1. Kakuenje umue wa situlula ndati elavoko liaye kepinduko?

 KAKUENJE umue o tukuiwa Matthew, wa kuata ocitangi cimue cuvei wa sukilile oku pelaliwa olonjana vialua. Eci a kuata epanduvali kanyamo, eye kumue lepata liaye va kala oku tala ocipama cosãi co JW Broadcasting^®. Kesulilo liocipama caco, ovo va tala ovideo yocisikilo yi lekisa oku yoleliwa kua vana va pinduiwa. b Noke liocipama caco, Matthew wa amela kolonjali viaye, yu wa va kuata peka kuenda wa va sapuila hati: “A tate lamãi wa cimoli? Ndaño nda fa ndi ka pinduka. Ndi lavoki, ci ka tẽlisiwa.” O pondola hẽ oku sokolola ndomo olonjali via liyeva eci va limbuka ekolelo omõlavo a kuata liatiamẽla kepinduko?

2-3. Momo lie ci kuetele esilivilo kokuetu oku sokolola kohuminyo yepinduko?

² Otembo lotembo vosi yetu tu sukila oku sokolola kohuminyo Yembimbiliya yepinduko. (Yoa. 5:28, 29) Momo lie? Momo ka tua kũlĩhĩle nda eteke limue tu ka liyaka locitangi cimue cuvei ale vocipikipiki tu fisa omunu umue tu sole. (Uku. 9:11; Tia. 4:13, 14) Elavoko lietu liepinduko li tu kuatisa oku pandikisa kovitangi. (1 Va Tes. 4:13) Ovisonehua vi tu likuminya okuti Isietu wokilu wa tu kũlĩha ciwa kuenda o tu sole calua. (Luka 12:7) Sokolola ndomo Yehova Suku a tu kũlĩha ciwa oco a ka tu pindule lekalo limuamue kuenda ovisimĩlo. Yehova o tu sole calua kuenda wa tu ĩha epuluvi lioku kala otembo ka yi pui kuenje ndaño tua fa o ka tu pindula!

³ Vocipama cilo, tu konomuisa tete esunga lieci tu kolelela kelavoko liepinduko. Noke tu konomuisa ulandu Wembimbiliya u pamisa ekolelo, una ukuete olondaka viosapi yocipama cilo viokuti: “Mume wove o ka pinduka.” (Yoa. 11:23) Oku sulako  tu ka lilongisa ndomo tu pamisa elavoko lietu kepinduko.

4. Oco tu tave kohuminyo yimue nye tu sukila oku kolela? Ci sokisa.

⁴ Oco tu tave kohuminyo yimue, tu sukila oku kolela okuti omunu wa linga ohuminyo yaco o kuete onjongole kuenda unene yoku yi tẽlisa. Tu pondola oku ci sokisa ndoco: Sokolola okuti onjo yove ya nyõleha locilunga cimue, kuenje ekamba limue liya kokuove noke o likuminya hati, ‘ame ukuatisa oku tumbulula onjo yove.’ Eye ukuacili kuenda o kuete onjongole yoku ku kuatisa. Nda okuti eye omesele yiwa yoku tunga haiye o kuete ovimãleho vi sukiliwa, wa kũlĩha okuti oku kuatisa kuenje o kolela kohuminyo yaye. Nye ci popiwa catiamẽla kohuminyo ya Suku yepinduko? Anga hẽ eye o kuete onjongole kuenda unene woku ci tẽlisa?

5-6. Momo lie tua kolelela okuti Yehova o kuete onjongole yoku pindula vana va fa?

⁵ Anga hẽ Yehova o kuete onjongole yoku pindula vana va fa? Ocili okuti o kuete. Eye wa vetiya asonehi valua Vembimbiliya oco va sonehe ohuminyo yaye yepinduko yo kovaso yoloneke. (Isa. 26:19; Hos. 13:14; Esit. 20:11-13) Eci Yehova a likuminya cimue, o ci tẽlisa. (Yeh. 23:14) Yehova o yongola calua oku nena vana va fa komuenyo. Momo lie tu ci popela?

⁶ Sokolola olondaka Yovi a popia. Eye wa kolelele okuti ndaño wa fa Yehova wa yonguile oku u mola vali komuenyo. (Yovi 14:14, 15 etosi) Yehova o kuete onjongole yimuamue lafendeli vaye vosi va fa. Eye o ka va nena vali komuenyo luhayele uwa kuenda esanju. Oco hẽ nye ci popiwa catiamẽla kolohuluwa vialua viomanu va fa, okuti ka va kuatele epuluvi lioku lilongisa ocili ca Yehova? Suku yetu ukuacisola o yongolavo oku ka va pindula. (Ovil. 24:15) Eye o yongola okuti ovo va kuatavo epuluvi lioku kala akamba vaye kuenda oku kala otembo ka yi pui palo posi. (Yoa. 3:16) Ocili okuti Yehova o yongola calua oku ka pindula vana va fa.

7-8. Momo lie tua kolelela okuti Yehova o kuete unene woku pindula vana va fa?

⁷ Anga hẽ Yehova o kuetevo unene woku pindula vana va fa? Oco o kuete! Momo eye “Ukuonene Wosi.” (Esit. 1:8) Kuenje eye o kuete unene walua woku yula unyali wosi, ndaño muẽle kufa. (1 Va Kor. 15:26) Etu tu pamisiwa kuenda tu lembelekiwa calua poku ci kũlĩha. Kũlĩhĩsa ulandu wamanji umue ukãi o tukuiwa Emma Arnold. Eye kumue lepata liaye va liyaka locitangi cimue ca seteka ekolelo liavo vokuenda Kuyaki Wavali Wa Pita Voluali. Manji Emma wa lembeleka omõlaye ukãi momo omanu vana ovo va solele va fa kocila coku talisiwa ohali Colonazista. Manji Emma hati: “Nda omanu vana va fa ka va ka kala vali komuenyo, ci lomboloka okuti kufa unyali umue wa pama vali okuti Suku ci sule.” Pole eci haciliko. Ocili okuti, ka kuli ocina ca pama vali okuti Yehova ci sule! Suku ukuonene wosi una wa lulika omuenyo, o kuete unene woku tumbulula omuenyo wa vana va fa.

⁸ Esunga likuavo tua kolelela okuti Suku o kuete unene woku pindula vana va fa, lieli liokuti o kuete olondunge via velapo. Eye o tukula olumbungululu lolumbungululu konduko. (Isa. 40:26) Yehova ivalukavo vana va fa. (Yovi 14:13; Luka 20:37, 38) Eye o pondola oku ivaluka ovina viosi viatiamẽla ku vana a ka pindula oku kongelamo ndomo a kala, ekalo liaye kuenda olondunge viaye.

9. Momo lie tua kolelela kohuminyo ya Yehova yo kovaso yoloneke yepinduko?

⁹ Etu tua kolela kohuminyo ya Yehova yo  kovaso yoloneke, momo tu cĩ okuti eye o kuete onjongole kuenda unene woku ci tẽlisa. Kũlĩhĩsa esunga likuavo tu kolelela kohuminyo ya Suku yepinduko: Yehova wa pinduile ale omanu kolofa. Kosimbu eye wa ecele unene kalume vamue vakuekolelo oku kongelamo Yesu, oco va pindule vana va fa. Cilo, tu kũlĩhĩsa ulandu wepinduko limue lia lingiwa la Yesu, li sangiwa kelivulu lia Yoano ocipama 11.

10. Nye ci pita osimbu Yesu a kasi oku kunda ko Yordão yo Betania kuenda nye a linga? (Yoano 11:1-3)

¹⁰ Tanga Yoano 11:1-3. Sokolola eci ca pita ko Betania kesulilo liunyamo 32 K.K. Yesu wa kuatele akamba vamue vimbo liaco, okuti Lasaru kuenda vamukãi vaye vavali Maria la Marta. (Luka 10:38-42) Pole, Lasaru wa vela calua okuti ca sakalaisa vamukãi vaye. Ovo va tuma esapulo limue ku Yesu wa kala konepa yikuavo yo Yordão, okuti oco a pitile ko Betania ca sukilile oku endela posi oloneke vivali. (Yoa. 10:40) Ci sumuisa ceci okuti eci omunga ya pitĩla ku Yesu, Lasaru wa file ale. Ndaño Yesu wa kũlũhĩle okuti ekamba liaye lia fa, eye handi o kala vali oloneke vivali kocitumãlo a sangiwile kuenje noke oco lika a linga ungende woku enda ko Betania. Pole, eci Yesu a pitĩla, Lasaru wa fa ale, okuti papitile ale oloneke vikuãla. Yesu o nõlapo oku linga ocina cimue ca laikele oku kuatisa akamba vaye kuenda oku eca esivayo ku Suku.—Yoa. 11:4, 6, 11, 17.

11. Nye tu lilongisa kulandu owu catiamẽla koku linga ukamba?

¹¹ Kulandu owu tu pondola oku lilongisilako catiamẽla koku linga ukamba. Ndeci, eci Maria la Marta va tuma esapulo ku Yesu, ovo ka va pingile kokuaye oco eye ko Betania. Ovo va popia lika okuti ekamba liove o soliwe ovela. (Yoa. 11:3) Eci Lasaru a fa Yesu wa ponduile oku u pindula ndaño okuti wa kala o cipãla. Pole, Yesu wa nõlapo oku enda ko Betania oco a ka lisange lakamba vaye Maria la Marta. O kuete hẽ ekamba limue li ku kuatisa ndaño muẽle kuo pingile? Ove wa kũlĩha okuti o pondola oku kolela kekuatiso liaye “kotembo yohali.” (Olosap. 17:17) Ndeci Yesu a linga, ci tavavo okuti tu linga akamba ku vakuetu! Kaliye tu tiukila kulandu loku kũlĩhĩsa eci ca pita.

12. Nye Yesu a likuminyile ku Marta kuenda momo lie eye a kolelela kohuminyo yaco? (Yoano 11:23-26)

¹² Tanga Yoano 11:23-26. Marta wa yeva okuti Yesu o kasi ocipepi lo Betania. Lonjanga yalua wa enda oku ka lisanga laye yu wa popia hati: “A Ñala, nda wa kaile kulo, mume wange nda ka file.” (Yoa. 11:21) Ocili, eye nda wa kayisa Lasaru. Pole, Yesu wa yonguile oku linga ocina cimue ci komohĩsa calua. Eye wa likuminyile hati: “Mume wove o ka pinduka.” Toke muẽle wa sapuilavo Marta esunga lioku kolela kohuminyo yaye poku popia okuti: “Ame ndipinduko haime ndimuenyo.” Ocili okuti Yehova wa eca unene ku Yesu woku pindula  vana va fa. Vepuluvi limue wa pindula kafeko umue wa file noke wa pindulavo umalẽhe umue ukuenje kuenda citava okuti keteke liaco umalẽhe afa. (Luk 7:11-15; 8:49-55) Oco hẽ citava okuti eye o pindula omunu umue okuti tunde eci a fa papita ale oloneke vikuãla kuenda etimba liaye li kasi ale okuvola?

13. Ndomo ca tangiwa ku Yoano 11:32-35, Yesu wa liyeva ndati eci a mola Maria lomanu vakuavo oku lila? (Talavo ociluvialuvia.)

¹³ Tanga Yoano 11:32-35. Sokolola eci ca pita noke. Maria mukãi ukuavo wa Lasaru wa enda oku ka lisanga la Yesu. Eye wa pitulula eci mukãi waye a popia hati: “A Ñala, nda wa kaile kulo, manjange nda ka file.” Maria kumue la vana va kalela kumosi va sumuile calua. Eci Yesu a mola loku yevelela oku lila kuavo wa kuata esumuo lialua. Omo lioku vetiyiwa locikembe a kuatela akamba vaye wa lila. Eye wa kũlĩha evalo li tunda koku fisa umue tu sole. Ocili okuti Yesu o yongola calua oku malako ovina vi tu kokela asuẽlela!

14. Nye tu lilongisa catiamẽla ku Yehova kocituwa Yesu a lekisa poku mola Maria oku lila?

¹⁴ Ocituwa Yesu a lekisa poku mola Maria oku lila, ci tu longisa okuti Yehova o Suku yimue yi kuete ocikembe calua. Momo lie tu popela ndoco? Ndomo tua ci konomuisa kocipama capita, Yesu wa situlula ciwa ekalo kuenda ovisimĩlo via Isiaye. (Yoa. 12:45) Kuenje eci tu tanga okuti Yesu wa kuatela ocikembe akamba vaye va fisa, tua kũlĩha okuti Yehova o sumuavo eci a mola asuelela etu esumuo. (Osa. 56:8) Eci hẽ ka ci ku vetiya oku amela ku Suku yetu ukuacikembe?

15. Ndomo ca tangiwa ku Yoano 11:41-44 nye ca pita keyambo va kendele Lasaru? (Talavo ociluvialuvia.)

¹⁵ Tanga Yoano 11:41-44. Yesu wa pitĩla keyambo lia Lasaru kuenje wa tuma oku upa ewe lia sitikele keyambo. Yu Marta wa popia hati, etimba liaye li kasi ale oku lẽha. Yesu wo tambulula hati: “Sia ku sapuilile hẽ okuti nda o kolela o mola ulamba wa Suku?” (Yoa. 11:39, 40) Noke Yesu wa petuila ovaso aye kilu kuenje wa likutila powiñi. Eye wa yonguile oku eca esivayo liosi ku Yehova kueci ca laikele oku pita. Noke Yesu wa kaluka lolukandi  hati: “A Lasaru, tundila posamua!” Kuenje Lasaru wa tunda veyambo! Yesu wa linga ocina cimue okuti ku vamue ka ca laikele oku tẽlisiwa.—Tala etosi Vembimbiliya lielilongiso ku Yoano. 11:17.

16. Ulandu u sangiwa ku Yoano ocipama 11 u pamisa ndati elavoko lietu kepinduko?

¹⁶ Ulandu u sangiwa ku Yoano kocipama 11 upamisa ekolelo lietu kelavoko liepinduko. Ndamupi? Ivaluka okuti Yesu wa likuminya ku Marta hati: “Mume wove o ka pinduka.” (Yoa. 11:23) Ndeci Yehova, Yesu o kuetevo onjongole kuenda unene woku tẽlisa ohuminyo yaco. Asuẽlela aye a situlula okuti eye o kuete onjongole yalua yoku pindula omanu va fa kuenda oku malako ovina via siata oku kokela omanu esumuo okuti olofa. Vepuluvi Lasaru a kala oku tunda veyambo Yesu wa lekisavo okuti o kuete unene woku pindula vana va fa. Sokololavo kueci Yesu a sapuila Marta hati: “Sia ku sapuilile hẽ okuti nda o kolela o mola ulamba wa Suku?” (Yoa. 11:40) Omo liaco, tu kuete asunga awa oku kolela okuti Suku o ka tẽlisa ocili ohuminyo yaye yoku pindula ava va fa. Oco hẽ nye tu sukila oku linga oco tu pamise elavoko lietu liepinduko?

17. Nye tu sukila oku kapako eci tu tanga Vembimbiliya ovolandu atiamẽla kepinduko?

¹⁷ Tanga kuenda sokolola kovolandu atiamẽla kapinduko a lingiwa kosimbu. Vembimbiliya tu sangamo ovolandu ecelãla omanu va pinduiwa. c Momo lie ku lingila ekonomuiso liondongosi kulandu lulandu? Osimbu o linga akonomuiso aco, ivaluka okuti omanu vaco alume, lakãi kuenda omãla va kala muẽle komuenyo ocili. Limbuka eci o lilongisila kulandu waco. Sokololavo ndomo ulandu lulandu u situlula onjongole ya Suku kuenda unene a kuete, woku nena komuenyo vana va fa. Ca velapo vali, sokolola kepinduko lia Yesu okuti olio lia velapo pokati kapinduko osi. Ivaluka  okuti epinduko liaye lia imbiwa uvangi lolombangi vialua kuenda li pamisa ekolelo lietu.—1 Va Kor. 15:3-6, 20-22.

18. O talavaya ndati lovisungo vietu viatiamẽla kelavoko liepinduko? (Talavo etosi.)

¹⁸ Yevelela ovisungo, loku imba kuenda sokolola kovisungo vi tukula elavoko liepinduko. d (Va Efe. 5:19) Ovisungo viaco vi tu vetiya oku kolela okuti ku ka kala muẽle epinduko kuenda oku pamisa ekolelo lietu kelavoko eli likuete esilivililo. Kuata ocituwa coku vi yevelela, vimba oloneke viosi kuenda sapeli elomboloko lielaka liaco kefendelo liene liepata. Patekela olondaka viaco sokolola kokuavio oco vi pamise ekolelo liove loku ku vetiya. Kuenje nda wa liyaka locitangi cimue ci kapa kohele omuenyo wove ale oku fisa omunu umue o sole, espiritu lia Yehova li ka ku kuatisa oku ivaluka ovisungo viaco loku ku lembeleka kuenda oku ku pamisa.

19. Nye tu pondola oku sokolola catiamẽla kepinduko? (Tala okakasia losapi hati “ Nye Ove Nda wa Pula Kokuavo?”)

¹⁹ Talavaya luloño wove woku sokolola. Yehova wa tu ĩha uloño woku sokolola ndu okuti tu kasi voluali luokaliye. Manji umue ukãi wa popia ndoco: “Nda siata oku pita otembo poku sokolola ndu okuti ñasi voluali luokaliye oku lehũlula olonelẽho via tẽleha Vocumbo Celau.” Sokolola oku kũlĩha alume lakãi vakuekolelo va tukuiwa Vembimbiliya. Helie o yongola calua oku ka lisanga laye? Apulilo api o ka linga komunu waco? Sokololavo oku ka lisanga vali la vangandiove vana va file. Sokolola kolondaka via tete o ka va sapuila, ndomo o ka va yolela kuenda esanju o ka kuata.

20. Nye tua nõlapo oku linga?

²⁰ Tu eca olopandu ku Yehova omo a tu ĩha elavoko liepinduko. Tu kuete ekolelo liokuti ohuminyo yaco yi ka tẽlisiwa muẽle ocili, momo Yehova o kuete onjongole kuenda unene woku ci linga. Omo liaco, tu amamiko oku pamisa ekolelo lietu kelavoko eli li pamisa. Nda tua ci linga tu ka kuata ukamba wa pama la Suku una wa tu likuminya oku ka pindula vangandietu va fa!’