1-3. (a) Ocilemo cipi ukualosamo Daviti a kala laco kuenda utima waye wa sanga ndati elembeleko? (b) Nda tua linga ekandu limue, pamue tu kuata ocilemo cipi, pole, nye Yehova a tu likuminya?

 UKUALOSAMO Daviti wa soneha ndoco: “Akulueya ange a ndi talisa ohali; ndocitele cimue ci lema, o-o alua okuti si tẽla oku ambata. Nda sumua kuenda nda sasõha enene.” (Olosamo 38:4, 8) Eci owanji wutima wa Daviti wa kala oku u vetela evelo, wa liyeva ndu okuti, wambata ocina cimue ci lema calua. Pole, eye wa sanga cimue co lembeleka. Eye wa kũlĩhĩlevo okuti ndaño Yehova wa suvuka ekandu, ka suvukile omunu wa linga ekandu nda o likekembela lutima wosi kuenda o yuvula ocina ka ca sungulukile a lingile. Omo okuti Daviti wa kolelele calua okuti Yehova wa likapelako oku ecela vana va likekembela, wa popia hati: “A Yehova, . . . olonjanja viosi wa likapelako oku ecela.”—Olosamo 86:5.

² Eci tu linga ekandu, pamue tu liyakavo locilemo cowanji wutima. Ciwa oku yeva evalo liaco, momo ci tu vetiya oku linga apongoloko kovituwa vietu ka via sungulukile. Pole, kuli ohele yoku livela calua. Utima wetu pamue u tu vetela evelo loku amamako oku sima okuti, Yehova lalimue eteke a ka tu ecela, ndaño tua likekembela ale. Nda tu yuliwa “lesumuo lialua,” Satana o ka tu vetiya oku sima okuti, ka tu silivila kovaso a Yehova, ale ka tu sesamẽla oku u vumba kuenje ocina tu sukila lika oku linga, oku liwekapo.—2 Va Korindo 2:5-11.

³ Anga hẽ eci oco ocisimĩlo ca Yehova? Sio, hacoko! Ongecelo yi panga onepa kocisola ca piãla ca Yehova. Vondaka yaye o tu likuminya okuti, nda tu likekembela lutima wosi, o likapelako oku tu ecela. (Olosapo 28:13) Oco tu yuvule ovisimĩlo viokuti lalimue eteke tu ka kuatisiwa longecelo ya Yehova, tu konomuisa esunga liaco kuenda ndomo a ecela.

4. Nye Yehova a ivaluka catiamẽla kokuetu, kuenje o tu tata ndati?

⁴ Yehova wa kũlĩha epondolo lietu. Olosamo 103:14, vi popia hati: “Eye wa kũlĩha ciwa ndomo tua pangiwa, ivaluka okuti, tuneketela.” Eye ka ivalako okuti tuviluvo vioneketela kuenda tua hongua omo ka tua lipuile. Olondaka viokuti eye wa kũlĩha “ndomo tua pangiwa,” Vembimbiliya vi tu ivaluisa okuti Yehova o sokisiwa lutungi wolombia viotuma kuenda etu tulombia viotuma a panga. (Yeremiya 18:2-6) Omo Yehova a kuete elomboloko liokuti ekandu tua piñala li tu honguisa, locisola calua o nõla onjila ya velapo yoku tu tata, ca tamba ño kokuetu nda tu kuama, ale sio olonumbi viaye.

5. Ndomo ukanda ku Va Roma u lombolola, ekandu li kuete unene upi kokuetu?

⁵ Yehova o kuete elomboloko lieci unene wekandu u panga kokuetu. Ondaka Yaye Embimbiliya, yi tukula ekandu ndongusu yimue yinene yi kuata omanu vosi, loku va kokela olofa. Ekandu li kuete unene upi? Vukanda ku Va Roma, upostolo Paulu o lombolola hati: Tu kasi “vemẽhi liekandu,” ndeci asualali va kasi vemẽhi liusongui wavo (Va Roma 3:9); ekandu lia siata oku “viala” omanu ndosoma (Va Roma 5:21); ekandu “li kasi” pokati ketu (Va Roma 7:17, 20); “ocihandeleko” calio ci kasi oku amamako oku talavaya vokuetu okuti, ci seteka oku pokuisa onjila ndomo tu linga ovina. (Va Roma 7:23, 25) Ocili okuti, ekandu li kuete unene walua kokuetu ka tua lipuile!—Va Roma 7:21, 24.

6, 7. (a) Yehova o tenda ndati omanu va sandiliya ohenda yaye lutima welikekembelo? (b) Momo lie tu sukilila oku yuvula ocisimĩlo cokuti Suku olonjanja viosi o ka tu ecela?

⁶ Yehova wa kũlĩha ciwa okuti ca tĩla calua kokuetu oku lekisa epokolo lia lipua ndaño tu likolisilako. Locisola calua eye o tu likuminya okuti, nda tu sandiliya ohenda yaye lutima welikekembelo liocili, o ka tu ecela. Olosamo 51:17, vi popia hati: “Ovilumba vi sanjuisa Suku, utima wa teka; a Suku, ove ku ka likala utima wa teka haiwo wa samba.” Yehova lalimue  eteke a ka likala, ale oku sepula umue ukuotima wa “teka haiwo wa samba” omo liocilemo ceko.

⁷ Anga hẽ eci ci lomboloka okuti omo liohenda ya Suku tu linga ño ekandu kocipango kuenje eye o tu ecela? Sio, hacoko! Yehova wa kapako ekandu. Ohenda Yaye yi kuete esulilo. Eye ka ecela vana okuti, lesino va linga ekandu kocipango haivo ka va likekembela. (Va Heveru 10:26) Pole, nda o limbuka vutima womunu elikekembelo liocili, o likapelako oku wecela. Cilo, tu konomuisi olondaka vimue via tukuiwa Vembimbiliya, oco ku lomboluiwe onepa eyi yi komõhisa yocisola ca Yehova.

8. Nye tu pondola oku popia okuti oco Yehova a linga eci a ecela akandu etu kuenda ci tu ĩha ekolelo lipi?

⁸ Daviti poku likekembela wa popia hati: “Oku sulako, nda litavela ekandu liange kokuove; Sia limbikile okulueya kuange. . . . Kuenje ove wa ecela okulueya kuange kuenda akandu ange.” (Olosamo 32:5) Ondaka yokuti “wa ecela,” yopiwa kelimi lio Heveru yi lomboloka “oku katula” ale “oku ambata.” Ndomo ya tukuiwa palo, yi lomboloka oku upa “eko, ekandu, ale oku lueya.” Ci kasi ndu okuti, Yehova wa katula loku ambata akandu a Daviti. Ocili okuti, eci ca kavuluisa owanji wutima waye wa lemele. (Olosamo 32:3) Tu pondolavo oku kolela ku Suku okuti, ambata akandu omanu vana va sandiliya ongecelo yaye, pocakati cekolelo kocilumba cocisembi ca Yesu.—Mateo 20:28.

9. Ocinãla cipi Yehova a tu kapa lakandu etu?

⁹ Daviti wa tukula ondaka yikuavo oco a lombolole ongecelo ya Yehova poku popia hati: “Ndeci utundilo u kasi ocipãla lutakelo, haico eye a kapa akandu etu ocipãla letu.” (Olosamo 103:12) Ekumbi li tundila kutundilo, kuenje li iñilila kutakelo. Ocinãla cipi ci sangiwa pokati kutundilo lutakelo? Tu pondola oku popia okuti, pokati kavio pali ocinãla cimue cinene; okuti lalimue eteke vi ka lisanga. Usonehi umue wa  popia okuti ondaka utundilo, lutakelo yi lomboloka “ocinãla cimue calua, ale ocipãla calua omunu ka tẽla oku sokolola.” Olondaka Daviti a vetiyiwa oku soneha vi tu longisa okuti, eci Yehova a ecela, o kapa kupãla akandu etu kuna okuti, ka tu pondola oku simako.

10. Eci Yehova a ecela akandu etu, momo lie ka tu sukilila oku sima okuti tu kambata etota liaco liekandu vokuenda kuomuenyo wetu wosi?

¹⁰ Anga hẽ wa setekele ale oku upa etota kuwalo umue u yela? Citava okuti, ndaño lelikolisilo wa linga, etota liaco ka lia tundilepo liosi. Limbuka ndomo Yehova a lombolola epondolo liaye lioku ecela, poku popia hati: “Ndaño okuti akandu ene a kusuka, a ka yela ndocikokoto; Ndaño a kusuka ngẽ ndonanga yohusu, a ka yela calua ndovonya a yela.” (Isaya 1:18) Ondaka ‘ohusu’ yi tiamisiwila kevala limue li kusuka calua. a ‘Evala li kusuka’ lia kala evala limue li tekãvelua va  enda oku pindala lalio olonanga. (Nahumi 2:3) Pocakati calikolisilo etu, lalimue eteke nda tua tẽla oku upa etota liekandu. Pole, Yehova o pondola oku upa akandu a sokisiwa ndohusu kuenda evala li kusuka poku a yelisa ndocikokoto ale ndovonya a yela. Eci Yehova a ecela akandu etu, ka tu sukila oku ambata etota liakandu aco, ale oku li vetela evelo vokuenda kuomuenyo wetu wosi.

11. Lonjila yipi Yehova a imba akandu etu konyima yaye?

¹¹ Vocisungo cimue colopandu Hesekiya a soneha eci a puluka kuvei umue u koka olofa, wa sapuila Yehova hati: “Ove wa imba akandu ange osi konyima yove.” (Isaya 38:17) Vocinimbu eci, Yehova o tukuiwa ndomunu umue o kuata akandu omunu wa lueya okuti, wa likekembela kuenje o a inasi konyima Yaye, kuna ka pondola oku a mola vali, ndaño oku a kapako. Ndomo ca lomboluiwa londisionaliu yimue, ocisimĩlo cocisonehua eci ci pondola oku lomboluiwa ndoco: “Ove wa malako [akandu ange] ndu okuti, ka a lingiwile.” Eci hẽ ka ci ku sanjuisa?

12. Uprofeto Mika wa lekisa ndati okuti eci Yehova a ecela akandu etu o a imũla osi?

¹² Vocitumasuku catiamẽla koku tumbulula, uprofeto Mika wa lekisa ekolelo liokuti, Yehova wa laikele oku ecela omanu vaye va likekembela, poku popia hati: “Helie a Suku wa lisoka love, Una ecela eko kuenda ka kapiko akulueya olonungi viaye via supapo? . . . Ove o ka imba akandu avo osi kosi yokalunga.” (Mika 7:18, 19) Sokolola eci olondaka evi via lombolokele komanu vo kosimbu. Anga hẽ kua kala epuluvi lioku yovola ocina cimue ca imbiwa “kosi yokalunga”? Olondaka via Mika vi lekisa okuti, eci Yehova a ecela akandu etu, o a imũla osi.

13. Olondaka via Yesu viokuti: ‘Ecela olofuka vietu,’ vi lomboloka nye?

¹³ Yesu wa tukula ocindekaise comunu o levalisa la una o levala, oco a lekise ndomo Yehova a ecela. Yesu o tu vetiya oku likutilila ndoco: ‘Tu ecele olofuka vietu.’ (Mateo 6:12) Yesu wa sokisa akandu etu ndolofuka. (Luka 11:4) Nda tu linga  ekandu, tu kala “vakuakulevala” ku Yehova. Elivulu limue poku lombolola ondaka ya pongoluiwa kelimi lio Helasi yokuti “oku ecela,” yi lomboloka “oku siapo oku tana ofuka, ale oku yuvula oku kisika oku fetiwa kuofuka.” Volondaka vikuavo, eci Yehova a ecela, eye imũla ofuka okuti lonjila yikuavo nda tua kisikiwa oku yi feta. Kuenje omanu vana va lueya okuti va likekembela, va pondola oku lembelekiwa. Yehova lalimue eteke a ka kisika oku feta ofuka yimue eye a ecela ale!—Olosamo 32:1, 2.

14. Olondaka viokuti ‘akandu ene a ecelua,’ vi tu ĩha ocisimĩlo cipi?

¹⁴ Handi vali, ongecelo ya Yehova ya lomboluiwavo Kovilinga 3:19 hati: “Likekembeli, pongoloki oco akandu ene a ecelue.” Ondaka ya sulako ya pongoluiwa kelimi lio Helasi, yi pondola oku lomboloka “oku ima,  . . . oku imũla, ale oku nyõla.” Ndomo ca lekisiwa lasonehi vamue, ocisimĩlo ca tukuiwa palo, ci tiamisiwila koku ima cimue ca sonehiwa leka. Ca enda oku lingiwa ndati? Otinda va siatele oku soneha layo kosimbu, va enda oku yi tenga lakala, lo kola yimue kuenda lovava. Noke yoku soneha lotinda yaco, omunu wa ponduile oku ci ima lonjavi (osponja) yimue ya yula. Eyi onjila yimue yiwa yoku sokisa ohenda ya Yehova. Eci eye a ecela akandu etu, ci kasi ndoku a ima lonjavi yimue.

15. Nye Yehova a yongola okuti oco tu kũlĩha catiamẽla kokuaye?

¹⁵ Eci tu sokolola kovindekaise evi via litepa, tu pitĩla petosi lipi? Tu limbuka okuti Yehova o yongola kuenda wa likapelako oku ecela akandu etu nda o sanga vokuetu elikekembelo liocili. Ka tu sukila oku kuata usumba wokuti kovaso yoloneke o ka tu kangisa omo liakandu aco, momo Embimbiliya li situlula ocina cikuavo catiamẽla kohenda ya piãla ya Yehova poku lekisa okuti: Eci eye a ecela, ivalako.

16, 17. Eci Embimbiliya li popia okuti Yehova ivalako akandu etu, ci lomboloka nye kuenda momo lie o tambuluila ndoco?

¹⁶ Catiamẽla komanu va linga onepa kocisila cokaliye,  Yehova wa likuminya hati: “Ndi ka ecela oku lueya kuavo kuenda si ka ivaluka vali ekandu liavo.” (Yeremiya 31:34) Anga hẽ eci ci lomboloka okuti eci Yehova a ecela, ka tẽla vali oku ivaluka akandu? Ocili okuti sio. Embimbiliya li tu sapuila akandu a lingiwa lomanu valua Yehova a ecela, oku kongelamo Daviti. (2 Samuele 11:1-17; 12:13) Ocili okuti, Yehova handi wa kũlĩha akandu ovo va linga. Ovolandu a sonehiwa atiamẽla kakandu avo, loku likekembela kuavo kuenda kongecelo ya Suku, via sonehiwa oco vi tu kuatise. (Va Roma 15:4) Oco hẽ eci Embimbiliya li popia okuti Yehova ka “ivaluka” akandu omanu vana eye a ecela, ci lomboloka nye?

¹⁷ Kelimi lio Heveru ondaka oku “ivaluka,” ka yi lomboloka lika oku sokolola eci ca pita. Ndomo ca lekisiwa Londisionaliu Internacional de Teologia do Antigo Testamento, mua kongelavo  oku linga cimue catiamẽla kueci ca pita.” Omo liaco, konepa eyi oku “ivaluka” akandu, mua kongela oku linga cimue ci pisa vakuakandu. (Hosea 9:9) Pole, eci Suku a popia hati: “Si ka ivaluka vali ekandu liavo,” o tu likuminya okuti noke lioku ecela omunu umue wa likekembela, kovaso yoloneke ka ko yambula omo liakandu ana a linga kosimbu. (Esekiele 18:21, 22) Omo liaco, Yehova ivalako konepa yokuti, ka tukola olonjanja vialua akulueya etu poku tu lundila, ale oku tu kangisa olonjanja viosi. Ku lembelekiwa hẽ poku kũlĩha okuti Suku yetu ecela kuenda ivalako?

18. Momo lie oku eceliwa ka ku lomboloka okuti omunu ukuekandu wa likekembela o puluka kovitangi viovilinga viaye vĩvi?

¹⁸ Ndaño okuti Yehova wa likapelako oku ecela, eci ci lomboloka hẽ okuti omunu wa likekembela ka kuata onima layimue yi tundilila kovilinga viaye vĩvi? Sio. Ka tu pondola oku linga ekandu loku kevelela okuti, ka tu kuata onima la yimue. Paulu wa soneha ndoco: “Eci omunu a kũla, haico a kongula.” (Va Galatia 6:7) Ndaño tu ka liyaka lovitangi vi tunda kovilinga vietu, ka ci lomboloka okuti noke lioku tu ecela Yehova o tu talisa vali ohali. Nda kuiya ovitangi, Ukristão ka ka sime hati: ‘Soketi Yehova o kasi oku ndi kangisa omo liakandu nda linga.’ (Tiago 1:13) Handi vali, tu sukila oku ivaluka okuti, Yehova ka tu teyuila kovitangi viosi viyilila kovilinga vietu vĩvi. Oku linyãla, oku minisiwa ka kua sokiyiwile, uvei u sambuka u tundilila kukahonga, ekambo lioku koleliwa ale oku lavisiwa, evi vimue pokati kovitangi vi tundilila koku linga ekandu. Ivaluka okuti ndaño Yehova wa ecela akandu a Daviti ana a lingile la Batisieva kuenda ku Uriya, ko popelele kovitangi vieyililako.—2 Samuele 12:9-12.

19-21. (a) Ocihandeleko ci sangiwa Kovisila 6:1-7, ca enda oku kuatisa ndati omunu va lueyela kuenda ukuekandu? (b) Nda vakuetu va tala ohali omo liakandu etu, Yehova o ka sanjuka nda tu nõla onjila yipi?

¹⁹ Akandu etu, a pondolavo oku nena ovitangi vikuavo, ca  piãla enene nda omanu vakuavo va tala ohali omo liovilinga vietu. Ndeci, konomuisa ulandu u sangiwa Kovisila ocipama 6. Kocipama caco, Ocihandeleko ca Mose ci popia eci catiamẽla kekandu limue linene okuti: lioku nyana ovina viu Isareli ukuavo, oku punda kuenda oku kemba. Ukuekandu nda o likala eko liaye, loku lisinga lesanda okuti ka lingile cimue cĩvi, nda ka pali olombangi, ka ponduile oku kangisiwa. Pole, citava okuti omunu wa lueya, owanji wutima waye u fetika oku u pisa, kuenje o vetiyiwa oku situlula ekandu liaye. Oco omunu waco a eceliwe la Suku, wa sukilile oku linga ovina vitatu ndeci: oku tiula eci a nyanele, oku feta etevo li soka 20 kolopulusendu viondando viovina a nyanele kuenda oku eca okameme ndocilumba cekandu a linga. Noke ocihandeleko ca popele hati: “Ocitunda ci tuvika ekandu liomunu waco kovaso a Yehova kuenje . . . ecelua.”—Ovisila 6:1-7.

²⁰ Ocihandeleko caco ca lekisile ohenda ya Suku, momo ca siatele oku kuatisa omunu wa nyaniwile okuti, vo tiuwila ovina viaye kuenda ca enda oku u kavuluisa eci ukuekandu a litavela ekandu liaye. Vepuluvi limuamue, ocihandeleko ca endavo oku kuatisa omunu una okuti owanji wutima u vetiya oku litavela, loku pengulula eko liaye. Pole, nda wa likalele oku ci linga, ka ponduile oku kuata ongecelo ya Suku.

²¹ Ndaño ka tu kasi vemẽhi Liocihandeleko ca Mose, oco ci tu kuatisa oku kuata elomboloko limue liovisimĩlo via Yehova, oku kongelamo onjila ndomo a tenda ongecelo. (Va Kolosai 2:13, 14) Nda vakuetu va tala ohali omo liakandu etu, Suku o sanjuka nda tu likolisilako oku pengulula ocina cĩvi tua linga. (Mateo 5:23, 24) Velikolisilo liaco, pamue mu kongela oku limbuka ekandu lietu, oku tava eko kuenda oku pinga ongecelo komunu tua lueyela. Kuenje tu livondela ku Yehova pocakati cocilumba ca Yesu kuenda oku kuata ekolelo liokuti Suku wa tu ecela.—Va Heveru 10:21, 22.

22. Ndaño okuti Yehova ecela, eye pamue o linga nye?

²² Ndeci onjali yimue ukuacisola yi linga, Yehova poku tu  ecela, pamue o ci linga lepindiso. (Olosapo 3:11, 12) Ukristão wa likekembela, pamue o siapo ocikele coku kala ukulu wekongelo, oñuatisi yekongelo, ale ukundi wotembo yosi. Ocili okuti, ci pondola oku u sumuisa oku pumba votembo yimue ovikele a solele. Pole, eci ka ci lomboloka okuti Yehova ko wecelele. Tu ivaluki okuti, Yehova o tu pindisa omo liocisola a tu kuetele. Nda tu tava loku kapako epindiso liaco, tu ka kuata onima yiwa.—Va Heveru 12:5-11.

23. Momo lie tu sukilila oku yuvula ocisimĩlo cokuti lalimue eteke tu ka kuatisiwa lohenda ya Yehova? Momo lie tu sukilila oku setukula ongecelo ya Suku?

²³ Ci sanjuisa calua oku kũlĩha okuti, Suku yetu “olonjanja viosi wa likapelako oku ecela!” Ndaño pamue lakandu tua linga, lalimue eteke ka tu ka simi okuti ka tu pondola oku kuatisiwa lohenda ya Yehova. Nda tu likekembela lutima wosi, tu eca ananga a sukiliwa oco tu pengulule ocina cĩvi tua linga, loku likutilila lutima wosi poku pinga ongecelo pocakati cosonde ya pesiwa ya Yesu, tu pondola oku kolela okuti Yehova o ka tu ecela. (1 Yoano 1:9) Tu sukilavo oku setukula Yehova kuenda oku ecela vakuetu. Nda Yehova una ka lingi ekandu, o tu ecela locisola, etu tumanu vakuakandu ka tu pondola hẽ oku likolisilako oku liecela pokati?