1. Momo lie tu sokisila Satana lenyanga limue?

ENYANGA li kuete ocimãho coku kuata ocinyama cimue, ale oku ci ponda. Eye pamue o kuama olonjila vialua, ndeci akamba vesanda va Yovi va linga. (Yovi 18:8-10) Enyanga limue li yonja ndati ocinyama cimue oco ci wile vonjanjo yaye? Eye o kũlĩhĩsa ekalo liocinyama caco. Pi cenda? Nye ci sole vali? Onjanjo yipi yiwa yi kuamiwa? Satana o sokisiwa lenyanga liaco. Eye o kũlĩhĩsa ekalo lietu. O kũlĩhĩsa ovituwa vietu kuenda ovina tua velisapo. Eye o nõla onjanjo yimue loku lavoka okuti yi tu kuata ocipikipiki. Embimbiliya li tu sapuila okuti nda tua kuatiwa, handi tu pondola oku puluka. Olio li tu sapuilavo ndomo tu yuvula olonjanjo viaco.

2. Olonjanjo vipi vivali Satana a kuama vali?

² Olonjanjo vivali Satana a kuama vali, epela kuenda ocipululu. * Vokuenda kuanyamo alua, Satana wa siata oku litunda ciwa kolonjanjo viaco. Ndukuakukuata olonjila, eye o yonja olonjila oco vi fe vonjanjo yaye. (Osa. 91:3) Pole, etu ka tu sukila oku kuatiwa la Satana. Momo lie? Momo Yehova wa tu situluila ale olonjanja Satana a kuama.—2 Va Kor. 2:11.

3. Momo lie Yehova a kongelela ovolandu amue Vembimbiliya?

³ Yehova o tu lungula ohele yi tunda koku kuata epela kuenda ocipululu, poku tu lomboluila eci ca pita la vamue pokati kafendeli vaye kuenje eci ci tu kuatisa oku yuvula oku kuamavo elinga liaco. Kũlĩhĩsa ovolandu tu ka konomuisa okuti, Satana  wa tẽla oku yapuisa vana va kala oku fendela Yehova vokuenda kuanyamo alua. Eci ci lomboloka hẽ okuti ka tu tẽla oku liteyuila kepela kuenda kocipululu? Sio, hacoko. Yehova wa kongela ovolandu aco Vembimbiliya oco a ‘tu longise.’ (1 Va Kor. 10:11) Eye wa kũlĩha okuti tu pondola oku lilongisila kovolandu elungulo ndomo tu yuvula olonjanjo Vieliapu.

4. Nye ci pita letu nda tua lekisa epela?

⁴ Satana o yongola okuti tu kala vakuepela. Eye wa kũlĩha okuti nda tua kala vakuepela tu ka kala ndeci eye kuenje ka tu kuata omuenyo ko pui. (Olosap. 16:18) Kuenje upostolo Paulu wa lungula okuti omunu umue o pondola oku ‘lipanda loku litunula kuenda oku kupukila veyambulo lia sokiyiwila Eliapu.’ (1 Tim. 3:6, 7) Eci ci pondola oku pita komunu lomunu pokati ketu, cikale okuti ndopo tua fetika oku lilongisa ocili, ale tu kasi ale osimbu oku vumba Yehova.

5. Ndomo ca tangiwa kelivulu liu Ukundi 7:16, 20, omunu umue o lekisa ndati epela?

⁵ Omanu vakuepela va lisokolola lika ovo muẽle. Satana o tu seteka koku lisokolola lika etu muẽle okuti ka tu sokolola Yehova, ca piãla enene eci tu sangiwa lovitangi. Ndeci, anga hẽ umue wa ku lundilile ale ocina cimue kua lingile? Ale umue wa ku tata lekambo liesunga? Satana o sanjukila calua oku ku mola okuti wa temẽla Yehova, ale manji umue. Eliapu li yongola oco o sime okuti onjila yoku potolola ocitangi caco, oku linga ndeci o yongola kuenje ku kuama onumbi Yehova a eca Vondaka yaye.—Tanga Ukundi 7:16, 20.

6. Nye o pondola oku lilongisila kulandu wa manji umue ukãi wo ko Holanda?

⁶ Kũlĩhĩsa ulandu wa manji umue ukãi wo ko Holanda wa temẽlele vamanji vakuavo omo liovituwa viavo liekambo lioku li pua. Eye ka yonguile vali oku likandangiya kekalo liaco. Kuenje wa popia hati: “Sia yonguile oku ecela ocituwa caco ca vamanji. Nda  sapuila ulume wange oco tu ilukile vekongelo likuavo.” Noke eye wa tala ocipama co JW Broadcasting^® cosãi Yelombo wo 2016. Ocipama caco, ca lomboluile ndomo tu lekisa esunguluko lakulueya a vakuetu. Manji wa lombolola hati: “Ame nda limbuka okuti, nda sukilile oku lekisa umbombe loku luluvalela kakulueya ange muẽle, pole, sia ponduile oku seteka oku pongolola ocituwa ca vamanji vekongelo. Ocipama ca ñuatisa oku luluvalela ku Yehova, loku ecelela omoko yaye yoku songola.” Ove hẽ wa limbuka etosi? Nda o kasi oku liyaka locitangi cimue luluvalela ku Yehova. Pinga kokuaye oco o tende vakuene ndeci eye a va tenda. Isiavo wo Kilu o lete akulueya avo; pole, eye o va ecela lutima wosi. Yehova o yongola okuti o ci lingavo.—1 Yoa. 4:20.

7. Nye ca pita la Soma Usiya?

⁷ Soma Usiya wo ko Yuda omo liepela, ka yonguile oku yevelela elungulo lia vakuavo kuenje wa linga cimue okuti ka kuatele omoko yaco. Usiya wa lingaile ovina vialua viwa. Eye wa yula ovoyaki alua, wa tunga olosapalalo kuenda wa solele oku lima. “Suku yocili wo sumũlũisa.” (2 Asa. 26:3-7, 10) Embimbiliya li popia hati: “Pole, noke yoku pama, utima waye wa lekisa epela kuenje eye muẽle wa linenela ekundu.” Yehova wa handelekele okuti ovitunda ovio lika via sesamẽlele oku timĩha insensu vonembele. Pole, Soma Usiya lepela wa iñila vonembele oco a timĩhe insensu. Eci ca sumuisa Yehova kuenje wa koka okuti Usiya omo liepela o kuatiwa lovilundu. Usiya wamamako oku kala lovilundu toke keteke liolofa viaye.—2 Asa. 26:16-21.

8. Ndomo ca tangiwa ku 1 Va Korindo 4:6, 7, tu yuvula ndati epela?

⁸ Epela li pondola oku tu kokela oku linga ekandu ndeci ca pita la Usiya. Kũlĩhĩsa ulandu wa pita la manji umue o tukuiwa José. Eye wa kala ulume umue ukualomĩlu okuti, wa enda oku litunda ciwa kuenda wa kala ukulu umue wekongelo wa sumbiwile calua. Eye wa enda oku linga olohundo kolohongele vimbo levi viofeka kuenje manji o nyula akongelo wo sapuila oco o wĩha elungulo limue. Manji José wa lombolola hati: “Ame nda kolelele kuloño wange kuenda kukũlĩhĩso nda kuata. Ame sia kolelele Yehova. Nda simĩle okuti nda pamele calua okuti sia sukilile oku kapako olonumbi kuenda alungulo a Yehova.” Noke manji José wa linga ekandu linene kuenje wa tundisiwa  vekongelo. Noke lianyamo alua wa tiuka vocisoko ca Yehova. Cilo, eye wa popia hati: “Yehova wa siata oku ndongisa okuti ocina ca velapo, hakukuatako oluhimo, pole, oku linga ovina Yehova a tu tuma.” Tu ivaluki okuti uloño wosi tu kuete lovikele tua tambula vekongelo, vi tunda ku Yehova. (Tanga 1 Va Korindo 4:6, 7.) Nda tu kuete epela Yehova lalimue eteke a ka tu ĩha ocikele cimue.

9. Ocipululu ca kokela Satana la Eva oku linga nye?

⁹ Eci tu sokolola kocipululu, iya vovisimĩlo vietu Satana Eliapu. Omo okuti, Satana wa kala ungelo wa Yehova, eye nda wa kuata ovikele vialua viwa. Pole, wa yonguile vali ovina vikuavo. Eye wa yonguile efendelo lina okuti Yehova eye lika o kuete omoko lioku litambula. Satana o yongola okuti tu kala ndeci eye, omo liaco o tu seteka oco tu liyeve okuti ka tua sanjukilile ovina tu kuete. Onjanja yatete a ci linga ceci a sapela la Eva. Yehova locisola wa ecele ku Eva kuenda kulume waye okulia kualua ku va nenela esanju oco valie okuti, “oviti viosi vio vocumbo,” te lika umosi owo ka catavele. (Efet. 2:16) Kuenje Satana wa kokela Eva oku sima okuti eye wa sukilile okulia kuti una va va handelekele oco ka va kalieko. Eva ka sanjukilile ovina a kuatele kuenje wa yonguile vali. Etu tua kũlĩha eci ceya oku pita noke. Eva wa linga ekandu kuenje wa fa.—Efet. 3:6, 19.

10. Ocipululu ca kokela ndati onjanjo ku Soma Daviti?

¹⁰ Omo liocipululu Soma Daviti wa ivalako ovina Yehova o wĩhile ndeci, uhayele, oluhimo kuenda eyulo lioku yula ovanyãli vaye. Daviti weya oku limbuka okuti ovoloño a Suku “oku vi lombolola nda vialua calua!” (Osa. 40:5) Pole, etosi lieli okuti, Daviti wa ivaleleko ovina Yehova o wĩhile. Eye wa yonguile vali ovina vikuavo. Ndaño okuti Daviti wa kuata akãi valua, onjongole ka ya sungulukile yoku sola ukãi ulume ukuavo, ya kala oku livokiya vutima waye. Ukãi waco Batisieva kuenda ulume waco Uriya u Hiti. Daviti omo liocipululu wa lipekela la Batisieva kuenje wa mina. Eci Daviti a linga cĩvi, pole, wa linga ocina cikuavo okuti cĩvi vali poku sanda oku ponda Uriya. (2 Sam. 11:2-15) Nye Daviti a kala oku sima? Anga hẽ eye wa simĩle okuti Yehova ka kaile oku ci mola? Ndaño okuti Daviti wa kala oku vumba Yehova vokuenda kuotembo  yalua, wa yuliwa locipululu kuenje co nenela ohali yalua. Pole, vokuenda kuotembo Daviti wa limbuka ekandu liaye kuenje wa likekembela. Eye wa sanjukile calua omo lioku taviwa vali la Yehova.—2 Sam. 12:7-13.

11. Ndomo tua ci tanga ku Va Efeso 5:3, 4, nye ci tu kuatisa oku yuvula ocipululu?

¹¹ Nye tua lilongisa kulandu wa Daviti? Tua lilongisa okuti, tu pondola oku yuvula ocipululu nda tuamamako oku kala vakualopandu kovina viosi Yehova a tu ĩha. (Tanga Va Efeso 5:3, 4.) Tu sukila oku sanjukila ovina tu kuete. Eci tu fetika oku longisa Embimbiliya komanu, pamue tu va longisa oco va sokolole kovina viwa Yehova a siata oku va ĩha kuenda oku lekisa olopandu kokuavio. Nda omunu o ci linga olonjanja vialua vosemana, eci ci lomboloka okuti eye wa siata oku likutilila catiamẽla kovina vialua via litepa. (1 Va Tes. 5:18) Ove hẽ wa siatavo oku ci linga? Nda o sokolola kovina viosi Yehova a siata oku ku lingila, eci ci ka ku kuatisa oku kala ukualopandu. Eci o kala ukualopandu, o sanjukila ovina o kuete. Nda o ci linga, o ka yuvula ocipululu coku livela ovina ku kuete.

12. Ocipululu ca kokela Yuda Isikariote oku linga nye?

¹² Omo liocipululu Yuda Isikariote a kala laco, wa linga ovina vialua vĩvi kuenda wa pakula Yesu. Pole, Yuda kefetikilo wa kala omunu umue uwa. (Luka 6:13, 16) Yesu wo nõla oco a kale umue pokati kovapostolo vaye. Yesu wo kolelele momo eye wa loñolohele kuenje wa nõliwa oco a tate okasia yolombongo. Yesu kuenda ovapostolo va enda oku talavaya lolombongo viaco kovina va sukilile kupange woku kunda. Olombongo viaco vi sokisiwa ndolombanjaile via siata oku eciwa koloneke vilo, oco vi kuatise kupange woku kunda koluali luosi. Pole, noke Yuda wa fetika oku vi nyana, ndaño wa enda oku yeva olonjanja viosi Yesu oku lungula omanu catiamẽla kocipululu. (Mar. 7:22, 23; Luka 11:39; 12:15) Yuda ka kapaileko elungulo liaco.

13. Uvangi upi wa lekisa okuti Yuda wa kala ukuacipululu?

¹³ Ocipululu ca Yuda ca limbukiwa kocina cimue ceya oku pita, osimbu Yesu ka file. Yesu lolondonge viaye oku kongelamo Maria la manjaye Marta, va lalekiwa konjo ya Simono ukuavilundu. Osimbu va kala lokulia, Maria wa votoka loku pesela ulela welemba liwa vutue wa Yesu okuti, ulela waco wa tĩlile calua. Yuda kuenda olondonge vikuavo va temẽle calua. Olondonge vikuavo citava okuti va kala oku sokolola okuti olombongo viaco nda via kuatisa kupange woku kunda. Pole, ovisimĩlo via Yuda via kala vikuavo. Eye “wa kala ocimunu” kuenje wa yonguile oku nyana olombongo viovokasia. Noke vali, Yuda omo liocipululu wa pakula Yesu omo liolombongo. (Yoa. 12:2-6; Mat. 26:6-16; Luka 22:3-6)

14. Ohueli yimue omo lioku kapako elungulo li sangiwa ku Luka 16:13, nye ya linga?

¹⁴ Yesu wa enda oku ivaluisa olondonge viaye okuti: “Ene ka vu tẽla oku kala apika va Suku kuenda Vovokuasi.” (Tanga Luka 16:13.) Eci ocili muẽle. Tu konomuisi ndomo ohueli yimue ko Romênia va kapako olondaka via Yesu. Ovo va va ihĩle upange kofeka yikuavo. Ovo hati: “Tua kuetele ofuka yalua yoku feta, pole kefetikilo tua simĩle okuti upange waco esumũlũho lia Yehova.” Pole, pa kala ocitangi cimue. Upange waco nda wa tu tateka oku linga vali calua kupange wa Yehova. Noke lioku tanga ocipama losapi hati, “Amamako Lekolelo Kuenda Kuata Utima Wa Sunguluka,” Vutala Wondavululi 15 Yenyenye 2008, ovo va nõlapo onjila yimue. Ovo hati: “Nda tua ilukila kofeka yikuavo oco tu kuate olombongo vialua, pole, nda ca tu tateka kupange  wa Yehova kuenje nda ca lekisa okuti ukamba wetu la Yehova hacoko ocina ca velapo komuenyo wetu. Tua kũlĩhĩle okuti ukamba wetu la Yehova nda wa nyõleha.” Kuenje ka va tavele upange waco. Nye ceya oku pita? Ulume wa sanga upange umue vofeka yavo muẽle okuti va feta olombongo va sukilile. Ukãi wa popia hati: “Yehova olonjanja viosi o kuatisa afendeli vaye.” Ohueli yaco yi kuete esanju omo lioku lingisa Yehova Cime cavo okuti olombongo ci sule.

15. Momo lie tu sukilila oku kolela okuti ci tẽliwa oku yuvula olonjanjo via Satana?

¹⁵ Nye tu sukila oku linga nda tua limbuka okuti tu kuete epela locipululu? Tu sukila oku linga apongoloko! Paulu wa popia hati vana “va kuatiwile” Leliapu va pondola oku yuvula onjanjo yaco. (2 Tim. 2:26) Eci oco ca pita la Daviti, eye wa kapako elungulo lia Natana, wa likekembela kocipululu caye kuenje wa tumbulula vali ukamba waye la Yehova. Lalimue eteke ku ka ivaleko okuti Yehova wa pama vali okuti Satana ci sule. Omo liaco, nda tua tava ekuatiso lia Yehova, tu ka tẽla oku yuvula onjanjo yosi Eliapu yi tu kapela.

16. Nye ci ka tu kuatisa oku yuvula olonjanjo via Satana?

¹⁶ Ocili okuti nda tua tẽla oku yuvula olonjanjo via Satana, ka tu ka kala vakuepela, ale vakuacipululu. Tu ci tẽla lika lekuatiso lia Suku. Pole, ka tu ka simi okuti tua pama calua okuti lalimue eteke tu ka kala vakuepela, ale vakuacipululu! Ndaño afendeli vamue va Yehova kosimbu, veya oku kala vakuepela kuenda vakuacipululu. Kuenje oco o yuvule olonjanjo viaco, ateke osi likutilila ku Yehova oco a ku kuatise oku kũlĩhĩsa ovisimĩlo viove lovituwa viove. (Osa. 139:23, 24) Lalimue eteke ku ka ecelele ovituwa viaco oku ku yula!

17. Nye ci ka pita ndopo lunyali wetu Eliapu?

¹⁷ Vokuenda kuanyamo alua Satana o kasi ndenyanga. Pole, eye noke o ka kutiwa loku nyõliwa pe. (Esit. 20:1-3, 10) Tu kasi oku lavoka calua eteke liaco. Kuenje tu sukila oku lavulula olonjanjo via Satana. Omo liaco, likolisilako oco ku ka yuliwe lepela, ale locipululu. Nõlapo oku ‘tamalãla Leliapu kuenje olio liuku tila.’—Tia. 4:7.