1. Eci Adama la Eva va linga ekandu, Yehova wa eca ndati elembeleko lelavoko komanu?

YEHOVA o Suku yimue yeca elembeleko. Eye wa siata oku ci linga tunde eci Adama la Eva va linga ekandu. Ndaño okuti omanu vosi va piñala ekandu liaco, Yehova wa lekisa okuti handi wa va kapako. Eye wa linga esokiyo liocitumasuku, ca eca elembeleko lelavoko komanu va laikele oku citiwa kovaso yoloneke. Ocitumasuku caco ci sangiwa kelivulu Liefetikilo 3:15 ku lekisa okuti Satana Eliapu o ka nyõliwa kumue lovilinga viaye.—1 Yoano 3:8; Esituluilo 12:9.

2. Yehova wa lembeleka ndati Noha?

² Sokolola ndomo Yehova a lembeleka ufendeli waye Noha. Omanu vokotembo yaye va kala olongangala kuenda  vakuavituwa vĩvi, pole, Noha lepata liaye ovo lika va enda oku fendela Yehova. Kuenje ovituwa viomanu vaco nda via sumuĩsa Noha. (Efetikilo 6:4, 5, 11; Yuda 6) Pole, Yehova wa eca utõi ku Noha oco amameko oku U fendela loku linga eci ca sunguluka. (Efetikilo 6:9) Yehova wa sapuila Noha okuti, o ka nyõla oluali luaco lũvi loku u lomboluila eci a ponduile oku linga oco eye kumue lepata liaye va popeliwe. (Efetikilo 6:13-18) Ocili okuti Yehova wa kala Osuku yimue yelembeleko ku Noha.

3. Yehova wa lembeleka ndati Yehosua? (Tala ociluvialuvia kefetikilo liocipama.)

³ Noke, Yehova wa lembeleka ufendeli waye Yehosua wa laikele oku kuata ocikele cimue cinene. Eye wa nõliwile oco a songuile afendeli va Suku oku iñila Vofeka Yohuminyo loku yula ovimunga viasualali via pama via kalamo. Yehova wa kũlĩhĩle okuti Yehosua wa kuata esunga lioku yokoka, omo liaco wa sapuila Mose hati: “Eca ocikundi caco ku Yehosua kuenje u [kolisa] loku u pamisa; momo eye o songuila vofeka eyi ove o vanja.” (Esinumuĩlo 3:28) Omo liaco, Yehova wa lembeleka Yehosua hati: “Sia ku handelekele hẽ, siti, Kolisako, kuata utõi? Ku ka saluke, ndaño oku yokoka, momo Yehova Suku yove o kasi kumue love kuosi wenda.” (Yehosua 1:1, 9) O sima hẽ okuti olondaka evi via lembeleka Yehosua?

4, 5. (a) Yehova wa lembeleka ndati afendeli vaye kosimbu? (b) Yehova wa lembeleka ndati Omõlaye?

⁴ Yehova wa lembelekavo afendeli vaye ndocimunga. Ndeci, Yehova wa kũlĩhĩle okuti va Yudea va sukilile elembeleko eci va kala kupika ko Bavulono kuenje eye wa va lembeleka lolondaka viocitumasuku cokuti: “Ku ka kuate ohele, momo ñasi love. Ku ka yokoke, momo ndi Suku yove! Ame hu kolisa, hu kuatisa; hu kuata leka liange liondio hailio liesunga.” (Isaya 41:10) Noke, Yehova wa lembeleka Akristão vo kocita catete kuenda o tu lembelekavo lonjila yimuamue.—Tanga 2 Va Korindo 1:3, 4.

⁵ Yehova wa ecavo elembeleko Komõlaye. Yesu noke yoku papatisiwa wa yeva ondaka ya tunda kilu yiti: “U Omõlange wa soliwa, ndo sanjukila.” (Mateo 3:17) O sima hẽ okuti olondaka evi via pamisa Yesu vokuenda kupange waye woku kunda palo posi?

6. Olusapo lua Yesu lua tiamẽla kolokondu lu tu lembeleka ndati?

⁶ Yesu wa setukula Isiaye poku lembeleka vakuavo oco va amameko lekolelo. Eye wa ci linga poku tukula olusapo luolokondu muna a popia hati cime wa sapuila upika lupika wa koleliwa hati: ‘Wa linga ciwa, vukuenje wocili haive wa koleliwa! Wa lekisa okuti ukuacili kovina vitito. Hu kundika ovina vialua. Sanjukila kumue la cime cove.’ (Mateo 25:21, 23) Olondaka evi via lembeleka olondonge oku amamako oku vumba Yehova lekolelo!

7. Yesu wa vetiya ndati ovapostolo vaye, capiãla enene Petulu?

⁷ Ndaño okuti ovapostolo olonjanja vimue va enda oku li hoyisa catiamẽla komunu wa velapo pokati kavo, Yesu olonjanja viosi wa lekisa epandi kokuavo. Eye wa va vetiya oku kala ambombe loku kuatisa vakuavo, okuti ka va kevelela lika oku kuatisiwa  la vakuavo. (Luka 22:24-26) Olonjanja vialua Petulu wa enda oku lueyela Yesu loku u sumuisa. (Mateo 16:21-23; 26:31-35, 75) Pole, Yesu lalimue eteke a pembuile Petulu. Kuenje wo vetiya loku eca kokuaye ocikele coku pamisa vakuavo.—Yoano 21:16.

8. Nye Hesekiya a linga oco a lembeleke vakesongo kovita kuenda omanu vo ko Yuda?

⁸ Tua limbuka okuti Yesu ongangu yiwa yoku eca elembeleko komanu vakuavo. Pole, osimbu eye keyile palo posi afendeli va Yehova va kũlĩhĩle ale okuti, ci kuete esilivilo oku eca elembeleko. Sokolola ulandu wa Hesekiya. Eci va Asuria va katukila o Yerusalãi, eye wongolola vakesongo kovita lomanu vakuavo oco va lembelekiwe kuenje ‘va pamisiwa lolondaka viaye.’—Tanga 2 Asapulo 32:6-8.

9. Nye tu lilongisa kongangu ya Yovi catiamẽla koku eca elembeleko?

⁹ Tu pondolavo oku lilongisila kongangu ya Yovi poku eca elembeleko. Ndaño okuti eye wa sukilile elembeleko, pole, wa longisa vakuavo ndomo va eca elembeleko. Yovi wa popia okuti nda akamba vaye va sangiwile vekalo ndeli liaye, nda wa va kolisa lolondaka viomẽla waye, lelembeleko liolondaka viaye nda via tepulula olongembia viavo. (Yovi 16:1-5) Pole, Yovi wa kuatisiwa lelembeleko lia tunda ku Elihu kuenda ku Yehova.—Yovi 33:24, 25; 36:1, 11; 42:7, 10.

10, 11. (a) Momo lie omõla a Yefita a sukililile elembeleko? (b) Koloneke vilo, velie tu sukila oku lembeleka?

¹⁰ Omõla a Yefita ufeko wa sukililevo elembeleko. Isiaye Yefita okuti onganji, wa laikele oku ka liyaka la va Amoni. Eye wa likuminyile okuti nda Yehova wo kuatisa oku yula kuyaki, omunu watete a ka ñualehela laye poku tiuka konjo o ka vumba Yehova votavernakulu. Va Isareli va yula uyaki kuenda omunu watete wa tunda oku ka lisanga la Yefita, omõlaye ufeko okuti eye lika a kuata. Kuenje ca sumuisa calua Yefita. Pole, eye wa kakatela kohuminyo yaye kuenje wa tuma omõlaye oku ka vumba vo tavernakulu vokuenda kuomuenyo waye wosi.—Olonganji 11:30-35.

¹¹ Ndaño okuti ohuminyo yaco ka ya lelukile ku Yefita, komõlaye ya tilĩle vali calua. Pole, omõlaye wa linga eci isiaye a likuminyile. (Olonganji 11:36, 37) Ohuminyo yaco ya lombolokele okuti eye lalimue eteke a kuela ale oku kuata omãla. Kuenje ocikoti cepata nda ca sulila. Omõla a Yefita wa sukilile ekuatiso lialua kuenda elembeleko. Embimbiliya li popia okuti: ‘Eci ca linga ocituwa ko Isareli: ‘Unyamo lunyamo, afeko va Isareli va enda oloneke vikuãla vunyamo oku ivaluka omõla a Yefita u Gileada.’ (Olonganji 11:39, 40) Ongangu yomõla a Yefita, yi tu ivaluisa Akristão vokoloneke vilo vana ka va kuelele okuti, va  pondola oku lingila Yehova upange walua. Tu pondola hẽ oku va pandiya kuenda oku va lembeleka?—1 Va Korindo 7:32-35.

12, 13. Petulu wa ‘kolisa ndati vamanji’?

¹² Kuteke wa sulako osimbu Yesu ka file, wa sapuila upostolo Petulu hati: “A Simono, a Simono, Satana wa tuma oku ku sisi vosi yene ndotiliku. Pole, nda ku likutililako okuti ekolelo liove ka li hongui; kuenda eci o tiuka, kolisa vamanjove.”—Luka 22:31, 32.

¹³ Petulu wa kala umue pokati kava va songuila ekongelo Liakristão kocita catete. (Va Galatia 2:9) Eye wa kolisa vamanji omo liutõi a lekisa Kopendekoste kuenda noke Yopendekoste. Noke yanyamo alua wupange, eye wa sonehela vamanji hati: “Ndo soneheli olondaka vimue oco viu lembeleki, loku imba uvangi wocili, wokuti eyi oyo ohenda yocili ya piãla ya Suku. Kakateli kokuayo.” (1 Petulu 5:12) Ovikanda via Petulu via lembeleka Akristão vo koloneke viaye. Kuenje ovikanda viaco vi tu lembelekavo koloneke vilo osimbu tu lavoka oku tẽlisiwa kuolohuminyo via Yehova!—2 Petulu 3:13.

14, 15. Alivulu Embimbiliya Yoano a soneha a tu lembeleka ndati?

¹⁴ Upostolo Yoano wa kalavo umue pokati kava va songuila ekongelo Liakristão kocita  catete. Eye wa soneha ulandu Wevanjeliu watiamẽla kupange wa Yesu woku kunda. Elivulu liaco Liembimbiliya lia siata oku lembeleka Akristão vokuenda kuanyamo alua kuenda li kasi oku amamako oku tu lembeleka koloneke vilo. Evanjeliu Yoano a soneha omo lika tu tanga ocihandeleko ca Yesu cokuti, ocisola oco ondimbukiso yolondonge viaye viocili.—Tanga Yoano 13:34, 35.

¹⁵ Ovikanda vitatu Yoano a soneha vi lombololavo ovina viwa viatiamẽla kocili. Eci tu sumua omo liakulueya etu tu sanjuka poku tanga olondaka viokuti, ocilumba cocisembi ca Yesu “ci yelisa akandu etu osi.” (1 Yoano 1:7) Handi vali, nda tu amamako oku livetela evelo, tu lembelekiwa eci tu tanga olondaka viokuti, “Suku wa velapo, ovitima vietu vi sule.” (1 Yoano 3:20) Pokati kasonehi Vembimbiliya, Yoano eye lika wa soneha olondaka viokuti “Suku eye ocisola.” (1 Yoano 4:8, 16) Vukanda waye wavali lowu watatu, wa vetiya Akristão oku amamako “oku endela vocili.”—2 Yoano 4; 3 Yoano 3, 4.

16, 17. Upostolo Paulu wa lembeleka ndati Akristão vo kocita catete?

¹⁶ Upostolo Paulu wa kala ongangu yiwa koku eca elembeleko ku vamanjaye Akristão. Noke yolofa via Yesu, ovapostolo valua va enda ko Yerusalãi kuna kua kala osungu yakulu. (Ovilinga 8:14; 15:2) Akristão  va Yudea va kunda eci catiamẽla ku Kristu komanu vana va enda oku fendela Osuku yimue. Pole, espiritu sandu lia songuila Paulu oco a kundile va Helasi, va Roma kuenda omanu vakuavo va enda oku fendela olosuku vialua.—Va Galatia 2:7-9; 1 Timoteo 2:7.

¹⁷ Upostolo Paulu wa lingaile ungende kovitumãlo vina okuti cilo vi tukuiwa hati, Turkia, Gresia kuenda Italia. Eye wa kundila Vakualofeka va kala kovitumãlo viaco kuenda wa sokiya akongelo Akristão. Omuenyo ka wa lelukile Kakristão vokaliye. Vakuafeka yavo va enda oku va lambalala, omo liaco va sukilile elembeleko. (1 Va Tesalonike 2:14) Eci pa pita 50 kanyamo, Paulu wa soneha ukanda umue welembeleko kekongelo liokaliye ko Tesalonike. Eye wa popia hati: “Olonjanja viosi tu pandula Suku eci tu vu tukuli vosi yene volohutililo vietu, omo tu amamako oku ivaluka upange wene wekolelo kuenda alikolisilo ene ocisola, lepandi.” (1 Va Tesalonike 1:2, 3) Eye wa va sapuila oco va li pamise pokati kuenda wa soneha ndoco: “Amamiko oku likolisa pokati loku lipamisa.”—1 Va Tesalonike 5:11.

18. Osungu yakulu kocita catete ya vetiya ndati Filipu?

¹⁸ Kocita catete Yehova wa tuma osungu yakulu oco yi vetiye Akristão vosi, oku kongelamo vana va kuata ocikele coku songuila akongelo. Eci Filipu a kundila va Samaria catiamẽla ku Kristu, osungu yakulu yo kuatisa. Osungu yakulu ya tuma alume vavali Petulu la Yoano, oku likutililako Akristão vokaliye oco va tambule espiritu sandu. (Ovilinga 8:5, 14-17) Filipu la vamanji vakuavo vokaliye va pamisiwa calua omo liekuatiso lia tunda kosungu yakulu!

19. Akristão vo kocita catete va liyeva ndati eci va tanga ukanda wa tunda kosungu yakulu?

¹⁹ Noke, osungu yakulu ya sukilile oku nõla onjila yimue yi kuete esilivilo lialua. Ocihandeleko ca eciwile ku Mose ca lekisile okuti va Yudea va sukilile oku seviwa evamba. Anga hẽ eci ca kisikiwilevo Kakristão vana okuti Havayudeyako? (Ovilinga 15:1, 2) Eci osungu yakulu ya likutilila poku pinga espiritu sandu loku sokolola Kovisonehua, ya limbuka okuti ka ca sukiliwile vali oku seviwa evamba. Kuenje osungu yakulu ya soneha ukanda umue wa lombolola onjila ya nõliwapo, noke va tuma vamanji oku eca ukanda waco kakongelo. Eci Akristão va tanga ukanda waco, “va sanjukila elembeleko liawo.”—Ovilinga 15:27-32.

20. (a) Osungu Yolombangi Via Yehova koloneke vilo yi tu lembeleka ndati? (b) Epulilo lipi tu ka konomuisa vocipama cikuãimo?

²⁰ Koloneke vilo Osungu Yolombangi Via Yehova yeca elembeleko ku vamanji va talavaya ko Betele, vamanji va kasi kupange wakundi valikasi kuenda ku vosi yetu. Ndeci ca linga vamanji va kala kocita catete, etu tu sanjukila elembeleko liosi tu tambula! Handi vali, Osungu Yolombangi Via Yehova oco yi lembeleke vana va siapo ocili, kunyamo 2015 kua lingiwa esokiyo lioku sandeka ombrochura losapi hati: Tiuka ku Yehova. Anga hẽ vamanji va kuete ocikele coku songola, ovo lika va eca elembeleko ku vakuavo, ale vosi yetu tu pondolavo oku ci linga? Epulilo eli tu ka litambulula vocipama cikuãimo.