1-3. (a) Yesu wa liusika ndati lovapostolo vaye kuenda momo lie oku liusika kuaco ka ku sumuisila? (b) Momo lie ci kuetele esilivilo oku kũlĩha ocikele ca Yesu tunde eci a tunda palo posi?

 ALUME ekũi lamosi va kala komunda. Eci va mola okuti pokati kavo pa vandeka omunu ukuavo, va komõha. Omunu waco, Yesu, wa pinduiwa letimba liespiritu. Yesu wongoluila ovapostolo vaye Komunda yo Olivera onjanja ya sulako.

² Konẽle yo Munda yo Olivera kuli Ondamba ya Kedrone, ocipepi lo Yerusalãi okuti Yesu oko a enda oku kala. Ondamba yaco, ya kalavo ocipepi limbo lio Betania kuna Yesu a pinduila Lasaru. Pa pitile ale olosemana vimue tunde eci Yesu a yoleliwile ndosoma poku iñila vo Yerusalãi toke vimbo lio Betefage. Komunda yo Olivera kua kalavo ocumbo co Gesemane, kuna Yesu a kuatiwila. Cilo Yesu o kasi komunda yaco, oku liusika lolondonge viaye. Eye o kasi oku sia ilu lieve! Ovapostolo va talama oku vanja Cime cavo wa kala oku londa kilu. Noke alende o sitika kuenje ka vo muĩle vali.—Ovilinga 1:6-12.

³ Anga hẽ ndomo Yesu a liusika lolondonge viaye ci sumuisa? Ka ci sumuisa. Momo kepuluvi liaco ovangelo vavali va sapuila ovapostolo okuti, upange wa Yesu ka wa sulilile. (Ovilinga 1:10, 11) Oku enda kuaye kilu kua kala ño efetikilo. Embimbiliya li tu sapuila eci ceya oku pita noke la Yesu. Oku kũlĩha ocikele ca Yesu tunde eci a tunda palo posi ci kuete esilivilo. Momo lie? Ivaluka  eci Yesu a sapuila Petulu hati: “Amamako oku ñuama.” (Yoano 21:19, 22) Vosi yetu tu sukila oku pokola kocihandeleko caco. Ka tu ci lingi ño votembo yitito, pole, tu ci linga vokuenda kuomuenyo wetu wosi. Omo liaco, tu sukila oku kũlĩha eci Cime cetu a kasi oku linga cilo kuenda ocikele a tambula kilu.

4. Embimbiliya li lombolola nye catiamẽla kueci ca pita kilu tunde eci Yesu a lisanga la Isiaye?

⁴ Embimbiliya ka li lombolola ndomo Yesu a tambuiwa eci a pitĩla kilu kuenda esanju a yeva eci a lisanga vali la Isiaye. Pole, olio li lombolola eci ca pita kilu, noke yoku pitĩla kua Mesiya. Vokuenda kuanyamo a soka 1.500, va Yudea va enda oku linga ovipito vi kola. Onjanja yimosi vunyamo, ocitunda cinene ca enda oku iñila vohondo yi Kola koku Kola yonembele oco a nyile osonde Veteke lioku Tuvika akandu poku eca ocilumba kovaso yocikasia covisila. Upange waco, wa kala ocindekaise ceci Mesiya a linga. Yesu wa tẽlisa upange waco eci a tiukila kilu. Eye wa iñila kilu kovaso a Yehova okuti ocitumãlo cimue ci kola koku kola kuenda wa eca ku Isiaye esilivilo liocisembi. (Va Heveru 9:11, 12, 24) Anga hẽ Yehova wa citava?

5, 6. (a) Nye ci lekisa okuti Yehova wa tava ocisembi ca Kristu? (b) Velie va kuatisiwa locisembi caco kuenda va ci linga ndati?

⁵ Tu sanga etambululo eli poku konomuisa ovina via pita la Yesu eci a enda kilu. Eci omanu va soka 120 Kakristão va liongoluilile vo Yerusalãi vohondo yosapalalo, vocipikipiki va yeva ocileñi ndokuõla kuocipepe. Alimi a setahãla ondalu a vata kovitue viavo, kuenje va yukisua lespiritu sandu kuenda va fetika oku vangula alimi añi añi. (Ovilinga 2:1-4) Vepuluvi liaco, kua  citiwa ofeka yokaliye, o Isareli yespiritu, okuti ‘epata lia nõliwa’ la Suku oco va linge “ovitunda” koku tẽlisa ocipango Caye palo posi. (1 Petulu 2:9) Ocili okuti Yehova Suku, wa tambula kuenda wa tava ocisembi ca Kristu. Oku wavekiwa lespiritu sandu esumũlũho liatete lia lingiwa omo liocisembi.

⁶ Ocisembi ca Kristu ca siata oku kuatisa Akristão vosi. Ci kale olombuavekua okuti ‘vakuakacunda,’ vana va ka viala la Kristu kilu, ale “olomeme vikuavo” vi kuete elavoko lioku kala palo posi. (Luka 12:32; Yoano 10:16) Ocisembi ci tu ĩha elavoko liongecelo yakandu. Nda tu amamako oku “kolela” kocisembi caco, loku kuama Yesu eteke leteke, tu ka kuata utima wa yela kuenda elavoko liomuenyo ko pui.—Yoano 3:16.

7. Ocikele cipi Yesu a tambula eci a tiukila kilu kuenda eca ndati ekuatiso liove kocikele caco?

⁷ Nye Yesu a kasi oku linga tunde eci a tiukila kilu? Eye o kuete unene u komõhisa. (Mateo 28:18) Yehova wo nõla oco a tate ekongelo Liakristão okuti, o li songuila locisola kuenda lonjila ya sunguluka. (Va Kolosai 1:13) Ndomo ca lekisiwa vovisonehua, Yesu wa eca kalume ocikele coku tata ekongelo. (Va Efeso 4:8) Eye wa nõlele Paulu oco a linge “ndupostolo wa vakualofeka,” kuenda wo tuma oku kunda olondaka viwa kolofeka viocipãla. (Va Roma 11:13; 1 Timoteo 2:7) Kesulilo liocita catete, Yesu wa tumile oku sonehela ovikanda kakongelo epanduvali a kala kocifuka co Asia, okuti vovikanda viaco wa eca epandiyo, alungulo kuenda epindiso. (Esituluilo, ovipama 2-3) Wa limbuka hẽ okuti Yesu eye utue wekongelo? (Va Efeso 5:23) Oco amameko oku kuama Yesu, o sukila oku lekisa epokolo kokuaye kuenda oku eca ekuatiso vekongelo.

8, 9. Ocikele cipi ca velapo Yesu a tambula kunyamo wo 1914 kuenda nye tu sukila oku linga eteke leteke?

 ⁸ Kunyamo wo 1914, Yesu wa tambula ocikele ca velapo vali. Kunyamo waco, eye wa linga Osoma Yuviali wa Yehova. Eci Yesu a fetika oku viala, “kilu kueya uyaki.” Noke nye ceyililako? Satana lolondele viaye va imbiwa palo posi kuenje kilu lieve kueya ohali yalua. Tunde kotembo yaco, kua fetika ovoyaki, ungangala, usumba, ovovei, ovilemawe, onjala, cosi eci ci tu kuatisa oku limbuka okuti Yesu o kasi oku viala ale kilu. Satana handi “ombiali yoluali lulo,” pole, o “kuete otembo yitito.” (Esituluilo 12:7-12; Yoano 12:31; Mateo 24:3-7; Luka 21:11) Omo liaco, Yesu o kasi oku eca komanu vosi epuluvi lioku tava kuviali waye.

⁹ Oku tiamẽla Kusoma wa Mesiya, ci kuete esilivilo. Omo liaco, eteke leteke tu sukila oku likolisilako oco tu linge ovina viu sanjuisa kuenda oku yuvula ovina vĩvi violuali. Omo okuti Yesu eye “Soma yolosoma kuenda Ñala yoloñala,” o lete ovina omanu va kasi oku linga, ci kale evi viwa ale vievi vĩvi. (Esituluilo 19:16) Momo lie?

10. Ocituwa cipi Yesu a kuete kuenda momo lie a kuetele onyeño ya sunguluka?

¹⁰ Ndeci Isiaye a kuete esanju, Yesu layevo wa sanjuka. (1 Timoteo 1:11) Eci Yesu a kala palo posi ka sepuile omanu kuenda ka va kisikile oku linga eci ka va tẽla. Ocituwa coku sepula omanu kuenda oku va kisika ca siata calua kulo kilu lieve kuenje ci sumuisa Yesu. Ocili okuti eye ka sanjukila asongui vetavo vana va kasi oku longisa uhembi vonduko yaye. Eye wa popia hati: “Havosiko va nukula vati, a ‘Ñala, a Ñala,’ va ka  iñila Vusoma wo kilu, te lika vana va linga ocipango ca Isiange o kasi kovailu. Keteke liaco, valua va ka nukula vati: ‘A Ñala, a Ñala, ka tua . . . lingaile hẽ ovilimbu vialua vonduko yove?’ Kuenje mopia lavo siti: ‘Sia lo kũlĩhi! Nundi, ene vu linga ovina vĩvi!’”—Mateo 7:21-23.

11-13. Momo lie vamue va komõhela omo liolondaka Yesu a tiamisila komanu vana va lingainga “ovilimbu” vonduko yaye? Kuenda momo lie a temẽla lavo? Ci lombolola.

¹¹ Koloneke vilo, omanu vana va li tukula vati Akristão, olondaka evi ka vi va lomboloka. Momo lie Yesu a tiamisilila olondaka viaco komanu vana va lingainga “ovilimbu” vonduko yaye? Ovo va siata oku eca ekuatiso kolosuke, va siata oku tunga olosipitali, olosikola kuenda va lingainga ovopange añi añi. Pole, oco tu limbuke esunga lieci va sesamẽlela eyambulo lia Yesu, tu kũlĩhĩsi ocindekaise cimue.

¹² Ulume umue lukãi waye, va linga ungende. Omo ka ca tavele oku enda lomãla vavo, va sandiliya omaseka. Kuenje va eca olonumbi kokuaye, viokuti: “Tata omãla vetu. Va lie ciwa, va sukola kuenda va lava.” Eci olonjali via tiuka via sumua omo va sanga okuti omãla vavo va fũkila calua. Ovo va kala onjala, va liña kuenda va vela. Omãla va liyeya omo maseka ka va tatele ciwa. Momo lie? Momo eye wa kala oku sukula olonjanela. Olonjali via tema kuenje vo pula eci ka tatelele omãla vavo. Maseka wa kumbulula hati: “Tali upange nda linga! Olonjanela ka via yelele hẽ? Kuenda nda yelisavo onjo yene!” Anga hẽ olonjali via sanjukila upange waco? Sio! Momo ka vo tumĩle oku linga upange waco, pole, vo tuma lika oku tata omãla. Omo okuti ka pokuile kolonumbi vo wĩha, eci ca temisa olonjali.

¹³ Atavo esanda a sokisiwa lamaseka yaco. Yesu wa  tuma olomunga viaye oku tekula omanu konepa yespiritu loku va longisa ocili ci sangiwa Vembimbiliya kuenda oku va kuatisa oku yela konepa yespiritu. (Yoano 21:15-17) Pole, Atavo esanda ka a pokuile kolonumbi via Yesu. Va siata oku talisa omanu ohali konepa yespiritu loku va longisa esanda omo ka va kapeleko alongiso a velapo Embimbiliya. (Isaya 65:13; Amosi 8:11) Ovina va lingainga ka vi va ĩha esunga oco akandu avo a ecelue. Oluali lulo lu sokisiwa lonjo yimue yi panda kenyõleho. Embimbiliya li lekisa okuti oluali lua Satana ndopo lu ka kunduiwa.—1 Yoano 2:15-17.

14. Koloneke vilo, upange upi u kasi oku lingiwa okuti u sanjuisa Yesu kuenda momo lie?

¹⁴ Yesu o sanjukila calua owiñi womanu u kasi oku tẽlisa ocikundi a ecele kolondonge viaye osimbu a kala palo posi. (Mateo 28:19, 20) Esumũlũho linene oku panga onepa Kusoma wa Mesiya! Tu amamiko oku kuatisa “ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka.” (Mateo 24:45) Ocimunga Cakristão olombuavekua ca litepa calua Lakristão vesanda, momo va siata oku litumbika kupange woku kunda kuenda oku tekula olomeme via Kristu.

15, 16. (a) Yesu o kala ndati eci a mola ekambo liocisola koloneke vilo kuenda tua ci kũlĩha ndati? (b) Momo lie Yesu a temẽla calua Lakristão vesanda?

¹⁵ Eci Kristu a mola okuti omanu koloneke vilo ka va li kuetele vali ocisola, o sumua calua. Tu ivaluki okuti va Fariseo va pembula Yesu eci a kayisa omunu umue keteke Liesambata. Ovitima viavo via sivile omo va litumbikilile ovihandeleko viavo muẽle kuenje ka va kuatele elomboloko Liocihandeleko ca eciwile ku Mose. Ndaño okuti ovikomo via Yesu via kuatisa omanu valua pole, ka via nenele esanju kuenda ka via pamisile  ekolelo liomanu vaco. Yesu wa va tendele ndati? Eye wa va “tulukila lonyeño, wa sumua omo lioku tindila kuovitima viavo.”—Marko 3:5.

¹⁶ Koloneke vilo, ovina via siata oku lingiwa “vi sumuisa” calua Yesu. Asongui vetavo va kasi vowelema wovihilahila lalongiso ana ka a likuata Lovisonehua. Handi vali, ovo va funguila upange woku kunda olondaka viwa Viusoma wa Suku. Kolonepa vialua violuali, asongui vetavo va siata oku kokela alambalalo Akristão vocili va kasi oku kunda esapulo lina Yesu a kundile. (Yoano 16:2; Esituluilo 18:4, 24) Olonjanja vimue asongui vetavo, va siata oku vetiya omanu vavo oku enda kovoyaki oco va ponde vakuavo, locisimĩlo cokuti va kasi oku sanjuisa Yesu Kristu!

17. Akristão vocili va siata oku sanjuisa ndati utima wa Yesu?

¹⁷ Akristão vocili va likolisilako oku lekisa ocisola ku vakuavo. Ovo va kundila olondaka viwa “omanu vosi” ndeci Yesu a linga, ndaño lalambalalo. (1 Timoteo 2:4) Ocisola va li kuetele pokati oco ondimbukiso yavo. (Yoano 13:34, 35) Ocisola kuenda esumbilo va lekisa ku vamanji ocindekaise cokuti ovo olondonge viocili via Yesu. Kuenje eci ci sanjuisa utima wa Mesiya, Osoma!

18. Nye ci sumuisa Cime cetu kuenda tu pondola oku u sanjuisa ndati?

¹⁸ Tu ivalukivo okuti Cime cetu o sumua nda olondonge viaye vi ecelela okuti ocisola vi kuetele Yehova, ci tepuluka kuenda vi liwekapo oku U vumba. (Esituluilo 2:4, 5) Pole, Yesu o sanjukila vana va pandikisa toke kesulilo. (Mateo 24:13) Omo liaco, tu amamiko oku kapako onumbi ya Kristu, yokuti: “Amamako oku ñuama.” (Yoano 21:19) Tu konomuisi asumũlũho Usoma wa Mesiya u ka nenela vana va pandikisa toke kesulilo.

19, 20. (a) Oku songuiwa la Yesu ci nena asumũlũho api cilo muẽle? (b) Oku kuama Kristu ci tu kuatisa ndati oku limbuka okuti tu sukila isia umue?

¹⁹ Oku kuama Yesu ci nena asumũlũho cilo muẽle. Nda tu tava okuti Kristu o linga Cime cetu, loku kuama olonumbi viaye, tu ka sanga ukuasi umue okuti omanu voluali ka va u kuete. Tu ka linga upange u sanjuisa, loku li kuatela ocisola pokati la vamanji kuenda tu ka kuata ombembua yo vutima. Oku teta onimbu, tu ka kuata omuenyo uwa, lesanju kuenda asumũlũho alua. 

²⁰ Yehova wa nõla Yesu oco a kale “Isia ka pui” ya vana va kuete elavoko liomuenyo ko pui palo posi. Yesu wa piñainya isietu Adama, una wa landisa ombuto yaye kohali. (Isaya 9:6, 7) Nda tua tava okuti Yesu o kala “Isietu ka pui,” loku u kolela, tu ka kuata elavoko liomuenyo ko pui. Handi vali, tu ka kuata ukamba la Yehova Suku. Osimbu tu amamako oku lilongisa, tu likolisiliko oku kuama ongangu ya Yesu eteke leteke, oco tu pokole konumbi ya Suku ya linga hati: “Lingi olosetukuli via Suku ndomãla va soliwe.”—Va Efeso 5:1.

21. Olondonge via Kristu vi tuisila ndati ocinyi cavo voluali luowelema?

²¹ Tu kuete esumũlũho linene lioku setukula Yesu kuenda Yehova. Tu kasi ndocinyi. Onepa yalua yomanu yi kasi oku yapuisiwa la Satana kuenda va setukula ovilinga viaye. Pole, etu tu kasi oku setukula Kristu omo tua kũlĩha ocili Cembimbiliya, tu kuete ovituwa Viakristão ndeci, esanju, ombembua kuenda ocisola. Handi vali, ukamba wetu la Yehova u kasi oku li vokiya.

22, 23. (a) Asumũlũho api ava vamamako oku kuama Yesu va ka tambula? (b) Ocimãho cipi tu sukila oku kuata?

 ²² Sokololavo eci Yehova a yongola oku ku lingila kotembo yi keya Vusoma wa Mesiya. Mesiya ndopo o ka linga uyaki wesunga woku nyõla oluali lua Satana. Ocili okuti, Yesu o ka yula! (Esituluilo 19:11-15) Noke o ka viala oluali vokuenda Kuohulukãi Yanyamo. Uviali waye wokilu, u ka nena asumũlũho alua okuti omanu vosi vakuepokolo va ka lipua lekuatiso liocisembi. Sokolola ño uhayele omanu va ka kuata, ongusu yumalẽhe kuenda ndomo va ka linga upange u sanjuisa poku likuata omunga koku pongolola  oluali oco lu kale ocumbo ceposo! Kesulilo Liohulukãi Yanyamo, Yesu o ka eca usoma ku Isiaye. (1 Va Korindo 15:24) Nda tu amamako oku kuama Kristu tu ka kuata asumũlũho alua okuti, “eyovo liulamba womãla va Suku.” (Va Roma 8:21) Tu ka kuata asumũlũho osi Adama la Heva va nyelisa. Omo okuti tu ka kala omãla va Suku tu ka yovuiwa kekandu lia tu sila Adama. Kuenje “oku fa ka ku ka kalako vali.”—Esituluilo 21:4.

²³ Ivaluka umalẽhe wa kemãla tua lilongisa Kocipama 1. Eye ka tavele kelaleko lia Yesu liokuti: “Linga ondonge yange.” (Marko 10:17-22) Lalimue eteke ku ka linge ndumalẽhe waco! Kakatela kelaleko lia Yesu lesanju. Likolisilako oku pandikisa, oco amameko oku kuama Ungombo Uwa eteke leteke, unyamo lunyamo oco o mole oku tẽlisiwa kuolohuminyo via Yehova otembo ka yi pui!