loku pokola kolombiali kuenda kuava va kuete unene, oco va liangiliyile oku linga upange wosi uwa.”—Tito 3:1.

• “Olohuela vi sumbiwe pokati ka vosi kuenda olohuela ka vi ka vĩhisue, momo Suku o ka sombisa vakuevĩho liukahonga la vakahokolo.”—Va Hev. 13:4.

3. Ocikele cipi o kuete vepata?

• “Amõlange, yevelela kepindiso lia isiove kuenda ku ka yanduluke onumbi ya ina yove.”—Olosap. 1:8.

 • “Ulume eye utue wukãi waye ndeci Kristu okuti, eye utue wekongelo, . . . Ene alume, amamiko oku sola akãi vene ndeci Kristu a sola ekongelo kuenda wa ecela omuenyo waye ekongelo.”—Va Efe. 5:23, 25.

• “Ene a va isia, ko ka wenguli onyeño yomãla vene, pole, va tati poku va lungula loku va pindisa ndomo ci likuata leci Yehova a popia.”—Va Efe. 6:4.

• “Ene amãla, pokoli kolonjali viene kovina viosi, momo eci ci sanjuisa Ñala.”—Va Kol. 3:20.

• “Ene akãi pokoli kalume vene.”—1 Pet. 3:1.

4. Momo lie tu sukilila oku sumbila omuenyo?

• “[Suku] eca omuenyo komanu vosi lefuimo . . . Momo mekonda liaye tu kuete omuenyo, tu li senga senga, tu kasi komuenyo.”—Ovil. 17:25, 28.

5. Momo lie tu sukilila oku yuvula oku ponda omunu umue oku kongelamo oñaña okuti handi ka ya citiwile?

• “Nda alume va liyaka kuenda va lemẽha ukãi omisi . . . nda kua kala olofa, te o feta omuenyo lomuenyo.”—Etu. 21:22, 23.

• “Ovaso ove a ndi mola osimbu sia citiwile; Olonepa vialio viosi via sonehiwile velivulu liove ndomo ci likuata loloneke ovio via pangiwa, osimbu handi ovio ka via kaileko.”—Osa. 139:16.

• “Yehova o nyãle . . . ovaka a pesela osonde yomunu ka kuete eko.”—Olosap. 6:16, 17.

 6. Cipi ocihandeleko ca Yehova catiamẽla kosonde?

• “Amamako oku lilava . . . kosonde, [kuenda] kovinyama via lekiwa ekõle.”—Ovil. 15:29.

7. Momo lie tu sukilila oku sola vamanjetu?

• “Ndu wĩhi ocihandeleko cokaliye, cokuti vu lisola pokati; ndeci ame ndo soli, ene lisolivo pokati. Poku ci linga, vosi va ka limbuka okuti vulondonge viange, nda wa lisoli pokati.”—Yoa. 13:34, 35.

8. Oco omunu ka ka sambuise omanu vakuavo uvei umue u sambuka ale u ponda (a) Momo lie omunu o kuete uvei waco a sukulila oku yuvula oku kuata kapepe kuenda oku sipula vakuavo? (b) Momo lie omunu waco a sukilila oku yuvula oku sumua nda okuti omanu vakuavo ka vo laleka kolonjo viavo? (c) Momo lie omunu umue wa kuatiwile luvei umue u sambuka, a sukilila oku linga ekonomuiso vosonde osimbu handi ka fetikile oku namulãla? (d) Momo lie omunu o kuete uvei u sambuka a sukilila oku sapuilako mitavaso yakulu vekongelo osimbu handi ka papatisiwile?

• “Ko ka kuateli ofuka omunu umue, te ofuka yoku lisola pokati . . . ‘Sola u o lisungue love ndeci o lisole ove muẽle.’”—Va Rom. 13:8-10.

• “Ko ka sokololi lika ovina viene muẽle, pole, sokololivo ovina via vakuene.” —Va Fil. 2:4.

9. Momo lie Yehova a yonguila okuti tu ecela vakuetu?

• “Amamiko oku likapako omunu lukuavo, oku liecela pokati lutima wosi, ndaño umue o kuete esunga lioku kuatela ondaka ukuavo. Ndeci Yehova  o weceli lutima wosi, cimuamue haico vu linga.”—Va Kol. 3:13.

10. Nye o sukila oku linga nda manji umue wa popia cimue ka ca sungulukile catiamẽla kokuove ale wa kemba poku kupa olombongo ale ocina cimue ci kuete esilivilo?

• “Nda manjove wa linga ekandu limue, vangula laye catiamẽla kekandu liaco. Nda wa ku yeva, wa kuatisa manjove oku linga eci ciwa. Pole, nda ka ku yevele, ambata omunu umosi ale vavali okuti, luvangi wolombangi vivali ale vitatu ocitangi cosi ci sukila oku tetuluiwa. Nda eye ka va yevele, ci sapuila ekongelo. Nda lopo ka yevele ekongelo, u tenda ndukualofeka ale ndukuakutambula elisimu.”—Mat. 18:15-17.

11. Yehova o tenda ndati akandu a kuãimo?

▪ Evĩho liukahonga

▪ Efendelo lioviteka

▪ Oku lipekela lomunu ukuavimatamata vimuamue viuyali

▪ Oku nyana

▪ Oku imba locimãho coku kuata olombongo

▪ Uholua

• “Ko ka kembiwi. Vakuevĩho liukahonga, la vakuakufendela oviteka, la vakahokolo, lalume va litumbika kovilinga vioku lipekela la vakuavimatamata vimuamue viuyali, lalume vakuakulipekela lalume, kuenda ovimunu, la vakuacipululu, loloholua,  la vakuakuimbula kuenda olondiandia, ka va ka piñala Usoma wa Suku.”—1 Va Kor. 6:9, 10.

12. Ondaka evĩho liukahonga yi tiamisiwila kelinga liosi lioku lipekela kulumue lukãi okuti kovaso a Suku ka va kuelele. Nye ove wa nõlapo oku linga?

• “Tili evĩho liukahonga!”—1 Va Kor. 6:18.

13. Momo lie tu sukilila oku yuvula oku nyua ovihemba vi kasi ndolodroga okuti ka via eciwile londotolo?

• “Eci atimba ene ndocilumba ci kasi lomuenyo, ci kola, haico ci taviwa la Suku okuti, upange u kola luloño wene woku sokolola. Ko ka eceleli okuti oluali lulo lu pongololi, pole, pongololi ovisimĩlo viene oco okuti, vu limbuka ndeci ci kasi ocipango ca Suku okuti ciwa, ca sunguluka kuenda ca pua eko.”—Va Rom. 12:1, 2.

14. Yehova o suvuka ovina viosi viatiamẽla kumbanda. Tukula ovolandu amue.

• “Pokati kove ka pa ka sangiwe laumue . . . o sandiliya oku tãha, ukuombanda, ukuakusandiliya owanji wovina vĩvi, onganga, umue o loha vakuavo, umue o sandiliya vakuakuvangula lolondele, ukuakutãha, ale omunu o kũlĩhĩsa vana va fa.”—Esin. 18:10, 11.

15. Nda omunu umue o linga ekandu limue linene kuenda o yongola oku kuata vali ukamba uwa la Yehova, nye a sukila oku linga lonjanga?

• “Nda litavela ekandu liange kokuove; Sia limbikile okulueya kuange. Nda popia siti: ‘Ndi ka litavela ku Yehova akulueya ange.’”—Osa. 32:5.

 • “Pokati kene pali hẽ umue o vela? A vilikiye akulu vekongelo kuenje ovo vo likutilileko, loku u sieketa ulela vonduko ya Yehova. Kuenje ohutililo yekolelo yi ka kuatisa u o vela okuti o kaya kuenda Yehova o ko votola. Handi vali, nda wa linga akandu, o ka eceliwa.”—Tia. 5:14, 15.

16. Nda wa limbuka okuti manji umue wa linga ekandu linene, nye o sukila oku linga?

• “Nda omunu umue wa mola elinga limue lĩvi ale wa ci kũlĩha kuenje o kovongiwa oco a ci imbile uvangi powiñi, pole, eye ka ci lombolola, eye o kuata eko liekandu kuenje o yambuiwa omo lieko liaye.”—Ovis. 5:1.

17. Nda kua lingiwa esapulo liokuti omunu umue Hambangiko vali ya Yehova, tu tata ndati omunu waco?

• “Pole, cilo ñasi oku vu soneheli oco vu liwekipo oku kuata ukamba lomunu wosi o tukuiwa manji okuti, ukuevĩho liukahonga, ukuacipululu, ukuakufendela oviteka, ukuakuimbula, ale oholua, pamue ondiandia, ndaño oku lia lulume waco.”—1 Va Kor. 5:11.

• “Nda umue iya kokuene kuenje ka nena elongiso eli, ku ko tambuli kolonjo viene, ndaño oku u lama.”—2 Yoa. 10.

18. Momo lie o sukilila oku kuata ukamba lomanu vana va sole Yehova?

• “Omunu endaenda lukualondunge o lingavo ukualondunge, pole, una o livala ukamba leveke o ka liyaka lovitangi.”—Olosap. 13:20.

 • “Ko ka kembiwi. Akamba vãvi va nyõla ovituwa viwa.”—1 Va Kor. 15:33.

19. Momo lie Olombangi via Yehova ka vi litengela vopulitika?

• “Ovo ka va pangi onepa koluali, ndeci ame [Yesu] si pangi onepa koluali.”—Yoa. 17:16.

20. Momo lie o sukilila oku pokola kombiali?

• “Omanu vosi va pokole kolombiali, momo ka kuli uviali okuti, ka wa tundile ku Suku; olombiali vi kasiko via tambula unene waco ku Suku.”—Va Rom. 13:1.

21. Nda ocihandeleko comanu ka ci likuata locihandeleko ca Suku, nye ove o sukila oku linga?

• “Cetu oku pokola ku Suku ndombiali, komanu hakoko.”—Ovil. 5:29.

22. Poku nõla upange umue ovinimbu vipi Viembimbiliya vi pondola oku ku kuatisa oku amamako oku litepa loluali?

• “Ofeka ka yi ka katukila ofeka yikuavo losipata, ka va ka lilongisa vali uyaki.”—Mika 4:3.

• “Amanu vange, tundimo, [vo Bavulono Yinene], nda ka vu yongola oku litenga vakandu aye kuenda nda ka vu yongola oku tambula amue pokati kafengi ayo.” —Esit. 18:4.

 23. Omapalo yipi locitalukilo o ka nõla kuenda yipi o sukila oku yuvula?

• “Yehova . . . o suvuka omunu o sole ungangala.”—Osa. 11:5.

• “Suvuki eci cĩvi; kakateli kueci ciwa.”—Va Rom. 12:9.

• “Oku sulako a vamanji, ovina viosi okuti viocili, viosi via velapo, viosi via sunguluka, viosi via pua etondelo, viosi vi sivayiwa, viosi vi popiwa ciwa, viosi viwa, viosi vi pandiyiwa, amamiko oku kapako ovina viaco.”—Va Fil. 4:8.

24. Momo lie Olombangi Via Yehova ka vi fendelela Suku kumue latavo akuavo?

• “Ko ka li ‘komesa ya Yehova’ kuenda komesa yolondele.”—1 Va Kor. 10:21.

• “‘Litepi lavo,’ oco Yehova a popia ‘kuenda liwekipo oku lamba kocina ca vĩha’; ‘kuenje ndi ko tambuli.’”—2 Va Kor. 6:17.

25. Ovinimbu vipi Viembimbiliya vi ku kuatisa oku nõla nda enda kocipito cimue ale sio?

• “Ovo va litenga lolofeka, kuenda va lilongisa olonjila viavo. Ovo vamamako oku fendela oviteka viavo, kuenje ovio via kala onjanjo kokuavo.”—Osa. 106:35, 36.

• “Pole, ava va fa ka va kũlĩhĩle lacimue.”—Uku. 9:5.

• “Ovo ka va pangi onepa koluali, ndeci ame si pangi onepa koluali.”—Yoa. 17:16.

 • “Momo otembo ya pita yoku linga ocipango ca vakualofeka yi vu tẽli, eci wa endaendi oku lekisa ovilinga viumbondo, loloñeyi vĩvi, luholua, layele, loku nyua calua kuenda oku fendela oviteka.”—1 Pet. 4:3.

26. Ovolandu api a tiamẽla kovipito vioku sambiliya oloneke vioku citiwa a sangiwa Vembimbiliya?

• “Eteke liatatu lia kala eteke lioku sambiliya oku citiwa kua Fareo kuenje eye wa lingila ocipito apika vaye vosi kuenda wa vilikiya usongui wa vakuakueca okopo lusongui wa vakualombolo kuenje wa va kapa kovaso yapika vaye. Eye wa kapa vali usongui wa vakuakueca okopo . . . Pole, usongui wa vakualombolo wo nyoñamisa kuti ndeci Yosefe a va lomboluilile.”—Efet. 40:20-22.

• “Eci Herode a sambiliya eteke liaye lioku citiwa, pocipito caco, omõla ufeko wa Herodiya wa piluka kuenda eci ca sanjuisa calua Herode, kuenje eye wa likuminya oku eca cosi ufeko o pinga. Omo lionumbi ufeko a tambula ku inaye, wa popia hati: ’Nyĩhe pelonga utue wa Yoano Upapatisi.’ Kuenje wa tuma omunga vokayike oco utue wa Yoano u tetiwe.”—Mat. 14:6-8, 10.

27. Ove hẽ o yongola oku pokola kakulu vekongelo? Momo lie?

• “Pokoli ku vana va songola pokati kene loku tava kokuavo, momo va kasi oku amamako oku vu lavi ndava va ka sombisiwa ndomo ci likuata lovilinga  viavo, oco va ci linge lesanju halokulisiõsiõlako, momo eci nda ka cu kuatisi.”—Va Hev. 13:17.

28. Momo lie ci kuetele esilivilo ove kumue lepata liove oku sanda otembo yoku tanga loku lilongisa Embimbiliya olonjanja viosi?

• “Pole, o sole calua ocihandeleko ca Yehova, kuenda o sokolola ocihandeleko Caye utanya luteke. Eye o ka kala nduti wa kũlĩwa ocipepi lolono viovava, uti waco wimaima apako votembo yawo, amẽla awo ka owuka. Kuenje cosi eye a linga ci tunda ciwa.”—Osa. 1:2, 3.

29. Momo lie ove o solele oku enda enda kolohongele loku panga onepa kokuavio?

• “Ndi ka sapula onduko yove ku vamanjange; Ndi ka ku sivayela pokati kekongelo.”—Osa. 22:22.

• “Tu likapiko pokati oco tu livetiyi locisola kuenda lovilinga viwa, ka tu ka liwekipo oku liongolola kolohongele vietu ndeci vamue va lingainga, pole, tu li pamisi pokati, ca piãla enene omo vu lete okuti eteke li kasi ocipepi.”—Va Hev. 10:24, 25.

30. Upange upi wa velapo Yesu a handeleka oco tu u linge?

• ‘Kuendi, ka longisi omanu vo kolofeka viosi oco va linge olondonge viange, va papatisi . . . , va longisi oku linga ovina viosi ndo kundiki. Kuenje ñasi kumue lene oloneke viosi, toke kesulilo lioluali.’—Mat. 28:19, 20.

 31. Eci tu eca olombanjaile vietu oco vi kuatise kupange Wusoma ale oku kuatisa vamanji, ovituwa vipi tu sukila oku kuata oco tu sanjuise Yehova?

• “Talavaya lovina viove via velapo oco o lekise esumbilo ku Yehova.”—Olosap. 3:9.

• “Omunu lomunu a linge ndeci a sokiya vutima waye, halocikukũiko pamue oku kisikiwa, momo Suku o sole omunu eca lesanju.”—2 Va Kor. 9:7.

32. Ovitangi vipi Akristão va lavoka oku liyaka lavio?

• “Va sumũlũha vana va lambalaliwa omo liesunga, momo Usoma wovailu wa tiamẽla kokuavo. “Wa sumũlũhi eci omanu vo sepuli loku vu lambalali kuenda oku vu lundili poku popia ovina viosi vĩvi vioku vu katukili, omo lionduko yange. Sanjuki kuenda yoleli, momo onima yene kovailu yinene, omo lonjila eyi ovo va lambalalelevo ovaprofeto vo kosimbu.”—Mat. 5:10-12.

33. Momo lie epapatiso esumũlũho limue li likasi oco o kaile Ombangi ya Yehova?

• “Olondaka viove via sangiwa kuenda nda vi lia; kuenje ondaka yove ya linga onjolela kuenda esanju liutima wange, momo ndi tukuiwa londuko yove, a Yehova Suku ukualohoka.”—Yer. 15:16.