1-3. (a) Momo lie Yehova a solela calua Salomone kuenda asumũlũho api Salomone a tambula? (b)  Apulilo api a ka tambuluiwa vocipama cilo?

SALOMONE eci a linga osoma ya va Isareli handi wa kala umalẽhe. Eci a fetika oku viala, Yehova wa molẽha kokuaye vonjoi yimue kuenje wa popia hati: “Tukula eci ndu kuiha.” Salomone wa popia hati: “Ame ndimõla utito, olondunge vioku tunda tunda loku iñaila, si kuete. . . Oco, eca kukuenje wove utima wolondunge vioku tetuluila omanu vove.” (1 Olos. 3:5-10) “Utima wolondunge,” eli epingilo limue li lekisa umbombe! Cilo tu kuete elomboloko lieci Yehova a solela calua Salomone! (2 Sam. 12:24) Suku yetu wa sanjukila epingilo liukuenje waye osoma kuenje wa eca kokuaye “utima wa lunguka haiwo wa loñoloha.”—1 Olos. 3:12.

² Salomone osimbu amamako oku kolela Yehova, wa kuata asumũlũho alua. Eye wa kuata esumũlũho lioku tunga onembele ‘vonduko ya Yehova Suku ya Isareli.’ (1 Olos. 8:20) Eye wa kuata oluhimo walua omo liolondunge Suku o wĩhile. Yehova wa tumavo Salomone oku soneha alivulu atatu Embimbiliya. Limue pokati kalivulu aco, Olosapo.

³ Elivulu Liolosapo li tukula ondaka utima, ci panda ocita kolonjanja. Ndeci, kelivulu Liolosapo 4:23, tu tangako ndoco: “Lava utima wove lepandi.” Kocinimbu eci “utima” u lomboloka nye? Tu tambulula epulilo eli vocipama cilo. Tu tambululavo apulilo avali akuãimo ndeci: Satana o seteka oku yapuisa ndati utima wetu? Nye tu sukila oku linga oco tu lave utima wetu? Oku kũlĩha atambululo aco ci kuete  esilivilo, momo ci tu kuatisa oku amamako oku kolela ku Yehova.

4-5. (a) Osamo 51:6 yi tu kuatisa ndati oku kuata elomboloko liondaka “utima”? (b) Tu sokisa ndati uhayele wetu ketimba lekalo lietu kespiritu?

⁴ Kelivulu Liolosapo 4:23 ondaka “utima” yi lomboloka “ovisimĩlo viutima” ale ceci ci kasi vutima. (Tanga Osamo 51:6.) Volondaka vikuavo “utima” u lomboloka ovisimĩlo, ekalo kuenda olonjongole. Ovina evi vi lomboloka eci tua tuwa vokati, handomoko omanu va tu tenda.

⁵ Ci kuete esilivilo oku kũlĩhĩsa ndomo tua tuwa vokati. Ndocindekaise, sokolola ketimba liove. Oco o kuate uhayele uwa, o sukila oku li tekula ciwa kuenda oku pindisa etimba liove olonjanja viosi. Cimuamue haico okuti, oco tu kuate uhayele uwa kespiritu, tu sukila oku li tekula ciwa konepa yespiritu kuenda oku pamisa ekolelo lietu ku Yehova olonjanja viosi. Tu pondola oku ci linga ndati? Poku kapako ovina tua lilongisa kuenda oku sapuilako omanu vakuavo catiamẽla kekolelo lietu. (Va Rom. 10:8-10; Tia. 2:26) Ocina cikuavo catiamẽla ketimba lietu ceci okuti, pamue tu sima okuti tu kasi luhayele, pole, vokati tu vela. Cimuamue haico okuti, pamue tu sima okuti ekolelo lietu liapama, pole, olonjongole vĩvi vutima wetu vi kasi oku livokiya. (1 Va Kor. 10:12; Tia. 1:14, 15) Tu ivaluki okuti Satana o yongola oku tu yapuisa lovisimĩlo viaye. Eye o seteka oku ci linga ndati? Tu pondola oku li teyuila ndati?

6. Cipi ocimãho ca Satana kuenda o seteka oku ci tẽlisa ndati?

⁶ Satana o yongola okuti tu sinĩla olonumbi via Yehova, loku lisokolola lika etu muẽle, ndeci eye. Pole, Satana ka pondola oku tu kisika oku tuwa ndeye. Omo liaco, o seteka oku tu yapuisa lolonjila viñi viñi. Ndeci, eye o tu vetiya oku kuata ukamba lomanu vana eye a yapuisa ale. (1 Yoa. 5:19) Eye o yongola okuti tu lika lomanu vaco ndaño tua kũlĩha okuti akamba vãvi va “nyõla” ovisimĩlo vietu kuenda ovilinga.  (1 Va Kor. 15:33) Salomone wa yapuisiwa lonjila yaco. Eye wa likuela lakãi ka va fendela Yehova. Kuenje akãi vaco va kuata unene walua kokuaye noke kamue kamue va “konyuisa utima waye.”—1 Olos. 11:3.

7. Ovina vipi vikuavo Satana a kuama oco a sandeke ovisimĩlo viaye kuenda momo lie tu sukilila oku kuata utate?

⁷ Satana o talavaya lolofilme vimue kuenda ovipama viotelevisãu oco a sandeke ovisimĩlo viaye. Eye wa kũlĩha okuti alusapo a pondola oku vetiya utima. Handi vali, a pondolavo oku longisa, oku vetiya ovisimĩlo kuenda ovilinga. Yesu wa kuama onjila yaco poku longisa. Ndeci, ivaluka olusapo wulume u Samaria kuenda womõla ocisandui. (Mat. 13:34; Luka 10:29-37; 15:11-32) Kuenje omanu vana Satana a yapuisa ale, va pondola oku kuama onjila yaco oco va tu yapuisevo lalusapo avo. Tu sukila oku lekisa utate. Kuli olofilme vimue kuenda ovipama viotelevisãu via siata oku lekisiwa okuti havĩviko. Pole, tu sukila oku lunguka. Poku nõla ofilme yimue ale ocipama cotelevisãu, tu sukila oku lipula ndoco: Anga hẽ ofilme yaco, ale ocipama caco ci ndi longisa okuti “ovilinga vietimba” havĩviko? (Va Gal. 5:19-21; Va Efe. 2:1-3) Nye tu linga nda tua limbuka okuti vovipama viaco mua kongela ovisimĩlo via Satana? Yuvula ovipama viaco nduvei umue u sambuka!

8. Olonjali vi kuatisa ndati omãla oku teyuila utima wavo?

⁸ Alonjali, vu kuete ocikele cinene coku teyuila omãla vene, momo Satana o yongola oku yapuisa ovitima viavo. Ocili okuti, ene wa siati oku likolisilako calua oku teyuila omãla vene oco ka va ka kuatiwe lovovei ketimba. Wa siativo oku yelisa olonjo viene  kuenda oku inasi ovina vi pondola oku vu neneli uvei kumue lomãla vene. Cimuamue haico okuti, vu sukila oku teyuila omãla vene kolofilme, kovipama viotelevisãu, kolovideo games kuenda kolonumbi vimue vio Internet, vi pondola oku kapa ovisimĩlo via Satana vovitima viavo. Yehova wa eca kokuene ocikele coku tata uhayele womãla vene konepa yespiritu. (Olosap. 1:8; Va Efe. 6:1, 4) Omo liaco, ko ka kuati usumba woku tumbika olonumbi via kunamẽla Vembimbiliya. Sapuili omãla vene ovina va pondola oku tala levi ka va pondola oku tala. Va lomboluili esunga lieci wa tumbikili olonumbi viaco. (Mat. 5:37) Osimbu omãla vene va kula va longisi oku kuama olonumbi via Yehova, oco va tẽle oku tepisa eci ciwa leci cĩvi. (Va Hev. 5:14) Ivaluki okuti omãla vene va lilongisila calua kongangu yene okuti kolondaka ci sule.​—Esin. 6:6, 7; Va Rom. 2:21.

9. Ovisimĩlo vipi Satana a siata oku sandeka kuenda momo lie ci kokela ohele?

⁹ Satana o setekavo oku yapuisa utima wetu poku tu vetiya oku kolela kolondunge viomanu okuti, via Yehova havioko. (Va Kol. 2:8) Sokolola kovisimĩlo vimue Satana a siata oku sandeka viokuti: tu sukila oku kuata ocimãho coku kala ohuasi. Vana okuti va sima ndoco, va kala olohuasi, vakuavo sio. Pole, omanu vaco va kasi kohele. Momo lie? Momo va tiamisila lika utima koku kuata olombongo kuenje va kapa kohele uhayele wavo, epata kuenda ukamba wavo la Suku. (1 Tim. 6:10) Tu sanjuka omo okuti Isietu ukualondunge wokilu, o tu kuatisa oku limbuka ndomo tu tenda olombongo lonjila yimue ya sunguluka.​—Uku. 7:12; Luka 12:15.

10-11. (a) Nye tu sukila oku linga oco tu lave utima wetu? (b) Upi wa kala upange wondavululi koloneke via Salomone kuenda owanji wutima wetu u kala ndati ndondavululi yetu?

¹⁰ Oco tu lave utima tu sukila oku limbuka ohele loku liteyuila lonjanga. Ondaka oku “lava” ndomo ya pongoluiwa kelivulu Liolosapo 4:23, yi tu ivaluisa upange wondavululi. Koloneke via Soma Salomone olondavululi via enda oku kala kilu liovimbaka violupale. Nda va mola cimue ci koka ohele, va imba oluiya. Ocindekaise eci, ci tu kuatisa oku limbuka eci tu sukila oku linga oco ka tu ka eceleli okuti Satana o yapuisa ovisimĩlo vietu.

¹¹ Kosimbu olondavululi via enda oku lavuluila kumosi la vakualombundi violupale. (2 Sam. 18:24-26) Eci vakualombundi va mola okuti unyali o kasi okuiya, ovo va kũlĩhĩsa nda olombundi violupale via yikiwa ciwa. (Neh. 7:1-3) Ondavululi yutima wetu, owanji wutima * wa pindisiwa Lembimbiliya. Owo u pondola oku tu lungula eci Satana a seteka oku yapuisa ovisimĩlo, ekalo kuenda olonjongole vietu. Omo liaco, eci owanji wutima wove u ku lungula, yika lonjanga apito ovutima wove.

12-13. Pamue tu setekiwa oku linga nye, pole, nye tu sukila oku linga?

¹² Kũlĩhĩsa ulandu umue u lekisa ndomo tu pondola oku li teyuila kayonjo a Satana. Yehova wa popia okuti, ‘evĩho liukahonga lovina viosi via liña ka vi ka tukuiwe pokati ketu.’ (Va Efe. 5:3) Sokolola okuti o  kasi kupange, ale kosikola kuenje akamba va fetika oku popia catiamẽla kevĩho liukahonga. Tua kũlĩha okuti tu sukila “oku likala ovina vi lipatãla locipango ca Suku.” (Tito 2:12) Owanji wutima, ale ondavululi yove yeca elungulo. (Va Rom. 2:15) Nye o sukila oku linga? Pamue o setekiwa oku yevelela ombangulo yakamba vaco, ale oku tala oviluvialuvia viomanu va kasi oku linga umbondo. Vepuluvi eli o sukila oku yika olombundi viutima wove poku pongolola ombangulo yaco, ale oku tunda pokati kavo.

¹³ Oco ku ka yapuisiwe lolombangulo vĩvi viakamba ci sukila utõi. Yehova o lete alikolisilo ove kuenje eye oku ĩha ongusu kuenda olondunge o sukila, oco ku ka yapuisiwe lovisimĩlo via Satana. (2 Asa. 16:9; Isa. 40:29; Tia. 1:5) Pole, tu sukila oku panga onepa yetu oco tu lave utima wetu. Tu ci linga ndati?

14-15. (a) Tu yulula ndati utima wetu kuenda tu ci linga ndati? (b) Elivulu Liolosapo 4:20-22 li tu kuatisa ndati okupa esilivilo koku tanga Embimbiliya? (Tanga pokakasia losapi hati:  “Ndomo o Pondola Oku Sokolola.”)

¹⁴ Oco tu lave utima wetu ka tu sukila lika oku u yika oco ka mu ka iñile ovisimĩlo vĩvi, pole, tu sukilavo oku u yulula oco mu iñile ovisimĩlo viwa. Sokolola vali kupange wakualombundi. Vakualombundi va yika olombundi violupale oco ovanyali ka va ka iñile, pole, vapuluvi akuavo va sukila oku yulula olombundi oco okulia kuenda ovina vikuavo vi iñile volupale. Nda ka va ci lingile, olonungi viaco vi fa lonjala. Cimuamue haico okuti, tu sukila oku yulula utima wetu oco mu iñile ovisimĩlo via Suku.

¹⁵ Ovisimĩlo via Suku vi sangiwa Vembimbiliya. Kuenje olonjanja viosi tu li tanga, tu ecelela okuti Yehova o songuila ovisimĩlo vietu, ekalo lietu kuenda ovilinga. Oco hẽ tu kuatisiwa ndati poku tanga Embimbiliya? Tete, likutilila. Manji umue ukãi wa popia hati: “Apa handi sia tangele Embimbiliya ndi likutilila oku pinga oco Yehova a ñuatise oku ‘patulula ovaso ange okuti ndimbuka ovikomo’ Viondaka yaye.” (Osa. 119:18) Vali, sokolola kovina o tanga. Eci tu likutilila loku tanga kuenda oku sokolola Kondaka ya Suku, ovisimĩlo via Yehova tu vi ‘patekela vutima wetu’ kuenje tu fetika oku vi sola.—Tanga Olosapo 4:20-22; Osa. 119:97.

16. Vamue va siata oku kuatisiwa ndati poku tala ovipama vio JW Broadcasting?

¹⁶ Onjila yikuavo yoku ecelela okuti Suku o songuila utima wetu, poku tala olovideo vo JW Broadcasting^®. Ohueli yimue ya popia hati: “Yehova wa tambulula olohutililo vietu vocakati covipama vi lekisiwa osãi losãi! Ovipama viaco vi tu ĩha ongusu kuenda vi tu lembeleka eci tu yeva esumuo, ale ceci tu liyeva ulika. Tu yevelela ovisikilo viaco osimbu tu teleka, tu yelisa onjo, ale ceci tu lia ongau.” Ocili okuti ovipama vio JW Broadcasting vi tu kuatisa oku lava utima wetu. Handi vali, ovio vi tu longisa oku kuata ovisimĩlo ndevi via Yehova okuti ka tu eci evelo kovisimĩlo via Satana.

17-18. (a) Tu kuatisiwa ndati eci tu kapako ovina Yehova a tu longisa ndomo ca lekisiwa kelivulu 1 Olosoma 8:61? (b) Nye tua lilongisa kulandu wa Soma Hesekiya? (c) Ndomo ca lekisiwa kohutililo ya Daviti yi sangiwa Kosamo 139:23, 24, ovina vipi tu sukila oku pinga vohutililo?

¹⁷ Olonjanja viosi eci tu limbuka esilivilo lioku linga eci ciwa, ekolelo lietu li pama vali calua. (Tia. 1:2, 3) Etu tu liyeva ciwa oku kũlĩha okuti Yehova o sanjuka poku  tu tukula okuti tumãla vaye. Eci ci vokiya onjongole yetu yoku linga ocipango caye. (Olosap. 27:11) Oseteko yosi tu pita layo, yi tu ĩha epuluvi lioku lekisa okuti tu kasi oku vumba Isietu ukuacisola lutima wosi. (Osa. 119:113) Tu lekisa okuti tu sole Yehova kuenda utima wetu wa nõlapo oku pokola kovihandeleko viaye loku linga ocipango caye.​—Tanga 1 Olosoma 8:61.

¹⁸ Anga hẽ eteke limue tu lueya? Tu lueya; momo ka tua lipuile. Pole, nda tua lueya tu ivaluki ongangu ya Soma Hesekiya. Eye wa lueya, pole, wa likekembela kuenda wamamako oku vumba Yehova “lutima wa sunguluka.” (Isa. 38:3-6; 2 Asa. 29:1, 2; 32:25, 26) Omo liaco, ka tu ka eceleli okuti Satana o tu yapuisa lovisimĩlo viaye. Tu likutilili oco tu kuati “utima wolondunge.” (1 Olos. 3:9; tanga Osamo 139:23, 24.) Etu tu ka amamako oku kolela Yehova, nda tua lava utima wetu.