1, 2. (a) Momo lie amalẽhe Akristão va yulila uyaki u lingiwa la Satana kuenda olondele? (Tala ociluviluvia kefetikilo liocipama) (b) Nye tu lilongisa vocipama cilo?

UPOSTOLO Paulu wa sokisa Akristão lasualali. Etu tu kuete uyaki umue kuenda ovanyãli vetu va kasiko muẽle! Pole, ka tu kasi oku yaka lomanu; tu kasi oku yaka la Satana kuenda olondele. Ovo va kasi oku linga uyaki waco tunde osimbu kuenda va loñoloha calua kuyaki waco. Ci molẽha ndu okuti ka ca lelukile oku yula uyaki waco, ca piãla enene kamalẽhe. Anga hẽ amalẽhe va pondola oku yula uyaki wovanyãli vaco va kuete unene walua? Oco, va pondola oku yula! Momo lie? Momo va amamako oku pamisiwa la Yehova. Ndeci asualali va pindisiwa ciwa, amalẽhe va “wala ovimalẽho viosi via eciwa la Suku” oco va lipongiyile uyaki.—Tanga Va Efeso 6:11.

² Eci Paulu a tukula ocindekaise caco, citava okuti eye wa kala oku sokolola kovimalẽho asualali vo ko Roma va enda oku wala. (Ovilinga 28:16) Vocipama cilo tu lilongisa ocindekaise  caco. Tu lilongisavo eci amalẽhe vamue va siata oku popia catiamẽla kovitangi kuenda kasumũlũho oku wala ovimalẽho vietu viespiritu.

3, 4. Ocili Cembimbiliya ci sokisiwa ndati nduvia wa sualali vo ko Roma?

³ Tanga Va Efeso 6:14. Uvia wesualali lio Roma wa kuata olonepa vimue viutale oco yi teyuile ombunda yesualali loku tepulula ocilemo cociteyuilo covonete. Uvia waco, vimue via kuatele olonjipẽla viapama vioku ambatela osipata kuenda onjelia. Nda uvia waco wa itikiwa ciwa, esualali lia ponduile oku kolapo poku enda kuyaki.

⁴ Ndeci uvia wa enda oku teyuila esualali, ocili tu lilongisa Vondaka ya Suku ci tu teyuilavo kalongiso esanda. (Yoano 8:31, 32; 1 Yoano 4:1) Osimbu tu amamako oku lilongisa oku sola ocili ci sangiwa Vondaka ya Suku, ci leluka oku kapako ovihandeleko via Suku, ale oku wala “ociteyuilo covonete.” (Osamo 111:7, 8; 1 Yoano 5:3) Handi vali, nda tua kuata elomboloko liwa liatiamẽla kocili, tu kuata ekolelo lioku teyuilavo ciwa ocili caco kovanyãli vetu.—1 Petulu 3:15.

5. Momo lie olonjanja viosi tu sukilila oku vangula ocili?

⁵ Omo okuti ocili Condaka ya Suku ci kuete esilivilo kokuetu, tu pokola kueci Embimbiliya li popia kuenda olonjanja viosi tu sukila oku vangula ocili. Uhembi cimue pokati kovimalẽho Satana a siata oku kuama oco a litunde ciwa. Uhembi u sumuisa omunu wa u popia kuenda una o tava kuhembi waco. (Yoano 8:44) Omo liaco, ndaño okuti ka tua lipuile, tu sukila oku likolisilako oku yuvula uhembi. (Va Efeso 4:25) Ocili okuti, ka ca lelukile. Abigail, ufeko umue o kuete 18 kanyamo wa popia hati: “Oku vangula ocili halonjanja viosiko ci molẽha ndu okuti ci kuete esilivilo, capiãla enene nda oku vangula uhembi vepuluvi liaco ci ku teyuila kocitangi cimue.” Oco hẽ momo lie olonjanja viosi Abigail a likolisililako oku vangula ocili? Eye wa popia hati: “Eci ndi vangula ocili ndi kuata utima u yela kovaso a Yehova. Olonjali viange kuenda akamba vange va kũlĩha okuti va pondola oku ndi kolela.” Manji Victoria, o kuete 23 kanyamo wa popia hati: “Eci o vangula ocili loku teyuila ovina o tava, o suvukiwa lavakuẽle. Pole, nda wa ci linga onima o ka kuata yeyi: O ka koleliwa, o kuata ukamba wa pama la Yehova kuenda o ka sumbiwa lavana va ku sole.” Wa limbuka hẽ esunga lieci ci kuetele esilivilo ‘okuitika ocili nduvia’ olonjanja viosi?

6, 7. Momo lie esunga li sokisiwila lociteyuilo covonete?

⁶ Ociteyuilo covonete cesualali lio ko Roma olonjanja vialua ca pangiwile lutale umue wa pama lonjila yimue okuti ci teyuila ciwa onete kuenda yimo liesualali. Ociteyuilo caco cutale ca kuatele olonjolo viutale via litokekele lolonepa vikuavo vioku kuta via pangiwa locipa cimue capama. Kapepe esualali kua kapiwile alienge utale kuenda ca kutiwilevo locipa capama. Ociteyuilo covonete  ca enda oku tepulula oku yoloka kuesualali kuenda eye wa sukilile oku ci konomuisa olonjanja viosi nda okuti olonepa viosi via kolapo. Pole, ociteyuilo caco ca enda oku teyuila utima wasualali kuenda olonepa vikuavo vio ketimba okuti ka va lemehĩwa losipata ndaño lohonji!

⁷ Olonumbi viesunga via Yehova, vi sokisiwa lo ci teyuilo. Ovio vi teyuila “utima” wetu. (Olosapo 4:23) Esualali lalimue eteke lia ponduile oku piñanya ociteyuilo caye ca pangiwa lutale wapama leci ca pangiwa lutale ka wapamele. Cimuamue haico okuti, ka tu pondola oku pongolola olonumbi via sunguluka via Yehova lovisimĩlo vietu tu sima okuti viwa. Ocili okuti, olondunge vietu ka vi pondola oku teyuila utima wetu. (Olosapo 3:5, 6) Eli olio esunga lieci tu sukilila olonjanja viosi oku konomuisa “ociteyuilo” Yehova a tu ĩha nda oco camamako oku teyuila utima wetu.

8. Momo lie tu sukilila oku pokola kolonumbi via Yehova?

⁸ Anga hẽ wa siata oku liyeva okuti olonumbi via Yehova vi tateka elianjo liove? Umalẽhe umue o tukuiwa Daniel o kuete 21 kanyamo, wa popia hati: “Alongisi kuenda omanu tu tangela kumosi va ndi yola epembe omo lioku kapako olonumbi Viembimbiliya komuenyo wange. Vokuenda kuotembo yimue, ekolelo liange lia tepuluka kuenda nda sumuile calua.” Daniel o lombolola ndomo a liyevite cilo. Eye wa popia hati: “Kaliye, nda limbuka okuti oku kapako olonumbi via Yehova oco ocina ca velapo. Vamue pokati ‘kakamba’ vange, va fetika oku fenya olodroga; vakuavo va liwekapo oku endaenda kosikola. Ca ndi sumuisa calua oku mola ndomo va kala oku nyõla ekalo liomuenyo wavo. Ocili muẽle, Yehova o tu teyuila.” Umalẽhe Madison o kuete 15 kanyamo wa popia hati: “Ka ca lelukile kokuange oku kapako olonumbi via Yehova kuenda oku yuvula ovina omanu tu tangela kumosi va sima okuti viwa.” Oco hẽ nye eye a linga? Eye wa popia hati: “Ndi ivaluka okuti ame ndambata onduko ya Yehova kuenda oseteko yaco onjila yimue ya Satana yoku ndi yapuisa. Eci ndi yula uyaki waco, ndi kala ciwa.”

9-11. (a) Olohaku vipi viocindekaise Akristão va wala? (b) Nye ci pondola oku tu kuatisa oco tu liyeve ciwa kupange woku kunda?

⁹ Tanga Va Efeso 6:15. Esualali lio ko Roma ka lia ponduile oku enda kuyaki nda ka lia walele olohaku. Olohaku viaco via pangiwile lovipa vitatu via livandeka kuenje via pamele calua. Pole, olohaku viaco via lelele oku enda lavio kuenje esualali lia kolelepo kuenda ka lia ponduile oku li sielena.

¹⁰ Kosimbu olohaku asualali vo ko Roma va enda oku wala via va kuatisa oku yula uyaki. Cimuamue haico okuti, olohaku viocindekaise vi tu kuatisavo oku “sapula olondaka viwa viombembua.” (Isaya 52:7; Va Roma 10:15) Lopo tu sukila vali oku kuata utõi walua woku kunda. Bo, manji umue o  kuete 20 kanyamo wa popia hati: “Nda kala lusumba woku kundila omanu tu tangela kumosi. Ndi sima okuti nda kala losõi. Oku ci kũlĩhĩsa lutate, sia kuatele esunga lioku kuata osõi. Cilo ndi kuete esanju lioku kundila vakuetu tu tangela kumosi.”

¹¹ Amalẽhe valua Akristão va siata oku liyeva ciwa poku lipongiya osimbu ka va endele kupange woku kunda. Nye o sukila oku linga oco o lipongiye ciwa? Julia, o kuete 16 kanyamo wa popia hati: “Nda siata oku likolisiko oku ambata alivulu vekolombele liange lio kosikola kuenda ndi yevelela lutate ovisimĩlo a vakuetu tu tangela kumosi lovina ovo va tava. Lonjila eyi ci leluka oku sokolola kueci ci va kuatisa. Eci ndi lipongiya ciwa, ndi tẽla oku va sapuila ovina vi pondola oku va kuatisa.” Manji Makenzie, o kuete 23 kanyamo wa popia hati: “Nda wa lekisa umbombe loku yevelela ciwa, o ka kũlĩha ovitangi vakuene vu tangela kumosi va kasi oku lipita lavio. Handi vali, ndi li kolisilako oku tanga ovolandu osi atiamẽla kamalẽhe. Lonjila eyi ndi tẽla oku va lekisa cimue Vembimbiliya ale vo jw.org ci pondola oku va kuatisa.” Nda wa lipongiya ciwa, upange  woku kunda u kala ndoku wala “olohaku” via pama havio vi kusua ciwa.

12, 13. Vipi ‘isongo vimue viondalu’ via Satana?

¹² Tanga Va Efeso 6:16. Esualali lio ko Roma lia enda oku ambata ociyepelo cimue cinene. Ociyepelo caco ca enda oku sitika oku upisa kapepe toke kolongolo oco cu teyuile kosipata, kovonga kuenda kovisongo.

¹³ Vipi ‘isongo viondalu’ Satana a pondola o ku imba kokuove? Eye oku vetiyila koku sima ovina ka via sungulukile vatiamẽla ku Yehova. Satana o yongola oco o sime okuti Yehova ka ku sole kuenda ka ku kapeleko. Ida, umalẽhe umue o kuete 19 kanyamo, wa popia hati: “Olonjanja vialua nda enda oku li yeva okuti Yehova ka kasi ocipepi lame kuenda ka yongola oku kala Ekamba liange.” Nye eye a linga eci a li yeva ndoco? Eye wa amisako hati, “Olohongele vi pamisa ekolelo liange. Nda endaile kolohongele, pole, ndaenda lika oku yevelela, sia la eca etambululo loku sima okuti pamue lomue o kuata elomboloko lieci ndi popia. Kaliye ndi pongiya ovipama violohongele kuenda ndi seteka oku eca atambululo avali ale atatu. Ka ca lelukile, pole, eci ndi ci linga ndi liyeva ciwa. Kuenje vamanji va pamisiwa. Olonjanja viosi noke liolohongele ndi limbuka okuti Yehova o ndi sole.”

14. Nye tu lilongisa kulandu wumalẽhe Ida?

¹⁴ Ociyepelo cesualali olonjanja viosi ci kala pocitumãlo cimuamue. Pole, ndomo tua lilongisa kulandu wa manji Ida ekolelo lietu ka li kasi ndoco. Olio li pondola oku kula ale oku tepuluka, li pondola oku pama ale oku hongua. Etu muẽle tu nõla. (Mateo 14:31; 2 Va Tesalonike 1:3) ‘Ociyepelo cetu cekolelo’ oco ci tu teyuile, tu sukila oku amamako oku pamisa ekolelo lietu!

15, 16. Elavoko lietu li sokisiwa ndati locikoko?

¹⁵ Tanga Va Efeso 6:17. Esualali lio ko Roma lia enda oku wala ocikoko oco ci teyuile utue waye, osingo kuenda ocipala. Olonjanja vimue ocikoko caco ca kuata ocikuatelo, oco esualali li tẽle oku cambata peka.

¹⁶ Ndeci ocikoko ca enda oku teyuila owoño wesualali, ‘elavoko lietu lieyovo’ li teyuilavo ovisimĩlo vietu. (1 Va Tesalonike 5:8; Olosapo 3:21) Elavoko li tu kuatisa oku tiamisila utima kolohuminyo via Yehova okuti kovitangi vietu hakoko. (Osamo 27:1, 14; Ovilinga 24:15) Pole, nda tu yongola okuti elavoko lietu li tu teyuila, tu sukila oku li tenda okuti liocili muẽle. Tu sukila oku wala ocikoko kutue wetu, okuti ka tu cambatela lika peka!

17, 18. (a) Satana o sanda ndati oku tu yonja oco ope ocikoko cetu? (b) Tu lekisa ndati okuti ka tu tava oku yapuisiwa la Satana?

¹⁷ Satana o sanda ndati oku tu yonja oco ope ocikoko cetu? Sokolola kueci a yonguile oku linga la Yesu. Satana wa kũlĩhĩle okuti Yesu wa laikele oku viala omanu. Pole, tete Yesu wa sukilile oku talisiwa ohali kuenda oku fa. Kuenje wa sukilile oku talamẽla toke eci Yehova o lingisa Osoma. Pole, Satana wa eca ku Yesu epuluvi lioku viala selo. Satana wa popia okuti nda Yesu wo fendelapo kamue, vepuluvi liaco haico a laikele oku viala oluali. (Luka 4:5-7) Cimuamue haico okuti, Satana wa kũlĩha okuti Yehova wa tu likuminya oku tu ĩha ovina viwa voluali luokaliye. Pole, tu sukila handi oku talamẽla oku tẽlisiwa kuolohuminyo viaco kuenda pamue osimbu tu talamẽla tu liyaka lovitangi vialua. Satana o tu likuminya oku kuata ekalo liwa komuenyo cilo. Eye o yongola okuti, tete tu pitisa kovaso ekalo liomuenyo wetu okuti Usoma wa Suku u kala konyima.—Mateo 6:31-33.

¹⁸ Kuli amalẽhe valua Akristão okuti ka va tava oku yapuisiwa la Satana. Kiana, umalẽhe umue o kuete 20 kanyamo, wa popia hati: “Nda kũlĩha okuti Usoma wa Suku owo lika u ka  malako ovitangi vietu viosi.” Elavoko liaye liu kuatisa ndati kovisimĩlo viaye kuenda ndomo ambata omuenyo waye? Eci cu kuatisa oku ivaluka okuti ovina vi sangiwa voluali, vio katembo katito. Eye wa nõlapo oku talavaya ciwa lotembo kuenda ongusu yaye, oco a vumbe Yehova okuti alikolisilo aye ka a pesila koku sanda upange umue wa kemãla voluali lulo.

19, 20. Tu mioñolola ndati uloño woku lilongisa Ondaka ya Suku?

¹⁹ Esualali lio ko Roma lia enda oku talavaya losipata ya kuata 50 kolocentimetulu koku lepa. Asualali vaco va loñolohele calua koku talavaya losipata omo eteke leteke va enda oku li pindisa.

²⁰ Upostolo Paulu wa popia okuti Ondaka ya Suku yi sokisiwa losipata. Yehova wa yeca kokuetu. Pole, tu sukila oku lilongisa oku talavaya layo luloño oco tu teyuile ekolelo lietu loku linga apongoloko kovisimĩlo vietu.—2 Va Korindo 10:4, 5; 2 Timoteo 2:15. O pondola oku mioñolola ndati uloño wove? Sebastian, umalẽhe umue o kuete 21 kanyamo wa popia hati: “Ketangiwo liange Liembimbiliya ndi nõla ocinimbu cimue ndi sole calua. Kuenje nda tẽlisa ulala wovinimbu Viembimbiliya ndi sole calua. Eci ci ñuatisa oku kuata elomboloko liovisimĩlo via Yehova.” Umalẽhe Daniel wa tukuiwa ale wamisako hati: “Osimbu ndi tanga Embimbiliya ndi nõla ovinimbu ndi sima okuti vi ka kuatisa omanu ndi sanga kupange woku kunda. Nda limbuka okuti omanu va tambulula ciwa eci va mola okuti tua kũlĩha ciwa Embimbiliya kuenda tu kasi oku li kolisilako oku va kuatisa.”

21. Momo lie ka tu sukilila oku kuatela usumba Satana kuenda olondele?

²¹ Ndomo tua lilongisa kovolandu amalẽhe vocipama cilo, ka tu sukila oku kuatela usumba Satana kuenda olondele. Ocili okuti ovo va kuete unene, pole, unene wavo ka wa velelepo okuti wa Yehova u sule. Handi vali, ovo ka va ka kala komuenyo otembo ka yi pui. Kuenje, va ka kutiwa kuenda ka va ka kuata vali epondolo lioku yapuisa omanu Vokuenda Kuohulukãi Yanyamo Yuviali wa Kristu kuenje noke va ka kunduiwa. (Esituluilo 20:1-3, 7-10) Tua kũlĩha unyãli wetu, atutu aye kuenda ocimãho caye. Lekuatiso lia Yehova tu pondola oku tamalãla laye!