1-2. (a) Ndomo ca tangiwa ku va Efeso 6:16, momo lie tu sukilila “ociyepelo cekolelo”? (b) Apulilo api aka tambuluiwa vocipama cilo?

OVE hẽ o kuete “ociyepelo cekolelo”? (Tanga Va Efeso 6:16.) Ocili okuti o kuete. Ndeci ociyepelo ci teyuila etimba liosi liesualali, ekolelo liove li ku teyuila kevĩho liosi lioluali lulo. Pokati kovina viaco mua kongela ukahonga, ungangala kuenda ovina viosi ka vi likuata lolonumbi via Yehova.

² Omo okuti tu kasi “koloneke via sulako,” ekolelo lietu li kamamako oku setekiwa. (2 Tim. 3:1) Omo liaco, tu sukila oku kũlĩhĩsa nda ociyepelo cetu cekolelo ca koka. O pondola oku ci linga ndati? Kuenda nye ci pondola oku ku kuatisa oku teyuila ociyepelo cove? Tu konomuisi atambululo apulilo a-a.

3. Nye asualali va enda oku linga lociyepelo cavo kuenda momo lie?

³ Kosimbu, ociyepelo casualali olonjanja vimue ca enda oku pangiwa locipa. Asualali va enda oku seketa ulela kociyepelo cavo, oco ka ci ka nyõlehe ale oku kuatiwa longuyu. Nda esualali lia limbuka okuti ociyepelo caye ca nyõleha, eye o sukila oku ci semulula lonjanga, oco a lipongiyile uyaki ukuavo. Eci ci sokisiwa ndati lekolelo liove?

4. Momo lie o sukilila oku kũlĩhĩsa ‘ociyepelo cove cekolelo’ kuenda o pondola oku ci linga ndati?

⁴ Ndeci ca enda oku linga asualali kosimbu, olonjanja viosi ove o sukilavo oku kũlĩhĩsa ociyepelo cove loku ci  tata. Eci ci ka ku kuatisa oku lipongiyila uyaki wespiritu mua kongela olohoka violondele. (Va Efe. 6:10-12) Lomue o pondola oku ku lavelako ociyepelo cove. O limbuka ndati okuti wa lipongiyila oloseteko? Tete, o sukila oku pinga ekuatiso lia Suku. Noke o sukila oku tanga Ondaka ya Suku, oco yi ku kuatise oku limbuka ndomo Yehova a ku tenda. (Va Hev. 4:12) Embimbiliya li popia okuti “Kolela Yehova lutima wove wosi ku ka tiamẽle kolondunge viove muẽle.” (Olosap. 3:5, 6) Poku kũlĩhĩsa ocinimbu eci, sokolola kovitangi vimue via pita ndopo vomuenyo wove kuenda ndomo ove wa vi tenda. Ndeci, wa liyaka hẽ locitangi cekambo liolombongo? Wa sokolola hẽ kohuminyo ya Yehova yi sangiwa ku va Heveru 13:5 yokuti: “Ame lalimue eteke hu sia, ale oku ku yanduluka”? Ohuminyo eyi ya ku kuatisa hẽ oku kolela okuti Yehova o pondola oku ku kuatisa? Nda oco, ci lekisa okuti o kasi oku lava ciwa ociyepelo cove cekolelo.

5. Pamue nye o pondola oku limbuka poku kũlĩhĩsa ekolelo liove?

⁵ Ove pamue o komõha poku kũlĩhĩsa lutate ndomo ekolelo liove li kasi. Pamue o pondola oku limbuka okuti ekolelo liove lia hongua oku ci sokisa lotembo ya pita. Ndeci, pamue o limbuka okuti asakalalo, ovohembi kuenda esumuo vi kasi oku honguisa ekolelo liove. Nda eci ca siata oku pita love, o pondola oku teyuila ndati ekolelo liove?

6. Asakalalo api okuti a sunguluka?

⁶ Kuli asakalalo amue okuti a sunguluka. Ndeci, ca sunguluka oku sakalala oku sanjuisa Yehova la Yesu. (1 Va Kor. 7:32) Nda tua linga ekandu linene, tu lekisa esakalo lioku tetulula ocitangi caco tu kuetele Yehova. (Osa. 38:18) Handi vali, tu sakalalavo oku sanjuisa ohueli yetu, ale tu sakalala loku tata epata lietu kuenda ekalo lia vamanji.—1 Va Kor. 7:33; 2 Va Kor. 11:28.

7. Ndomo ca tangiwa Ko Olosapo 29:25, momo lie tu sukilila oku yuvula oku kuatela usumba omunu?

⁷ Oku sakalala calua, ci pondola oku nyõla ociyepelo cetu cekolelo. Ndeci, pamue tu sakalala calua loku sanda okulia kuenda uwalo. (Mat. 6:31, 32) Oco tu yuvule oku sakalala calua, pamue tu limba voku sanda ovipako vialua. Kuenje tu fetika oku sola calua olombongo. Nda tua ecelela okuti eci ci pita letu, ekolelo tu kuetele Yehova li tepuluka kuenje ukamba wetu u kala kohele. (Mar. 4:19; 1 Tim. 6:10) Ocina cikuavo ci pondola oku nyõla ekolelo lietu, oku sakalala calua leci omanu va sima catiamẽla kokuetu. Esakalalo liaco, li pondola oku tu kokela oku kuata usumba woku popiwa lãvi kuenda woku lambalaliwa, okuti usumba woku sumuisa Yehova ci sule. Oco tu liteyuile kohele yaco, tu sukila oku likutilila ku Yehova, oco tu pinge ekolelo kuenda utõi woku yula ovitangi viaco.—Tanga Olosapo 29:25; Luka 17:5.

8. Nye tu sukila oku linga poku yeva ovohembi?

⁸ Satana eye “isia yuhembi” kuenda pocakati comanu vana eye a songuila, o sandeka uhembi watiamẽla ku Yehova kuenda wa vamanjetu. (Yoa. 8:44) Ndeci, olonanguluke vi sandeka ovohembi kuenda vi pengisa alongiso ocisoko ca Yehova. Satana o ci lingavo pocakati co Internet kuenda otelevisãu. Ovohembi aco, a kasi pokati ‘kovisongo viondalu’ via Satana. (Va Efe. 6:16)  Nye o sukila oku linga nda umue o yongola oku sapela love catiamẽla kovohembi aco? Ku ko yevelele! Momo lie? Momo tua kolela Yehova kuenda vamanjetu. Ocili okuti, ka tu yongola okuti tu tava kolonanguluke. Omo liaco, ku ka ecelele okuti o vetiyiwa oku sapela lavo.

9. Esumuo li pondola oku tu kokela nye?

⁹ Esumuo li pondola oku honguisa ekolelo lietu. Ka tu ka simi okuti ovitangi vietu ka vi sukila oku kapiwako. Nda tua sima ndoco, tu lekisa ekambo liolondunge. Pole, ku ka ecelele okuti ovitangi vi nyõla ovisimĩlo viove. Nda wa ci linga, o pondola oku ivala elavoko liwa Yehova a tu likuminya kuenje o sumua. (Esit. 21:3, 4) Noke esumuo liaco, litepulula ongusu yove kuenje citava okuti, o konyõha. (Olosap. 24:10) Nye tu sukila oku linga oco ka ci ka pite letu?

10. Nye wa lilongisa kukanda manji umue ukãi a soneha?

¹⁰ Kũlĩhĩsa ulandu wa manji umue ukãi wo ko Estados Unidos. Ulume waye wa vela calua kuenje eye wa sukila oku u tata. Nye ca kuatisa manji yaco oku amamako lekolelo? Vukanda manji a tuma kombala Yolombangi Via Yehova, wa soneha hati: “Ekalo lietu olonjanja vimue li tu nenela esumuo lialua kuenda esakalalo. Pole ekolelo lietu lia pama. Ndi pandula calua omo okuti tu kuete ovipama vialua vi pamisa ekolelo lietu kuenda vi tu kuatisa oku amamako lesanju. Etu tu sukila muẽle alungulo aco kuenda evetiyo. Ovina viaco, vi tu kuatisa oku amamako lekolelo kuenda oku pandikisa koloseteko viosi Satana a tu kapela.” Olondaka via manji u-u, vi lekisa okuti ci tẽliwa oku yula esumuo! Ndamupi? Tenda ovitangi viove ndoseteko ya Satana. Kolela okuti Yehova o pondola oku ku ĩha ekuatiso o sukila. Upa esilivilo kokulia kuespiritu eye a siata oku tu ĩha.

11. Oco tu kũlĩhe ekalo liekolelo lietu, apulilo api tu sukila oku linga etu muẽle?

¹¹ O pondola hẽ oku limbuka olonepa ociyepelo cove cekolelo ci sukila oku mioñoluiwa? Vokuenda kuolosãi via sulako, ove wa tẽla hẽ oku yuvula asakalalo alua? Wa tẽla hẽ oku tamalãla kovohembi olonanguluke  kuenda oku yuvula oku sapela lavo? Wa tẽla hẽ oku yula esumuo? Nda etambululo liove “oco,” ci lekisa okuti ekolelo liove handi li kasi ciwa. Pole, tu sukila oku amamako oku lavulula. Satana o kuete ovimalẽho vikuavo a pondola oku kuama, oco a tu yapuise. Tu konomuisi vimue pokati kavio.

12. Ovipako vi pondola oku tu kokela nye?

¹² Ovipako vi pondola oku tu honguisa kuenda oku liwekapo oku lava ociyepelo cetu cekolelo. Upostolo Paulu wa popia hati: “Lalimue esualali li sakalala lomĩlu yoku sanga onganyu, oco li sanjuise u wo sonehisa kusualali.” (2 Tim. 2:4) Asualali vo ko Roma, ka va kuatele omoko yoku litumbika koku linga olomĩlu. Nye ca ponduile oku pita nda esualali limue ka lia kuamele onumbi yaco?

13. Momo lie ka ca tavelele okuti esualali li sakalala lomĩlu?

¹³ Sokolola kocindekaise eci. Ocimunga cimue casualali lolosipata viavo vi pita omele yosi oku lipindisa, pole, umue pokati kavo ka endele koku lipindisa. Eye o kasi pocitanda volupale, oku landisa okulia. Kuteke, asualali va sanda epuluvi lioku semulula kuenda oku lepika olosipata viavo. Pole esualali li landisa okulia, kuteke waco o sakalala loku pongiya ovina a ka landisa keteke likuavo. Eci kuca, ovanyãli va pitĩla vocipikipiki loku ñuala ocingonja olupale. Esualali lipi lia lipongiyila oku yaka, oco a pandiyiwe lusongui wavo? Esualali lipi wa yonguile okuti nda li kala konele yove? Esualali lina lia lavulula loku lipongiya, ale esualali lina ka lia lavuluile?

14. Omo okuti tuasualali va Kristu, nye ca velapo vali kokuetu?

¹⁴ Ndeci ci linga asualali vawa, ka tu yongolavo oku ivalako ocimãho cetu ca velapo okuti oku taviwa Lasongui vetu, Yehova kuenda Yesu Kristu. Eci ci kuete esilivilo lialua kokuetu, okuti oku kuata oluhimo woluali lulo lua Satana ci sule. Tu yongola oku likolisilako oku sanda otembo, longusu yoku vumba Yehova kuenda oku lava ciwa  ociyepelo cetu cekolelo oku kongelamo ovimalẽho vikuavo viespiritu.

15. Elungulo lipi Paulu a eca kuenda momo lie?

¹⁵ Olonjanja viosi tu sukila oku lavulula. Momo lie? Upostolo Paulu o tu lungula hati: “Vana va yongola oku kala olohuasi” va ka “yapuisiwa vekolelo.” (1 Tim. 6:9, 10) Ondaka oku “yapuisiwa” yi lomboloka okuti, nda tua seteka oku tiamisila lika utima koku sanda ovipako, tu pondola oku yapuisiwa. Utima wetu u pondola oku wila “vonjanjo kuenda voloñeyi vĩvi.” Ka tu ka eceleli okuti olonjongole viaco, vi iñila vutima wetu, pole, tu sukila oku ci tenda okuti evi ovimalẽho via Satana okuti vi honguisa ekolelo lietu.

16. Ulandu u sangiwa ku Marko 10:17-22, u tu vetiya oku sokolola kapulilo api?

¹⁶ Citava okuti o kuete olombongo vialua vioku landa ovina viosi o yongola. Anga hẽ cĩvi oku landa ovina tu yongola, okuti ka tu vi sukila? Sio hacĩviko! Pole, sokolola kapulilo a-a: ‘Ndaño ndi kuete olombongo vioku landa ocikuata cimue ndi yongola, anga hẽ ñuete otembo longusu yoku tata ocikuata caco? Anga hẽ ñasi kohele yoku tiamisila lika utima kovina ñuete? Anga hẽ nda nda kakatela kovipako, ndi kala ndumalẽhe  una wa likala elaleko lia Yesu?’ (Tanga Marko 10:17-22.) Ocili okuti, ci kuete esilivilo kokuetu oku ambata omuenyo umue wa leluka loku pesila lika otembo yetu koku linga ocipango ca Suku!

17. Ocina cipi okuti ka ci tava okuti tu ivalako?

¹⁷ Ka tu ka ivaliko okuti tu kasi vuyaki umue. Tu sukila oku lipongiyila oku yula uyaki waco eteke leteke. (Esit. 12:17) Vamanji ka va pondola oku tuambatelako ociyepelo cetu cekolelo. Ocikele caco cetu muẽle.

18. Momo lie asualali kosimbu va sukilile oku amamako oku lava ciwa oviyepelo viavo?

¹⁸ Kosimbu, esualali lina lia enda oku lekisa utõi poku yaka, lia enda oku tambula onima yimue. Pole, nda lia tiukila konjo okuti ociyepelo caye ca siala o yeva osõi. Usonehi umue o tukuiwa hati Tácito, wa soneha hati: “Umue oku ivala ociyepelo ocina cimue ci kutisa osõi.” Eli olio esunga lieci asualali va sukilile oku likapelako oku lava ciwa ociyepelo cavo.

19. Tuamamako ndati oku lava ciwa ociyepelo cetu cekolelo?

¹⁹ Etu tu sukilavo oku lava ciwa ociyepelo cetu cekolelo. Tu ci linga ndati? Poku endaenda kolohongele loku sapuilako omanu catiamẽla ku Yehova kuenda Kusoma waye. (Va Hev. 10:23-25) Handi vali, tu sukilavo oku tanga Embimbiliya eteke leteke kuenda oku likutilila ku Yehova okuti tu kapako ovina Embimbiliya li popia. (2 Tim. 3:16, 17) Nda tua ci linga, lacimue ocimalẽho ca Satana ci tu linga cimue. (Isa. 54:17) “Ociyepelo cekolelo” lietu ci ka tu teyuila. Tu ka lipamisa pokati la vamanji. Handi vali, ka tu ka yula lika uyaki wetu weteke leteke, pole, tu ka kuatavo esumũlũho lioku mola Yesu oku kundula Satana kuenda vana vokuãi.—Esit. 17:14; 20:10.