1-3. Nye ca tu kapa vokayike vosi yetu, kuenda Yehova o ka tu yovola ndati?

SOKOLOLA ndeci okuti wa sombisiwa oco o kale vokayike omo liocina cimue kua lingile. Kuenje, kua kũlĩhĩle ndomo o pondola oku tundamo. Noke, o kala ndu okuti ku kuete elavoko, kuenda ku tẽla oku linga cimue oco ocitangi caco ci tetuluiwe. Ndaño okuti wa pua elavoko, pole o sanga omunu umue o kuete unene woku ku yovola vokayike, kuenje o ku likuminya hati, o pondola oku ku kuatisa! Nye nda wa yeva vutima?

² Vosi yetu tu kasi vokayike kolofa. Ndaño tu sandiliya onjila yoku linga cimue oco ka tu ka fe, pole lomue o puluka. Pole, Yehova o kuete unene woku tu yovola kolofa. Eye wa tu likuminya hati: “Unyali o sulako oku imũha kufa.”—1 Va Korindo 15:26.

³ Sokolola esanju o ka kuata eci o ka limbuka okuti ku sukila oku kuatela usumba olofa! Momo, Yehova ka ka malako lika olofa. Pole, o ka pindula omanu va fa oco va kale vali komuenyo. Sokolola eci ovina viaco vi ka lomboloka kokuove. Yehova wa likuminya okuti, omanu vana va kasi “vayambo owelema” va ka kuata vali omuenyo. (Isaya 26:19) Eci oco Embimbiliya li tukula hati epinduko.

4. (a) Nye ci pondola oku tu lembeleka nda umue ukuepata ale ekamba lietu wa fa? (b) Velie va kala akamba va Yesu?

⁴ Nda umue ukuepata ale ekamba lietu wa fa tu  sumua kuenda tu tala ohali yalua. Tu kala ndu okuti ka tu kuete ekuatiso. Ka tu pondola oku linga cimue oco omunu waco a kale vali lomuenyo. Pole, Embimbiliya li tu ĩha elembeleko. (Tanga 2 Va Korindo 1:3, 4.) Tu konomuisi ovolandu a lekisa ndomo Yehova kumue la Yesu va kuete onjongole yoku pindula omanu vana tu sole. Eci Yesu a kala palo posi, wa enda oku nyula Lasaru kuenda vamanjaye Marta la Maria. Katatu kavo va kala akamba vawa va Yesu. Embimbiliya li tu sapuila hati: “Yesu wa solele Marta, la mukãi waye kuenda Lasaru.” Pole, eteke limue Lasaru weya oku fa.—Yoano 11:3-5.

5, 6. (a) Nye Yesu a linga eci a mola epata kumue lakamba va Lasaru va kala oku lila? (b) Momo lie tu kuatela elembeleko poku kũlĩha esumuo Yesu a kuata omo liolofa?

⁵ Yesu wa endele oku ka lembeleka Marta la Maria. Eci Marta a yeva okuti Yesu wa kala oku iya, wa tunda volupale oco a ka li sange laye. Eye wa kuata esanju lialua eci a mola Yesu, kuenje wo sapuila hati: “Nda wa kaile kulo mume wange nda ka file.” Marta wa simĩle okuti Yesu wa cilua. Noke, Yesu wa mola Maria wa kala oku lila. Eci a limbuka okuti va sumua, co nenelavo esumuo, kuenje wa lila. (Yoano 11:21, 33, 35) Yesu wa yeva esumuo ndeli tu pondola oku kuata nda omunu umue tu sole wa fa.

⁶ Oku kũlĩha okuti Yesu wa yeva esumuo li tunda kolofa, ci tu lembeleka. Yesu o kasi nda Isiaye. (Yoano 14:9) Yehova o kuete unene woku malako olofa, kuenje ndopo o ka ci linga.

7, 8. Momo lie Marta ka yonguilile okuti ewe va sitikile puvelo weyambo lia Lasaru liupiwapo, pole nye Yesu a linga?

⁷ Eci Yesu a pitĩla peyambo va kendele Lasaru, wa limbuka  okuti puvelo waco va sitikapo lewe limue linene. Noke Yesu wa popia hati: “Ewe liupiweko.” Pole, Marta ka yonguile okuti va ci linga. Momo etimba lia Lasaru lia kala ale veyambo “oloneke vikuãla.” (Yoano 11:39) Eye ka kũlĩhĩle ovina Yesu a yonguile oku linga oco a kuatise mume waye.

⁸ Yesu wa sapuila ku Lasaru hati: “Tundamo!” Kuenje ovina Marta la Maria va mola via va komõhisa calua. Momo, “ulume wa file, wa tundamo okuti wa iñiwa olonjambo kolomãhi lo kovoko.” (Yoano 11:43, 44) Lasaru wa pinduiwa! Kuenje, wa lisanga vali lepata kumue lakamba vaye. Noke vo kuata kapepe, kuenda va sapela laye. Ca kala ocikomo cimue cinene! Yesu wa pindula Lasaru.

9, 10. (a) Helie wa eca ku Yesu unene woku pindula omanu? (b) Momo lie ovolandu epinduko a kuetele esilivilo kokuetu?

⁹ Anga hẽ Yesu wa pindula omanu lunene waye muẽle? Sio. Momo osimbu Yesu ka pinduile Lasaru wa likutilila ku Yehova, kuenje wa tambula unene woku pindula Lasaru. (Tanga Yoano 11:41, 42.) Pole, Lasaru hayeko lika wa pinduiwa. Embimbiliya li tu sapuila eci catiamẽla kufeko umue wa kuatele 12 kanyamo okuti wa kala oku vela calua. Isiaye Yairo wa kuatele esakalalo, kuenje wa ka pingile ku Yesu oco o sakule. Momo wa kala omõla wongunga. Osimbu a kala oku sapela la Yesu, alume vamue veya kuenje va popia vati: “Omõlove ukãi wa fa! Nye o sakalasaila vali Ulongisi?” Pole, Yesu wa sapuila Yairo hati:  “Ku ka kuate usumba; kuata ño ekolelo kuenje eye o popeliwa.” Noke, Yesu wa endele konjo ya Yairo. Eci va pitĩla ocipepi lonjo, Yesu wa yeva omanu va kala oku lila. Noke Yesu wa va sapuila hati: “Ko ka lili vali, momo eye ka file, wa pekela.” Olonjali viomõla ufeko via kala oku lipula pokati catiamẽla kelomboloko liolondaka Yesu a va sapuila. Noke, Yesu wa pinga komanu va kala vonjo oco va tundile posamua. Kuenje, wa iñila kumue lolonjali viaco vohondo va pekelisa omõla wa fa. Noke, Yesu wo kuata peka loku u sapuila hati: “Ofeko, hu sapuila siti, ‘Votoka!’” Sokolola esanju olonjali via kuata eci omõla wavo a votoka kuenje wa fetika oku enda! Momo Yesu wa pindula omõla wavo ufeko. (Marko 5:22-24, 35-42; Luka 8:49-56) Tunde keteke liaco, olonjali poku tala omõla wavo, via enda oku ivaluka ovina Yehova a va lingila lekuatiso lia Yesu. *

¹⁰ Omanu vana Yesu a pinduile veya oku fa vali. Pole, ovolandu tu tanga atiamẽla kokuavo a kuete esilivilo, momo a tu ĩha elavoko liocili. Omo okuti Yehova o yongola oku pindula omanu, o ka tẽlisa onjongole yaye.

11. Elivulu Liukundi 9:5 li tu longisa nye catiamẽla ku Lasaru?

¹¹ Embimbiliya li popia hati, omanu va fa “lacimue va kũlĩha.” Olondaka evi via tẽlisiwa ku Lasaru. (Ukundi 9:5 ) Ndomo Yesu a ci popele, Lasaru wa kala ndu okuti wa pekela. (Yoano 11:11) Eci Lasaru a kala veyambo ‘lacimue a kũlĩhĩle.’

12. Tua kũlĩha ndati okuti Lasaru wa pinduiwa?

¹² Eci Yesu a pindula Lasaru, omanu valua  va ci mola. Ovanyãli va Yesu va kũlĩhĩlevo okuti, wa linga ocikomo caco. Omo okuti Lasaru wa kala komuenyo, ca eca uvangi wokuti wa pinduiwa muẽle. (Yoano 11:47) Omanu valua va endele oku ka nyula Lasaru, noke va fetika oku tava okuti Yesu wa kala omunu umue wa tumiwa la Suku. Omo okuti ovanyãli ka va sanjukilile ocikomo caco, va linga ongombo yoku ponda Yesu kuenda Lasaru.—Yoano 11:53; 12:9-11.

13. Momo lie tu tavela okuti Yehova o ka pindula omanu vana va fa?

¹³ Yesu wa popia hati, “vosi va kasi vayambo” va ka pinduiwa. (Yoano 5:28) Olondaka evi vi lomboloka okuti, omanu vosi Yehova a ka ivaluka o ka va pindula. Pole, oco Yehova a pindule omanu vaco o ka sukila oku ivaluka ovina viosi viatiamẽla kokuavo. Yehova o pondola hẽ oku ci linga? Ocili okuti kilu kuli olombungululu vialua. Embimbiliya li lekisa okuti, Yehova wa kũlĩha olonduko violombungululu viosi. (Tanga Isaya 40:26.) Omo okuti Yehova o pondola oku ivaluka onduko yolumbungululu lolumbungululu, o ka ivalukavo ovina viosi viatiamẽla komanu vana a ka pindula. Omo okuti Yehova eye wa lulika ovina viosi, tua kũlĩha okuti o kuete unene woku pindula omanu.

14, 15. Olondaka via Yovi vi tu longisa nye catiamẽla kepinduko?

¹⁴ Ulume umue ukuekolelo o tukuiwa hati Yovi, wa tavele kepinduko. Onjanja yimue wa pulile hati: “Omunu nda o fa o kala vali lomuenyo?” Noke wa sapuila ku Yehova hati: ‘Ove o mbilikiya, kuenje ame nambulula. O kuatela upange wovaka ove ongeva.’ Yovi wa kũlĩhĩle okuti kovaso yoloneke Yehova wa laikele oku pindula omanu va fa.—Yovi 14:13-15.

 ¹⁵ Nye o yeva vutima catiamẽla kelavoko liepinduko? Ove pamue o lipula ndoco: ‘Anga hẽ epata liange kumue lakamba vange va fa va ka pinduiwavo?’ Tu lembelekiwa calua poku kũlĩha okuti Yehova o kuete onjongole yoku pindula omanu va fa. Omo liaco, tu konomuisi eci Embimbiliya li popia catiamẽla kocitumãlo omanu va fa va ka kala, kuenda ndomo va ka pinduiwa.

16. Omanu vana va ka pinduiwa oco va kale palo posi ekalo lipi va ka kuata?

¹⁶ Kosimbu omanu vana va pinduiwa palo posi, va yoleliwa lepata kumue lakamba vavo. Epinduko liaco li ka lingiwavo kovaso yoloneke, pole li ka velapo. Momo lie? Momo omanu vana va ka pinduiwa oco va kale palo posi, va ka kuata epuluvi lioku kala komuenyo otembo ka yi pui okuti lalimue eteke va ka fa vali. Kuenje va ka kala voluali lumue lua litepa calua lolu tu kasi koloneke vilo. Voluali luaco ka mu ka kala vali uyaki, ungangala kuenda ovovei.

17. Velie va ka pinduiwa?

¹⁷ Velie va ka pinduiwa? Yesu wa popia hati: “Vosi va kasi vayambo va yeva ondaka yaye, kuenje va [ka] tundamo.” (Yoano 5:28, 29) Elivulu Liesituluilo 20:13, li tu sapuila hati: “Okalunga ka eca ava va fa va kalamo, kufa Leyambo va eca ava va fa va kalamo.” Omanu valua va ka pinduiwa. Upostolo Paulu wa popiavo hati, “vakuesunga lava havakuesungako” va ka pinduiwa. (Tanga Ovilinga 24:15.) Olondaka evi vi lomboloka nye?

18. Velie “vakuesunga” va ka pinduiwa?

¹⁸ Vomanu “vakuesunga” mua kongela afendeli va  Yehova vakuekolelo okuti va kala komuenyo eci Yesu keyile handi palo posi. Vamue pokati kafendeli vaco ndeci: Noha, Avirahama, Sara, Mose, Rute, kuenda Ester, va ka pinduiwa oco va kale palo posi. O pondola oku tanga ovolandu atiamẽla komanu vaco vukanda wa Va Heveru kocipama 11. Nye ci popiwa catiamẽla kafendeli va Yehova va kasi oku fa vokuenda kuoloneke vilo? Afendeli vaco va ka pinduiwavo, momo “vakuesunga.”

19. Velie okuti “havakuesungako”? Epuluvi lipi Yehova a ka eca kokuavo?

 ¹⁹ Vomanu vana okuti “havakuesungako” mua kongela vana ka va kuatele epuluvi lioku kũlĩha Yehova. Ndaño okuti va fa, pole Yehova ka va ivalele. Yehova o ka va pindula, kuenje va ka kuata epuluvi lioku lilongisa ovina viatiamẽla kokuaye kuenda oku u vumba.

20. Momo lie vamue pokati komanu va fa ka va ka pinduiwila?

²⁰ Anga hẽ ci lomboloka okuti omanu vosi va fa va ka pinduiwa? Sio. Yesu wa popia hati, omanu vamue ka va ka pinduiwa. (Luka 12:5) Helie o ka nõla omanu va ka pinduiwa la vana ka va ka pinduiwa? Ndaño okuti Yehova eye Onganji ya velapo, pole wa ecavo ku Yesu omoko yoku “linga onganji yava va kasi lomuenyo lava va fa.” (Ovilinga 10:42) Omanu vana okuti olondingaĩvi kuenda ka va yongola oku linga apongoloko kekalo liomuenyo wavo ka va ka pinduiwa.—Tala Etosi 19 kesulilo lielivulu lilo.

21, 22. (a) Nye ci lomboloka oku pinduiwa oco omunu a ende kilu? (b) Helie omunu watete wa pinduiwa oco a ende kilu?

²¹ Embimbiliya li tu sapuila okuti omanu vamue va ka kala kilu. Eci omunu a pinduiwa oco a ende kilu ka kala vali komuenyo letimba liositu. Eye o pinduiwa oco a ende kilu letimba liespiritu.

²² Yesu eye omunu watete wa tambula epinduko liaco. (Yoano 3:13) Noke yoloneke vitatu tunde eci Yesu a pondiwa, Yehova wo pindula. (Osamo 16:10; Ovilinga 13:34, 35) Yesu ka pinduiwile letimba liositu. Upostolo Petulu wa lombolola okuti, Yesu “ wa fila vetimba kuenje wa pinduiwa vespiritu.” (1 Petulu 3:18) Yesu wa pinduiwa letimba liespiritu!  (1 Va Korindo 15:3-6) Pole, Embimbiliya li tu sapuila okuti Yesu hayeko lika wa laikele oku kuata epinduko liaco.

23, 24. Velie va panga onepa ‘kokacunda’ Yesu a tukula, kuenda vañami?

²³ Osimbu Yesu ka file handi, wa sapuila kolondonge viaye vakuekolelo hati: “Ngenda ho wangiliyili ocitumãlo.” (Yoano 14:2) Olondaka evi vi lomboloka okuti, vamue pokati kolondonge viaye va laikele oku pinduiwa oco va ka kale laye kilu. Omanu vaco vañami? Yesu wa popia hati, etendelo limue litito liomanu va tukuiwa vati, ‘okacunda.’ (Luka 12:32) Upostolo Yoano wa tukula etendelo liaco eci a mola Yesu “o tãi Komunda Siono [kilu] kumue [leci ci soka] 144.000” komanu.—Esituluilo 14:1.

²⁴ Etendelo lieci ci soka 144.000 Kakristão, otembo yipi epinduko liavo lia laikele oku fetika? Embimbiliya li tu sapuila okuti epinduko liaco lia laikele oku lingiwa eci Kristu a fetika oku viala kilu. (1 Va Korindo 15:23) Cilo tu kasi kotembo yaco, kuenda valua pokati keci ci soka 144.000 Kakristão va pinduiwa ale, kuenje va enda kilu. Vana va siala handi palo posi eci va fa, va pinduiwa vocipikipiki oco va ende kilu. Pole, omanu valua okuti va ka pinduiwa kovaso yoloneke, va ka kala Voluali Luokaliye palo posi.

25. Nye tu ka lilongisa vocipama ci kuãimo?

²⁵ Ndopo Yehova o ka yovola omanu vosi kolofa, kuenje ka vi ka kalako vali! (Tanga Isaya 25:8.) Pole, omanu vana va kuete elavoko lioku kala kilu upange upi va ka linga? Embimbiliya li lombolola okuti va ka viala la Yesu vuviali Wusoma. Vocipama ci kuãimo tu ka lilongisa ovina vialua viatiamẽla kuviali waco.