Apulilo a Lingiwa la Vakuakutanga
Anga hẽ ko Isareli yosimbu omõla ulume wa sukilile oku kala onuñulo oco a linge kukululu ya Mesiya?
Kosimbu tua enda oku sima okuti olondaka viaco viocili, omo lieci ci sangiwa kelivulu lia Va Heveru 12:16. Oko ku popia hati, Esau “ka solele ovina vi kola” kuenda wa landisa ku Yakoba “unuñulu waye lelonga limosi liokulia.” Kuenje tua kuata ovisimĩlo viokuti eci Yakoba a tambula “unuñulu,” wa kuatavo esumũlũho lioku kala umue pokati ka vakukululu ya Mesiya.—Mateo 1:2, 16; Luka 3:23, 34.
Pole, akonomuiso akuavo ovolandu Embimbiliya a lingiwa, a lekisa okuti ulume ka sukilile oku kala onuñulu oco a linge kukululu ya Mesiya. Tu kũlĩhĩsi amue pokati kovolandu aco:
Omõla watete Yakoba a cita la Lea, Ruvene. Omõla watete a cita la Rahele, Yosefe. Eci Ruvene a linga ukahonga, wa pumba unuñulu waye kuenje unuñulu waco wa eciwa ku Yosefe. (Efetikilo 29:31-35; 30:22-25; 35:22-26; 49:22-26; 1 Asapulo 5:1, 2) Pole, Mesiya ka tundile kocikoti ca Ruvene ale kocikoti ca Yosefe. Eye wa tunda ku Yuda, omõla wakuãla Yakoba a cita la Lea.—Efetikilo 49:10.
Kelivulu lia Luka 3:32 ku sangiwa ulala wa vakukululu vakuavo vatãlo va Mesiya kuenda omunu lomunu pokati kavo citava okuti wa kala onuñulu. Ndeci, Boasi wa kala isia ya Ovede kuenda Ovede wa kala isia ya Jese.—Ruti 4:17, 20-22; 1 Asapulo 2:10-12.
Daviti hayeko wa kala omõla watete wa Jese. Eye wa sulileko pokati komãla ecẽlala. Pole Mesiya wa tunda kocikoti ca Daviti. 1 Samuele 16:10, 11; 17:12; Mateo 1:5, 6) Kukululu ukuavo wa Masiya Salomone ndaño ka kaile onuñulu.—2 Samuele 3:2-5.
(Eci ka ci lomboloka okuti oku kala onuñulu ka ca kuatele esilivilo. Momo omõla wonuñulu wa tambuaile asumũluho okuti omãla vakuavo ci sule. Olonjanja vialua, wa enda oku kala usongui wonjo loku tambula olonepa vivali kovina viosi viocipiñalo.—Efetikilo 43:33; Esinumuĩlo 21:17; Yehosua 17:1.
Pole unuñulu wa ponduile oku eciwa komõla ukuavo. Eci Avirahama a tundisa Isameli, unuñulu waye wa eciwa ku Isake. (Efetikilo 21:14-21; 22:2) Ndomo tua ci konomuisa unuñulu wa Ruvene wa eciwa ku Yosefe.
Nye upostolo Paulu a yonguile oku popia eci a tukula elivulu lia Va Heveru 12:16? Tu tangako ndoco: “Lavululi okuti lomue pokati kene o kala ukuevĩho liukahonga, ale umue ka sole ovina vi kola nda Esau wa landisa unuñulu waye lelonga limosi liokulia.”
Paulu ka kaile oku tukula vakukululu ya Mesiya. Pole, wa kala lika oku eca elungulo Kakristão. Kuenje wa va sapuila ndoco: ‘Suñamisi olonjila violomãhi viene, oco lomue ka ka pumbe ohenda ya piãla ya Suku.’ Eci ci pondola oku li pita la Kristão nda va linga evĩho liukahonga. (Va Heveru 12:12-16) Kuenje va sokisiwa nda Esau una ‘ka solele ovina vi kola’ pole, wa yonguile oku tẽlisa olonjongole viaye.
Ndomo ca lingawaile kosimbu, Esau olonjanja vimue wa kuatavo esumũluho lioku eca ovilumba ku Yehova. (Efetikilo 8:20, 21; 12:7, 8; Yovi 1:4, 5) Pole, Esau wa tiamisilile lika utima kolonjongole viaye kuenje wa landisa unuñulu waye lelonga limosi liokulia. Citava okuti, Esau wa yonguile oku yuvula ohali Yehova a sapuilile kocitumbulukila ca Avirahama ca laikele oku tala. (Efetikilo 15:13) Eye wa lekisavo okuti ka solele ovina vi kola eci a kuela lakãi vavali va fendalaile olosuku viesanda kuenje elinga liaco lia sumuisa calua olonjali viaye. (Efetikilo 26:34, 35) Eci ca litepele la Yakoba, momo wa likolisilako oku kuela ukãi umue ufendeli wa Suku yocili!—Efetikilo 28:6, 7; 29:10-12, 18.
Ovolandu aco Embimbiliya a tu longisa nye catiamẽla ku vakukululu ya Mesiya? Vamue pokati kavo va kala olonuñulu vakuavo ka vakaile. Eci oco va Yudea va kũlĩhĩle kuenda va kuata elomboloko liaco. Tua ci kũlĩha ndati? Momo ovo va kũlĩhĩle okuti Kristu wa laikele oku tunda kocitumbulukila ca Daviti omõla wa sulako wa Jese.—Mateo 22:42.