1, 2. (a) Nye omanu va siata oku linga oco va kuate elianjo? (b) Va siata hẽ oku tẽlisa ocimãho cavo?

KOLONEKE vilo, omanu kolonepa vialua violuali, va popia eci catiamẽla kelianjo kuenda komoko yoku li sokisa la vakuavo. Vamue va yongola oku yovuiwa koku tatiwa lekambo liesunga, kolonepele kuenda kuhukũi. Vakuavo va yongola oku lianja poku vangula, loku linga cosi va panga kuenda oku ambata omuenyo ndomo va yongola. Kolonepa viosi omanu va yongola oku kuata elianjo.

² Omanu valua oco va kuate elianjo, va siata oku linga esokiyo liovimunga loku tunda volokololo oku kaluka loku patãla onjila ya nõliwa lombiali. Anga hẽ va siata oku tẽlisa ocimãho cavo? Sio. Olonjanja vialua, ci koka ovitangi vialua kuenda olofa. Olondaka via Soma Salomone vi sangiwa kelivulu Liukundi 8:9 viokuti: “Omunu poku kangisa ukuavo o lilinga eye muẽle cĩvi,” viocili muẽle.

3. Nye tu sukila oku linga oco tu kuate esanju liocili kuenda elianjo?

³ Embimbiliya li tu sapuila eci tu sukila oku linga oco tu kuate esanju liocili kuenda elianjo. Ndonge Tiago wa popia hati:  “Omunu o vanja vanja sũi vocihandeleko ca kanguka haico ci tuala keyovo kuenje amamako laco, . . . o sanjuka leci a linga.” (Tiago 1:25) Ocihandeleko ca lipua ci tunda ku Yehova kuenda eye wa kũlĩha ciwa ovina tu sukila oco tu kuate esanju liocili. Yehova wa eca ku Adama la Eva elianjo liocili kuenda ovina viosi va sukilile oco va kuate esanju.

4. Elianjo lipi Adama la Eva va kuata? (Tala ociluvialuvia kefetikilo liocipama.)

⁴ Eci tu tanga elivulu Liefetikilo ocipama 1 kuenda 2, tu limbuka okuti Adama la Eva va kuata elianjo limue okuti olio omanu va yongola oku kuata koloneke vilo. Ovo va kuata ovina viosi va sukilile, ka va kuatele usumba kuenda lomue wa va tata lonjila yimue ka ya sungulukile. Handi vali, ka va kuatele esakalalo omo lioku sanda okulia, upange, uhayele ale ceci catiamẽla kolofa. (Efetikilo 1:27-29; 2:8, 9, 15) Anga hẽ va kuata elianjo lioku linga ovina viosi? Tu ci konomuisi.

5. Nye omanu va siata oku sima catiamẽla koku kuata elianjo?

⁵ Omanu valua va sima okuti oku kuata elianjo liocili ci lomboloka oku linga cosi va yongola okuti, ka va sokolola vali ovitangi vi yililako. O Enciclopédia Delta Universal ya lekisa okuti, “elianjo uloño woku nõla olonjila vimue, loku vi tẽlisa.” Handi vali, oyo ya lekisavo okuti “omanu va kuete elianjo nda ombiali ka yi tumbika ongave koku linga ovina ka via sungulukile ale ka vi sukiliwa.” Eci ci lomboloka okuti oku tumbika olongave, kovina vimue ci kuete esilivilo oco vosi va kaute elianjo. Momo nda ka ca lingiwile omunu o pondola oku nyõla elianjo liukuavo ale liaye muẽle. Pole, helie o kuete omoko yoku tumbika olongave via sunguluka levi vi sukiliwa?

6. (a) Momo lie okuti Yehova eye lika o kuete elianjo lia suapo? (b) Elianjo lipi omanu va kuete kuenda momo lie?

⁶ Tu sukila oku ivaluka okuti Yehova Suku eye lika o kuete elianjo lia suapo okuti ka likuete ongave. Momo lie? Momo, eye wa lulika ovina viosi haeye Ombiali ya velapo voluali luosi. (1 Timoteo 1:17; Esituluilo 4:11) Soma Daviti wa popia olondaka vimue via posoka poku situlula ekalo lia Yehova. (Tanga 1 Asapulo 29:11, 12.) Pole, elianjo lioviluvo viosi vi kasi kilu levi vi kasi posi li kuete ongave. Yehova Suku o yongola okuti tu kuata elomboloko liokuti, eye lika o kuete omoko yoku tumbika olongave via sunguluka levi vi sukiliwa. Tunde kefetikilo Yehova wa siata oku tumbika olongave koviluvo viaye.

7. Ovina vipi tu sukila oku linga okuti vi tu nenela esanju?

⁷ Ndaño okuti Adama la Eva va kuata elianjo lialua, pole, elianjo liavo lia kuata olongave. Vimue pokati kavio via lelukile kokuavo. Ndeci, oco va amameko oku kala lomuenyo va sukilile oku fuima, oku lia kuenda oku pekela. Ci lomboloka hẽ okuti ovo ka va lianjele? Hacoko. Ocili okuti, Yehova wa kũlĩhĩle okuti oku linga ovina viaco ci va nenela esanju. (Osamo 104:14, 15; Ukundi 3:12, 13) Vosi yetu tu sanjukila ofela ya talala, oku lia tu sole kuenda oku kuata epuyuko liwa kuteke. Etu tu lianja poku linga ovina viaco. Cimuamue haico ca pita la Adama kuenda Eva.

8. Ocihandeleko cipi Suku a ecele ku Adama la Eva kuenda momo lie?

⁸ Yehova wa ecele ku Adama la Eva ocihandeleko  cimue. Eye wa va handeleka oco va kuate omãla, loku yukisa oluali kuenda oku lu tata. (Efetikilo 1:28) Anga hẽ ocihandeleko caco ca tateka elianjo liavo? Sio, ka ca tatekele! Ocihandeleko caco, ca va ĩha epuluvi lioku pongolola ongongo yosi oco yi linge ocumbo ceposo, loku ecelela okuti ci kala ocitumãlo cavo otembo ka yi pui kumue lomãla vavo va lipua. Eci oco ca kala ocipango ca Suku. (Isaya 45:18) Koloneke vilo, Yehova ka kisika omanu oku kuela ale oku cita omãla. Pole, omanu va siata oku nõlapo oku kuela loku kuata omãla, ndaño okuti oku ci linga pamue ci va nenela ovitangi vimue. (1 Va Korindo 7:36-38) Momo lie? Momo va yongola oku kuata esanju. (Osamo 127:3) Nda Adama la Eva va pokuile ku Yehova, nda va kuata esanju volohuela kuenda vepata otembo ka yi pui.

9. Momo lie ocihandeleko ci sangiwa kelivulu Liefetikilo 2:17 ka ci lomboloka okuti ka ca sungulukile kuenda ka ci sukiliwa?

⁹ Yehova wa eca ku Adama la Eva ocihandeleko cikuavo kuenda wa va sapuila okuti, va ka kuata esanju nda va pokola kocihandeleko caco. Eye wa handeleka hati: “Te lika uti woku kulĩhĩsa eci ciwa leci cĩvi, owo ka ci tava oku liako, momo eteke o liako haico o fa.” (Efetikilo 2:17) Anga hẽ ocihandeleko eci ka ca sungulukile kuenda ka ca sukiliwile? Ocihandeleko caco hẽ ca tateka elianjo lia Adama la Eva? Sio, ka ca tatekele. Olonoño vialua vakuakukonomuisa Embimbiliya vi sima okuti ocihandeleko ca Suku ci lekisa olondunge vialua kuenda esunguluko. Umue pokati kolonoño viaco wa popia hati, ocihandeleko caco ci tu longisa okuti “Suku eye lika wa kũlĩha eci ciwa . . . komanu kuenda eye lika wa kũlĩha eci civĩ . . . kokuavo. Oco omanu va kũlĩhe ‘eci ciwa,’ va sukila oku kolela ku Suku loku pokola kokuaye. Nda va lekisa esino, lomue vali o va songuila kuenje ovo muẽle va ka linõlela eci ciwa leci civĩ.” Eci ocina cimue ca tĩla calua komanu oku ci linga ovo muẽle.

10. Momo lie elianjo lia litepela lomoko yoku tumbika eci ciwa leci cĩvi?

¹⁰ Omanu vamue va sima okuti Yehova ka ecele elianjo ku Adama oco a linge ovina a yongola. Ovo ka va tẽla oku limbuka okuti pokati kelianjo lioku linõlela eci va yongola oku linga, lomoko yoku tumbika eci ciwa leci cĩvi, pali oku litepa. Adama la Eva va kuatele elianjo lioku nõla nda ovo va pokola ku Suku ale sio. Pole, Yehova eye lika o kuete omoko yoku tumbika eci ciwa leci cĩvi. “Uti woku kulĩhĩsa eci ciwa leci cĩvi,” wa kala uvangi waco ku Adama la Eva. (Efetikilo 2:9) Olonjanja haviosiko tu kũlĩha onima yi yilila konjila tu nõla kuenda ka tu pondola oku kũlĩha nda ovina viosi vi tunda ciwa. Eli olio esunga lieci tua siatela oku mola omanu va nõla onjila yimue loku lavoka okuti, cosi ci tunda ciwa, pole, onima yaco ovitangi kuenda ovilunga. (Olosapo 14:12) Ocili okuti, omanu ka va pondola oku linga ovina viosi va yongola. Yehova poku  eca ocihandeleko ku Adama la Eva coku yuvula oku lia kuti, wa va longisa okuti va sukilile oku pokola kokuaye oco va kuate elianjo liocili. Nye Adama la Eva va nõlapo oku linga?

11, 12. Momo lie onjila Adama la Eva va kuama ya va kokela ovitangi? Tukula ulandu umue.

¹¹ Adama la Eva va nõlapo oku sinĩla Yehova. Eva wa nõlapo oku yevelela Satana eci a likuminya hati: “Ovaso ene haico a letuluka kuenje vu linga nda Suku, vu kulĩha eci ciwa leci cĩvi.” (Efetikilo 3:5) Anga hẽ onjila Adama la Eva va nõla ya va nenela elianjo liocili, ndomo Satana a ci popele? Sio. Ovo va limbuka okuti va likala onumbi ya Yehova kuenje ca va kokela ovitangi. (Efetikilo 3:16-19) Momo lie? Momo Yehova ka ecele komanu omoko yoku li tumbikila eci ciwa leci cĩvi.—Tanga Olosapo 20:24; Yeremiya 10:23.

¹² Eci ci sokisiwa lomunu ukuakuendisa ombalãu. Oco a pitĩle ciwa kocitumãlo a kasi oku enda, eye o sukila oku loña konjila ya sokiyiwa loku kuama olonumbi vioku endisa kuenda oku kapako olonumbi viomanu va siala vocila combalãu lomakina yoku kũlĩhĩsa oku ombalãu yi kasi. Pole, nda ukuakuendisa ombalãu ka kuama olonumbi kuenje enda oku a yongola, o kuata ovitangi. Ndeci ci pita lukuakuendisa ombalãu, Adama la Eva va nõlapo oku linga ovina ovo muẽle va yongola. Ovo va likala olonumbi via Yehova. Onima yipi va kuata? Va kuata ovitangi! Onjila va nõlapo ya va kokela ekandu kuenda olofa kumue lomãla vavo. (Va Roma 5:12) Adama la Eva ka va kuatele vali elianjo  omo lioku nõlapo oku litumbikila ovo muẽle eci ciwa leci cĩvi. Omo liaco, ovo va pumba elianjo liocili Yehova a va ĩhile.

13, 14. Tu kuata ndati elianjo liocili?

¹³ Omanu vamue va sima okuti oku kuata elianjo ka likuete ongave, ca velapo. Anga hẽ eci ocili? Ndaño okuti oku kuata elianjo ci nena asumũlũho alua, o pondola hẽ oku sokolola ndomo oluali nda lua kala nda ka mua kaile olongave kovina viosi? O Enciclopédia Delta Universal yi lekisa okuti, ovihandeleko vi eciwa locisoko comanu via tĩla momo ovio vi pondola oku nena onepa yimue yelianjo kuenda etateko limue komanu. Ovihandeleko viaco ka via lelukile oku vi kuama. Eli olio esunga lieci tua siatela oku mola ovihandeleko vialua lolonganji vialua, vi seteka oku lombolola loku kisika ovihandeleko viaco komanu.

¹⁴ Yesu wa lombolola eci ci lomboloka oku kuata elianjo liocili. Eye wa popia hati: “Nda vu pandikisa vondaka yange, vulondonge viange ocili, kuenje vu kũlĩha ocili kuenda ocili cu yovoli.” (Yoano 8:31, 32) Oco tu kuate elianjo liocili, tu sukila oku linga ovina vivali. Catete, tu sukila oku tava kocili Yesu a longisa. Cavali, tu sukila oku kala olondonge viaye. Oku linga ovina viaco ci tu kuatisa oku kuata eyovo liocili. Eyovo liaco lie? Yesu wa popia hati: “Wosi o lingainga ekandu, upika wekandu.” Wamisako hati: “Nda Omõla o vu yovola, vu yovoka ocili.”—Yoano 8:34, 36.

15. Momo lie elianjo Yesu a likuminya li tu nenela ‘eyovo liocili’?

 ¹⁵ Eyovo Yesu a likuminya kolondonge viaye lia velapo eyovo omanu va yongola oku kuata koloneke vilo. Eci Yesu a popia hati, “Nda Omõla o vu yovola, vu yovoka ocili,” eye wa kala oku popia catiamẽla keyovo liupika wekandu, omanu va siata oku liyaka lalio. Tua linga ndati apika vekandu? Ekandu li tu kokela oku linga ovina vĩvi. Olio li tu tateka oku linga ovina tua kũlĩha okuti via sunguluka ale li tu tatekavo oku linga ovina tu tẽla. Kuenje ci tu kokela esumuo, evalo, ohali kuenda olofa. (Va Roma 6:23) Upostolo Paulu wa yeva evalo li tunda koku kala upika wekandu. (Tanga Va Roma 7:21-25.) Eci ekandu li kapuako liosi, oco lika tu ka kuata eyovo liocili lina Adama la Eva va pumba.

16. Nye tu sukila oku linga oco tu kuate ‘eyovo liocili’?

¹⁶ Olondaka via Yesu viokuti “nda vu pandikisa vondaka yange,” vi lekisa okuti nda tu yongola okuti eye o tu yovola, tu sukila oku linga ovina vimue. Ovina vipi? Omo okuti Tuakristão vocili, tu sukila oku yuvula oku lisokolola etu muẽle kuenda oku tava kolongave Yesu a eca kolondonge viaye. (Mateo 16:24) Ndomo Yesu a likuminya, etu tu ka kuata eyovo liocili kovaso yoloneke, eci tu ka tambula asumũlũho osi a tunda kocilumba cocisembi.

17. (a) Nye tu sukila oku linga oco tu kuate esanju liocili? (b) Nye tu ka lilongisa vocipama cikuãimo?

¹⁷ Oco tu kuate esanju liocili, tu sukila oku pokola kalongiso a Yesu omo okuti tu londonge viaye. Nda tua ci linga, tu ka yovuiwa kupika wekandu kuenda wolofa. (Tanga Va Roma 8:1, 2, 20, 21.) Vocipama cikuãimo, tu ka lilongisa ndomo tu pondola oku talavaya ciwa lelianjo tu kuete. Omo liaco, tu amamiko oku sivaya Yehova, Suku yelianjo liocili otembo ka yi pui.