1-3. (a) Nye Yesu a linga eci olomeke vivali vio pinga ekuatiso? (b) Nye ci lomboloka ondaka wa “va kuatela ohenda”? (Tala etosi pombuelo yemẽla.)

 ALUME vavali olomeke va tumãla kohulo yonjila, ocipepi limbo lio Yeriko. Ovo oko va enda oku kala eteke leteke oku kevelela omanu va pita, oco va pinge osimola. Pole eteke liaco, va pita locina cimue ci komõhisa ceya oku pongolola omuenyo wavo.

² Vocipikipiki alume vaco va yeva onjuela. Omo ka va tẽlele oku vanja, umue wa pula eci ca kala oku pita kuenje vo sapuila hati: “Yesu u Nasara o kasi oku pita!” Yesu wa kala oku enda ko Yerusalãi onjanja ya sulako. Pole, ka endele lika liaye; owiñi walua wo kuama. Eci olomeke via limbuka okuti Yesu eye wa kala oku pita, via kaluka viti: “A Ñala, tu kuatele ohenda, Amõla a Daviti!” Umue wa kala pokati kowiñi wa sapuila olomeke hati uhĩko, pole ovio ka via tavele oku ci linga.

³ Eci Yesu a yeva onjuela yowiñi nye a linga? Eye wa sakalalele omo wa kala koloneke via sulako viomuenyo waye palo posi. Wa kũlĩhĩle okuti, o ka talisiwa ohali kuenda wa lavokaile olofa vimue vĩvi ko Yerusalãi. Pole, ka tombele epingilo liavo. Noke wa talama loku va pula eci va yonguile. Noke va pinga vati: “A Ñala, patulula ovaso etu.” Poku “va kuatela ohenda,” Yesu wa lamba  vovaso avo kuenje va patuluka. a Vonjanja yaco, va fetika oku kuama Yesu.—Luka 18:35-43; Mateo 20:29-34.

4. Yesu wa tẽlisa ndati ocitumasuku cokuti “o ka kuatela ohenda ohukũi”?

⁴ Eyi hayoko lika onjanja Yesu a lekisa ohenda. Ohenda yaco, wa yi lekisa olonjanja vialua kuenda kapuluvi a litepa. Ocitumasuku ca popele okuti “o ka kuatela ohenda ohukũi.” (Osamo 72:13) Ocili okuti, Yesu wa kuatela muẽle ohenda omanu. Eye wa sandiliya apuluvi oku va kuatisa. Ohenda yaye, yo vetiyavo oku litumbika kupange woku kunda. Tu konomuisi ndomo Avanjeliu a lombolola ohenda Yesu a lekisa kolondaka kuenda kovilinga. Noke tu ka kũlĩhĩsavo ndomo tu pondola oku lekisa ohenda yaco.

5, 6. Nye ci lekisa okuti Yesu wa kuata ohenda yalua?

⁵ Yesu wa kuata ohenda yalua. Eye wa ci lekisila poku kuatisa ava va tala ohali. Ndaño okuti ka kuatisile omanu kapuluvi osi, pole, wa lekisa ohenda yo vutima. (Va Heveru 4:15) Eci Yesu a sakula ukãi umue wa kala oku pita osonde 12 kanyamo, wa limbuka okuti “uvei” waco wo kokelele ohali yalua kuenda esakalalo. (Marko 5:25-34) Eci a mola Maria kuenda omanu vakuavo va kala loku lila olofa via Lasaru, wa kala lesumuo lialua kuenda wa tokotelua vutima. Ndaño wa kũlĩhĩle okuti o ka pindula Lasaru, Yesu lopo wa lila.—Yoano 11:33, 35.

⁶ Kepuluvi likuavo, ulume umue ukuavilundu weya ku  Yesu kuenda wo livondela hati: “Nda wa panga, ñayise.” Omo okuti Yesu wa kala omunu umue wa lipua haeye ka la vela, nye a linga? Yesu wa “kuatela ohenda” ulume ukuavilundu. (Marko 1:40-42) Eye wa linga ocina cimue ci komõhisa. Momo wa kũlĩhĩle okuti Vocihandeleko ca Mose, omunu o kuete ovilundu wa vĩhisua kuenda ka ca tavele oku kala pokati komanu. (Ovisila 13:45, 46) Yesu wa kuata epondolo lioku sakula omunu okuti ka ca sukilile oku u lamba. (Mateo 8:5-13) Pole, eye wa nõlapo oku lamba ukuavilundu loku popia hati: “Nda ci panga! Kaya.” Vonjanja yaco, haico ovilundu vio tunda. Ocili okuti Yesu wa lekisa ohenda yi komõhisa!

7. Nye ci tu kuatisa oku kuata ohenda kuenda ocituwa caco ci lekisiwa ndati?

⁷ Akristão va vetiyiwa oku setukula Yesu koku lekisa ohenda. Embimbiliya li tu vetiya okuti “taleli kumosi ohali.” b (1 Petulu 3:8) Ka ca lelukile oku limbuka ohali yomanu va kasi oku vela osimbu yalua. Ca piãla vali nda ka tua la kala luvei waco. Pole, ivaluka okuti, oku kuata ohenda ka ci sukila lika okuti te omunu wa pita vohali yaco. Yesu wa kuatela ohenda ava va vela, ndaño okuti eye ka la vela. Tu kuata ndati ohenda? Tu ci linga poku yevelela lepandi vana va tala ohali kuenda poku va kuatisa. Tu sukila oku lipula ndoco: ‘Nda nda pitile vekalo ndeli, nda nda kala ndati?’ (1 Va Korindo 12:26) Nda tua kuatela ohenda vakuetu, tu ka tẽla oku “kuatisa vana va hongua.” (1 Va Tesalonike 5:14) Olonjanja vimue ohenda ka yi lekisiwila lika kolondaka, pole, yi lekisiwavo koku lila. Momo kelivulu lia va Roma 12:15, ku popia hati: “Lili lava va lila.”

8, 9. Yesu wa kapeleko ndati ekalo liomanu?

 ⁸ Yesu wa kapeleko vakuavo kuenda wa lekisa esumbilo kovisimĩlo viavo. Ivaluka eci va nenẽla Yesu ulume umue ocitende haeye ocisitatũi. Ulume waco wa kala lesumuo lialua, yu Yesu wa linga ocina cimue okuti ka ci lingile eci a sakula omanu vakuavo. “Eye wo wambata pokolika.” Wa enda laye kulika kuenje wa fetika oku u sakula.—Marko 7:31-35.

⁹ Cimuamue haico Yesu a linga eci owiñi wo nenẽla ulume umue omeke oco o sakule. Yesu “wa kuata peka liulume omeke kuenje wo wambata kosamua yolupale.” Eye wa sakula uvei waye kamue kamue. Eci ca kuatisa ulume waco oku letuluka kamue kamue kuenda oku mola ovina vialua via kala konẽle yaye. (Marko 8:22-26) Yesu wa kapeleko omanu!

10. Kolonepa vipi tu lekisa okuti tua kapako vakuetu?

¹⁰ Oku kala olondonge via Yesu ci tu vetiya oku kapako ekalo lia vakuetu. Omo liaco, tu sukila oku kuata utate poku vangula, oco ka tu ka sumuise vakuetu. (Olosapo 12:18; 18:21) Olondaka viukãlu, oku popia lãvi vakuetu kuenda eyengu, ka vi ka kale pokati Kakristão, vana okuti va kapako ovisimĩlo via vakuavo. (Va Efeso 4:31) Akulu vekongelo va lekisa ndati okuti va kapako ekalo liavakuavo? Poku eca elungulo, va sukila oku ci linga locisola kuenda esumbilo kolonjeveleli. (Va Galatia 6:1) Olonjali vi lekisa ndati okuti via kapako ekalo liomãla vavo? Poku  va pindisa, vi sukila oku ci linga lonjila yimue okuti ka yi va sumuisa.—Va Kolosai 3:21.

11, 12. Ovolandu api a sangiwa Vembimbiliya a lekisa okuti lomue wa pinga ku Yesu oku lekisa ohenda komanu?

¹¹ Yesu ka lekisile lika ohenda eci omanu vo pinga ekuatiso. Ocili okuti omunu ukuahenda ka honguele. Ka ci tu komõhisa esunga lieci Yesu a vetiyiwila oku kuatisa omanu. Eci omanu va kala laye oloneke vitatu va yeva onjala, lomue wa sapuila Yesu okuti ka va lile cimue, ale oku u pinga ekuatiso. Pole, ulandu u lekisa okuti: “Yesu wa vilikiya olondonge viaye kuenje wa popia hati: ‘Ñuetele ohenda owiñi, momo va kasi ale lame oloneke vitatu, pole, ka va kuete lacimue coku lia. Si yongola oku va tuma oku enda lonjala, sanga va ambukila vonjila.’” Omo Yesu wa yonguile oku kuatisa vosi, wa linga ocikomo coku tekula owiñi.—Mateo 15:32-38.

¹² Tu konomuisi ulandu ukuavo. Kunyamo wa 31 K.K., eci Yesu a kala ocipepi limbo lio Naini, wa tokekela locina cimue ci sumuisa. Omanu va kala oku ka kenda “omõla wongunga . . . wocimbumba.” O pondola hẽ oku sokolola esumuo inaco a yeva? Eye wa kala omõlaye wongunga kuenda ka kaile lulume okuti va lilila kumosi. Eci Yesu a ñualehela lowiñi wambata ocikalavekua, wa “mola” okuti ukãi wa siala upolokoso. Kuenje “wo kuatela ohenda.” Lomue wo pinga oco a kuatise ukãi waco. Ohenda yo vutima oyo yo vetiya oku u kuatisa. “Eye wamelako yu wa lamba kocikalavekua” kuenje wa pindula umalẽhe waco. Noke nye ca pita? Yesu ka tumĩle omõlaco oku li kongela kowiñi. Pole, “wo weca ku inaye” loku kolela okuti o ka tatiwa ciwa.—Luka 7:11-15.

13. Tu setukula ndati Yesu poku kuatisa vana va saka?

 ¹³ Tu kuama ndati ongangu ya Yesu? Ocili okuti, ka tu tẽla oku linga ovikomo vioku tekula omanu ale oku pindula ava va fa. Pole, tu pondola oku setukula Yesu poku kuatisa vana va saka. Pamue manji umue o kasi oku tala ohali omo ka kuete olombongo ale ka kasi oku talavaya. (1 Yoano 3:17) Ale onjo ya manji umue ocimbumba ya nyõleha okuti ci sukila oku yi semulula lonjanga. (Tiago 1:27) Pamue tua kũlĩha epata limue lia fisa ngandiavo kuenje va sukila elembeleko ale ekuatiso limue. (1 Va Tesalonike 5:11) Nda tu yongola oku eca ekuatiso ka ci sukila okuti te umue wa tu pinga. (Olosapo 3:27) Nda ekalo lietu li ecelela, ohenda yi ka tu vetiya oku eca ekuatiso. Oku lekisa alinga ohenda lolondaka vitito vi tunda vutima, ci pondola oku lembeleka vakuetu.—Va Kolosai 3:12.

14. Momo lie Yesu a pitisilile kovaso upange woku kunda olondaka viwa?

¹⁴ Ndomo tua ci mola Vonepa 2 yelivulu lilo, Yesu wa eca ongangu poku kunda olondaka viwa. Eye wa popia hati: “Te nda kunda olondaka viwa Viusoma wa Suku . . . momo oco nda tumiwila.” (Luka 4:43) Momo lie Yesu a pitisilile kovaso upange waco? Catete, wa kuatela ocisola Suku. Pole, Yesu wa kuata esunga likuavo: Ohenda yo vutima yo vetiya oku kuatisa omanu, va kala lonjongole yoku kũlĩha ovina viespiritu. Ndaño okuti kolonepa viosi wa lekisa ohenda, eci a velisilepo enene, oku kuatisa omanu va kala onjala konepa yespiritu. Tu konomuisi ovolandu avali a lekisa ndomo Yesu a kapeleko omanu a kundila. Ovolandu aco, a tu kuatisa oku li kũlĩhisa etu muẽle poku linga upange woku kunda.

15, 16. Lombolola ovolandu avali a lekisa ndomo Yesu a tendele omanu a kundila.

 ¹⁵ Kunyamo wa 31 K.K., noke yoku tẽlisa alima avali kupange woku kunda, Yesu wa “linga ungende valupale lo vovaimbo osi” o ko Galilea. Eci a mola ca vetiya utima waye. Upostolo Mateo wa soneha hati: “Eci a mola owiñi, wa va kuatela ohenda, momo va kala oku talisiwa ohali loku sakalaisua ndolomeme ka vi kuete ungombo.” (Mateo 9:35, 36) Yesu wa kuatela ohenda omanu vaño. Eye wa mola okuti va kuata enyona konepa yespiritu. Eye wa kũlĩhĩle okuti, va tatiwile lãvi kuenda va sepuiwile langombo vavo okuti asongui vetavo. Omo liohenda, Yesu wa vetiyiwa oku kundila omanu esapulo li va nenela elavoko. Ka kuli ekuatiso lia velapo okuti oku kundila omanu olondaka viwa Viusoma wa Suku ci sule.

¹⁶ Cimuamue haico ca pita eci kua kambele olosãi vimue ko Paskoa yunyamo wa 32 K.K. Kepuluvi liaco, Yesu kuenda ovapostolo vaye va iñila vowato oco va yoke okalunga ko Galilea, oku ka puyukila kocitumãlo culika.  Pole, owiñi wa pita kongongo oku lupuka kuenje wa pitĩla tete pocitumãlo caco. Nye Yesu a linga? “Eci a tunda vowato oco wa mola owiñi wa lua, yu wa va kuatela ohenda, momo va linga ndolomeme ka vi kasi lungombo, kuenje wa fetika oku va longisa ovina via lua.” (Marko 6:31-34) Yesu “wa va kuatela ohenda” momo va kala olosuke konepa kespiritu. “Ndolomeme ka vi kasi lungombo” va kuata onjala konepa yespiritu kuenda ka va kuatele u o va tata. Ohenda oyo ya vetiya Yesu oku kunda.

17, 18. (a) Nye ci tu vetiya oku linga upange woku kunda? (b) Tu kuatela ndati ohenda omanu?

¹⁷ Omo okuti tulondonge via Yesu, nye ci tu vetiya oku kunda? Ndomo tua ci mola Vocipama 9 celivulu lilo, etu tua tambula ocikundi coku kunda kuenda oku linga olondonge. (Mateo 28:19, 20; 1 Va Korindo 9:16) Pole, ka tu ci lingila omo tua kisikiwa. Ocisola tu kuetele Yehova, oco ci tu vetiya oku kunda olondaka viwa Viusoma waye. Upange wetu woku kunda, wu vetiyiwavo lohenda tu kuetele omanu ka va kũlĩhĩle ocili Cembimbiliya. (Marko 12:28-31) Oco hẽ tu lekisa ndati ohenda komanu?

¹⁸ Tu sukila oku tenda omanu ndeci Yesu a va tenda, “momo va pekengua kuenda va sakalaisua ndolomeme ka vi kuete ungombo.” Sokolola ño esanju ungombo a yeva poku sanga omeme ya nyelile. Omeme ka yi kuete ungombo o yi lisa, loku yi songuila kovava, yi lambuka lonjala kuenda enyona. Ove hẽ ku kuatela ohenda omeme yaco? Nda kua yi hĩle okulia kuenda ovava? Ndomeme yi kasi lenyona, omanu valua ka va kuete ukũlĩhĩso wolondaka viwa. Omo okuti ka va kapiwileko lasongui vetavo, ovo va kuete onjala lenyona konepa yespiritu  kuenda ka va kuete elavoko. Etu tu kuete eci ovo va sukila okuti, okulia kuespiritu kuenda ovava Ocili Condaka ya Suku. (Isaya 55:1, 2) Eci tu sokolola ekalo liomanu konepa yespiritu, tu vetiyiwa oku va kuatisa. Nda tua tenda omanu ndeci Yesu a va tenda, tu ka likolisilako oku va kundila oco va kuate elavoko Liusoma wa Suku.

19. Nye tu sukila oku linga oco tu kuatise ondonge oku fetika oku kunda?

¹⁹ Tu kuatisa ndati vakuetu oku kuama ongangu ya Yesu? Sokolola okuti tu kasi oku eca elungulo komunu o lilongisa Embimbiliya oco a fetike oku kunda. Ale pamue tu yongola oku kuatisa manji umue wa liwekapo oku kunda oco a kuate vali ombili yoku linga upange waco. Tu kuatisa ndati omunu waco? Tu sukila oku vetiya utima waye. Tu ivaluki okuti Yesu wa “kuatela ohenda” omanu kuenje wa va longisa. (Marko 6:34) Nda tua kuatisa vana tu longisa Embimbiliya ale vana va hongua konepa yespirito oku lekisa ohenda, va ka vetiyiwa oku setukula Yesu poku kundilavo vakuavo. Pamue tu va pula ndoco: “Ovina wa lilongisa eci wa tava kesapulo Liusoma, via pongolola ndati omuenyo wove? Nye ci popiwa catiamẽla komanu vana ka va tavele handi kolondaka viwa? Nye ove o sukila oku linga oco o va kuatise?” Ocisola tu kuetele Suku kuenda onjongole yoku u vumba, oco ci tu vetiya oku kunda.

20. (a) Nye ca kongeliwa voku kala ondonge ya Yesu? (b) Nye tu ka lilongisa vocipama ci kuãimo?

 ²⁰ Voku kala ondonge ya Yesu mua kongela ovina vialua okuti, hakupitololako lika olondaka kuenda oku setukula ovilinga viaye. Tu sukila oku amamako oku “kuata ocituwa ndeci Kristu Yesu.” (Va Filipoi 2:5) Tu eca olopandu omo Embimbiliya li situlula ovisimĩlo kuenda ohenda Yesu a lekisa kolondaka kuenda kovilinga! Poku “kuata ovisimĩlo via Kristu,” tu ka tẽla oku setukula ohenda yaye poku tata ciwa omanu vosi ndeci Yesu a linga. (1 Va Korindo 2:16) Vocipama ci kuãimo tu ka lilongisa ndomo Yesu a lekisa ocisola kolondonge viaye kolonepa viñi viñi.