1, 2. Daviti wa lekisa ndati okuti wa kolelele ku Suku? (Tala ociluvialuvia kefetikilo liocipama cilo.)

SAULU kumue leci ci soka 3.000 kasualali vaye, va kala oku sandiliya Daviti vekalasoko o ko Yuda oco vo ponde. Pole, eteke limue kuteke, Daviti kumue lalume vaye va sanga ocitumãlo Saulu kumue lasualali vaye va kala. Ovo va kala oku pekela, kuenje Daviti kumue la Avisiai va pita lutate pokati kasualali kuenje va sanga Saulu. Avisiai wa sapuila Daviti loku loñola hati: “Oco cilo, tava okuti ndu tomẽla posi lonjelia onjanja yimosi, siu tomi luvali.” Pole, Daviti ka yonguile oku ponda Saulu. Eye wa sapuila Avisiai hati: “Ku ko wipaye. Helie o tẽla oku oluila eka liaye ombuavekua ya Yehova loku pua eko?” Kuenje Daviti wa amisako hati: “Yehova a ñuatise okuti si oluila eka liange ombuavekua ya Yehova!”—1 Samuele 26:8-12.

² Daviti wa kũlĩhile ovina a sukilile oku linga oco a lekise okuti ukuacili ku  Yehova. Eye wa kũlĩhile okuti o sukila oku sumbila Saulu, kuenje ka kuatele ocisimĩlo coku u lingila cimue cĩvi. Momo lie? Momo, Suku eye wa nõlele Saulu oku kala osoma ya va Isareli. Ndeci ca pita kosimbu, koloneke vilo Yehova o yongola okuti afendeli vaye vosi va kala vakuacili kokuaye kuenda va lekisa esumbilo komanu vana eye a ecelela oku songola.—Tanga Mika 6:8.

3. Avisiai wa lekisa ndati oku kala ukuacili ku Daviti?

³ Avisiai wa sumbilile Daviti, omo wa kũlĩhile okuti Daviti wa nõliwile la Suku oco a kale osoma. Daviti noke yoku tumbikiwa komangu yusoma, wa linga akandu anene. Eye wa linga evĩho liukahonga lukãi wa Uriya, kuenda wa sapuila Yoava oco a ecelele okuti Uriya o pondiwa kuyaki. (2 Samuele 11:2-4, 14, 15; 1 Asapulo 2:16) Yoava wa kala manji a Avisiai, kuenda citava okuti Avisiai wa yevele ovina Daviti a linga, pole, wa amamako oku sumbila Daviti. Handi vali, Avisiai wa kala usongui wasualali kuenje wa kuatele unene woku kala komangu yusoma, pole, lalimue eteke a ci lingile. Eye, wa talavaya la Daviti kuenda wo teyuila kovanyali vaye.—2 Samuele 10:10; 20:6; 21:15-17.

4. (a) Daviti wa lekisa ndati oku kala ongangu yiwa yoku kolelela Suku? (b) Ovolandu api akuavo tu konomuisa?

⁴ Daviti wa kolelele Yehova vokuenda kuomuenyo waye wosi. Eci a kala umalẽhe, eye wa ponda Goliata wa kala oku pembula Yehova kuenda va Isareli. (1 Samuele 17:23, 26, 48-51) Daviti eci a kala osoma, Natana uprofeto wa Yehova wo lungula omo liakandu a linga. Daviti wa limbuka lonjanga ekandu a linga kuenje wa likekembela. (2 Samuele 12:1-5, 13) Noke, eci Daviti a kuka, wa eca ovina vialua vi kuete esilivilo oco vi kuatise koku tunga onembele ya Yehova. (1 Asapulo 29:1-5) Ocili okuti, ndaño Daviti wa linga akandu alua vokuenda kuomuenyo waye, pole, lalimue eteke a liwekelepo oku kolela Suku. (Osamo 51:4, 10; 86:2) Vocipama cilo, tu ka konomuisa ulandu wa Daviti kuenda womanu vakuavo vokosimbu, kuenda tu ka lilongisa ndomo tu pondola oku kolela Yehova okuti komunu hakoko. Tu ka konomuisavo ovituwa vikuavo vi tu kuatisa oku ci linga.

5. Nye tu lilongisa kovisimĩlo Avisiai a kuatele?

⁵ Eci Avisiai a yonguile oku ponda Saulu, eye wa seteka oku lekisa oku kala ukuacili ku Daviti. Pole, omo Daviti a kũlĩhile okuti ekandu oku ponda “ombuavekua ya Yehova,” ka ecelele okuti Avisiai o ponda soma. (1 Samuele 26:8-11) Eci ci tu longisa ocina cimue ci kuete esilivilo okuti: Eci tu nõla omunu tu yongola oku kakatela, tete tu sukila oku sokolola olonumbi Viembimbiliya vi pondola oku tu kuatisa konepa yaco.

6. Ndaño okuti ca sunguluka oku kolela kepata lietu ale akamba, momo lie tu sukilila oku kuata utate?

⁶ Ca sunguluka oku kolela komunu umue tu sole, ndeci ekamba ale umue ukuepata lietu.  Pole, omo okuti ka tua lipuile, ovisimĩlo vietu vi pondola oku tu yapuisa. (Yeremiya 17:9) Nda omunu umue tu sole o linga cimue ka ca sungulukile kuenje o liwekapo oku vumba Yehova, tu sukila oku ivailuka okuti ocina cavelapo, oku kakatela ku Yehova okuti komunu umue ci sule.—Tanga Mateo 22:37.

7. Manji umue ukãi wa lekisa ndati oku kala ukuacili ku Suku eci a liyaka locitangi cimue?

⁷ Nda umue ukuepata liove wa tundisiwa vekongelo, ove o sukila oku lekisa oku kala ukuacili ku Yehova. Manji umue o tukuiwa hati Anne, ina yaye wa tundisiwile vekongelo. Eteke limue wa telefonalela Anne loku u sapuila okuti, o yongola oku u nyula. ^[1] (Tala etosi kesulilo liocipama cilo.) Ina ya Anne wa popia hati, wa sumuĩle calua omo epata liaye lia yuvula oku vangula laye. Eci ca sumuisa Anne, kuenje wa likuminya oku tambulula poku u sonehela ukanda umue. Osimbu ka sonehele ukanda waco, Anne wa konomuisa lutate ovinimbu vimue Viembimbiliya. (1 Va Korindo 5:11; 2 Yoano 9-11) Vukanda waco, eye wa lombolola lesumbilo okuti, ina yaye eye ka kapeleko epata liaye eci a linga ekandu okuti ka likekembelele. Anne wa sapuila ina yaye okuti, oco a kuate vali esanju, o sukila oku tiuka ku Yehova.—Tiago 4:8.

8. Ovituwa vipi vi tu kuatisa oku lekisa ekolelo ku Suku?

⁸ Kotembo ya Daviti afendeli va Suku vakuekolelo, va lekisa umbombe, esunguluko kuenda utõi. Tu konomuisi ndomo ovituwa evi vi tu kuatisavo oku kolela Yehova.

9. Momo lie Avinere a yonguilile oku ponda Daviti?

⁹ Yonatão omõla a Saulu, kumue la Avinere usongui wasualali o ko Isareli, va mola Daviti oku nena utue wa Goliata ku Soma Saulu. Yonatão wa linga ekamba lia Daviti kuenje wa kakatela kokuaye. (1 Samuele 17:57–18:3) Pole, Avinere ka ci lingile. Eye wa kuatisa Saulu una wa yonguile oku ponda Daviti. (1 Samuele 26:1-5; Osamo 54:3) Yonatão la Avinere, va kũlĩhĩle okuti Suku wa nõla Daviti oku kala osoma ya va Isareli. Pole, noke liolofa via Saulu, Avinere ka kuatisile Daviti. Eye wa  yonguile oku kapa Isivosiete omõla a Saulu, komangu yusoma. Noke, Avinere wa yonguile okuti eye muẽle o kala osoma, kuenje, eli olio esunga a lingila evĩho liukahonga la umue pokati kakãi va Soma Saulu. (2 Samuele 2:8-10; 3:6-11) Momo lie Yonatão la Avinere va kuatela ovisimĩlo via litepa catiamẽla ku Daviti? Momo Yonatão wa kala ukuacili ku Yehova kuenda wa kala embombe, pole, Avinere ka lekisile ovituwa viaco.

10. Momo lie Avisalome ka kolelele Suku?

¹⁰ Avisalome omõla a Soma Daviti, ka kolelele Suku omo ka lekisile umbombe. Eye wa yonguile oku kala osoma, kuenje “wa liangiliyila akãlu lotuvalu kuenda akuĩ atãlo kalume oku kala kala laye.” (2 Samuele 15:1) Eye wa vetiyavo va Isareli valua oco va pokole kokuaye. Avisalome wa seteka oku ponda isiaye Daviti, ndaño wa kũlĩhĩle okuti Yehova eye wa nõlele Daviti oco a kale osoma ya va Isareli.—2 Samuele 15:13, 14; 17:1-4.

11. Tu kuatisiwa ndati kovolandu Embimbiliya atiamẽla ku Avinere, Avisalome kuenda Baruki?

¹¹ Nda omunu umue ka lekisa umbombe kuenda o yongola oku kuata ovikele vialua, ci tĩla eye oku kolela Suku. Pole, etu tu sole Yehova, kuenda tu yuvula oku kala vakuepela, loku yuvulavo ovituwa ka via sungulukile vina via lekisa Avinere kuenda Avisalome. Tu sukila oku lekisa utate oco ka tu ka fetike oku kuata ovisimĩlo vioku kuata olombongo vialua, ale upange umue u tu vetiya oku kuata epela. Ovituwa viaco, vi pondola oku nyõla ukamba wetu la Yehova. Vepuluvi limue, Baruki usonehi wa Yeremiya, wa yonguile ovina vimue ka kuatele epondolo lioku vi kuata, kuenje ka kaile vali oku vumba Suku lesanju. Noke, Yehova wa sapuila Baruki hati: “Tala, eci nda tunga ndi ci tungulula, leci nda tuika ndi ci tukũla, okuti ofeka yosi. Ove nga o lisandela ovina vinene ove muẽle? Ku ka vi sande.” (Yeremiya 45:4, 5) Baruki wa pokola Yehova. Etu tu sukilavo oku pokola ku Yehova, momo ndopo eye o ka nyõla oluali lulo lua vĩha.

12. Momo lie oku pitisa kovaso olonjongole vietu muẽle ka ci lekisa okuti tuakuacili ku Suku?

¹² Manji umue kofeka yo Mesiku o tukuiwa hati, Daniel, wa sukilile oku nõla omunu a sukilile oku pokola. Eye wa yonguile oku kuela lufeko umue okuti ka fendela Yehova. Daniel wa popia hati: “Nda amamako oku u sonehela ovikanda ndaño ceci nda litumbika kupange wakundi wotembo yosi.” Pole, noke wa limbuka okuti wa kala oku pitisa kovaso olonjongole viaye muẽle poku linga eci a yongola. Daniel ka lekisile okuti  ukuacili ku Yehova, kuenje wa sukilile oku lekisa umbombe. Omo liaco, wa sapela lukulu umue wekongelo catiamẽla kufeko waco. Daniel wa lombolola hati: “Ukulu wekongelo wa ndi kuatisa oku limbuka okuti, oco ndi lekise okuti ndukuacili ku Suku nda sukilile oku liwekapo oku sonehela ufeko waco. Noke yoku likutilila calua loku lila, nda nõlapo oku ci linga. Ka pa pitile otembo yalua, kuenje esanju liange kupange woku kunda lia livokiya.” Cilo manji Daniel wa kuela ukãi umue o sole Yehova, kuenje o kasi kupange woku nyula akongelo.

13. Eci Daviti a linga ekandu, Natana wa lekisa ndati epokolo ku Suku loku lekisa okuti ukuacili ku Daviti?

¹³ Eci tu pokola ku Yehova, tu kalavo vakuacili la vakuetu kuenda tu va kuatisa. Uprofeto Natana, wa pokola ku Suku, kuenda wa lekisa okuti ukuacili ku Daviti. Daviti noke yoku tambula ukãi wamẽle, loku ponda ulume waco, Yehova wa tuma Natana oco a lungule Daviti. Natana wa lekisa utõi kuenda wa pokola ku Yehova. Pole, eye wa lekisa olondunge kuenda wa sapela la Daviti lonjila yimue ya sunguluka. Eye wa yonguile oku kuatisa Daviti oku limbuka okuti wa linga ekandu linene. Natana wa ta olusapo lumue luatiamẽla kulume umue owasi okuti wa nyana okameme kulume umue osuke okuti oko lika a kuatele. Eci Daviti a yeva ulandu waco, wa temela calua ovina ulume ohuasi a linga. Natana wo sapuila hati, “Ove muẽle ulume waco!” Daviti wa limbuka okuti wa lingila ekandu Yehova.—2 Samuele 12:1-7, 13.

14. O lekisa ndati okuti wa pokola ku Yehova kuenda o sole akamba vove ale epata liove?

¹⁴ Ove o sukilavo oku pokola tete ku Yehova kuenda oku lekisa okuti ukuacili komanu vakuavo poku va sola. Pamue wa kũlĩha okuti manji umue wa linga ekandu linene. Citava okuti, ove o yongola oku kakatela kokuaye ca piãla enene nda eye ekamba liove, ale umue ukuepata. Pole, wa kũlĩhavo okuti ca velapo oku pokola ku Yehova. Ndeci ca linga Natana, pokola ku Yehova, pole lekisa ocisola ku manjove. U sapuila oco a pinge ekuatiso kakulu vekongelo kuenda a ci linge lonjanga. Nda ka ci lingile, ove muẽle o sukila oku sapuilako akulu vekongelo. Poku ci linga o lekisa okuti o kasi oku pokola ku Yehova. Handi vali, o kasi oku lekisa ocisola ku manjove omo akulu vekongelo va ko kuatisa oku kuata vali ukamba uwa la Yehova. Ovo va ka lekisa esunguluko kuenda ocisola poku u lungula.—Tanga Ovisila 5:1; Va Galatia 6:1.

15, 16. Momo lie Husiai a sukilile utõi oco a kakatele ku Suku?

¹⁵ Husiai wa kala umue pokati kakamba va Soma Daviti okuti wa kakatelele kokuaye.  Eci omanu va yonguile oku tumbika Avisalome komangu yusoma, Husiai wa sukilile oku kuata utõi oco amameko oku kakatela ku Daviti kuenda ku Suku. Eye wa kũlĩhĩle okuti Avisalome wa kala ko Yerusalãi lasualali vaye kuenda wa kũlĩhĩlevo okuti Daviti wa tila. (2 Samuele 15:13; 16:15) Nye Husiai a linga? Anga hẽ, wa nõlapo oku siapo Daviti oco a kuatise Avisalome? Sio. Ndaño okuti Daviti wa kukile kuenda omanu valua va yonguile oku u ponda, Husiai wa amamako oku kakatela Daviti, momo Yehova eye wa nõlele Daviti oco a kale osoma. Omo liaco, Husiai wa enda Komunda ya Oliveira, oku sanga Daviti.—2 Samuele 15:30, 32.

¹⁶ Daviti wa pinga oco Husiai a tiukile ko Yerusalãi loku kala ekamba lia Avisalome okuti u vetiya oku yevelela elungulo liaye okuti lia Ahitofele halioko. Husiai wa lekisa utõi loku kapa omuenyo waye kohele kuenda wa pokola Daviti loku kolela ku Yehova. Daviti wa likutilila oco Yehova a kuatise Husiai, kuenje onjongole yaye ya tẽlisiwa. Avisalome wa yeva kelungulo lia Husiai, pole ka kapeleko elungulo lia Ahitofele.—2 Samuele 15:31; 17:14.

17. Momo lie tu sukilila utõi oco tu kale vakuekolelo?

¹⁷ Tu sukila utõi oco tu kakatele ku Yehova loku pokola kokuaye, okuti ka tu lingi ovina epata lietu li yongola, omanu tu talavaya lavo kupange woku sanda eteku, ale ceci olombiali vi yongola. Ukuenje umue o tukuiwa hati Taro o kasi kofeka yo Japãu, tunde vutila wa linga ovina vi sanjuisa olonjali viaye. Eye wa pokola loku kakatela kokuavo, omo liocisola a va kuatela. Pole, eci a fetika oku lilongisa Embimbiliya Lolombangi Via Yehova olonjali viaye via yonguile okuti o liwekapo. Ovina viaco vio sumuisa calua, kuenda ka ca lelukile kokuaye oku va sapuila okuti wa nõlelepo oku enda enda kolohongele. Taro wa popia hati: “Ovo va temẽle vokuenda kuanyamo alua, kuenda va ndi sapuila okuti ka ci tava okuti ndi va nyula vali. Nda likutilila oco ndi kuate utõi, okuti ndi amamako oku kuama onjila nda nõla. Cilo ovisimĩlo viavo via pongoloka, kuenda ndi pondola oku va nyula olonjanja vialua.”—Tanga Olosapo 29:25.

18. Ocipama cilo ca ku kuatisa ndati?

¹⁸ Ndeci ca pita la Daviti, Yonatão, Natana kuenda Husiai, letuvo tu pondola oku kuata esanju li tunda koku kolela Yehova. Ka tu yongola oku setukula ongangu ya Avinere kuenda Avisalome okuti ka va lekisile ekolelo. Ocili okuti ka tua li puile kuenda tua siata oku lueya. Pole, tu lekisi okuti oku kolela Yehova, oco cavelapo komuenyo wetu.