NDA citiwa kunyamo 1934. Isiange Fred kuenda inange Edna Molohan, va kala ale Vakuakulilongisa Embimbiliya (Olombangi Via Yehova) ci soka 20 kanyamo. Ndi va pandula omo okuti va ndi longisa oku sola Yehova. Tua kala vo Parsons, vimbo limue litito kombuelo yo Kansas. Vekongelo lietu, vosi va kala olombuavekua. Epata lietu olonjanja viosi lia endaenda kolohongele kuenda kupange woku kunda. Oviasapalo viosi kekumbi tua enda oku kundila volokololo, okuti cilo ci tukuiwa hati, oku eca uvangi kocitumãlo ku sangiwa omanu valua. Tua kavaile calua kuenje olonjanja viosi Isia o tu landelako onjelado.

Ekongelo tua kala litito, pole, ocikanjo ca kala cinene, mua kala ovaimbo lovapia alua. Poku eca alivulu, omanu ka va tu ĩhaile olombongo, pole, vamue vakuavapia va enda oku tu ĩha ovikula viavo, asala, ale olosanji. Omo okuti omanu ka va ecaile olombongo viombanjaile, Isiange wa enda oku piñainyapo olombongo viaye kuenje okulia ku linga kuepata.

Olonjali viange via kuatele ongalamafone yo peka va enda oku talavaya layo kupange woku kunda. Nda kala utito kutunga oco ndi talavaye longalamafone, pole, nda likongela lolonjali viange oco ndi va kuatise oku yevalisa olohundo via manji Rutherford poku linga apasu lalilongiso Embimbiliya.

Isia wa enda oku kapa enguena linene kilu liekãlu lietu okuti o Ford 1936 kuenje ekãlu liaco lia linga lioku yevalisa ocileñi. Wa kala upange umue unene. Olonjanja vimue, tete tu yevalisa ovisikilo vimue oco tu peye ovitima viomanu noke tu yevalisa ohundo Yembimbiliya. Kuenje tu eca alivulu komanu va lekisa onjongole.

Volupale lumue lutito lutukuiwa Cherryvale, Kansas, Isia wa enda lekãlu lioku yevalisa ocileñi kocitumãlo cina omanu va enda oku puyukila Vovialumingu. Noke ukuenje umue welombe wo sanga loku u sapuila hati, ekãlu lioku yevalisa ocileñi  te li kala kosamua yocitumãlo cilo. Tate wamisa ekãlu pocitumãlo cikuavo ci lisungue, okuti handi omanu va yeva olohundo via ngalavaliwa. Ca kala apuluvi amue awa oku kala la Isiange kumue la mume wange Jerry.

Vokuenda kuanyamo aco, tua linga upange woku kunda u likasi vovikanjo vina okuti, omanu ka va lekisa onjongole kesapulo lietu. Ndomo nda lombolola kefetikilo, tua enda oku pasuka vokati kuteke kuenje vuyombeki tua fetika oku kapa otuikanda vemehi liapito kolonjo viomanu. Noke vosi yetu tu lisanga kosamua yolupale oco tu kũlĩhĩse nda umue pokati ketu wa kuatiwa.

Onepa yikuavo yiwa, yoku eca uvangi locimunga. Tua enda oku ambata otuikanda tunene kuenje tu ñuala ñuala volupale. Njivaluka okuti eteke limue vamanji veya volupale luetu kuenda va kala oku ñuala ñuala lotuikanda losapi hati, “A Religião é Laço e Extorsão.” Ovo va fetikila ponjo yetu, va enda eci ci soka okilometulu yimosi volupale, noke va tiuka kokuetu. Ci sanjuisa omo okuti lomue wa va tateka, pole, omanu valua eci va ci mola va yonguile oku kũlĩha eci ca kala oku pita.

Epata lietu olonjanja viosi lia enda oku enda kolohongele viofeka ko Texas. Tate wa talavaya kocitumãlo comboyo oco tu endelemo ocali poku enda kolohongele viofeka loku nyula epata. Inanu yange o tukuiwa Fred Wismar, lukãi waye Eulalie, va kala ko Temple volupale luo Texas. Inanu yange Fred wa kũlĩha ocili kunyamo 1900 eci a kala umalẽhe, noke lioku papatisiwa wa sapuilako vamanjaye ovina a lilongisa oku kongelamo inange. Vamanji vokati kolupale luo Texas va kũlĩhĩle ciwa inanu Fred, momo wa kala manji ukuakunyula akongelo. Eye wa kala ukuacisola, ukuesanju, ukuambili kuenda wa kala ukuangangu yiwa kokuange.

Kunyamo wo 1941, tua enda lomboio kohongele yinene yofeka, vimbo lio St. Louis, volupale luo Missouri. Amalẽhe vosi va lalekiwa oku tumãla ocipepi lembumbua oco va yevelele ohundo ya Manji Rutherford losapi hati, “Omãla Vusoma.” Kesulilo liohundo yaye, ci soka 15.000 kamalẽhe va tambula ombanjaile yimue. Manji Rutherford kumue lavamanji a enda lavo va tu ĩha elivulu losapi hati, Ene Amãla.

Kosãi ya Kupupu 1943 tua kala kohongele yimbo losapi hati “Elaleko Lioku Linga Upange” ko Koffeyville, kolupale luo Kansas. Kohongele yaco tua yeva esapulo liokuti akongelo osi a ka kuata osikola yimue yokaliye okuti Osikola Yupange Wakristão. Tua tambulavo okalivulu ka kuete 52 kovipama tua ponduile oku kuama kosikola yaco. Noke liunyamo, nda linga ohundo yange yatete yondonge. Ohongele yaco ya kala yimue yi likasi kokuange, omo okuti ame la vakuetu vamue tua papatisiwa vovava atalala vociva cepia limue li sangiwa ocipepi.

Nda malusula osikola ya velapo kunyamo 1951 kuenje nda kala oku sokolola eci ndinga komuenyo wange. Huvange Jerry wa kala kupange wo Betele. Nda yonguilevo oku enda ko Betele omo liaco, nda tuma ocicapa coku enda ko Betele. Noke nda kovongiwa ko Betele kuenje nda fetika upange waco keteke 10 Yelombo wo 1952. Eyi onjila yimue yiwa nda nõla ya ñuatisa oku vumba Suku lutima wosi.

Nda simĩle okuti ha talavaya koseketa yoku panga olorevista kuenda alivulu akuavo. Pole, hacoko ocikele nda tambula. Nda tambula ocikele coku seva okulia kolomesa noke vokusinya. Nda sola upange waco kuenje nda mioñoloha calua. Tua enda oku lilendela lavakuetu oku linga upange waco kuenje veteke ndaenda oku kuata epuluvi limue liepuyuko. Omo liaco, ndaendaile vohondo yalivulu yo Betele oku linga akonomuiso amue valivulu a kasimo poku linga elilongiso liange liopokolika. Ca ñuatisa oku pamisa ekolelo liange kuenda ukamba wange la Yehova. Nda nõlapo oku talavayela Yehova ko Betele otembo yosi. Jerry wa siapo o Betele kunyamo 1949 kuenje wa kuela Patricia, pole, ovo va kala ocipepi lo Brooklyn, eci nda iñila ndopo ko Betele wa ñuatisa loku ndi pamisa.

Eci nda pitĩla ndopo, akulu vo ko Betele va fetika oku nõla vamanji vamue oco va pange onepa  kulala woku linga olohundo viowiñi kakongelo. Vamanji vaco, va tambula ocikele coku ka nyula akongelo a kasi ocinãla ci soka 320 kolokilometulu lo Brooklyn. Ovo va ponduile oku linga ohundo yowiñi kuenda oku talavaya lekongelo kupange woku kunda. Ame nda kalavo pokati ka vamanji va nõliwa. Nda kala lohele yoku fetika oku nyula akongelo loku linga olohundo viowiñi. Kotembo yaco olohundo viowiñi via enda oku tumãla owola yimosi. Nda siataile oku linga ungende lomboyo poku ka nyula akongelo. Ndi sokolola ciwa Ocalumingu cimue kekumbi kotembo yombambi kunyamo wo 1954. Nda londa vomboyo oco niũkile ko Nova Yorke kuenje nda nda pitĩla ko Betele koñolosi. Pole, poku tiuka, kua kala ehunguhungu liofela yalua kuenda ombundu. Omo liaco, omboyo ya liwekapo oku enda kuenje toke kowola yatãlo komẽle ya sengunda handi sia pitĩlile ko Nova Yorke. Nda londa vomboyo yikuavo oco ngende ko Brooklyn eci nda pitĩla nda popoluila kocikele cange vokusinya. Nda ciluilepo kamue kuenda nda kavele calua momo uteke wosi sia pekelele. Pole, esanju nda kuata poku kuatisa akongelo loku kala la vamanji valua vokaliye, ca pitãhala okuti alikolisilo osi nda linga a sule.

Kanyamo ange atete ko Betele, nda fetikavo oku panga onepa kasokiyo oku pitiya elilongiso Liembimbiliya kocipama co broadcast olosemana viosi vovingungu vietu vio radio okuti, WBBR. Ovingungu viaco via kala kosapalalo yavali 124 Columbia Heights. Manji Alexander H. Macmillan, wa kala ko Betele anyamo alua, wa pangalevo onepa kovipama viaco vio radio. Tua enda oku u tukula okuti manji Mac. Eye wa kala ongangu yiwa kamalẽhe vosi ko Betele momo eye wa pandikisa kovitangi viosi.

Kunyamo 1958, ocikele cange ca pongoloka kuenje nda fetika oku talavaya koku kuatisa vamanji va panga onepa Kosikola yo Gileada. Nda ponduile oku va kuatisa kovicapa viavo viumisionaliu kuenda oku sokiya ungende wavo kofeka yina va laikele oku enda. Kotembo yaco ondando yombalãu ya tĩlile calua omo liaco, vamanji valua va tumiwa ko Afrika kuenda ko Asia va linga ungende lombaluku. Noke lianyamo amue, eci ondando yombalãu ya loka vamanji valua olomisionaliu via fetika oku linga ungende wavo lombalãu.

Kunyamo wo 1960 nda fetika oku pongiya olombongo viopasasi yoku tunda ko Estados Unidos oco ngende ko Europa kohongele yolofeka kunyamo wo 1961. Nda endele kohongele yaco yofeka ko Hamburg vofeka yo Alemanya. Noke liohongele yofeka, ame kumue lavamanji vatatu va tundavo ko Betele, tua lukala ekãlu limue tua tunda ko Alemanya tua enda ko Italia kuenda tua nyula o Betele ko Roma. Oku tundako tua enda ko Fransa, tua pita Olomunda vio Pireneus kuenda tua enda ko Espanya kuna upange wetu wa kala oku lambalaliwa. Tua eca ku vamanji vo ko Barcelona alivulu amue tua muñila vopapelo yimue okuti ci molẽha ndombanjaile yimue. Oku va kũlĩha ca tu sanjuisa calua! Oku tundako tua enda ko Amsterdã kuenje tua tiukila ko Nova Yorke.

 Kunyamo wo 1962, nda tambula ocikele coku pongiya ovongende a vamanji va soka 583 vana va ponduile oku enda kohongele yilikasi yolofeka koluali luosi. Ohongele yimbo yunyamo wo 1963 ya kuata osapi hati: “Esapulo Liwa Liotembo ka yi Pui.” Vamanji vakuavo va ponduile oku enda kohongele yaco yofeka ko Europa, ko Asia kuenda Kombuelo yo Pasifiku, va ponduilevo oku enda ko Honolulu, ko Hawaii noke oku sulako ko Pasadena, loko California. Handi vali, va nyũlavo o Lebanon kuenda o Yordão kuna ku tukuiwa hati, Terras da Bíblia. Oseketa yetu ya enda oku linga eliangiliyo liombalãu kuenda liowotele. Handi vali tua kuatele ovicapa viosi vi sukiliwa.

Unyamo wo 1963 wa kalavo unyamo umue uwa kokuange. Keteke 29 Yevambi nda kuela la Lila Rogers wo ko Missouri, wa iñila ko Betele kunyamo wo 1960. Noke liosemana yimue eci tua kuela, ame la Lila tua linga ungende koluali luosi oku kongelamo o Grécia, o Egito kuenda o Lebanon. Noke tua enda kofeka yo Yerusalãi. Pole, upange wetu kofeka yaco, wa kala oku tatekiwa kuenda olombiali ka via ecelele okuti Olombangi Via Yehova vi linga ungende. Omo liaco ka tua kũlĩhile ovina via laikele oku pita letu. Sokolola esanju tua kuata eci tua mola ocimunga cimue ca vamanji va kala oku tu kevelela kocila colombalau, levaya limue kuasonehiwa hati, “Alombangi Via Yehova Okuiya Kuwa”! Eli lia kala epasu liwa ko Terras da Bíblia loku mola ovitumãlo vina Avirahama, Isake kuenda Yakoba va kala, kuna Yesu lovapostolo va kundila, kuenda oko Akristão va fetikila oku li sanduila “kasulilo o kilu lieve.”—Ovilinga 13:47.

Kanyamo 55, Lila wa linga oñuatisi yocili kovikele vietu viosi. Tua nyula o Espanya lo Portugal eci upange wetu wa kala oku lambalaliwa kofeka yaco. Tua laikele oku pamisa vamanji loku nena kokuavo alivulu kuenda ovina vikuavo va sukilile. Tua kuatavo utõi woku ka nyula vamanjetu va kala vokayike ko Cádiz, ko Espanya. Nda kuata esanju lialua poku va lingilako ohundo yoku va pamisa.

Kanyamo 1963, nda linga esokiyo lioku enda kolohongele violofeka ko Afrika, ko Australia, ko América Central yo ko Sul, ko Europa, kolofeka vio Kutundilo, ko Hawaii, ko Nova Zelandia, kuenda ko Portu Riku. Ame kumue la Lila tua endaile kolohongele vialua viofeka ndeci yo ko Varsóvia kuenda ko Polônia, kunyamo wo 1989. Vamanji valua va tunda ko Russia, va kalavo kohongele yaco. Eyi ya kala ohongele yavo yofeka yatete! Tua kũlĩha vamanji valua va kala vokayike ko União Sovietika vokuenda kuanyamo alua omo liekolelo liavo.

Ocikele cikuavo nda kuata, coku nyula loku pamisa apata o ko Betele kuenda olomisionaliu voluali luosi. Epasu lietu lia sulako, tua endele ko Korea do Sul kuna tua li sanga la vamanji va soka 50 va kala vokayike ko Suwon. Vosi yavo va lekisile ovituwa via sunguluka kuenda ombili yoku vumba vali Yehova lelianjo. Oku kala pamosi ca tu pamisa calua!—Va Roma 1:11, 12.

Nda siata oku limbuka ndomo Yehova a sumũlũisa afendeli vaye anyamo osi. Eci nda papatisiwa  kunyamo wo 1943, kua kala eci soka 100.000 kakundi. Cilo kuli eci ci pitãhala 8.000.000 Kolombangi Via Yehova kueci ci soka 240 kolofeka. Upange walua wa siata oku lingiwa lava va pita ko Gileada wa kuatisa kevokiyo liaco. Ca siata oku ndi nenela esanju lialua oku talavaya lolomisionaliu viaco loku va kuatisa kovikele viavo.

Ngeca olopandu omo okuti osimbu nda kala umalẽhe, nda pesila otembo yange koku vumba Yehova poku litumbika kupange wo Betele. Yehova wa ndi sumũlũisa calua vokuenda kuanyamo osi. Handi vali, ame la Lila tu kuete esanju lioku kundila kumosi lakongelo alua ko Brooklyn vokuenda kueci ci pitãhala 50 kanyamo kuenda tua linga akamba valua vokaliye.

Ñasi oku amamako kupange wo Betele lekuatiso lia Lila. Ndaño okuti cilo ñuete eci ci soka 84 kanyamo, ndi yevite esanju omo okuti ndi pondola oku linga vali upange uwa kuenda oku kuatisa oku tuma ovikanda.

Esanju linene oku panga onepa kocisoko ca Yehova loku limbuka oku tẽlisiwa kuolondaka via Malakiya 3:18 viokuti: “Vu kũlĩha vali oku tepisa pokati keci ciwa leci cĩvi, loku tepisavo pokati ku o vumba Suku lu ko vumbi.” Oloneke viosi tu lete okuti evĩho voluali lua Satana li kasi oku livokiya kuenda omanu ka va kuete elavoko lesanju komuenyo. Pole, vana va sole Yehova loku u vumba va kuete esanju, ndaño okuti va kasi kotembo ya tĩla, va kuete elavoko lia kolapo lio kovaso yoloneke. Esumũlũho linene oku sapuila omanu olondaka viwa! (Mateo 24:14) Usoma wa Suku u ka pongolola ongongo oco yi linge ocumbo celau. Tu lavoka calua okuti eteke liaco liya! Omo liaco, vosi palo posi va ka kuata uhayele, esanju kuenda va ka kala otembo ka yi pui.