1. Nye ci lomboloka oku amamako oku lava uloño wetu woku sokolola? (2 Timoteo 4:5)

 ECI tu liyaka lovitangi ekolelo lietu ku Yehova kuenda kocisoko caye li pondola oku setekiwa. Tu yula ndati ovitangi viaco? Tu sukila oku amamako oku lava uloño wetu woku sokolola kuenda oku lavulula loku ‘pama vekolelo.’ (Tanga 2 Timoteo 4:5.) Tua amamako oku lava uloño wetu woku sokolola poku likandangiya loku sokolola lutate kuenda oku likolisilako oku tenda ocitangi caco ndomo Yehova a ci tenda. Eci tu ci linga, ovisimĩlo vietu ka vi ka yapuisiwa lovina tu sokolola.

2. Nye tu lilongisa vocipama cilo?

² Vocipama ca pita, tua lilongisa ovitangi vitatu vi tunda komanu vana okuti Halombangiko via Yehova. Vocipama cilo, tu konomuisa ovitangi vitatu vi tunda vekongelo okuti vi pondola oku seteka ekolelo lietu tu kuetele Yehova. Ovitangi viaco vievi: (1)  ceci manji umue a tu lingila cimue cĩvi, (2)  ceci tu tambula epindiso kuenda (3)  ceci tu likolisilako oku tava kapongoloko a lingiwa vocisoko. Tua amamako ndati oku lava uloño wetu woku sokolola loku kolela ku Yehova kuenda kocisoko caye poku liyaka lovitangi?

3. Tu kala ndati nda manji umue wa tu lingila cimue cĩvi?

³ Anga hẽ manji umue wa ku lingile ale cimue cĩvi capiãla enene nda manji yaco o kuete ovikele? Citava okuti, manji yaco ka kuatele ocisimĩlo coku ku linga cĩvi. (Va Rom. 3:23;  Tia. 3:2) Ndaño ndoco, elinga liaye lia ku sumuisa calua. Citava okuti, kua pekelele omo lioku sokolola kocina va ku lingila. Pamue o lipula ndoco: ‘Anga hẽ manji o linga ovina evi, o kasi muẽle vocisoko ca Yehova?’ Ocili okuti, Satana o yongola okuti tu kuata ovisimĩlo viaco. (2 Va Kor. 2:11) Nda tu kuete ovisimĩlo viaco, tu pondola oku liwekapo oku vumba Yehova loku siapo ocisoko caye. Omo liaco, nda tua limbuka okuti manji umue wa tu lingila cimue cĩvi tua amamako ndati oku lava uloño wetu woku sokolola loku yuvula oku yapuisiwa lovisimĩlo ka via sungulukile?

4. Yosefe wa amamako ndati oku lava uloño waye woku sokolola eci a tatiwa lãvi kuenda nye tu lilongisila kulandu waye? (Efetikilo 50:19-21)

⁴ Ku ka kaile locikumbiti. Eci Yosefe a kala umalẽhe, wa tatiwa lãvi la vahuvaye. Ovo vo suvukile kuenda vamue pokati kavo va yonguile oku u ponda. (Efet. 37:4, 18-22) Handi vali, vo landisa oco a linge upika. Noke Yosefe wa liyaka lovitangi vialua vokuenda kueci ci soka 13 kanyamo. Omo liovitangi viaco, Yosefe nda wa sima okuti Yehova ko sole. Handi vali, nda wa lipula nda Yehova wo yanduluka kotembo a sukilile ekuatiso. Pole, Yosefe ka kuatele ocikumbiti. Eye wamamako oku lava uloño waye woku sokolola poku likandangiya. Eci a kuata epuluvi lioku fetuluinya vamanjaye, eye wa likala oku ci linga kuenda wa lekisa ocisola kokuavo kuenje wa va ecela. (Efet. 45:4, 5) Yosefe wa lekisa ovituwa viaco omo wa kuata ovisimĩlo via sunguluka. Eye ka tiamisilile utima kovitangi viaye, pole, wamamako oku sokolola kovina Yehova a yonguile. (Tanga Efetikilo 50:19-21.) Nye tu lilongisilako? Nda wa tatiwa lãvi ku ka kuatele ocikumbi Yehova, ale oku sima okuti wa ku yanduluka. Handi vali, sokolola ndomo eye a siata oku ku kuatisa oku liyaka lovitangi viaco. Eci vakuene va ku lingila cimue cĩvi, seteka oku sitika akulueya avo locisola.—1 Pet. 4:8.

5. Manji Miqueas wamamako ndati oku lava uloño waye woku sokolola eci a tatiwa lãvi?

⁵ Kũlĩhĩsa ulandu wa manji umue ukulu wekongelo ko Amerika do Sul o tukuiwa Miqueas. b Eye wa ivaluka otembo yimue eci a tatiwile lãvi la vamanji vamue va kuata ovikele. Eye hati: “Lalimue eteke nda pitile locitangi caco. Ca ndi sumũisile calua. Luteke sia endaile oku pekela kuenda nda enda oku lila calua.” Ndaño lovitangi viaco, manji Miqueas wamamako oku lava uloño waye woku sokolola kuenje wa likandangiya calua kovisimĩlo. Eye wa likutilila olonjanja viosi ku Yehova poku pinga kokuaye espiritu sandu oco li u kuatise oku pandikisa. Eye wa sandiliya olonumbi valivulu etu okuti vio kuatisa calua. Nye tu lilongisilako? Nda wa sumua omo liocina cimue cĩvi manji umue a ku lingila, amamako oku likandangiya kuenda seteka oku lava ovisimĩlo vĩvi o kuete. Ove pamue kua kũlĩhĩle esunga lieci ca vetiya manji yaco oku vangula, ale oku linga ocina cimue ka ca sungulukile. Omo liaco, likutilila ku Yehova kuenda pinga kokuaye oco a ku kuatise oku tenda ocitangi caco ndomo eye a ci tenda. Poku ci linga, ci ku kuatisa oku kuata elomboloko liesunga lieci manji a lingila ocina caco kuenda oku wecela. (Olosap. 19:11) Ivaluka okuti, Yehova wa kũlĩha ovitangi viosi o kasi oku liyaka lavio kuenda eye o ka ku ĩha ongusu o sukila oco o pandikise.—2 Asa. 16:9; Uku. 5:8.

6. Momo lie ci kuetele esilivilo oku kũlĩha okuti epindiso lia Yehova li situlula ocisola a tu kuetele? (Va Heveru 12:5, 6, 11)

⁶ Epindiso li pondola oku tu kokela evalo. Pole, nda tua tiamisila lika utima kevalo  liaco, tu tenda epindiso liaco okuti ka likuete esilivilo kuenda ka li tiamisiwila kokuetu. Kuenje tu ivalako ocina cimue ci kuete esilivilo lialua kuenda tu sima okuti epindiso lia Yehova ka li situlula ocisola caye kokuetu. (Tanga Va Heveru 12:5, 6, 11.) Nda tua ecelela oku yapuisiwa lovisimĩlo vietu, tu eca epuluvi ku Satana lioku tu yapuisa. Eye o yongola okuti ka tu tava kepindiso oco okuti kamue kamue, tu liwekapo oku vumba Yehova loku siapo ekongelo. Nda wa tambula epindiso, amamako ndati oku lava uloño wove woku sokolola?

7. (a) Ndomo ci lekisiwa vociluvialuvia, Yehova wa talavaya ndati la Petulu noke yoku tambula epindiso? (b) Nye wa lilongisa kulandu wa Petulu?

⁷ Tava epindiso kuenda linga apongoloko a sukiliwa. Yesu wa lunguila Petulu kovaso yovapostolo vakuavo. (Mar. 8:33; Luka 22:31-34) Citava okuti Petulu ka solele onjila ndomo a lunguiwa! Pole, eye wamamako oku kolela Yesu. Eye wa tava kelungulo kuenda wa lilongisila kakulueya aye. Ocili okuti, Yehova wa sumũlũisa Petulu omo liekolelo liaye kuenda wo wĩha ovikele vekongelo. (Yoa. 21:15-17; Ovil. 10:24-33; 1 Pet. 1:1) Nye tu lilongisa kulandu wa Petulu? Etu tu kuatisiwa calua kuenda vakuetu va kuatisiwavo nda tu tiamisila utima kepindiso loku tava kalungulo kuenda oku linga apongoloko. Nda tua ci linga, tu kuata esilivilo ku Yehova kuenda ku vamanji.

8-9. Manji Bernardo noke yoku pindisiwa wa liyeva ndati kefetikilo pole, nye co kuatisa oku pongolola ocisimĩlo caye?

⁸ Konomuisa eci ca pita la manji Bernardo wo ko Moçambique. Eye wo piwa ocikele coku kala ukulu wekongelo. Manji Bernardo kefetikilo wa liyeva ndati? Eye hati: “Nda kuata ocikumbiti momo sia solele epindiso nda tambula.” Eye wa sakalalele calua ndomo vakuavo vekongelo va laikele oku u tenda. Eye hati: “Noke liolosãi vimue, nda fetika oku tenda epindiso liaco lonjila yimue ya sunguluka loku kolela ku Yehova kuenda kocisoko caye.” Nye ca kuatisa manji Bernardo oku kuata ovisimĩlo via sunguluka?

⁹ Manji Bernardo wa pongolola ovisimĩlo viaye. Eye hati: “Eci nda kala ukulu wekongelo, nda enda oku tukuila vakuetu ukanda ku Va Heveru 12:7, oco ndi va vakuatise oku tenda epindiso lia Yehova lonjila ya sunguluka. Nda lipula ame muẽle ndoco: ‘Helie o sukila oku kapako ocisonehua eci?’ Afendeli vosi va Yehova oku kongelamo ame.” Kuenje manji  Bernardo wa linga apongoloko akuavo oco a tumbulule ekolelo liaye a kuetele Yehova kuenda kocisoko Caye. Eye wa pamisa ukamba waye la Yehova poku tanga olonjanja viosi Embimbiliya loku kapako ovina a lilongisa. Ndaño wa sakalalele calua ndomo vamanji va laikele oku u tenda, pole wa likolisilako oku talavaya lavo kupange woku kunda loku panga onepa kolohongele. Noke manji Bernardo weya oku kala vali ukulu wekongelo. Nda ove wa tambula epindiso ndeci ca pita la manji Bernardo, yuvula oku sokolola ndomo elungulo liaco lia eciwa, tava kelungulo kuenda linga apongoloko. c (Olosap. 8:33; 22:4) Nda wa ci linga, kũlĩha okuti Yehova o ka ku sumũluisa omo lioku kolela kokuaye kuenda kocisoko caye.

10. Epongoloko lipi liocisoko lia seteka ekolelo lialume vamue va Isareli?

¹⁰ Apongoloko a lingiwa vocisoko a pondola oku seteka ekolelo lietu. Nda ka tua kuatele utate, tu ecelela okuti a tu tepa ku Yehova. Ndeci, sokolola ndomo epongoloko lia lingiwa vemẽhi Liocihandeleko ca eciwile ku Mose, lia seteka ekolelo lia va Isareli vamue. Osimbu Yehova ka ecele Ocihandeleko caco, asongui vapata va enda oku linga upange okuti ovitunda ovio lika via ponduile oku u linga. Ovo va tunga ovotala loku lumbilako ocilumba Yehova oco va kuatise apata avo. (Efet. 8:20, 21; 12:7; 26:25; 35:1, 6, 7; Yovi 1:5) Pole, eci Ocihandeleko ca eciwa, asongui vapata ka ca tavele vali okuti va linga upange waco. Yehova wa nõla ovitunda kepata lia Arone oco vi ece ovilumba. Noke eci epongoloko lia lingiwa vocisoko lia fetika oku kapiwako, nda omunu umue ka tiamẽlele kocikoti ca Arone o fetika oku linga upange wutunda, eye wa ponduile oku pondiwa. d (Ovis. 17:3-6, 8, 9) Anga hẽ epongoloko liaco lia kala esunga lia Kora, Datana, la Avirama kuenda eci ci soka 250 kasongui oku sinĩla omoko ya Mose la Arone? (Ate. 16:1-3) Ka tua ci kũlĩhĩle. Pole, ndaño ndoco, Kora la vana va likongela kesino liaye, ka va kolelele ku Yehova. Nda apongoloko a lingiwa vocisoko a seteka ekolelo liove nye o sukila oku linga?

11. Nye tu lilongisila kulandu wa va Lewi vamue va Kohata?

¹¹ Kuatisa kapongoloko a lingiwa vocisoko. Vokuenda kungende wavo vekalosoko va Kohata va kuata ocikele cimue ci likasi. Onjanja lonjanja eci va Isareli va enda oku tunda vocilombo, va Kohata va enda oku pita kovaso yomanu vosi poku ambata ocikasia covisila. (Ate. 3:29, 31; 10:33; Yeh. 3:2-4) Ca kala esumũlũho limue linene! Handi vali, ovina viapongoloka kokuavo eci va Isareli va iñila Vofeka Yohuminyo. Ocikasia ka ca sukilile oku ambatiwa olonjanja viosi. Kotembo Salomone a kala osoma, va Kohata vamue va tambuile ocikele coku kala olonjimbi, vakuavo vakualombundi kuenda vakuavo va kala asongui violosila. (1 Asa. 6:31-33; 26:1, 24) Ka kuli uvangi u lekisa okuti va Kohata va yonguile ocikele cimue ca velapo omo liocipiñalo cavo. Nye tu lilongisilako? Oku kuatisa kapongoloko a lingiwa vocisoko ca Yehova lutima wosi, mua kongela apongoloko a lingiwa vocikele cove. Kuata esanju poku tẽlisa ocikele o tambula. Ivaluka okuti ocikele cove hacoko cu ku lingisa omunu wa velapo ku Yehova. Yehova wa velisapo epokolo liove okuti ocikele cove ci sule.—1 Sam. 15:22.

12. Manji Zaina wa liyeva ndati eci a siapo ocikele caye ko Betele?

¹² Kũlĩhĩsa  ulandu wa manji Zaina, manji umue ukãi wo ko Oriente Médio, okuti ocikele caye ca pongoloka cina a solele calua. Eye wa tumiwa vocikanjo noke lioku talavaya ko Betele ci pitahãla 23 kanyamo. Eye wa popia hati: “Epongoloko liocikele cange lia ndi sumuisa calua. Nda liyeva okuti sia kuatele esilivilo kuenda nda lipula ndoco, ‘Anga hẽ nda linga cimue cĩvi?’” Vamanji vamue vekongelo va vokiya esumuo liaye poku u sapuila hati: “Omo okuti wu ndingupange yiwa, ocisoko nda ka ca ecelele okuti o tunda ko Betele.” Olonjanja vimue, manjii Zaina wa sumuile calua kuenda wa enda oku lila ovoteke osi. Pole, eye hati: “Lalimue eteke nda ecelela okuti ndi kuatela atatahãi ocisoko, ale ocisola ca Yehova.” Manji Zaina wa tẽla ndati oku lava uloño waye woku sokolola?

13. Nye manji Zaina a linga oco a yuvule ovisimĩlo ka via sungulukile?

¹³ Manji Zaina wa tẽla oku yula ovisimĩlo viaye ka via sungulukile. Wa ci linga ndati? Eye wa tanga ovipama vialivulu etu vio kuatisa oku pandikisa. Ocipama losapi hati: “Você Pode Vencer o Desânimo!” Vutala Wondavululi 1 ya Kayovo 2001 co kuatisa calua. Ocipama caco, ci lombolola ndomo Marko u sonehi Wembimbiliya a liyaka lovisimĩlo vimuamue eci ocikele caye ca pongoloka. Manji Zaina wa popia hati, “Ulandu wa Marko wa ñuatisa oku yula ovisimĩlo ka via sungulukile.” Manji Zaina wa likolisilakovo oku kala lakamba vaye. Eye ka lia muhĩle la vakuavo; wamamako oku kunda la vamanji vakuavo. Eye wa limbuka okuti espiritu sandu lia Yehova li songuila ocisoko caye kuenda vamanji va kasi vocisoko caco okuti vo kapako calua. Pole, eye wa limbukavo okuti ocisoko ca Suku ci pondola oku linga ocina ca velapo kupange Yehova a eca.

14. Manji Vlado wa likolisilako oku tava kapongoloko ocisoko, nye co kuatisa?

¹⁴ Manji Vlado, ukulu umue wekongelo o kuete 73 kanyamo o kasi ko Slovenia eci ekongelo a kala lia kongeliwa vekongelo likuavo kuenje Onjango Yusoma yaco ya yikiwa. Eye wa popia hati: “Sia kuatele elomboloko lieci Onjango yimue Yusoma ya posoka ya yikiwila. Nda sumuile calua omo okuti onjango yaco  yusoma ya kala yokaliye. Ame nda talavaya ndu kalupindelu kuenda nda pangelamo ovikuata viokaliye. Handi vali, ocisoko ca linga apongoloko amue okuti ka a lelukile kokuetu tua kundi vakuka.” Nye ca kuatisa manji Vlado oku tava kepongoloko liaco? Eye wa lombolola hati: “Oku tava kapongoloko a lingiwa vocisoko ca Yehova ci nena asumũlũho. Apongoloko aco, a tu pongiyila apongoloko anene o kovaso yoloneke.” Ove hẽ o tava kapongoloko a lingiwa vekongelo, ale kocikele cove? Kolela okuti Yehova wa kapako ovisimĩlo viove. Eci o kuatisa kapongoloko aco loku kolela ku Yehova kuenda kocisoko eye a kasi oku talavaya laco, ove o ka sumũlũisiwa.—Osa. 18:25.

15. Tuamamako ndati oku lava uloño wetu woku sokolola eci vekongelo mu lingiwa apongoloko?

¹⁵ Osimbu tu lavoka esulilo lioluali lulo, tu lavoka apongoloko vekongelo. Apongoloko aco a pondola oku seteka ekolelo lietu ku Yehova. Kuenje tu sukila oku amamako oku lava uloño wetu woku sokolola. Nda manji umue wa ku lingila cimue cĩvi, ku ka ecelele oku yapuisiwa locikumbiti. Nda wa tambula epindiso, ku ka tiamisile utima konjila ndomo lia eciwa, tava kelungulo kuenda linga apongoloko a sukiliwa. Handi vali, eci ocisoko ca Yehova ci linga apongoloko okuti wa kongeliwamo, tava lutima wosi kuenda pokola konumbi ya eciwa.

16. O pondola ndati oku amamako oku kolela ku Yehova kuenda kocisoko caye?

¹⁶ O pondola oku amamako oku kolela ku Yehova kuenda kocisoko caye, eci ekolelo liove li setikiwa. Pole, oco o ci linge, o sukila oku amamako oku lava uloño wove woku sokolola, oco o likandangiye loku sokolola lutate kuenda oku tenda ocitangi caco ndomo Yehova a citenda. Nõlapo oku lilongisa ovolandu omanu va tukuiwa Vembimbiliya okuti va kuata onima poku liyaka lovitangi vimuamue kuenda sokolola kovolandu avo. Likutilila ku Yehova oku pinga ekuatiso. Lalimue eteke ku ka liamuhẽ vekongelo. Omo liaco, ndaño lovitangi viaco, Satana ka ka tẽla oku tu tepa ku Yehova, ale kocisoko Caye.—Tia. 4:7.