1-2. (a) Esapulo lipi olombiali vi laika oku eca? (b) Apulilo api a sukila oku tambuluiwa?

SOKOLOLA okuti, olombiali violuali via linga esapulo lina lia lavokawaile liokuti “tu kuete ombembua kuenda tua kolapo.” Citava okuti ovo va lipanda okuti oluali kaliye lua kolapo. Ovo va ka yongola okuti omanu vosi va sima okuti ekalo lioluali li kasi ciwa. Pole, ka va ka tẽla oku tateka ocilunga ci ka kuamamo! Momo lie? Ndomo ocitumasuku Cembimbiliya ca lombolola, ‘enyõleho liya kokuavo vocipikipiki kuenje lomue pokati kavo o puluka.’—1 Va Tes. 5:3.

² Apulilo amue a kuete esilivilo lialua a sukila atambululo vava: Nye ci ka pita vokuenda ‘kuohali ya piala’? Nye Yehova a ka yongola okuti oco tu linga vokuenda kuohali ya piãla? Kuenda tu lipongiya ndati cilo oco ekolelo lietu li pame vokuenda kuohali ya piãla?—Mat. 24:21.

3. Ndomo ca lekisiwa kelivulu Liesituluilo 17:5, 15-18, Suku o ka kundula ndati o “Bavulono Yinene?”

³ Tanga Esituluilo 17:5, 15-18. O “Bavulono Yinene” yi ka kunduiwa! Ndomo ca lomboluiwa ale, olofeka ka vi ka tẽla oku tateka ovina vi ka pita kotembo yaco. Momo lie? Momo “Suku o [ka] kapa vovitima viavo oku tẽlisa ocisimĩlo caye.” Ocisimĩlo cipi? Coku kundula ocisoko catavo esanda oku  kongelamo Akristão Vesanda. * Suku o ka kapa ocisimĩlo caye vutima ‘violombinga ekũi viocinyama ca tema ci kusuka nge.’ “Ocinyama ca tema” ci lomboloka olo Nações Unidas kuenda olombinga ekũi vi lomboloka olombiali viosi violuali vi kuatisa ocinyama caco. (Esit. 17:3, 11-13; 18:8) Eci olombiali viaco vi fetika oku ñualilapo atavo esanda eci ci ka lekisa okuti ohali ya piãla ya fetika ale. Ohali yaco ya piãla, yi keya ocipikipiki hayo yi ka linga usumba okuti yi keya komanu vosi.

4. (a) Ovina vipi olombiali vi ka popia oco vi ñualelepo atavo esanda? (b) Omanu va pangele onepa katavo esanda nye pamue va ka linga?

⁴ Etu ka tua kũlĩhĩle esunga olombiali vi ka eca oco o Bavulono Yinene yi yõliwe. Ovo pamue va ka popia okuti atavo a kasi oku tateka ombembua yoluali kuenda ovo va siata oku litenga enene vopulitika. Ale, pamue va ka popia okuti atavo a kasi lovokuasi alua kuenda ovikuata. (Esit. 18:3, 7) Eci olombiali vi ka ñualelapo atavo esanda, ka ci lomboloka okuti vosi vatiamẽla katavo aco va ka kunduiwa. Citava okuti olombiali violofeka, vi ka litepa lovisoko viatavo. Eci atavo osi esanda a ka kunduiwa, vana va tiamẽlele katavo aco va ka limbuka okuti asongui vavo vatavo ka va kuete vali unene. Citava okuti omanu vaco va ka popia okuti ka va yongola vali oku panga onepa katavo aco.

5. Nye Yehova a likuminya oku linga catiamẽla kohali ya piãla kuenda momo lie?

⁵ Embimbiliya ka li lombolola otembo yi kambata oku kunduiwa kuo Bavulono Yinene. Eci tua kũlĩha ceci okuti, ci ka ambata otembo yitito calua. (Esit. 18:10, 21) Momo Yehova wa likuminya oku ‘tepulula oloneke viohali ya piãla oco okuti, vana va nõliwa kuenda efendelo liocili va supuluka. (Mar. 13:19, 20) Nye Yehova a yongola okuti oco tu linga vokuenda kuefetikilo liohali ya piãla kuenda kesulilo lio Harmagedo?

6. Ovina vipi via kongela vali koku litepa letavo liesanda?

⁶ Ndomo tua konomuisa vocipama ca pita, Yehova o yongola okuti afendeli vaye va litepa lo Bavulono Yinene. Pole, mua kongela ovina vikuavo okuti oku litepa lika latavo esanda ci sule. Tu sukila oku amamako oku kuama etavo liocili, okuti efendelo lia Yehova. Tu konomuisa olonjila vivali tu pondola oku ci linga.

7. (a) Tu lekisa ndati utõi poku kapako ovina Yehova a tenda okuti viwa? (b) Ndomo ca lekisiwa ku Va Heveru 10:24, 25 momo lie olohongele vi kuetele esilivilo, ca piãla enene cilo?

⁷ Tete, tu sukila oku lekisa utõi poku kapako ovina Yehova a tenda okuti viwa. Lalimue eteke ka tu ka tavi ovituwa vĩvi violuali. Ndeci, etu ka tu tava ovina viosi viatiamẽla kevĩho liukahonga oku kongelamo olohuela viomanu vakuavimatamata vimuamue kuenda ovina vikuavo via kongelamo. (Mat. 19:4, 5; Va Rom. 1:26, 27) Vali, tu sukila oku amamako oku fendelela kumosi la vamanjetu Akristão. Olonjanja viosi etu tu ci linga, cikale Vonjango Yusoma, cikale konjo ya vamanji, ale pamue pokolika. Ndaño tu liyaka lovitangi, lalimue eteke ka tu liwekapo oku endaenda kolohongele. Ocili okuti, tu sukila oku liongolola kolohongele “ca piãla enene eci tu limbuka okuti eteke li kasi ocipepi.”—Tanga Va Heveru 10:24, 25.

8. Epongoloko lipi pamue li ka pita kesapulo tu kunda kovaso yoloneke?

⁸ Citava okuti, vokuenda kuohali ya piãla esapulo tu kasi oku kunda pamue li ka pongoloka. Cilo tu kasi oku kunda olondaka viwa Viusoma kuenda tu likolisilako oku longisa omanu, oco va linge olondonge. Pole, vokuenda kuohali ya piãla esapulo lietu li ka sukila utõi, omo li ka kala ndociwe cimue covawe anene a lema calua. (Esit. 16:21) Pamue tu ka eca esapulo liokuti oluali lua Satana ndopo lu kunduiwa. Eci otembo yaco yi pitĩla, tu ka kũlĩha ciwa esapulo liaco kuenda ndomo tu ka lieca. Anga hẽ tu ka kunda ndeci tua kundaile vokuenda kueci ci pitãhala ocita canyamo? Ale tu ka kuama olonjila viokaliye? Handi ka tua ci kũlĩhĩle. Ndaño ndoco, citava okuti tu ka kuata esumũlũho lioku kunda lutõi esapulo liesombiso lia Yehova!—Esek. 2:3-5.

9. Olofeka vi ka liyeva ndati omo liesapulo lietu kuenda nye tu sukila oku kolela?

⁹ Citava okuti, esapulo lietu li ka kokela onyeño olofeka. Kuenje citava okuti va ka seteka oku tu lambalala oco tu liwekepo oku kunda. Omo liaco, tu ka sukila oku kolela ku Yehova. Koloneke vilo, eye wa siata oku tu ĩha ongusu yosi tu sukila oco tu kunde olondaka viwa. Tua kolela okuti kovaso yoloneke Suku o ka tu ĩhavo ongusu tu sukila oco tu linge ocipango caye.—Mika 3:8.

10. Ndomo ca lekisiwa kelivulu lia Luka 21:25-28, omanu valua va ka kala ndati vokuenda kuohali ya piãla?

¹⁰ Tanga Luka 21:25-28. Vokuenda kuohali ya piãla omanu va ka li salukako poku mola okuti ovina viosi va simĩle okuti vi kasi ciwa voluali vi ka nyõliwa. Ovo va kuata “upongo” kuenda va ka saluka omo lioku pumba omuenyo wavo vokuenda kuotembo yaco. (Sof. 1:14, 15) Kotembo yaco citava okuti omuenyo u ka tĩla calua, ndaño muẽle kafendeli va Yehova. Omo okuti ka tu pangi onepa koluali, citava okuti tu ka lipita lovitangi. Pamue ka tu ka kuata ovina tu sukila.

11. (a) Momo lie omanu va ka ñualelapo Olombangi Via Yehova? (b) Momo lie ka tu kuatela usumba ohali ya piãla?

¹¹ Omanu vana va pangaile onepa katavo esanda, va ka limbuka okuti Olombangi Via  Yehova, vi kasi oku amamako oku linga efendelo liavo. Eci ci ka kokela onyeño yalua omanu vaco. Sokolola onjuela yi ka kala pokati komanu, oku kongelamo ovingungu viasapulo. Vakualofeka kuenda ombiali yavo Satana, va ka tu suvuka omo okuti ocisoko cetu oco lika ci kamamako. Ovo ka va ka tẽlisa ocimãho cavo coku kundula atavo osi kilu lieve. Omo liaco, va ka luluvalela lika kokuetu. Vepuluvi liaco, olofeka vi ka tẽlisa ocikele ca Goge ya Magoge. * Ovo va ka likongela oco va ñualelepo afendeli va Yehova. (Esek. 38:2, 14-16) Citava okuti tu sakalala, ca piãla vali enene omo okuti ka tua kũlĩhĩle ovina viosi via kongelamo. Pole, tua kũlĩha okuti: ka tu sukila oku kuatela usumba ohali ya piãla. Yehova o ka tu ĩha olonumbi vi ka teyuila omuenyo wetu. (Osa. 34:19) Etu tu ka ‘talama ngo loku kuata utõi’ momo tu ka limbuka okuti ‘eyovo lietu li kasi ocipepi.’ *

12. Ukuenje wa “kolelua haeye wa lunguka” nye a siata oku linga oco a tu pongiye kovina vi laika oku iya kovaso?

¹² “Ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka” o kasi oku tu pongiya oco tu pandikise lekolelo vokuenda kuohali ya piãla. (Mat. 24:45) Eye wa siata oku ci linga volonjila vialua, ndeci: sokolola kueci ca pita kolohongele viofeka oku upisa kunyamo 2016 toke 2018. Ohongele lohongele yofeka, ya konomuisa ocituwa cimue tu sukila oku kuata oco tu puluke keteke lia Yehova. Tu konomuisi vali ovituwa viaco.

13. Nye ci tu kuatisa oku pamisa ocituwa cetu coku kala vakuacili ku Yehova kuenda momo lie tu sukilila oku ci linga cilo?

¹³ Kala ukuacili: Ohongele yofeka yuyamo wo 2016 ya kuata osapi hati: “Amamako Oku Kala Ukuacili ku Yehova!” Ohongele yaco, ya tu longisa okuti oco tu kale vakuacili ku Yehova tu sukila oku kuata ukamba umue wa pama laye. Olohundo viaco, via lekisa okuti tu pondola oku pamisa ukamba wetu la Yehova poku likutilila lutima wosi kuenda poku lilongisa lutate Embimbiliya. Ohutililo kuenda elilongiso vi tu ĩha ongusu tu sukila oco tu yule ovitangi vinene. Osimbu oluali lua Satana lu panda kesulilo, tu pondola oku lavoka oku liyaka lovitangi vi seteka ocituwa cetu coku kala ukuacili ku Yehova kuenda Kusoma waye. Citava okuti, omanu va kamamako oku tu pembula omo ka tu pangi onepa koluali. (2 Pet. 3:3, 4) Nda tu yongola oku amamako oku kala vakuacili ku Yehova vokuenda kuohali ya piãla, tu sukila oku pamisa ocituwa cetu coku kala vakuacili cilo.

14. (a) Epongoloko lipi li ka pita la vamaji va kuete ocikele coku tata afendeli va Yehova palo posi? (b) Momo lie tu ka sukilila oku kala vakuacili kotembo yaco?

¹⁴ Koloneke vilo, Osungu Yakulu Yolombangi Via Yehova ya siata oku tata afendeli va Yehova. Pole, vepuluvi limue vokuenda kuohali ya piãla ovo ka va ka kala vali palo posi. Olombuavekua viosi vi kongoluiwa kilu oco vi pange onepa kuyaki wo Harmagedo. (Mat. 24:31; Esit. 2:26, 27) Pole, owini wakahandagala u kamamako oku likuata omunga. Vamanji vamue vatiamẽla kolomeme vikuavo, va ka kuata ocikele coku tata afendeli va Suku. Eci otembo yaco yi pitĩla, tu ka sukila oku lekisa okuti tua kuacili. Tu ka sukilavo  oku kuatisa vamanji vaco kuenda oku tava kolonumbi ovo va ka tambula ku Suku. Epopelo lietu lia ka tamba lika koku kuama olonumbi va ka eca!

15. Nye ci tu kuatisa oku pamisa epandi lietu kuenda momo lie ci kuetele esilivilo oku ci linga cilo?

¹⁵ Epandi: Ohongele yofeka yuyamo wo 2017 ya kuata osapi hati: “Ku ka Liwekepo!” Ohongele yaco, ya pamisa epondolo lietu lioku pandikisa kovitangi. Tua lilongisa okuti epandi ka li lekisiwa lika eci ekalo lietu li kasi ciwa. Tu pondola oku pamisa epandi lietu poku kolela ku Yehova. (Va Rom. 12:12) Lalimue eteke ka tu ka ivaliko ohuminyo Yesu a linga yokuti: “Wosi o pandikisa toke kesulilo, o popeliwa. (Mat. 24:13) Ohuminyo eyi, yi lekisa okuti tu sukila oku amamako oku pandikisa, ndaño tu liyaka lovitangi vialua. Nda tua lekisa epandi kovitangi viosi tu liyaka lavio cilo, tu pamisiwa calua okuti ka tu ka tokoka eci ohali ya piãla yi ka fetika.

16. Utõi wocili u tunda pi kuenda tu pamisa ndati utõi wetu cilo?

¹⁶ Utõi: Ohongele yofeka yuyamo wo 2018, ya kuata osapi hati: “Kuata Utõi!” Ohongele yaco, ya tu ivaluisa oku limbuka okuti ka tua citiwile luloño woku lekisa utõi. Epandi kuenda utõi wocili u tunda koku kolela Yehova. Tu pamisa ndati ekolelo lietu kokuaye? Tu sukila oku tanga Embimbiliya eteke leteke, loku sokolola ndomo Yehova a popela afendeli vaye kosimbu. (Osa. 68:20; 2 Pet. 2:9) Eci olofeka vi ka tu ñualelapo vokuenda kuohali ya piãla, tu ka sukila oku kuata utõi loku kolela ku Yehova okuti kosimbu ci sule. (Osa. 112:7, 8; Va Hev. 13:6) Nda tua kolela ku Yehova cilo, tu ka kuata utõi oco tu tẽle oku yula elambalalo lia Goge. *

17. Momo lie ka tu sukilila oku saluka omo lio Harmagedo? (Tala ociluvialuvia koñoño.)

¹⁷ Ndomo tua konomuisa vocipama ca pita, tu sangiwa koloneke via sulako. Pole, tu kuete elavoko lioku puluka kohali ya piãla. Uyaki wo Harmagedo, owo u ka sulila lovina  viosi vi kasi voluali. Pole, ka tu sukila oku saluka. Momo lie? Momo owu, uyaki wa Suku. (Olosap. 1:33; Esek. 38:18-20; Sak. 14:3) Eci Yehova a ka eca ondimbukiso, Yesu o ka songuila olohoka via Suku oco va linge uyaki. Olombuavekua via pinduiwa vi ka kala kumue laye kuenda olohuluwa viovangelo. Vosi yavo va ka yaka la Satana, olondele viaye kuenda olohoka viaye palo posi.—Dan. 12:1; Esit. 6:2; 17:14.

18. (a) Nye Yehova a likuminya? (b) Elivulu Liesituluilo 7:9, 13-17 li ku kuatisa ndati oku kolela kovina vi laika oku iya kovaso?

¹⁸ Yehova wa popia hati: “Lacimue ocimãlẽho va ci telela oku yaka love ci ku linga cimue.” (Isa. 54:17) “Owiñi wakahandangala” wa fendeli va Yehova vakuekolelo va ka pita lomuenyo “kohali ya piãla”! Kuenje ovo va kamamako oku linga upange u kola wa Suku. (Tanga Esituluilo. 7:9, 13-17.) Ciwa oku kũlĩha okuti Embimbiliya li tu pamisa kueci catiamẽla kovina vi keya kovaso! Tua kũlĩha okuti “Yehova o lava olondingocili.” (Osa. 31:23) Vosi va sole Yehova kuenda vo sivaya va ka kuata esanju lialua poku mola okuti onduko yaye ya kemãlisiwa.—Esek. 38:23.

19. Ekalo lipi liwa tu lavoka kovaso yoloneke?

¹⁹ Sokolola ndomo ukanda 2 Timoteo 3:2-5 nda wa lomboluiwa poku tukula kueci catiamẽla koluali luokaliye lua litepa lovitua via Satana. (Tanga okakasia losapi hati, “ Ndomo Ekalo Liomanu li ka Kala Kovaso Yoloneke.”) Manji George Gangas * wa pangele onepa Kosungu Yakulu Yolombangi via Yehova, wa popia hati: “Oluali lu ka kala ndati eci omanu vosi va ka litenda okuti vamanji! Ndopo o ka kuata esumũlũho lioku ka kala voluali luokaliye. Ndeci Yehova a kasi lomuenyo, ove o pondolavo oku kala lomuenyo otembo ka yi pui. Tu ka kala otembo ka yi pui.” Ocili okuti li ka kala elavoko limue li komõhisa calua!