ULANDU WOMUENYO
Oku Kapako Vakuetu ci Nena Asumũlũho Vokuenda Kuomuenyo Wetu Wosi
“ETAVO lio Anglikana, ka lilongisa ocili. Amamako oku sanda ocili.” Eci inakulu yange una wa kala ukuetavo lio Anglikana a popia olondaka evi, ina yange wa fetika oku sanda etavo liocili. Pole, eye ka yonguile oku sapela Lolombangi Via Yehova kuenda wa enda oku ndi sapuila oco ndi li salame eci ovo veyale konjo yetu kolupale luo Toronto, ko Kanada. Eci manji a ina yange ukãi a fetika oku lilongisa Embimbiliya Lolombangi Via Yehova, kunyamo 1950 ina yange wa fetikavo oku lilongisa kumue laye Embimbiliya. Ovo va enda oku lilongisila konjo ya ina yange yumalẽhe kuenje noke va papatisiwa.
Isia yange wa kala ungombo wetavo lio Unida ko Kanada kuenda olosemana viosi wa enda oku tu kisika ame la manjange ukãi oku enda kosikola yomãla ya lingawaile vonembele vo Vialumingo lomẽle. Noke kelivala 11, tua enda oku lisanga vonembele oco tu yevelele efendelo liaco. Kekumbi tua endaile Konjango Yusoma la ina yetu kuenda ca tavele oku limbuka ciwa etepiso lia kala pokati katavo aco avali.
Ina yange wa sapuilako akamba vaye Bob la Marion Hutcheson, ovina a kala oku lilongisa kuenje ovo va tavavo kocili. Kunyamo 1958, ohueli yaco kumue lomãla vavo vatatu, va ngambata kohongele Yimbo losapi hati “Vontade Divina,” ya lingiwa voloneke ecelãla Volupale lio Nova York. Cilo, nda limbuka okuti ka ca lelukile kokuavo oku ngambayata kungende waco, pole, ohongele yaco ya kuata esilivilo lialua komuenyo wange
VAMANJI VA ÑUATISA OKU VOKIYA OMBILI YANGE KUPANGE WA YEHOVA
Vokuenda kuomuenyo wange wumalẽhe, nda kala kepia limue kuna nda solele calua oku tata ovinyama. Kuenje nda sokolola oku kala ocifulumelu ci tata ovinyama. Ina yange wa sapela ocisimĩlo caco lukulu umue wekongelo kuenje eye locisola wa ndi ivaluisa okuti tu kasi koloneke via sulako kuenda oku lilongisa kosikola ya velapo vokuenda kuanyamo alua ci pondola oku nyõla ukamba wange la Yehova. (2 Tim. 3:1) Omo liaco, nda nõlapo okuti siñila kosikola yaco.
Pole, handi nda kala oku sokolola ovina nda laikele oku linga eci ndi mala osikola ya pita pokati. Ndaño okuti nda kuatele ocituwa coku endaenda kupange woku kunda olosemana viosi, sia solaile oku kunda kuenda sia kuatele ocisimĩlo coku kala ukundi wotembo yosi. Kotembo yaco isiange okuti ka kaile Ukristão kumue la pahãi yange, va mbetiya oku talavaya eteke liosi kupange umue woku sanda eteku ko Toronto. Pahãi yange, wa kuatele ocikele ca velapo kupange waco kuenje nda tava.
Ko Toronto nda sukilile oku talavaya calua loku pita otembo yalua lomanu vana okuti Halombangiko Via Yehova. Eci ca koka okuti ndi laña kolohongele kuenda kupange woku kunda. Kefetikilo nda kala konjo ya pakulu yange una okuti, ka kaile Ombangiko ya Yehova, pole, eci eye a fa nda sukilila oku sanda ocitumãlo cikuavo coku kala.
Ohueli Hutchesons vana va ngambatele kohongele yimbo kunyamo 1958, va kala ndolonjali kokuange. Ovo va ndi laleka oco ndi ka kale lavo kuenje va ñuatisa oku pamisa ukamba wange la Yehova. Kunyamo 1960, nda papatisiwa kumosi lomõla wavo John. John wa fetika oku talavaya ndukundi wotembo yosi kuenje eci ca ñuatisa oku lekisa ombili kupange woku kunda. Vamanji vekongelo va limbuka oku kula kuange konepa yespiritu kuenje vokuenda kuotembo nda noliwa oku kala usongui Wosikola Yupange Wakristão. a
NDA SANGA OÑUATISI YIMUE KUENDA NDA FETIKA OKU TALAVAYA NDUKUNDI WOTEMBO YOSI
Kunyamo 1966, ame nda likuela la Randi Berge ukundi umue wotembo yosi ukuambili, okuti wa liecele olumue oku talavaya oku kuli esukila lialua likundi. Manji ukuakunyula ekongelo wa tu pamisa kuenda wa tu vetiya oco tu ka kuatise ekongelo volupale lio Orillia, ko Ontariopara. Noke tua longeka akolombelo etu kuenje tu enda.
Eci tua pitila ko Orillia, ombili ya Randi ya mbetiya calua kuenje nda fetika oku talavaya ndukundi wotembo yosi kumosi laye! Noke yoku likolisilako oku kala ukundi uwa wotembo yosi, nda fetika oku kuata esanju lioku talavaya Lembimbiliya oco li kuatise omanu oku kũlĩha ocili. Ca kala esumũlũho limue linene oku kuatisa ohueli yimue ya soliwile calua ko Orillia, oku linga apongoloko komuenyo wavo kuenda oku linga afendeli va Yehova.
TUA LILONGISA ELIMI LIOKALIYE KUENDA ONJILA YOKALIYE YOKU SOKOLOLA
Eci nda kala oku linga ungende woku enda ko Toronto, nda lisanga la manji Arnold MacNamara una wa kala umue pokati kolomitavaso yo Betele. Eye wa pula nda tu yongola oku talavaya ndakundi
va likasi. Haico nda tambulula okuti: “Kuosi va tu tuma tu enda! Pole, ko Kebeke sio.” Ame nda ya puisiwile lovisimĩlo violonepele vina omanu vo ko Kanada va vangula Ongelesi, va kuatelele omanu vo ko Kebeke va vangula o Fransesi. Kotembo yaco, uviali waco wa kalako, wa yonguile okuti, olupale luo Kebeke ka lu tiamẽla vali kofeka yo Kanada.Manji Arnold wa tambulula hati: “Ko Kebeke oko lika kocitumalo o Betele yi kasi oku tuma vana va kasi kupange wakundi va likasi.” Vepuluvi liaco haico nda tava, momo nda kũlĩhĩle okuti Randi wa yonguile calua oku talavaya kocitumalo caco. Kuenje nda limbuka okuti, eyi onjila ya velapo tua nõla komuenyo wetu!
Noke yoku lilongisa elimi lio Fransesi vokuenda kolosemana vitãlo, ame la Randi kuenda ohueli yikuavo, tua enda ko Rimouski, yi kuete 540 kolo kilometulu lo Montreal. Handi ka tua tẽlele oku vangula ciwa elimi lio Fransesi, ca limbukiwa kohongele yimue eci nda tanga asapulo. Poku eca esapulo liohongele yofeka yi ka kuamamo, nda pengisa olondaka, poku vangula okuti tu ka tambula “akombe vo ko Australia,” nda popia hati, tu ka tambula “akombe volombo.”
Ko Rimouski, tua tambula ekuatiso lia vamanji vakuãla akãi ka va kuelele vakuambili kuenda liepata Huberdeaus wa kuata omãla vavali. Ohueli Huberdeaus ya fetela onjo yimue yinene mua ponduile oku kala akundi vosi votembo yosi. Akundi votembo yosi va endavo oku kuatisa koku feta onjo yaco. Etu tua enda oku tukula ocitumalo caco okuti Onjo yi Yela, momo yosi ya pindaliwile levala li yela. Olonjanja vialua, vonjo yaco tua enda oku kalamo 12, ale 14 komanu. Omo okuti ame la Randi tua kala akundi va likasi, tua kundaile oku upisa komele toke koñolosi kuenje tua enda oku sanjukila calua oku kuata umue tu tundila kumosi kupange woku kunda, ndaño muẽle koñolosi Vondombo okuti kutalala calua.
Etu tua linga akamba vocili vakundi ava votembo yosi kuenda ovo va kala ndepata kokuetu. Olonjanja vimue tua enda oku yotela pamosi ondalu, ale tu sokiya eteke limue lioku telekela vosi pamosi. Vamue pokati ka vamanji, va kala vakuakusika kuenje Voviasapalo luteke tu enda oku liongola oco tuimbe ovisungo kuenda oku piluka.
Omanu valua ko Rimouski va lekisa onjongole Kembimbiliya! Vokuenda kuanyamo atãlo, tua kuata esanju lioku mola alilongiso alua Embimbiliya oku kula konepa yespiritu, loku papatisiwa. Ekongelo lia kula kuenje lia kuata eci ci soka 35 kakundi.
Ko Kebeke, tua tambula epindiso liwa liupange woku kunda. Tua mola ndomo Yehova a tu kuatisa koku kunda kuenda kovina tua sukilile ketimba. Handi vali, tua lilongisa oku sola omanu vokocitumalo caco, ovituwa viavo kuenda elimi lio Fransesi. Eci ca tu kuatisavo oku sola omanu vakuapata akuavo.—2 Va Kor. 6:13.
Osimbu ka tua kapeleleko, o Betele ya pinga oco tu ilukile volupale luo Tracadie ocipepi lokalunga kutundilo ko Nova Brunswick. Kokueto ka ca lelukile, momo ndopo tua ilukilile vonjo yimueyoku fetela kuenda nda sonehele ocicapa cimue oco ndi talavaye olowola vimue vosemana kupange woku longisa kosikola. Handi vali, vamue pokati komanu tua kala oku longisa Embimbiliya ndopo va lingile akundi ka va papatisiwile kuenda upange woku tunga Onjango Yusoma ka wapuile.
Esulilo liosemana liosi tua likutilila kuenda tua nyula olupale luo Tracadie, luna lua litepele calua lo Rimouski. Pole, tua nõlapo oku enda momo Yehova wa yonguile okuti tu endako. Etu tua seteka Yehova, kuenje tua limbuka okuti eye wopa ovina viosi nda via tateka onjila yetu. (Mal. 3:10) Omo okuti Randi otembo yosi wa kuata ukamba wa pama la Yehova, onjongole yoku vumba kuenda esanju, oku linga apangoloko ca lelukile calua kokuaye.
Vekongelo liokaliye tua kala, manji Robert Ross eye lika wa kala ukulu wekongelo. Eye kumue lukãi waye Linda va talavaya vekongelo liaco ndakundi votembo yosi kuenda va nõlapo oku kala vekongelo liaco noke lioku citiwa kuomõlavo uveli. Ndaño okuti va kuata ocikele coku tata omõlavo, pole, vamamako oku lekisa ombili kupange woku kunda, kuenda oku kala vakuakuyekisa kuenje eci ca tu pamisa calua.
ASUMŨLŨHO A TUNDA KOKU KUNDILA KUNA KULI ESUKILA LIALUA LIA KUNDI
Noke lioku talavaya ndakundi votembo yosi ko Tracadie vokuenda kuanyamo avali, tua tambula ocikele cimue ka tua lavokaile okuti, oku nyula akongelo. Vokuenda kuanyamo epandu vali tua nyula ovikanjo vialua vielimi Liongelesi, noke tua tumiwa oku nyula ocikanjo ci vangula elimi lio Fransesi ko Kebeke. Manji Léonce Crépeault okuti wa kuatele ocikele coku nyula ovivanja vio Kebeke wa enda oku pandiya olohundo viange. Pole, wa ndi pulaile ndoco: “Nye o sukila oku linga oco olohundo viove vi lomboloke ciwa?” b Onjongole yaye yoku ñuatisa, ya ecelela okuti olohundo viange vi leluka kuenda oku kuata elomboloko liwa.
Cimue pokati kovikele okuti sia la ivalako, ceci nda kuatele kohongele yolofeka losapi hati “Fé Vitoriosa” yina ya lingiwa kocila Montreal kunyamo 1978. Nda talavayele koseketa yoku lia. Tua lavokaile eci cisoka 80,000 komanu kuenda tua tambuile olonumbi viokaliye ndomo tu linga upange waco. Cosi ca kala cokaliye, ovikuata, ulala wovikulia kuenda onjila ndomo ku pongiyiwa. Tua kuata eci cisoka 20 kovikuata vinene vioku talalisa okuti olonjanja vimue ka via endele oku talavaya ciwa. Omo liesokiyo limue lia vakuambunje kocila caco, tua tẽla lika oku iñila kocila caco oku pongiya ovina viosi kociteketeke osimbu elivala liohongele ka lia pitĩlile. Kuenje tua sukilile oku tokotisa olofolono osimbu ekumbi ka lia tundile, oco ku pongiyiwe ongau. Tua yeva ekavo lialua, pole, nda lilongisila calua ku vamanji vakuavo va liecele olumue, okuti va talavaya calua kuenda va ci linga lesanju! Ukamba tua linga kohongele yaco, u kasi oku amamako toke cilo. Kokuetu esanju linene oku kala kohongele yaco yofeka ko Kebeke, kocitumalo kuna kua pita elambalolo lialua kanyamo o 1940 kuenda 1950!
Nda lilongisilavo calua ku vamanji valua va litepa va kuata ocikele coku tata ovitumãlo vinene viohongele yofeka kocila co Montreal. Kunyamo umue manji David Splane okuti cilo wa tiamẽla Kosungu
Yolombangi Via Yehova, eye wa kala usongui wohongele yaco. Kohongele yikuavo, eci nda nõliwa oco ndi tẽlise ocikele caco kuenje manji David wa ñuatisa calua.Kunyamo wo 2011 noke lioku pita 36 kanyamo kupange woku nyula akongelo la Randi, nda lalekiwa oku kala ulongisi Wosikola Yakulu Vekongelo. Vanyamo avali tua kala kupange waco, tua pekela kueci ci soka 75 kolohama via litepa, pole, tua kuatisiwa calua omo lielikolisilo liaco. Kasulilo osemana osikola losikola, akulu vekungelo va enda oku komõha calua loku eca olopandu poku mola ndomo Osungu Yolombangi Via Yehova ya sakalale lekalo liavo liespiritu.
Noke nda nõliwa oku kala ulongisi Wosikola Yakundi Vusoma. Olonjanja vialua olondonge va enda oku yeva ekavo lialua kuenda esakalalo omo liesokiyo liovipama vialua ndeci: oku tumala ci soka epandu vali kolowola eteke leteke oku yevelela ovilongua, oku linga ovipama viokonjo volowola vitatu ovoteke osi kuenda oku pongiya olonepa vikuãla, ale vitãlo olosemana viosi. Ame kumue lulongisi ukuavo, tua enda oku sapuila kolondonge okuti va laikele lika oku ci tẽla lekuatiso lia Yehova. Lalimue eteke a ivalako ndomo olondonge via enda oku komõha poku limbuka okuti nda va kolela ku Yehova va ka tẽla oku linga calua okuti ovina va simĩle ci sule.
OKU KAPAKO VAKUETU CINENA ASUMŨLŨHO OLONJANJA VIOSI
Ina yange omo lioku kapako calua vakuavo ca vetiya okuti, vana a kala oku longisa Embimbiliya va kula konepa yespiritu kuenda ca kokavo okuti isia yange o pongolola ocituwa caye catiamẽla kocili. Noke lioku pita oloneke vitatu tunde eci ina yange a fa, tua komõha calua poku mola isia yange oku yevelela ohondo yowiñi Vonjango Yusoma kuenda wa mamako oku enda kolohengele ci soka 26 kanyamo. Isia yange kala papatisiwa, pole, akulu vekongelo va enda oku ndi sapuila okuti, kolohongele viosi eye tete oku pitĩla.
Ina yange wa kalavo ongangu yiwa kokuange kuenda ku vamukãi vange vatatu. Ovo kumue lalume vavo va kasi oku vumba Yehova lekolelo. Vavali pokati kavo va kasi oku talavaya ko Betele, umue kofeka yo ko Putu ukuavo ko Haiti.
Ame la Randi tu kasi kupange wakundi va likasi kolupale luo Hamilton, Ontário. Eci tua kala kupange woku nyula akongelo, tua solaile calua oku kuama apasu kuenda alilongiso Embimbiliya a vakuetu. Pole, cilo tu kuete esanju lioku songola alilongiso etu muẽle Embimbiliya kuenda oku mola oku kula kuavo konepa yespiritu. Vekongelo liokaliye tu kasi, tua linga ukamba la vamanji kuenda tua pamisiwa calua poku mola ndomo Yehova a siata oku tata omunu lomunu pokati kavo ci kaile kotembo yiwa ale kotembo yĩvi.
Oku sokololola konyima, tua sanjukila calua ndomo omanu valua va lekisa okuti va tu kapako. Eli olio esunga lieci tu likolisililako oku ‘sakalala’ la vakuetu, poku va pamisa omo lioku likolisilako calua kupange wa Yehova. (2 Va Kor. 7:6, 7) Ndeci, vepata limue, ina, lomãla vaye vavali ulume lukãi, va kala kupange wotembo yosi. Kuenje nda pulisa ku isia nda wa kuatele ale ocisimĩla coku kala ukundi wotembo yosi. Eye hati: “Ñasi ale oku kuatisa akundi vatatu votembo yosi kulo konjo.” Kuenje nda pula vali siti: “Ekuatiso o kasi oku eca lia velapo okuti lia Yehova li sule?” Nda sapuila kokuaye oco a kuate esanju limuamue ndeli vakuavo vepata va kuete. Noke liolosãi vitãlo wa lingavo ukundi wotembo yosi.
Ame la Randi tu ka amamako oku ‘sapuila kocitumbulukila ci kuamamo’ catiamẽla ‘kovopange a komõhisa a Yehova’ kuenda tu lavoka okuti va ka kuata esanju ndeli tu kuete kupange wa Yehova.—Osa. 71:17, 18.
a Cilo ci tukuiwa hati, usongui Wekalo Liakristão Kuenda Oku Kunda.
b Tala ulandu womuenyo wa manji Léonce Crépeault, Vutala Wondavululi wa Kayovo 2020 kamẽla 26-30.