OCILI okuti, ove o sanjukila olombanjaile vialua Yehova a ku ĩha oku kongelamo elianjo lioku nõla ndomo o talavaya lolombanjaile viaco. Ndeci ca lomboluiwa Vembimbiliya, o vinyu ombanjaile ya tunda ku Suku, oyo hati: “Ombolo yi pangiwa oco yi nene esanju kuenda ovinyu yi sanjuisa omuenyo.” (Uku. 10:19; Osa. 104:15) Citava okuti wa kũlĩha omanu vamue va kuete ocitangi lovinyua vi kuluisa. Handi vali, omanu voluali luosi, va kuete ovisimĩlo via litepa catiamẽla kokunyua ovinyua vi koluisa. Yipi onjila ya sunguluka Kakristão?

Kovitumãlo viosi tu kasi, ale kepata tua tiamẽla, oku ecelela okuti ovisimĩlo via Suku vi songuila olonjila tu nõla, ci ka tu nenela asumũlũho kuenda esanju komuenyo.

Ndomo wa ci kũlĩha, omanu valua voluali vanyua ovinyua vi koluisa otembo yosi kuenda va ci linga vonjongo yalua. Vamue sima okuti oku ci linga va kavuluisiwa. Vakuavo vanyua, poku sima okuti ci tepulula asakalalo avo. Kovitumãlo vimue, omanu va sima okuti una onyua calua ovinyua vi koluisa, wa pama.

Akristão va kuete olonumbi via sunguluka vi tunda Kululiki wavo ukuacisola. Ndeci, eye o tu lungula kovitangi vi tundilila kokunyua calua ovinyua vi koluisa. Tu pondola oku tanga ekalo liomanu vana okuti oloholua kelivilu Liolosapo 23:29-35 kuenda ovitangi vimue via siata oku iyililako. a Manji Daniel umue ukulu wekongelo ko Europa ivaluka omuenyo ambatele osimbu ka lingile Ukristão wocili, eye hati: “Oku nyua calua ovinyua vi koluisa ca ndi kokela oku nõla olonjila ka via sungulukile kuenda oku ndi kokela ovitangi vialua.”

Akristão va talavaya ndati lelianjo lioku nõla kuenda oku yuvula ovitangi vina viyilila kokunyua calua ovinyua vi koluisa? Tu sukila oku ecelela okuti, ovisimĩlo via Suku vi songuila ekalo lietu kuenda ovilinga vietu.

Tu kũlĩhĩsi eci Embimbiliya li popia catiamẽla kovinyua vi koluisa kuenda asunga omanu vamue va nyuila ovinyua vi koluisa.

Ondaka ya Suku ka yi pisa oku nyua ovinyua vi koluisa. Embimbiliya li popia okuti oku nyua ovinyu ci sanjuisa utima. Olio li tu sapuila hati: “Lia okulia kuove lesanju kuenda nyua ovinyu yove lutima wa sanjuka.” (Uku. 9:7) Yesu olonjanja vimue wa enda oku nyua ovinyu kuenda afendeli vakuavo va Yehova va endavo oku nyua.—Mat. 26:27-29; Luka 7:34; 1 Tim. 5:23.

Ndaño Ondaka ya Suku ka yi pisa okunyua ovinyua vi koluisa, pole, yi pisa uholua. Oyo hati: “Ko ka kolui lovinyu.” (Va Efe. 5:18) Handi vali, yi popia hati: ‘Oloholua, . . . ka vi ka piñala Usoma wa Suku.’ (1 Va Kor. 6:10) Ocili okuti, Yehova o pisa okunya calua ovinyua vi koluisa kuenda uholua. Ka tu ka kuami oviholo viofeka tua cituwila, pole, tu kuami ovisimĩlo via Suku.

Omanu vamue va sima okuti ndaño wanyua calua ka kolua. Eci ci koka ohele yalua. Ovisonehua vi tu sapuila okuti oku kala “apika vovinyu yalua,” ci pondola oku yapuisa ulume (ale ukãi) kovituwa viwa kuenda konepa yespiritu. (Tito 2:3; Olosap. 20:1) Yesu wa lungulavo okuti ‘oku nyua calua’ ci tateka omunu oku iñila voluali luokaliye lua Suku. (Luka 21:34-36) Nye ci pondola oku kuatisa Akristão oku yuvula onjanjo yoku nyua calua ovinyua vi koluisa?

Eci tu nõlapo okunyua ovinyua vi koluisa ci koka ohele oku setukula ocituwa comanu vofeka  tua kulila. Akristão lolondunge vialua va linga ovina vi sanjuisa Yehova catiamẽla ko kunyua kuenda kokulia. Embimbiliya li tu sapuila hati: “Omo liaco, nda vu lia, ale vu nyua, pamue vu linga ovina vikuavo, lingili ovina viosi ulamba wa Suku.” (1 Va Kor. 10:31) Kaliye tu konomuisa apulilo amue kuenda olonumbi Viembimbiliya:

Anga hẽ nda siata oku nyua ovinyua vi koluisa oco ndi soliwe la vakuetu? Kelivulu Lietundilo 23:2 ku popia hati: “Ku ka kuame owiñi.” Yehova wa kala oku sapuila va Isareli oco ka va ka setukule omanu vana ka vo sole. Elungulo liaco li kapiwakovo Kakristão vo koloneke vilo. Nda tua ecelela okuti omanu vakuavo va yapuisa ovisimĩlo vietu catiamẽla poku nõlapo okunyua ovinyua vi koluisa, kamue kamue tu liwekapo oku pokola kolonumbi via Yehova kuenda oku nyõla ukamba tu kuete laye.—Va Rom. 12:2.

Anga hẽ nda siata oku nyua ovinyua vi koluisa oco omanu va sime okuti nda pama? Kapata amue, okunyua calua ovinyua vi koluisa ca siata. (1 Pet. 4:3) Pole, kũlĩhĩsa eci ci sangiwa kukanda 1 Va Korindo 16:13 hati: “Lavululi, pami vekolelo, kuati utõi kuenda talami ngõ.” Anga hẽ ovinyua vi koluisa vi kuatisa omunu oku talama ngõ? Sio. Ovinyua vi koluisa vi honguisa olondunge viomunu okuti, ka tẽla oku nõla olonjila viwa. Omo liaco, okunyua calua ovinyua vi koluisa ka ci lomboloka okuti, omunu wa pama pole, ci lekisa okuti omunu waco eveke. Kelivulu lia Isaya 28:7, ku lombolola vana va yapuisiwa omo liovinyua vi koluisa okuti va yengenga loku lilondoka.

Ongusu yocili yi tunda ku Yehova okuti ‘tuamamako oku lavulula loku pama vekolelo.’ (Osa. 18:32) Oku ci linga, tu ka tẽla oku yuvula ovina vi tu koka ohele kuenda tu ka nõla olonjila ka vi nyõli ukamba wetu la Yehova. Yesu wa kuata ukamba wa pama la Yehova kuenda omanu valua vo sumbilile omo eye wa kala ukuotõi haiye wa nõlelepo oku linga eci ciwa.

Nda siata hẽ oku nyua ovinyua vi koluisa oco ci tepulule asakalalo ange? Ukualosamo wa vetiyiwa oku soneha hati: “Eci asakalalo a ndi wila, ove a [Yehova] wa ndembeleka kuenda wa ndi tulumũla.” (Osa. 94:19) Nda o kasi oku liyaka lasakalalo amue, kolela ku Yehova oco a ku kuatise, pole, ku ka kolele kovinyua vi koluisa. Onjila yimue yoku ci linga oku likutilila ku Yehova olonjanja vialua. Handi vali, valua va limbuka okuti, oku sanda alungulo kakamba va pama konepa yespiritu ci kuete  esilivilo. Ocili okuti, okunyua ovinyua vi koluisa omo lioku liyaka lovitangi, ci kokela omunu oku hongua kovisimĩlo okuti ka nõla onjila ya sunguluka. (Hos. 4:11) Manji Daniel wa tukuiwa kefetikilo wa popia hati: “Nda liyaka lasakalalo kuenda oku livetela evelo. Nda enda oku nyua ovinyua vi koluisa oco ci tepulule asakalalo ange, pole ovitangi via livokiya, nda pumba akamba kuenda sia lisumbilile vali.” Nye ca kuatisa manji Daniel? “Nda limbuka okuti nda sukilile oku kolela ku Yehova okuti kovinyua vi koluisa hakoko. Poku ci linga nda tẽla oku yula ocitangi caco.” Ocili ceci okuti, Yehova olonjanja viosi o kasi kumue letu oco a tu kuatise, ndaño ocitangi cetu ci molẽha ndu okuti ca tĩla.—Va Fil. 4:6, 7; 1 Pet. 5:7.

O sukila oku li kũlĩhĩsa nda citava oku linga apongoloko amue kolonjanja wa siata okunyua kuenda onjongo yaco. Kuenje lipula ndoco: ‘Anga hẽ umue pokati kepata, ale ekamba wa lekisa esakalalo omo liocituwa cange cokunyua calua ovinyua vi koluisa?’ Nda eci oco ocituwa cove, ocindekaise cokuti o kasi oku kuata ocitangi cimue okuti ove ku kasi oku ci limbuka. ‘Ñasi hẽ okunyua calua ovinyua vi koluisa okuti kosimbu ci sule?’ Eci ci pondola oku lipita lomunu umue okuti handi ka kuete ocituwa cokunyua calua ovinyua vi koluisa, pole citava okuti vokuenda kuotembo o kuata ocituwa caco. ‘Anga hẽ ca tĩla kokuange oku pita oloneke vimue okuti sinyui ovinyua vi koluisa?’ Nda oco, okunyua ku pondola oku kala ocituwa cimue ka ca sungulukile ale o cika cimue. Eci pamue ci lomboloka okuti, oco ocituwa caco ci tetuluiwe o sukila ekuatiso liolondotolo.

Omo liovitangi vi tunda kokunyua ovinyua vi koluisa, Akristão vamue va nõlapo oku ci yuvula. Vakuavo va nõlapo oku ci yuvula omo ka va sole epepo liaco. Nda umue pokati kekamba liove wa nõlapo onjila yaco, o sukila oku lekisa esumbilo omo lionjila yaco, okuti ku u pisa.

Citava okuti, wa kũlĩha esilivilo lioku litumbikila olongave. Manji umue pamue o li kapela ongave yonjongo a pondola okunyua. Ale pamue o li kapela onganve yolonjanja a yongola okunyua, citava okuti onjanja yimosi vosemana, ale onyua lika onjongo yitito kelivala liokulia. Handi vakuavo va likapela olongave viovinyua va pondola  okunyua ndeci, ovinyu ale o serveja lonjongo yimue yitito, pole, va yuvula okunyua vina vi lula calua, ale oku tenga lovinyua vikuavo. Eci omunu a likapela olongave catiamẽla kokunyua ovinyua vi koluisa, ci leluka vali kokuaye oku tepulula onjongo. Ka ci sukila Ukristão umue wa pama kespiritu oku kuata osõi nda wa nõlapo loku kakatela konjila yaco.

Oku kapako ekalo liomanu vakuavo ci kuetevo esilivilo. Ku Va Roma 14:21 hati: “Ka ca sungulukile oku kokela manjove ocilondokua omo lioku lia ositu, oku nyua ovinyu, ale oku linga ocina cikuavo.” O kapako ndati elungulo eli? Lekisa ocisola. Nda wa limbuka okuti okunyua ovinyua vi koluisa ci kokela ocilondokua omunu umue, anga hẽ ocisola ci ka ku vetiya oku ci yuvula? Nda wa ci linga, o lekisa okuti wa kapako omunu waco kuenda wa sumbila ovisimĩlo via va kuene loku pitisa kovaso olonjongole viavo okuti viove muẽle vi sule.—1 Va Kor. 10:24.

Handi vali, ombiali pamue yi kuete ovihandeleko vi pondola oku songuila onjila Ukristão umue a nõlapo. Ovihandeleko viaco pamue vi tukula anyamo cecelela okunyua, ale ci pisa okunyua ovinyua vi koluisa osimbu omunu a endisa o cendelo cimue, ale ceci a talavaya lomakina yimue.—Va Rom. 13:1-5.

Yehova wa tu ĩha ongavelo yi komõhisa kuenda yimue pokati kavio elianjo lioku li nõlela. Omu mua kongela ongavelo yoku li nõlela ovina tu yongola okulia kuenda okunyua. Omo liaco, oku nõla kuetu ku lekise okuti tua sanjukila elianjo liaco oco tu talaveye layo lonjila yimue yi sanjuisa Isietu wokilu.