1. Ovisimĩlo vipi ka via sungulukile vi sakalaisa omanu valua, oku kongelamo Akristão vamue vocili?

 ANGA hẽ Yehova Suku oku sole? Ndaño omanu vamue va tava okuti Suku o sole omanu vosi, ndomo ci sangiwa ku Yoano 3:16, lopo va sima ndoco: ‘Suku lalimue eteke a ka lekisa ocisola kokuange.’ Handi vali, ndaño muẽle Akristão vocili, olonjanja vimue va siatavo oku kuata atatahãi atiamẽla kondaka yaco. Ulume umue wa sumuile calua, wa popia hati: “Ka ca lelukile kokuange oku tava okuti, Suku wa ndi kapako.” Anga hẽ olonjanja vimue wa siatavo oku kuata atatahãi ndava?

2, 3. Helie o yongola okuti, tu tava kovisimĩlo viokuti kovaso a Yehova ka tu silivila ale ka tu sesamẽla oku soliwa? Tu yuvula ndati ocisimĩlo caco?

² Ocina cimue Satana a yongola okuti oco tu tava, ocisimĩlo cokuti Yehova Suku ka tu sole kuenda ka tu kapeleko. Ocili okuti, Satana olonjanja vialua o yonja omanu oco va kuate ocituwa coku livelisapo kuenda cepela. (2 Va Korindo 11:3) Pole, ivaluka okuti eye o solevo calua oku yapuisa omanu oco va tave kovisimĩlo ka via sungulukile. (Yoano 7:47-49; 8:13, 44) Eci ca siata vali ‘koloneke vilo via sulako’ okuti, ekalo lia tĩla calua. Koloneke vilo, valua va kasi oku kulila vapata ana okuti, ‘ka va li kuetele ocisola la vangandiavo;’ vakuavo oloneke viosi va siata oku tatiwa lomanu olongangala, vakuacipululu kuenda vakualonamãlala. (2 Timoteo 3:1-5) Omanu valua omo lioku tatiwa lolonepele viakova, ale lonya vokuenda kuanyamo alua, pamue va vetiyiwa oku tava okuti ka va silivila kuenda ka va sesamẽla oku soliwa.

³ Nda o kuete ovisimĩlo viaco ka via sungulukile vutima, ku ka pue elavoko. Valua pokati ketu, olonjanja vimue tua siata oku li kisika calua etu muẽle. Pole, ivaluka okuti Ondaka ya Suku yi silivila koku “suñamisa ovina” kuenda oku “nyõla ovina via pama  ndombonge.” (2 Timoteo 3:16; 2 Va Korindo 10:4) Embimbiliya liti: “Tu ka tulisa ovitima vietu kovaso aye, olonjanja viosi eci ovitima vietu vi tu pisa, momo Suku wa velapo, ovitima vietu vi sule kuenda eye wa kũlĩha ovina viosi.” (1 Yoano 3:19, 20) Omo liaco, tu kũlĩhĩsa olonjila vikuãla ndomo Ovisonehua vi tu kuatisa oku “tulisa ovitima vietu” kueci catiamẽla kocisola ca Yehova.

4, 5. Ocindekaise ca Yesu catiamẽla kolongungu ci lekisa ndati okuti tu kuete esilivilo kovaso a Yehova?

⁴ Onjila yatete, Embimbiliya li longisa okuti, Suku wa kapako omunu lomunu pokati kafendeli vaye. Ndeci, Yesu wa popia hati: “Olongungu vivali ka vi landisiwa hẽ locingangu ci kuete esilivilo litito? Haimo lumue, layimue pokati kavio yi kupukila posi okuti Isiene ka ci kũlĩha. Pole, ndaño muẽle esinga liovitue viene, liosi lia tendiwa. Omo liaco, ko ka kuati usumba; ene wa velipo okuti olongungu vialua vi sule.” (Mateo 10:29-31) Tu kũlĩhĩsi eci olondaka evi via lombolokele kolonjeveleli via Yesu kocita catete.

⁵ Pamue o lipula esunga lieci omunu umue a landela ongungu yimue. Koloneke via Yesu, ongungu ya kala onjila yimue ka ya tĩlile oku yi landa oco yi liwe. Limbuka okuti locingangu cimosi cina ka ci kuete esilivilo lialua, omunu wa ponduile oku landa olongungu vivali. Noke Yesu wa popia okuti, nda omunu o kuete ovingangu vivali, ka ponduile lika oku landa olongungu vikuãla, pole, o landa olongungu vitãlo. Kua enda oku vokiyiwa ongungu yimue ndu okuti, ka yi kuete esilivilo. Kovaso omanu, citava okuti olonjila viaco ka via kuatele esilivilo. Pole, Ululiki wa vi tendele ndati? Yesu wa popia hati: “Layimue pokati kavio [ndaño muẽle ongungu yi vokiyiwako] yi ivaliwa la Suku.” (Luka 12:6, 7) Lolondaka evi tu pondola oku kuata elomboloko lieci Yesu a yonguile oku popia okuti: Nda Yehova wa kapako calua ongungu yimosi, nye ci popiwa catiamẽla komunu? Ndomo Yesu a ci lombolola, Yehova wa kũlĩha ciwa ovina viosi viatiamẽla kokuetu. Ndaño muẽle esinga lio vutue wetu, liosi lia tendiwa!

6. Tua kũlĩha ndati okuti Yesu wa kala oku vangula ocili eci a popia okuti esinga lietu lia tendiwa?

 ⁶ Anga hẽ esinga lietu lia tendiwa? Vamue va siata oku sima okuti ocindekaise eci ca Yesu ca luvikiyiwa calua. Pole, sokolola kelavoko liepinduko. Yehova wa tu kũlĩha ciwa oco a tu tumbulule vali! Eye wa tu kapako calua okuti, ivaluka cosi catiamẽla ketimba lietu, oku kongelamo olonumbi viosi violoselula vietu, ovina viosi tua linga vokuenda kuanyamo kuenda viosi tua pita lavio komuenyo. a Oku ci sokisa lovina via tukuiwa ndeti, ca leluka calua kokuaye oku kũlĩha etendelo liesinga tu kuete vutue ndomo ca lekisiwa okuti, (vo cosi utue womunu u kuete 100.000 kovikolo viesinga).

7, 8. (a) Yehova poku kũlĩhĩsa ovitima viomanu o sanjukila ovituwa vipi? (b) Vipi vimue pokati kovilinga vietu Yehova a kapako?

⁷ Onjila yavali, Embimbiliya li tu longisa eci Yehova a sole kafendeli vaye okuti—vupopi wa leluka, o sole ovituwa vietu viwa kuenda alikolisilo etu. Soma Daviti wa sapuila omõlaye Salomone hati: “Yehova o konomuisa ovitima viosi loku kũlĩhĩsa ovisimĩlo viosi.” (1 Asapulo 28:9) Suku poku kũlĩhĩsa olohuluwa lolohuluwa viovitima viomanu voluali lulo lueyuka ungangala, lesuvu, citava okuti o sanjuka calua eci a sanga omunu umue o sole ombembua, ocili kuenda o linga esunga! Nye ci pita eci Suku a sanga omunu umue u sole, o sandiliya oku lilongisa catiamẽla kokuaye, loku sapuilako vakuavo ukũlĩhĩso watiamẽla kokuaye? Yehova o tu sapuila okuti, o yevelela lutate vana va sapuilako vakuavo ovina viatiamẽla kokuaye. Handi vali, eye o kuete ‘elivulu lionjivaluko’ lia vosi vana “va sumbila Yehova kuenda vana va enda oku sokolola konduko yaye.” (Malakiya 3:16) Kokuaye, ovituwa viaco vi kuete esilivilo lialua.

 ⁸ Vipi vimue pokati kovilinga viwa Yehova a kapako? Tu koleli okuti Yehova wa kapako ovina viosi tu linga poku setukula Omõlaye, Yesu Kristu. (1 Petulu 2:21) Upange umue wa velapo Suku a tenda okuti owo u kuete esilivilo lialua, oku kunda olondaka viwa Viusoma. Ku Va Roma 10:15, tu tangako hati: “Olomãhi viava va kunda olondaka viwa viovina viwa, via posoka cimue!” Olonjanja vimue ka tu tendi okuti olomãhi vietu “via posoka.” Pole, vocinimbu eci, olomãhi viaco vi lomboloka alikolisilo afendeli va Yehova va siata oku linga poku kunda olondaka viwa. Alikolisilo aco a posoka kuenda a kuete esilivilo kovaso aye.—Mateo 24:14; 28:19, 20.

9, 10. (a) Momo lie tu kolelela okuti Yehova wa kapako epandi lietu eci tu liyaka lovitangi vialua? (b) Nye Yehova ka siatele oku linga poku luluvalela kafendeli vaye vakuekolelo?

⁹ Yehova wa kapakovo epandi lietu. (Mateo 24:13) Ivaluka okuti Satana o yongola okuti, ove o liwekapo oku vumba Yehova. Eteke leteke eci o kakatela ku Yehova, wa kuatisa oku eca uvangi wokuti Satana ohembi. (Olosapo 27:11) Olonjanja vimue ka ca lelukile oku pandikisa. Ovitangi viuhayele, ekambo liolombongo, esumuo kuenda ovitangi vikuavo, vi pondola oku kala  ndoseteko yeteke leteke. Elavoko ka lia tẽlisiwile, li pondolavo oku koka evalo vutima. (Olosapo 13:12) Eci tu pandikisa koloseteko viaco, Yehova o kapako calua epandi lietu. Eli olio esunga lieci Soma Daviti a pingila ku Yehova oco a soleke asuẽlẽla aye ‘vonjeke yocipa,’ kuenje lekolelo wamisako hati: “Siti via sonehiwa velivulu liove?” (Olosamo 56:8) Ocili okuti, Yehova wa kapako calua asuẽlẽla etu osi kuenda olohali tu tala poku pandikisa, eci tu amamako oku kakatela kokuaye okuti ka ivalako. Eye wa kapako calua ovina viaco.

¹⁰ Pole, ndaño lovovangi okuti Yehova wa tu kapako, handi tu pondola oku liyeva okuti ka tu kuete esilivilo. Utima wetu pamue wamamako oku tu sapuila okuti: ‘Kuli omanu vakuavo vakuangangu ya velapo okuti etu ci sule. Yehova o sumua calua eci a tu sokisa lomanu vaco!’ Yehova ka tu sokisa la vakuetu; kuenda lalimue eteke a lavoka okuti tu linga ovina ka tu tẽla. (Va Galatia 6:4) Eye o konomuisa lutate ovitima viomanu kuenda wa kapako ovituwa viwa, ndaño vitito calua.

11. Poku kũlĩhĩsa onjila ndomo Yehova a tata Aviya, ci tu longisa nye catiamẽla Kululiki wetu?

¹¹ Onjila yatatu, eci Yehova a tu kũlĩhĩsa, o sandiliya lutate ovina viwa tu kuete. Ndeci, eci Yehova a handeleka okuti omãla va Soma Yerevoama va kunduiwa, Eye wa handelekavo okuti Aviya umue pokati komãla va soma, o kendiwa ciwa. Momo lie? Momo “Yehova Suku ya Isareli wa sanga eci ciwa” kokuaye. (1 Olosoma 14:1, 10-13) Ocili okuti, Yehova wa kũlĩhĩsa utima wumalẽhe waco kuenje wa sangamo “eci ciwa” vokuaye. Ndaño okuti ocina caco ciwa Yehova a sangamo citito calua, wa ecelela okuti ci sonehiwa Vondaka yaye Embimbiliya. Handi vali, Yehova wa sumũlũisa Aviya poku lekisa ohenda kokuaye, loku ecelela okuti o kendiwa ciwa.

12, 13. (a) Ulandu wa Soma Yehosafata u lekisa ndati okuti Yehova o sandiliya eci ciwa kokuetu ndaño tua linga ekandu? (b) Yehova o tenda ndati ovituwa lovilinga vietu viwa kuenda nye eye lalimue eteke a ka linga?

¹² Handi kuli vali ulandu uwa okuti, wa Soma yiwa Yehosafata.  Eci eye a linga ocina cimue cĩvi, uprofeto wa Yehova wo sapuila hati: “Omo lioku ci linga, onyeño ya Yehova ya ku wengukila.” Ocili okuti, olondaka evi vi koka esakalalo lialua! Pole, esapulo lia Yehova hapoko lia sulila. Eye wamisako hati: “Pole, kokuove kua sangiwa ovina viwa.” (2 Asapulo 19:1-3) Kuenje ndaño Yehova wa kuatele esunga lioku kuatela onyeño Yehosafata, wa kapeleko ovituwa viaye viwa. Ocili okuti, eci ca litepa lonjila ndomo omanu ka va lipuile va siata oku linga ovina! Eci tu sumuisiwa la vakuetu, ci tĩla calua kokuetu oku limbuka ovina viwa ovo va kuete. Eci tu linga ekandu, esumuo, osõi kuenda oku livetela evelo, vi tu vetiya oku ivalako ovituwa viwa tu kuete. Pole, ivaluka okuti, nda tua likekembela akandu etu kuenda oku likolisilako calua oco ka tu ka a pitulule, Yehova o ka tu ecela.

¹³ Yehova poku tu kũlĩhĩsa, ka kapiko akandu etu, ndeci ci linga ukuakusanda ovokuasi okuti osimbu a sanda ulu, eseke lovawe o a nasi. Nye eye a linga lovituwa kuenda ovilinga vietu viwa? Ndeci ulume waco a seleka lika ulu, haico Yehova a tenda ovituwa kuenda ovilinga vietu viwa. Wa muile ale hẽ olonjali vakuacisola okuti olonjanja vialua vi seleka oviluvialuvia lovopange o kosikola omãla vavo va lingile poku vi seleka vokuenda kuanyamo alua okuti pamue omãla vavo va ivalako? Yehova eye Isia  wa velapo koku lekisa ocisola. Nda tuamamako lekolelo, eye lalimue eteke a ka ivalako ovilinga kuenda ovituwa vietu viwa. Ocili okuti, nda wa ivaleleko ovina viaco, nda wa ci tenda ndekambo liesunga, pole, eye hokuanyako. (Va Heveru 6:10) Eye o sandiliyavo lonjila yikuavo ovina viwa tu kuete.

14, 15. (a) Momo lie Yehova a tu tendela okuti tu kuete esilivilo ndaño ka tua lipuile? Tukula ocindekaise cimue. (b) Nye Yehova a ka linga lovina viwa a ka sanga vokuetu kuenda o tenda ndati afendeli vaye vakuekolelo?

¹⁴ Eci Yehova a vanja kokuetu, ka luluvalela lika kovituwa vietu ka via sungulukile, pole, o tiamisila utima komunu tu pondola oku kala. Ndocindekaise: Vana va sole oku pindala, va siata oku likolisilako calua oco va tumbulule poku pindala avala ana a kunguka, ale oku semũlũla ovina vikuavo via nyõleha calua. Ndeci, omunu umue eci a tombola luta ociluvialuvia cimue ca pindaliwa la Leonardo da Vinci ci sangiwa vonjo yoku soleka ovina viosimbu okuti ci kuete ondando yi pitahãla 30 kolohuluwa violondolale kofeka yo Inglaterra volupale luo Londres, lomue wa eca onumbi yokuti ociluvialuvia caco ci inasiwe omo ca nyõleha. Upange woku tumbulula ociluvialuvia caco okuti ca kala ale ci panda 500 kanyamo, haico wa fetika. Momo lie? Momo ociluvialuvia caco ca kuatele esilivilo lialua komanu va solele upange woku pindala. Anga hẽ ove kua velelepo calua okuti ociluvialuvia ca tayiwa lopena ale lekala ci sule? Ocili okuti, kovaso a Yehova ove o kuete esilivilo lialua ndaño ekambo lioku lipua olonjanja vimue li ku vetiya oku liyeva ndu okuti ku silivila. (Olosamo 72:12-14) Yehova Suku Ululiki wa loñoloha wepata liomanu, o ka linga cosi ci sukiliwa oco a kuatise vana vo sole kuenda va pokola kokuaye, oco va kuate ekalo lia lipua.—Ovilinga 3:21; Va Roma 8:20-22.

¹⁵ Ocili okuti, Yehova o lete ovituwa viwa omunu lomunu pokati ketu a kuete, ndaño okuti etu ka tu vi lete. Osimbu tu vumba Yehova, eye o ka lingisa okuti ovituwa vietu viwa, vi amamako oku livokiya toke eci tu ka lipua. Ndaño tua tatiwa lãvi voluali lua Satana, Yehova o tenda afendeli vaye vakuekolelo okuti va kuete esilivilo.—Hagai 2:7.

16. Uvangi upi wa velapo wocisola Yehova a lekisa kokuetu kuenda tua kũlĩha ndati okuti ombanjaile yaco ya eciwa oco yi kuatise omunu lomunu pokati ketu?

¹⁶ Onjila yakuãla, Yehova o linga ovina vialua oco a ece uvangi wokuti o tu sole. Ocilumba cocisembi ca Kristu, etambululo lia velapo lia eciwa kuhembi wa Satana wokuti, ka tu silivila kuenda ka tu sesamẽla oku soliwa la Yehova. Lalimue eteke ku ka ivaleko okuti, olofa via Yesu kuti wekangiso kuenda esumuo lialua Yehova a yeva poku tala olofa Viomõlaye o soliwe, via kala uvangi wocisola cavo kokuetu. Ocina ci sumuisa ceci okuti, omanu valua ka va tava okuti ombanjaile yaco ya eciwa oco yi kuatise omunu lomunu. Ovo va sima okuti, ka va sesamẽla ombanjaile yaco. Ivaluka okuti, upostolo Paulu una wa kala ukuakulambalala olondonge via Kristu, wa soneha ndoco: ‘Omõla a Suku . . . wa ndi sola kuenje wa lieca olumue mekonda liange.’—Va Galatia 1:13; 2:20.

17. Lolonjila vipi Yehova a tu kokela kokuaye kuenda Komõlaye?

¹⁷ Yehova o lekisa uvangi wocisola caye komunu lomunu pokati ketu oco tu kuatisiwe locilumba ca Kristu una wa popia hati: “Lomue iya kokuange, te Isia una wa numa u koka.” (Yoano 6:44) Volondaka vikuavo, Yehova o tu kokela Komõlaye kuenda kelavoko liomuenyo ko pui. O ci linga ndati? Pocakati cupange woku kunda, eye ecelela okuti tu lilongisa olondaka viwa lekuatiso liespiritu sandu liaye, lina a talavaya lalio oco li tu kuatise oku kuata elomboloko Liembimbiliya loku kapako ovina tu lilongisa ndaño ka tua lipuile. Eli olio esunga lieci Yehova a popela kokuetu olondaka a sapuila va Isareli hati: “Nda ku sola locisola ka ci pui. Eli olio esunga lieci nda ku kokela kokuange locisola ka ci pongoloka.”—Yeremiya 31:3.

18, 19. (a) Yehova o lekisa ocisola caye kokuetu pocakati ce kuenda nye ci lekisa okuti eye muẽle o ci tata? (b) Ondaka ya Suku yi tu likuminya ndati okuti Yehova o yevelela locikembe?

¹⁸ Citava okuti, pocakati cesumũlũho liohutililo, tu pondola oku limbuka ocisola calua Yehova a tu kuetele. Embimbiliya li vetiya omunu lomunu oku ‘likutilila olonjanja viosi’ ku Suku.  (1 Va Tesalonike 5:17) Eye o tu yeva. Handi vali, o tukuiwa okuti ‘Ukuakuyeva ohutililo.’ (Olosamo 65:2) Eye ka ecele ocikele caco komunu laumue, ndaño muẽle Komõlaye. Ci sokolola ño handi: Ululiki Woluali Luosi, o tu vetiya oku likutilila kokuaye lutima wosi. Anga hẽ eye o yevelela lika eci tu popia, kuenje ka tu kapeleko, ndaño ovina tu kasi oku liyaka lavio? Sio, hacoko.

¹⁹ Yehova ukuacikembe. Ondaka ocikembe yi lomboloka nye? Ufendeli umue wa Yehova ukuekolelo okuti wa kuka, wa popia hati: “Ocikembe evalo liaye vutima wange.” Anga hẽ Yehova o yevavo muẽle evalo lietu? Catiamẽla kohali yomanu vaye va Isareli, tu tanga ndoco: “Vokuenda kuohali yavo yosi, eye wa talavo ohali.” (Isaya 63:9) Yehova ka endaile lika oku mola ovitangi viavo; pole, wa talavo ohali kumue lavo. Yehova oco a ece uvangi wokuti o yevavo evalo lialua, kũlĩhĩsa olondaka eye muẽle a popia catiamẽla kafendeli vaye hati: “Una o ku lambi, o lamba vomõliso liange.” b (Sakariya 2:8) Nda umue o tu lava viso, ci koka evalo lialua! Ocili okuti, Yehova o yevavo evalo lietu. Eci tu tala ohali, eye o talavo ohali.

20. Nda tu yongola oku pokola kelungulo li sangiwa ku Va Roma 12:3?

²⁰ Ocili okuti, Ukristão wosi wa loñoloha ka pondola oku li sandela esunga lioku kuata ocipululu, ale oku liyeva okuti wa velapo vakuavo omo Yehova u sole kuenda wo kapako. Upostolo Paulu wa soneha ndoco: “Omo liohenda ya piãla nda tambula, ndu sapuili vosi pokati kene okuti, ko ka simi okuti ene wa velipo calua, pole, sokololi oco vu kuati olondunge, ndeci Suku a eca ekolelo komunu lomunu.” (Va Roma 12:3) Embimbiliya likuavo li popia ndoco: “Ndu lunguli omunu omunu, siti, ko ka lisokololi ene muele loku lituna ka kua sungulukile, puãi omunu  omunu a likũlĩhise lolondunge.” (Embimbiliya li Kola.) Omo liaco, osimbu tu tatiwa locisola ca Isietu wo kilu, tu sukila oku kala vakualondunge loku ivaluka okuti, ka tu sesamẽla ocisola ca Suku.—Luka 17:10.

21. Ovohembi api a Satana tu sukila oku amamako oku yuvula kuenda ocili cipi ca Suku ci “tulisa ovitima vietu,” ale oku tu vetiya oku tava lutima wosi okuti Yehova o tu sole?

²¹ Tu likolisiliko oku linga cosi tu pondola oco tu yuvule ovohembi osi a Satana, oku kongelamo uhembi wokuti ka tu silivila kuenda ka tu sesamẽla oku soliwa. Nda ovina wa pita lavio komuenyo vi ku vetiya oku sima okuti ove o kuete ocitangi, okuti ndaño muẽle ocisola calua ca Suku ka ci maliko ocitangi caco, ale o sima okuti ovilinga viove viwa ka vi silivila oco vi limbukiwe lovaso a Suku una o lete cosi, ale o sima okuti akandu ove a kãla calua oco a tuvikiwe lolofa Viomõlaye o soliwe, eci ci lekisa okuti va ku longisa uhembi. Yuvula lutima wosi ovohembi a soka nda-a! Tu eceleli okuti olondaka upostolo Paulu a soneha vi “tulisa ovitima vietu,” ale oku tu vetiya oku tava lutima wosi okuti Yehova o tu sole! Eye wa popia hati: “Nda kolela okuti ndaño oku fa, ndaño omuenyo, ndaño ovangelo, olombiali pamue ovina via cilo, ale ovina vi laika oku iya, ndaño ovonene, ndaño ovina vio kilu, ale ovina vio posi, ndaño ociluvo cikuavo, ci ka tẽla oku tu tepa kocisola ca Suku ci kasi vu Kristu Yesu Ñala yetu.”—Va Roma 8:38, 39.