1-3. Ovina vipi Yesu a linga kunyamo wa 31 K.K., kuenda momo lie omanu va kala oku u yevelela va komohela?

 KOTEMBO yonjovo kunyamo wa 31 K.K., Yesu Kristu wa kala ocipepi limbo lio Kafarinau konano Yokalunga ko Galilea. Yesu wa pita uteke wosi komunda lika liaye loku likutilila. Eci kuaca omẽle, eye wa vilikiya olondonge viaye kuenje wa nõlapo 12, vana eya oku tukula hati ovapostolo. Noke, omanu va tundilila kolonepa via litepa, va landula Yesu toke pocitumãlo a kala vepato liomunda. Ovo va yonguile oku u yevelela kuenda oku sakuiwa kovovei avo. Yesu wa tẽlisa onjongole yavo.—Luka 6:12-19.

² Yesu wamẽla kowiñi noke wa sakula ava va vela. Eci a limbuka okuti vosi va kayisua, wa tumãla kuenda wa fetika oku va longisa. a Olondaka a popia via komohisa olonjeveleli viaye. Ovo ka va lamola omunu o longisa ndoco. Oku longisa kuaye kua va vetiya, momo ka tukuile oviholo viomanu ndeci alongisi va Yudea va lingaile. Pole, olonjanja vialua wa tukula Ovisonehua via va Heveru. Ca lelukile oku kuata elomboloko liolondaka viaye. Eci a mãla oku vangula owiñi wa komoha calua. Ovo va kuata esunga lioku komoha, momo va longisiwa  lulume wa velapo wa kala kilu lieve.—Mateo 7:28, 29.

³ Ovina Yesu a lombolola vohundo levi a linga, via sonehiwa Vembimbiliya. Tu sukila oku konomuisa ovina Yesu a vangula, momo vokuaye mu sangiwa “ukuasi wosi wolondunge.” (Va Kolosai 2:3) Pi kua tunda olondunge, ukũlĩhĩso kuenda uloño woku linga upange waco? Yesu wa lekisa ndati olondunge kuenda tu kuama ndati ongangu yaye?

4. Epulilo lipi omanu vo ko Nasara va linga liatiamẽla ku Yesu, kuenda momo lie?

⁴ Vokuenda kupange waye woku kunda, Yesu wa endele ko Nasara, kimbo a kulila kuenje wa fetika oku longisa vosunangonga. Omanu va kala oku u yevelela va komoha calua kuenda va lipula ndoco: “Ulume u, pi opa olondunge evi?” Momo ovo va kũlĩhĩle epata liaye, olonjali viaye, vamanjaye kuenda ekalo liomuenyo wavo. (Mateo 13:54-56; Marko 6:1-3) Va kũlĩhĩlevo okuti Yesu wa kala karpinteiro kuenda ka pitile kolosikola via kemãla. (Yoano 7:15) Epulilo ovo va linga lia sungulukile.

5. Olondunge via Yesu via Tunda pi?

⁵ Yesu ka lekisile olondunge viaco omo a kala omunu wa lipua. Eteke limue poku longisa vonembele, wa lekisa okuti olondunge viaye via tundile kono yimue ya velapo. Eye wa popia hati: “Eci ndi longisa hacangeko, pole, ca una wa numa.” (Yoano 7:16) Ocili okuti, Isiaye wo tumĩle, eye ono yolondunge Yesu a kuata. (Yoano 12:49) Yesu wa tambula ndati olondunge viaco ku Yehova?

6, 7. Yesu wa tambula ndati olondunge ku Isiaye?

⁶ Espiritu lia Yehova olio lia kuatisa Yesu oku kuata  olondunge viaco. Uprofeto Isaya poku soneha catiamẽla ku Yesu, Mesiya wa likuminyiwa, wa popia hati: “Espiritu lia Yehova li ka kala laye, espiritu liolondunge kuenda lielomboloko, espiritu lielungulo kuenda liunene, espiritu liukũlĩhĩso kuenda lioku sumbila Yehova.” (Isaya 11:2) Omo okuti espiritu lia Yehova lia kala la Yesu, olondunge eye a lekisa kolondaka kuenda kovilinga vi tu komõhisa hẽ?

⁷ Yesu wa tambula olondunge ku Isiaye lonjila yikuavo. Ndomo tua ci lilongisa ale Kocipama 2, eci Yesu a kala kilu, wa lilongisa ovina vialua la Isiaye. Eye wa kuata olondunge vialua omo wa kala anyamo alua oku talavaya la Isiaye “ndomesele” koku lulika ovina viosi. Eci a kala kilu wa tukuiwile hati, ukualondunge. (Olosapo 8:22-31; Va Kolosai 1:15, 16) Eci Yesu a kala oku linga upange waye palo posi, wa lekisa olondunge a tambula ku Isiaye. b (Yoano 8:26, 28, 38) Omo liaco, ukũlĩhĩso lolondunge Yesu a lekisa kolondaka kuenda esunguluko lioku tetulula ovitangi, ka vi tu komohisa.

8. Omo okuti tulondonge via Yesu, tu kuata ndati olondunge?

⁸ Omo okuti tulondonge via Yesu, tu sukila oku setukula Yehova, ono yolondunge. (Olosapo 2:6) Ocili okuti, Yehova ka lingi ocikomo oco tu kuate olondunge. Puãi, eye o tambulula olohutililo vietu oco tu kuate olondunge vioku potolola ovitangi vietu. (Tiago 1:5) Oco tu kuate olondunge, tu sukila oku likolisilako oku vi sandiliya “ndovokuasi a solekiwa.” (Olosapo 2:1-6) Tu sukila oku amamako oku konomuisa Ondaka ya Suku, omo okuti oyo ono yolondunge kuenda yi tu kuatisa  oku kapako ovina tua lilongisa. Ongangu Yomõla a Yehova yi tu kuatisa oku kuata olondunge. Tu konomuisi olonjila Yesu a lekisa olondunge kuenda ndomo tu pondola oku kuama ongangu yaye.

9. Momo lie omanu va komõhela oku longisa kua Yesu?

⁹ Omanu valua va kuama Yesu oku u yevelela eci a kala oku vangula. (Marko 6:31-34; Luka 5:1-3) Momo eye wa popia ovina vialua vi komohisa. Oku longisa kuaye kua lekisa okuti wa kuata ukũlĩhĩso wa suapo Wondaka ya Suku kuenda uloño woku vetiya ovitima viomanu. Oku longisa kuaco ku kuete esilivilo kovitumbulukila viosi. Tu konomuisi ovindekaise vimue violondunge via Yesu, una o tukuiwa hati “Ndunguli o Komõhisa.”—Isaya 9:6.

10. Ovituwa vipi Yesu a tu vetiya oku kuata, kuenda momo lie?

¹⁰ Ohundo yo Komunda ya sonehiwa lonjila yimue okuti ka yi sokisiwa lasapulo akuavo. Vohundo yaco, Yesu ka longisile lika oku kuama ondaka yaye. Pole, wa tu longisavo oku kapako ovilinga viaye. Alungulo aye a tu kuatisa calua. Omo okuti Yesu wa kũlĩhĩle ovisimĩlo  lovilinga viomanu, wa tu vetiya oku kuata ovituwa viwa ndeci, usima, oku sandiliya esunga, oku kala vakuahenda, vakuambembua kuenda oku kuatela ocisola vakuetu. (Mateo 5:5-9, 43-48) Nda tua likolisilako oku lekisa ovituwa viaco, ka tuka sanjuisa lika Yehova pole, tuka kuatavo ukamba wocili la vamanji.—Mateo 5:16.

11. Yesu poku eca elungulo komanu oco va yuvule elinga limue lĩvi, nye a tukulavo?

¹¹ Yesu poku eca elungulo liatiamẽla koku yuvula ekandu, wa lekisa eci ci koka ekandu liaco. Eye ka popele lika okuti tu sukila oku yuvula oku linga ungangala. Puãi wa tu lungulavo oku yuvula ocikumbiti. (Mateo 5:21, 22; 1 Yoano 3:15) Yesu ka pisile lika ukahonga. Pole, wa lungulavo ovina vi vetiyila utima kelinga liaco. Wa tu lungula oku yuvula olonjongole ka via sungulukile kuenda ovina vi tu vetiyila kalivelo. (Mateo 5:27-30) Yesu ka pisile lika elinga liaco, eye wa tukula ovitangi viyililako. Wa tukulavo ovituwa kuenda ovina vi vetiya oku linga ekandu.—Osamo 7:14.

12. Olondonge via Yesu vi tenda ndati alungulo aye, kuenda momo lie?

¹² Halondungekuovio tu sanga volondaka via Yesu! Omo liaco, ci kuete esunga lieci “owiñi wa komõha onjila yaye yoku longisa.” (Mateo 7:28) Omo okuti tu londonge via Yesu, tu sukila oku kapako olondunge viaco vomuenyo wetu. Tu amamiko oku kuata ovituwa viwa eye a tu yonguila ndeci, ohenda, ombembua kuenda ocisola, momo ci sanjuisa Yehova. Tu yuvuli oku kuata ovisimĩlo ka via sungulukile ndeci, ocikumbiti, oku tema kuenda ukahonga. Momo ci tu kuatisa oku yuvula elinga li tuala kekandu.—Tiago 1:14, 15.

13, 14. Nye ci lekisa okuti Yesu wa kuata olondunge poku nõla onjila a sukilile oku kuama?

¹³ Yesu ka lekisile lika olondunge volondaka, pole, wa vi lekisavo kovilinga. Eci a linga kuenda ndomo a tata vakuavo, ca lekisa okuti wa kuata olondunge kovina viosi. Tu konomuisi ovina vi lekisa okuti Yesu wa kuata muẽle “olondunge kuenda uloño woku sokolola” kovina viosi.—Olosapo 3:21.

¹⁴ Volondunge mua kongela oku kuata elomboloko kuenda uloño woku tepisa ovina. Yesu wa lekisa uloño poku nõla onjila a sukilile oku kuama vomuenyo waye. O tẽla hẽ oku sokolola omuenyo uwa Yesu nda a kuata nda wa litumbikile koku tunga olonjo via fina, koku linga olomĩlu via velapo kuenda koku kuata oluhimo voluali? Yesu wa kũlĩhĩle okuti oku li tumbika kovina viaco, “esanda, oku lupukila konyima yofela.” (Ukundi 4:4; 5:10) Oku litumbika kovina viaco uveke, halondungeko. Yesu wa nõlelepo oku kuata omuenyo umue wa leluka. Onjongole yaye, ka ya kaile yoku linga olomĩlu kuenda yoku kuata ovokuasi. (Mateo 8:20) Pole, eye wa kuata lika ocimãho cimosi, okuti oku linga ocipango ca Suku. (Mateo 6:22) Yesu wa lekisa olondunge poku pesila otembo kuenda ongusu yaye kupange Wusoma omo upange waco wa velelepo vali okuti ovokuasi a sule. (Mateo 6:19-21) Eye wa tu sila ongangu tu sukila oku kuama.

15. Olondonge via Yesu vi lekisa ndati okuti vi kasi oku amamako oku tiamisila ovisimĩlo viavo koku sandiliya tete Usoma kuenda momo lie ci kuetele esilivilo oku ci linga?

¹⁵ Olondonge via Yesu koloneke vilo, vi lekisa olondunge poku tiamisila ovisimĩlo viavo koku sanda tete Usoma. Ovo va yuvula oku li kapa ovinjangatela kuenda  oku pesila otembo kovina ka vi kuete esilivilo. (1 Timoteo 6:9, 10) Akristão valua va siata oku leluisa omuenyo wavo oco va litumbike kupange woku kunda, vakuavo va litumbika kupange wotembo yosi. Omo liaco, oku pitisa kovaso Usoma wa Suku oco lika ci tu nenẽla esanju.—Mateo 6:33.

16, 17. (a) Volonjila vipi Yesu a lekisa umbombe kekalo liaye? (b) Tu lekisa ndati okuti tu kuete ocituwa cumbombe?

¹⁶ Embimbiliya li sokisa olondunge lumbombe, momo omunu embombe o limbuka okuti ka tẽla oku linga ovina viosi. (Olosapo 11:2) Yesu wa lekisa umbombe kuenda ka kisikile vakuavo oku linga eci ka va tẽla. Eye wa kũlĩhĩle okuti havosiko vaka tava kesapulo liaye. (Mateo 10:32-39) Wa kũlĩhĩlevo okuti oka kundila lika omanu vamue. Kuenje wa kundika upange waco kolondonge viaye. (Mateo 28:18-20) Yesu wa limbukile okuti olondonge viaye vi ka “lingavo ovopange anene” okuti aye a sule, poku kundila omanu vokuenda kuotembo yalua. (Yoano 14:12) Yesu wa limbukile okuti layevo wa sukilile ekuatiso. Eye wa tava oku kuatisiwa lungelo una wo kolisa vocumbo co Gesemane. Kovina viosi a liyaka lavio, eye wa enda oku pinga ekuatiso.—Mateo 4:11; Luka 22:43; Va Heveru 5:7.

¹⁷ Tu sukila oku yuvula oku kisika vakuetu oku linga eci ka va tẽla. Tu sukila oku likolisilako kupange woku kunda kuenda woku linga olondonge. (Luka 13:24; Va Kolosai 3:23) Olonjanja vimue tu sukila oku ivaluka okuti Yehova ka sokisa upange wetu lowu wa vakuetu. (Va Galatia 6:4) Olondunge viocili vi tu kuatisa oku li sokiyila eci tu tẽla oku linga. Handi vali, olondunge vi kuatisa ava va kuete ovikele oku limbuka okuti ka va tẽla oku linga cosi, kuenda olonjanja vimue ovo va  sukilavo ekuatiso. Umbombe u ka va vetiya oku limbuka okuti Yehova o pondola oku va “kolisa calua” lekuatiso lia vamanji.—Va Kolosai 4:11.

18, 19. (a) Nye ci lekisa okuti Yesu wa sungulukile kuenda wa kolelele olondonge viaye? (b) Momo lie tu sukilila oku lekisa esunguluko lepandi la vamanji kuenda tu pondola oku ci linga ndati?

¹⁸ Kelivulu lia Tiago 3:17, ku popia hati “olondunge vi tunda kilu, . . . via sunguluka.” Yesu wa lekisa esunguluko poku tata olondonge viaye. Eye wa kũlĩhĩle oku lueya kuavo, pole, wa velisilepo ovina viwa ovo va enda oku linga. (Yoano 1:47) Ndaño okuti eci Yesu a kuatiwa luteke olondonge vio sile lika liaye, pole ka kuatele atatahãi kekolelo liavo. (Mateo 26:31-35; Luka 22:28-30) Petulu wa likala Yesu olonjanja vitatu. Pole, Yesu wo likutililako loku lekisa okuti handi lopo wo kolela. (Luka 22:31-34) Vuteke wa sulako eci handi Yesu ka file, vohutililo a linga ku Isiaye ka tukuile oku lueya kuolondonge viaye. Pole, wa lombolola lika ovina viwa ovo va linga vuteke waco, poku popia hati: “Va kuama ondaka yove.” (Yoano 17:6) Ndaño okuti ovo ka va lipuile, eye wa va ĩha ocikele coku kunda Usoma kuenda coku linga olondonge. (Mateo 28:19, 20) Ekolelo Yesu a va kuatela, lia va ĩha ongusu yoku tẽlisa upange a va kundika.

¹⁹ Olondonge via Yesu vi kuete esunga lialua lioku kuama ongangu yaye konepa eyi. Nda okuti Yesu wa kuata epandi poku linalisa lolondonge viaye ka via lipuile, etu tu kuetevo esunga lia velapo lioku kala ciwa la vamanjetu omo vosi yetu tuakuakandu. (Va Filipoi 4:5) Tu yuvuli oku luluvalela kakulueya kua vamanji, kuenda tu kapiko lika ovina viwa ovo va siata oku linga. Tu ivaluki okuti Yehova eye wa va koka oco va kale vocisoko Caye. (Yoano 6:44) Ndeci Yehova a tenda ovina viwa va siata  oku linga, haicovo etu tu sukila oku linga. Ocituwa caco ka ci tu kuatisa lika oku yuvula “oku kapako ekandu” a vakuetu, pole, ci tu kuatisavo oku vanjiliya ovina viwa kokuavo loku va pandiya. (Olosapo 19:11) Eci tu kolela vamanji, alume lakãi, tu va kuatisa oku linga eci ca velapo poku vumba Yehova kuenda oku sanga esanju kupange waco.—1 Va Tesalonike 5:11.

20. Nye tu sukila oku linga lukuasi wolondunge vi sangiwa Vavanjeliu kuenda momo lie?

²⁰ Ulandu womuenyo wa Yesu lupange waye, u tendiwa ndukuasi wolondunge. Nye tu sukila oku linga lukuasi waco? Eci Yesu a malusula Ohundo a lingila Komunda, wa vetiya olonjeveleli viaye okuti ka via sukilile lika oku yeva pole, via sukililevo oku kapako eci a va sapuila. (Mateo 7:24-27) Nda ovisimĩlo kuenda ovilinga vietu via kala ndevi via Yesu, tu ka kuata asumũlũho alua cilo kuenje kovaso, tu ka kuata omuenyo ko pui. (Mateo 7:13, 14) Ocili okuti, eyi oyo onjila yiwa tu sukila oku kuama!