1, 2. Uyaki upi a fendeli va Yehova va kuete?

AFENDELI va Suku va siata oku likolisilako oku u fendela lekolelo tunde kotembo ya Abele toke koloneke vilo. Upostolo Paulu wa popia Lakristão vo ko Heveru poku va sapuila hati: “Wa pandikisi kohali yalua”oco u taviwi la Yehova kuenda oku tambula asumũlũho aye. (Va Heveru 10:32-34) Paulu wa sokisa uyaki Wakristão vocili lomapalo vakuakuyoloka va enda oku linga ko Helasi yo kosimbu ndeci: Oku yoloka, oku litipula pokati kuenda olomapalo vioku li veta lolonuku. (Va Heveru 12:1, 4) Koloneke vilo, tu kasivo oku yoloka oco tu tambule omuenyo ko pui, pole ovanyãli vetu va yongola oku tu yapuisa poku tu kokela esumuo oco ka tu ka tambule asumũlũho tu lavoka kovaso yoloneke.

² Tu kuete “uyaki” woku tamalãla la Satana kuenda oluali luaye. (Va Efeso 6:12) Ci kuete esilivilo lia velapo oku yuvula ovina vĩvi violuali lulo, elongiso liokuti ovina via tukuluka ño, kuenda oku linga ovina vikuavo via vĩha ndeci: Oku linga evĩho liukahonga, oku sipa, oku nyua calua ovina vi koluisa, oku  nyua olodroga. Tu sukilavo oku amamako oku tamalãlã lesumuo kuenda a honguo etu.​—2 Va Korindo 10:3-6; Va Kolosai 3:5-9.

3. Suku o tu pindisa ndati oco tu tamalãle lovanyãli vetu?

³ Anga hẽ tu pondola oku yula ovanyãli vetu va kuete unene walua? Tu pondola oku yula pole, ka ca lelukile! Paulu wa lisokisa lomunu ukualomapalo vioku li veta lolonuku poku popia hati: “si yaki ndu o veta ño ofela.” (1 Va Korindo 9:26) Ndeci omunu ukualomapalo vioku li veta olonuku a liyaka lomunu ukuavo, tu sukilavo oku tamalãla poku li yaka lovanyãli vetu. Yehova o tu pindisa kuenda o tu kuatisa oku ci linga. Eye wa siata oku ci linga lekuatiso Liembimbiliya, alongiso a sangiwa valivulu etu, olohongele viekongelo, olohongele vimbo kuenda olohongele viofeka. Anga hẽ wa siata oku kapako olonumbi viosi wa siata oku tambula? Nda kua siatele oku vi kapako citava okuti o kala ndomunu ukualopalo vioku li veta lolonuku okuti o yakela oku veta ño ofela.

4. Tu pondola oku yuvula ndati oku linga eci cĩvi?

⁴ Tu sukila oku lavulula olonjanja viosi. Momo lie? Momo ovanyãli vetu va yongola oku tu yapuisa vepuluvi limue ka tua lavokaile, ale ceci tua ohongua. Embimbiliya li tu lungula loku tu vetiya hati: “Ku ka yuliwe leci cĩvi, puãi eci cĩvi ci yula leci ciwa.” (Va Roma 12:21) Nda tua amamako oku tamalãla lovina vĩvi, tu pondola oku yula! Pole, nda tua tiamisila utima wetu kovina vikuavo loku liwekapo oku tamalãla la Satana kumue loluali luaye, kuenda ahonguo etu, tu pondola oku yapuisiwa. Omo liaco, ku ka liwekepo. Yuvula oku sumua kuenda oku leñelisa ovaka ove!​—1 Petulu 5:9.

5. (a) Nye tu sukila oku ivaluka oco tu taviwe la Suku kuenda oku tambula asumũlũho aye? (b) Omanu vapi va tukuiwa Vembimbiliya tu konomuisa?

⁵ Oco tu yule, tu sukila oku ivaluka esunga lieci tu kasi oku likolisilako oku tamalãla. Momo tu yongola oku taviwa la Suku kuenda oku tambula asumũlũho aye. Elivulu lia Va Heveru 11:6 li popia hati: “Wosi amela ku Suku loku u fendela o sukila oku kolela okuti eye o kasi lomuenyo kuenda eca onima kuava vo sanda lutima wosi.” Oku sanda Yehova lutima wosi ci lomboloka oku likolisilako oco tu taviwe laye. (Ovilinga 15:17) Vembimbiliya, mu sangiwa ovolandu awa alume kuenda akãi okuti va likolisilako oku ci linga. Yakoba, Rahele, Yosefe kuenda Paulu vosi yavo va liyaka lovitangi vialua kuenda esumuo. Pole, vosi yavo va yula ovitangi viaco. Ongangu yavo yi tu longisa okuti nda tua likolisilako, tu pondolavo oku tambula esumũlũho lia Yehova. Tu konomuisi ndomo tu pondola oku ci linga.

6. Nye ca kuatisa Yakoba oku pandikisa, kuenda asumũlũho api a tambula? (Tala ociluvialuvia kefetikilo liocipama cilo.)

⁶ Yakoba ulume umue ukuekolelo, wa yaka kuenda wa pandikisa momo wa solele Yehova kuenda wa kapeleko calua ukamba wa kala pokati kavo. Eye wa kolelele kohuminyo ya Yehova yoku sumũlũisa ocitumbulukila caye. (Efetikilo 28:3, 4) Eci Yakoba a kuata eci ci panda 100 kanyamo, wa liyaka lungelo umue oco a tambule esumũlũho li tunda ku Suku. (Tanga Efetikilo 32:24-28) Anga hẽ Yakoba poku liyaka lungelo waco ukuonene, wa ci linga longusu yaye muẽle? Sio! Momo wa nõlelepo oku likolisilako  oco a tambule esumũlũho! Yehova wa sumũlũisa Yakoba omo liepandi liaye kuenda wa eca kokuaye onduko yokuti isareli, yina yi lomboloka oku “liyaka la Suku.” Yakoba wa tambula asumũlũho ana tu kasi oku sandiliya okuti, oku taviwa la Yehova kuenda oku sumũlũisiwa laye.

7. (a) Ocitangi cipi Rahele a liyaka laco okuti co nenela esumuo lialua? (b) Nye Rahele a linga, kuenda asumũlũho api atambula?

⁷ Rahele ukãi wa Yakoba wa yonguilevo oku mola ndomo Yehova a ponduile oku tẽlisa ohuminyo a lingile kulume waye. Pole, kua kala ocitangi cimue. Momo Rahele wa kala osiũle kuenda kotembo yaco nda ukãi ka kuete omãla, ca enda oku u nenela esumuo lialua. Nye ca kuatisa Rahele oku pandikisa kovitangi viaco? Eye ka puile elavoko. Pole, wa amamako oku likutilila olonjanja viosi kuenje Yehova wa tambulula olohutililo viaye. Noke Rahele weya oku kuata omãla. Omo liaco, eye wa popia hati: Nda ‘yaka . . . uyaki wa lua kuenje nda yula’!​—Efetikilo 30:8, 20-24.

8. Ovitangi vipi Yosefe a liyaka lavio, kuenda ongangu yipi yiwa a tu sila?

⁸ Yakoba la Rahele va lekisa ongangu yiwa komõlavo Yosefe kuenda eci ca kuatisavo Yosefe eci a liyaka lovitangi komuenyo waye. Eci Yosefe a tẽlisa 17 kanyamo omuenyo waye wa pongoloka. Omo okuti vahuvaye vo kuatela esepa vo landisa oco a kale upika. Noke wa kapiwa vokayike Kegito ndaño okuti ka lingile cimue cĩvi. (Efetikilo 37:23-28; 39:7-9, 20, 21) Pole, Yosefe ka sumuile kuenda ka setekele oku fetuluinya. Momo lie? Momo Yosefe wa velisilepo calua ukamba a kuatele la Yehova kuenje wa tiamisila utima kovina viaco. (Ovisila 19:18; Va Roma 12:17-21) Ulandu wa Yosefe u pondolavo oku tu kuatisa. Ndaño okuti eci tua kala amalẽhe tua liyaka lovitangi vialua ale cilo ekalo liomuenyo wetu li kasi ndu okuti ka tu kuete elavoko, pole tu sukila oku amamako  oku pandikisa. Nda tua ci linga, Yehova o ka tu sumũlũisa.​—Tanga Efetikilo 39:21-23.

9. Tu pondola oku kuama ndati ongangu ya Yakoba Rahele kuenda Yosefe?

⁹ Koloneke vilo, tu sukilavo oku pandikisa kovitangi tua siata oku liyaka lavio. Citava okuti, o kasi oku liyaka locitangi coku tatiwa lãvi, olonepele viakova, oku yoliwa epembe kuenda oku ku lingila onya. Eci o liyaka lovitangi viaco, ku kapue elavoko. Pole, ivaluka ovina via kuatisa Yakoba, Rahele, kuenda Yosefe okuti va amamako oku fendela Yehova lesanju. Yehova wa va pamisa loku va sumũlũisa, momo va velisilepo ukamba va kuatele laye. Handi vali, va amamako oku likolisilako oku linga ovina va enda oku pinga volohutililo. Omo okuti, tu kasi koloneke via sulako, ci kuete esilivilo lia velapo oku pamisa elavoko lietu liokovaso yoloneke! Wa nõlapo hẽ oku likolisilako oco o taviwe la Yehova?

10, 11. (a) Momo lie tu sukilila oku likolisilako oco tu tambule asumũlũho a Suku? (b) Nye ci ka tu kuatisa oku nõla onjila yiwa?

¹⁰ Momo lie tu sukilila oku likolisilako oco tu tambule asumũluho a Suku? Momo ka tua lipuile kuenda citava okuti tua siata oku liyaka lolonjongole ka via sungulukile. Omanu vamue va sukila oku likolisilako oco va kuate ocisola kupange woku kunda. Vakuavo va siata oku liyaka locitangi coku vela, ale oku kala ulika. Handi vali, omanu vamue ka ca lelukile kokuavo oku ecela eci va va lueyela. Ci kale okuti tua fetika osimbu oku fendela Yehova ale sio, pole vosi yetu tu sukila oku likolisilako oku yuvula ovina vi pondola oku tu tateka oku fendela Yehova Suku, una wa siata oku sumũlũisa vakuekolelo.

¹¹ Ocili okuti, ka ca lelukile oku nõla onjila yiwa kuenda oku kala Ukristão wocili, capiãla enene nda tu kasi oku liyaka lolonjongole vietu ka via sungulukile. (Yeremiya 17:9) Nda eci oco ocitangi cove, likutilila ku Yehova loku pinga espiritu sandu liaye. Ohutililo kuenda espiritu sandu vi pondola oku ku kuatisa oku linga ovina viwa kuenda oku tambula asumũlũho a Suku. Kapako ovina wa pinga vohutililo. Tanga Embimbiliya eteke leteke kuenda sanda otembo yoku linga elilongiso lio pokolika kuenda efendelo liepata.​—Tanga Osamo 119:32.

12, 13. Akristão vavali va kuatisiwa ndati oco va yuvule olonjongole vĩvi?

¹² Kuli ovolandu alua a lekisa ndomo Ondaka ya Suku, espiritu sandu kuenda alivulu etu a siata oku kuatisa vamanji oku liyaka lolonjongole ka via sungulukile. Umalẽhe umue wa tanga ocipama losapi hati: “Como vencer desejos errados?,” yi sangiwa vo Despertai! 8 ya Cembanima yunyamo wo 2003. Noke lioku tanga ocipama caco, nye a yeva vutima? Eye wa popia hati: “Nda siata oku likolisilako oku yuvula ovisimĩlo vĩvi. Eci nda tanga okuti ‘komanu valua ka ca lelukile oku yuvula olonjongole ka via sungulukile,’ nda limbuka okuti nda tiamẽlavo kepata liaco. Nda limbuka okuti hameko lika nda siata oku liyaka locitangi caco.” Ocipama cikuavo ca kuatisa umalẽhe waco, ci kuete osapi hati: “Deus aprova estilos de vida alternativos?” yi sangiwa vo Despertai! 8 ya Mbalavipembe yunyamo wo 2003. Vocipama caco eye wa limbuka okuti oco omanu vamue va yuvule ovisimĩlo ka via sungulukile, pa pita otembo yalua kuenda ci kasi  ‘ndosongo ketimba.’ (2 Va Korindo 12:7) Pole, va likolisilako oku kuata omuenyo u sanjuisa Suku loku kuata elavoko liatiamẽla kovaso yoloneke. Eye wa popia hati: “Oloneke viosi nda kũlĩha okuti ndi pondola oku pamisa ekolelo liange. Ngeca olopandu ku Yehova omo ocisoko caye ca siata oku ndi kuatisa oloneke viosi oco ndi yuvule oluali lulo lua vĩha.”

¹³ Kũlĩhĩsavo ulandu wa manji umue ukãi kofeka yo Estados Unidos. Eye wa soneha ndoco: “Nda pandula calua omo lioku tu ĩha ovina tu sukila vepuluvi lia sunguluka. Olonjanja vialua ndi sima okuti ovipama viaco via sonehiwa lika vokuange. Vokuenda kuanyamo alua, nda siata oku likolisilako oku yuvula olonjongole vina Yehova a nyãle. Pole, olonjanja vimue ndi kuata onjongole yoku linga ovina viaco. Nda kũlĩha okuti Yehova ukuahenda kuenda ukuakuecela. Pole, omo okuti ndi kuete olonjongole vĩvi kuenda ndi sole ovina viaco, ndi sima siti si sesamẽla ekuatiso liaye. Oku liyaka lolonjongole viaco eteke leteke, ci ndi kuatisa oku vi yuvula. . . . Eci nda tanga ocipama losapi hati: ‘Ove hẽ o Kuete Utima Woku Kũlĩha Yehova?’ Vutala Wondavululi, 15 Yelombo wunyamo wo 2013, nda limbuka okuti, Yehova o yongola oku ndi kuatisa.”

14. (a) Nye Paulu a kũlĩhĩle catiamẽla kahonguo aye? (b)Tu pondola oku yula ndati ahonguo etu?

¹⁴ Tanga Va Roma 7:21-25. Paulu wa kũlĩhĩle okuti, ka ca lelukile oku yula ahonguo etu kuenda olonjongole vĩvi. Pole, wa kolelele okuti o yula uyaki waco nda wa likutilila loku kolela okuti Yehova wa ponduile oku u kuatisa. Eye wa kũlĩhĩlevo okuti wa sukilile oku kolela kocisembi ca Yesu. Nye ci popiwa catiamẽla kokuetu? Anga hẽ tu pondola oku yula ahonguo etu? Ocili okuti tu pondola. Pole, tu ci linga lika nda tua kuama ongangu ya Paulu yoku kolela Yehova okuti, kokuetu muẽle hakoko kuenda oku kolela kocisembi.

15. Yehova o pondola oku tu kuatisa ndati oco tu amameko oku kolela kokuaye loku pandikisa kovitangi?

¹⁵ Olonjanja vimue Yehova ecelela okuti tu liyaka locitangi cimue, oco tu limbuke ndomo ocina cimue ci kuete esilivilo kokuetu. Nye tu linga nda umue ukuepata lietu ale etu muẽle tu kasi oku liyaka locitangi coku vela kuenda ekambo liesunga? Nda tua kolela ku Yehova lutima wosi, tu ka likutilila kokuaye oco a tu ĩhe ongusu yoku amamako lekolelo, oku lekisa esanju kuenda tu pamisa ukamba wetu laye. (Va Filipoi 4:13) Ovolandu Akristão vo kosimbu kuenda o koloneke vilo, a lekisa okuti oku likutilila ku pondola oku tu kuatisa loku tu ĩha utõi tu sukila oco tu amameko oku pandikisa.

16, 17. Nye wa nõlapo oku linga?

¹⁶ Eliapu li sanjuka calua nda wa pua elavoko loku liwekapo oku pamisa ovaka ove. Omo liaco, nõlapo oku ‘kakatela kueci ciwa.’ (1 Va Tesalonike 5:21) O pondola oku yula Satana, oluali luaye lũvi kuenda onjongole yosi yĩvi o pondola oku kuata! Pole, o sukila oku kolela okuti Yehova o ku kolisa kuenda o ku kuatisa.​—2 Va Korindo 4:7-9; Va Galatia 6:9.

¹⁷ Ku ka pue elavoko. Likolisilako. Amamako oku yaka. Amamako oku pandikisa. Nda wa ci linga, kolela okuti, Yehova ‘o ka ku sumũlũisa calua.’​—Malakiya 3:10.