1. Ndomo ca tanga ku Mateo 7:13, 14, momo lie tu popela okuti tu sangiwa vungende umue?

VOSI yetu tu sangiwa vungende umue. Ocimãho cetu oku ka kala voluali luokaliye vemehi liuviali wa Yehova. Eteke leteke tu likolisilako oku kuama onjila yi tuala komuenyo. Pole, ndomo Yesu a ci popia, onjila yaco ya sukatela kuenje olonjanja vialua ya tĩla oku yi kuama. (Tanga Mateo 7:13, 14.) Omo okuti ka tua lipuile, ca leluka oku yapuka vonjila yaco.—Va Gal. 6:1.

2. Nye tu konomuisa vocipama cilo? (Talavo okakasia losapi hati: “ Umbombe u tu Kuatisa Oku Pengulula Ekalo Lietu.”)

² Nda tu yongola oku amamako vonjila ya sukatela ya loña komuenyo, tu sukila oku tava oku penguluiwa kovisimĩlo, kovituwa kuenda kovilinga. Upostolo Paulu wa vetiya Akristão ko Korindo oku amamako “loku penguluiwa.” (2 Va Kor. 13:11) Elungulo eli li kuetevo esilivilo lialua kokuetu. Vocipama cilo, tu konomuisa ndomo Embimbiliya li tu kuatisa oku linga apongoloko kuenda ndomo akamba va pama konepa yespiritu va pondola oku tu kuatisa oku endela vonjila yomuenyo. Tu konomuisavo eci ci pondola oku tu tateka oku tava olonumbi vieciwa locisoko ca Yehova. Kuenda ndomo umbombe u tu kuatisa oku penguluiwa okuti ka tu tepulula esanju lioku vumba Yehova.

3. Ondaka ya Suku yu ku kuatisa ndati?

³ Ka ca lelukile oku konomuisa ovisimĩlo vietu kuenda ekalo lietu. Momo utima wetu wa piãla kelimbi kuenje ka ci leluka oku limbuka eci owo u yongola. (Yer. 17:9) Ca leluka oku likemba etu muẽle “lovisimĩlo viesanda.” (Tia. 1:22) Omo liaco, tu sukila oku lilongisa Ondaka ya Suku oco yi kũlĩhĩse ekalo lietu.  Ondaka ya Suku yi situlula eci tua tuwa vokati okuti “ovisimĩlo lolonjongole” viutima wetu. (Va Hev. 4:12, 13) Ondaka ya Suku yi kasi ndomakina yi pondola oku limbuka eci ci kasi vokati ketu. Pole, tu sukila oku lekisa umbombe nda tu yongola oku kuatisiwa lalungulo a tunda Vembimbiliya, ale kolonumiwa via Suku.

4. Tua kũlĩha ndati okuti Soma Saulu weya oku kala ukuepela?

⁴ Ulandu wa Soma Saulu u lekisa eci ci pondola oku pita nda ka tu lekisa umbombe. Saulu wa lekisa epela lialua okuti ka ecelelele okuti ovisimĩlo kuenda ovilinga viaye vi penguluiwa. (Osa. 36:1, 2; Hav. 2:4) Ca situluiwa eci Yehova a eca ku Saulu olonumbi viatiamẽla kueci eye a sukilile oku linga noke lioku yula va Amaleke. Saulu ka pokuile ku Yehova. Eci uprofeto Samuele o sapuila catiamẽla kesino liaye, Saulu ka tavele oku limbuka elinga liaye lĩvi. Pole, wa fetika oku lisandela esunga omo liovilinga viaye loku sima okuti eci a linga hacĩviko kuenje wa fetika oku lundila omanu okuti, ovo vo kisika oku ci linga. (1 Sam. 15:13-24) Saulu wa lekisile ale ocituwa cimuamue. (1 Sam. 13:10-14) Pole, wa ecelela okuti utima waye u lekisa epela. Eye ka pongoluile ovisimĩlo viaye kuenje Yehova wo pisa loku u likala.

5. Nye tu lilongisa kulandu wa Saulu?

⁵ Ocili okuti ka tu yongola oku kala nda Saulu, kuenje tu sukila oku lipula ndoco: “Eci ndi tanga olonumbi vi sangiwa Vondaka ya Suku, ndi seteka hẽ oku li sandela esunga catiamẽla kovisimĩlo viange?” Ndi sima hẽ okuti eci ndi kasi oku linga hacĩviko? Ndi lundila hẽ vakuetu ovina vĩvi ñasi oku linga? Nda etambululo lietu oco pokati kapulilo a-a, tu sukila oku pongolola ovisimĩlo kuenda ovituwa vietu. Momo nda ka tua ci lingile vutima wetu mu yuka epela kuenje Yehova o tu likala oku kala ekamba liaye.—Tia. 4:6.

6. Lombolola etepiso lia kala pokati ka Soma Saulu kuenda Soma Daviti.

⁶ Sokolola etepiso lia kala pokati ka Soma Saulu kuenda Soma Daviti. Daviti wa solele “ovihandeleko via Yehova.” (Osa. 1:1-3) Eye wa kũlĩhĩle okuti Yehova o popela vana va lekisa umbombe pole, o suvuka vakuepela. (2 Sam. 22:28) Kuenje Daviti wa ecelela okuti, Ondaka ya Suku yi pongolola ovisimĩlo viaye. Eye wa soneha hati: “Manduila Yehova wa njimba onumbi. Ndaño uteke utima wange u ndungola.”—Osa. 16:7.

7. Nye tu linga nda tu lekisa umbombe?

⁷ Nda tua lekisa umbombe tu ka ecelela okuti Ondaka ya Suku yi pisa ovisimĩlo vietu osimbu ka tua lingile eci tu kasi oku sima. Ondaka ya Suku yi kala ndondaka yi tu sapuila yiti: “Eyi oyo onjila, endelimo.” Ondaka ya Suku yi tu lungula eci tu yongola oku linga ovina ka via sungulukile. (Isa. 30:21) Nda tua yevelela Yehova ci ka tu kuatisa kolonepa vialua. (Isa. 48:17) Ndeci, tu yuvula oku kutisiwa osõi poku lunguiwa lomanu vakuavo. Kuenje tu ka pamisa ukamba wetu la Yehova momo tua kũlĩha okuti eye o tu tata, ndeci isia ukuacisola a tata omãla vaye.—Va Hev. 12:7.

8. Ndomo ca tangiwa ku Tiago 1:22-25, Ondaka ya Suku yi pondola oku kala ndati ndolumuĩlo kokuetu?

⁸ Ondaka ya Suku yi sokisiwa ndolumuĩlo kokuetu. (Tanga Tiago 1:22-25.) Valua pokati ketu osimbu ka tua tundile konjo tu li vanjela volumuĩlo. Lonjila eyi, tu pondola oku limbuka kovina tu sukila oku mioñolola osimbu vakuetu ka va tumuile. Cimuamue haico okuti, eci tu tanga Embimbiliya eteke leteke tu limbuka ovina tu sukila oku pongolola kovisimĩlo kuenda kovituwa. Valua va siata oku kuatisiwa poku tanga ocisonehua ceteke komẽle osimbu ka va tundile. Ovo va ecelela okuti ovina va tanga vi pongolola ovisimĩlo viavo. Kuenje vokuenda kueteke, va likolisilako oku  kapako olonumbi Viondaka ya Suku. Handi vali, tu sukila oku kuata ocituwa coku lilongisa okuti mu kongela oku tanga kuenda oku sokolola Ondaka ya Suku eteke leteke. Ocili okuti pamue ka ci leluka, pole, ci kuete esilivilo oku ci linga, nda tu yongola oku amamako oku endela vonjila ya sukatela yomuenyo.

9. Vepuluvi lipi ekamba limue li pondola oku ku lungula?

⁹ Anga hẽ o kasi oku linga ocina cimue ci nyõla ukamba wove la Yehova? (Osa. 73:2, 3) Nda ekamba limue lia pama konepa yespiritu lia lekisa utõi woku ku lungula, o tava hẽ loku kapako elungulo liaye? Nda oco, o linga ocina ca sunguluka kuenda eca olopandu kokuaye omo lioku ku lungula.—Olosap. 1:5.

10. Nye o sukila oku linga nda ekamba liove lia ku lungula?

¹⁰ Embimbiliya li tu sapuila hati: “Olombole via totiwa lukuacisola via sunguluka.” (Olosap. 27:6) Eci ci lomboloka nye? Kũlĩhĩsa ocindekaise eci: Sokolola okuti o yongola oku tẽha etapalo mu pita oviendelo vialua, pole, wa tiamisila utima kotelefone yove. Ove o wila vetapalo, pole, ku vanji kolonele. Vepuluvi liaco ekamba li ku kuata vokuokuo loku ku nalela konẽle. Ndomo a ku kuata vokuokuo cu ku nenela evalo lialua, pole, elinga liaye lioku ku nãla lonjanga lia tateka oku ku lunduluila lekãlu. Ndaño ca ku nenela evalo vokuenda kuoloneke vilua, anga hẽ nda wa temẽla kamba liove omo a ku teyuila? Ocili okuti sio! Ove nda wa eca olopandu kokuaye. Cimuamue haico okuti, nda ekamba limue li ku lungula omo lielinga limue ka lilikuata lolonumbi via Suku, kefetikilo citava okuti o sumua. Pole, ko ka teme omo lielungulo a ku ĩha. Eci nda ca lekisa ekambo liolondunge. (Uku. 7:9) Handi vali, eca olopandu kekamba liove omo liutõi a lekisa poku vangula love.

11. Nye ci pondola oku tateka omunu umue oku tava elungulo liwa li eciwa lekamba limue?

¹¹ Nye ci pondola oku tateka omunu umue oku tava elungulo liwa li eciwa lekamba limue? Epela. Omanu vakuepela “ovatũi avo a sanjukila oku yevelela” eci va yongola. Ovo “va liwekapo oku yeva ocili.” (2 Tim. 4:3, 4) Ovo va sima okuti ka va sukila elungulo kuenda va velapo vakuavo. Pole, upostolo Paulu wa soneha ndoco: “Nda umue o sima okuti wa velapo, osimbu ka velelepo, o likemba eye muẽle.” (Va Gal. 6:3) Soma Salomone wa ci lombolola ciwa eci a soneha hati: “Ukuenje osuke haeye ukualondunge eye wa velapo, osoma ya kuka haiyo ka yi kuete olondunge, kuenda ka ya kũlĩhile vali oku yeva elungulo, yi sule,”—Uku. 4:13.

12. Nye tu lilongisila kulandu wupostolo Petulu, ndomo ca lekisiwa ku Va Galatia 2:11-14?

¹² Sokolola eci catiamẽla ku Petulu eci upostolo Paulu o lunguila pokati ka va kuavo. (Tanga Va Galatia 2:11-14.) Petulu nda wa temẽla eci Paulu a popia, omo lionjila Paulu a vangula laye kuenda omo lioku u popela pokati komanu. Pole, Petulu wa lekisa olondunge. Eye wa tava elungulo kuenda ka kuatelele ocikumbiti Paulu. Handi vali, eye noke weya oku tukula Paulu okuti “manjetu wa soliwa.”—2 Pet. 3:15.

13. Nye tu sukila oku ivaluka osimbu handi ka tua ecele elungulo komunu umue?

¹³ Nda wa limbuka okuti o sukila oku eca elungulo kekamba limue, ovina vipi o sukila oku kapako? Osimbu kua vanguile lekamba liove, lipula ndoco, ndi litenda hẽ ‘ndukuesunga lia lua enene?’ (Uku. 7:16) Omunu o litenda okuti ukuesunga lia lua enene, o pisa vakuavo okuti ka kapiko olonumbi via Yehova, pole o kuama ovisimĩlo viaye muẽle kuenda ka lekisa ohenda. Nda wa limbuka esunga lieci o sukilila oku eca elungulo limue kekamba liove kuenda wa limbuka okuti ove o sukila oku ci linga, sapela  laye catiamẽla kocitangi caco kuenda linga apulilo o kuatisa oku limbuka okuti eci eye a linga ka ca sungulukile. Lekisa okuti eci o kasi oku popia ca kunamela Vovisonehua, loku ivaluka okuti kunganjiko liekamba liove, pole o sukila oku u kuatisa oku kuata elomboloko ndomo Yehova a li yevite kueci eye a linga. (Va Rom. 14:10) Talavaya lolondunge poku kuama Ondaka ya Suku kuenda eci o lungula omunu umue setukula ohenda ya Yesu. (Olosap. 3:5; Mat. 12:20) Momo lie? Momo Yehova o ka tu tata lonjila yimuamue tu tata vakuetu.—Tia. 2:13.

14. Ocisoko ca Yehova ca siata oku tu ĩha nye?

¹⁴ Yehova o tu songuila vonjila yomuenyo pocakati cocisoko caye palo posi, cina ca siata oku tu ĩha ovina ndeci, olovideo, alivulu kuenda olohongele vi tu kuatisa oku kapako alungulo a sangiwa Vondaka ya Suku. Ovolandu aco a kunamela Vovisonehua. Eci vamanji va panga onepa Kosungu Yolombangi Via Yehova va nõla onjila yimue ya tiamẽla koku tẽlisa upange woku kunda, ovo va kolela kespiritu sandu. Pole, Osungu Yolombangi Via Yehova olonjanja viosi yi kũlĩhĩsa onjila yaco oco yi limbuke nda yi sukila oku pongoluiwa. Momo lie? Momo “ekalo lioluali lulo li kasi oku pongoloka” kuenda ocisoko ca Yehova ci sukila oku kuama olonjila viokaliye.—1 Va Kor. 7:31.

15. Ovitangi vipi akundi vamue va siata oku liyaka lavio?

¹⁵ Nda ocisoko ca Yehova ci tu ĩha elomboluilo liokaliye lielongiso limue Liembimbiliya, ale onumbi yimue ya tiamẽla kovituwa, tu sukila oku tava kuenda oku yi kapako. Pole, nye tu sukila oku linga nda ocisoko ca Yehova ci linga epongoloko limue okuti mu kongela ovina vikuavo via tiamẽla komuenyo wetu? Ndeci, kanyamo a sulako ondando yupange woku tunga ovitumãlo viefendelo kuenda oku vi semũlula, ya livokiya calua. Omo liaco, Osungu Yolombangi Via Yehova ya siata oku vetiya okuti etendelo lialua liakongelo li liongoluila Vonjango Yusoma yimuamue. Kuenje omo liepongoloko liaco, akongelo alua a yikiwa kuenda Olonjango vimue Viusoma via landisiwa. Olombongo viaco vi kasi oku talavayiwa lavio, oco ku tungiwe Olonjango Viusoma kovitumãlo kuna kuli esukila. Nda o kasi kocitumãlo cina okuti olonjango vi kasi oku landisiwa kuenda akongelo a kasi oku yikiwa, ocili okuti ka ci leluka kokuove oku pongolola ekalo liokaliye.  Akundi vamue cilo va sukila oku linga ungende walua oco va kale kolohongele. Vakuavo okuti va panga onepa kupange woku tunga kuenda woku semulula Onjango yimue Yusoma va pondola oku lipula esunga lieci onjango yaco yi landisiwila. Ovo pamue va sima okuti otembo lalikolisilo avo a kala olivova. Pole, ovo va kasi oku likolisilako oku tava keliangiliyo liaco liokaliye kuenda va sukila epandiyo.

16. Oku kapako elungulo li sangiwa ku Va Kolosai 3:23, 24, ci tu kuatisa ndati oku amamako lesanju?

¹⁶ Tu ka amamako lesanju lietu nda tua ivaluka okuti upange wosi tu linga wa Yehova kuenda eye o kasi oku songuila ocisoko caye. (Tanga Va Kolosai 3:23, 24.) Soma Daviti wa lekisa ongangu yiwa poku eca olombongo oco vi kuatise koku tungiwa kuonembele. Eye wa popia hati: “Ame hẽ, ame elie, lomanu vange ovo velie, okuti tu tela oku lumba ndoco lutima wosi? Momo ovina viosi vi tunda kokuove, kuenje tua kuiya ño eci cove ale.” (1 Asa. 29:14) Eci tu eca olombanjaile vietu violombongo, tu kasivo oku eca ku Yehova ocina ca tunda kokuaye. Pole, Yehova o sanjuka calua eci tu eca otembo longusu yetu kuenda olombongo oco tu linge upange waye.—2 Va Kor. 9:7.

17. Momo lie ku sukilila oku sumua nda wa limbuka okuti o sukila oku pongolola ekalo liove?

¹⁷ Oco tu amameko vonjila ya sukatela yi tuala komuenyo, tu sukila oku kuama ongangu ya Yesu. (1 Pet. 2:21) Nda wa limbuka okuti o sukila oku pongolola ekalo liove, ku ka sumue. Momo nda wa ci linga o lekisa okuti o yongola oku kuama olonumbi via Yehova. Ivaluka okuti, Yehova wa kũlĩha okuti ka tua lipuile. Kuenje eye ka lavoka okuti tu setukula ongangu ya Yesu lonjila ya lipua.

18. Nye tu sukila oku linga oco tu tẽlise ocimãho cetu?

¹⁸ Vosi yetu tu sukila oku tiamisila utima kelavoko lio kovaso yoloneke kuenda oku tava oku penguluiwa kovisimĩlo, kovituwa kuenda kovilinga vietu. (Olosap. 4:25; Luka 9:62) Tu lekisi umbombe poku ‘amamako lesanju, loku penguluiwa.’ (2 Va Kor. 13:11) Nda tua ci linga, “Suku yocisola kuenda yombembua o kala [letu].” Eye o ka tu kuatisa oku kuata esanju cilo, loku tu ĩha omuenyo voluali luokaliye.