1. Ndomo ca lekisiwa ku Mateo 11:28-30, ohuminyo yipi Yesu a linga?

YESU wa linga ohuminyo yimue yiwa calua kowiñi wa kala oku u yevelela. Eye wa popia hati: “Enjui kokuange, . . . kuenje ndu kavuluisi.” (Tanga Mateo 11:28-30.) Yesu ka popele olondaka viaco elivova, pole, eye wa vi tẽlisa muẽle. Ndeci, sokolola eci a lingila ukãi umue wa kala luvei umue ũvi calua.

2. Nye Yesu a lingila ukãi umue wa kala oku vela?

² Ukãi waco wa yonguile calua oku kuatisiwa. Eye wa endele ale kolondotolo vialua, loku lavoka okuti o sakuiwa. Pole, wamamako luvei waco ci soka 12 kanyamo. Ndomo ca lekisiwile Kocihandeleko, eye wa tendiwile okuti wa vĩhisua. (Ovis. 15:25) Noke, wa yeva okuti Yesu o pondola oku sakula ava va vela kuenje wa nõlapo oku u sandiliya. Eci ukãi o sanga wa lamba kolunjenje wuwalo waye kuenje vepuluvi liaco haico a kaya! Pole, Yesu ko sakuile lika. Yesu wo tatavo lesumbilo kuenda ocikembe, ci lekisa okuti ukãi waco wa kapiwileko. Ndeci, poku vangula laye Yesu wo tukula hati, “amõlange,” eyi ondaka yimue yi lekisa ocisola kuenda esumbilo. O pondola hẽ oku sokolola esanju ukãi a kuata lekavuluko?—Luka 8:43-48.

3. Apulilo api a ka tambuluiwa vocipama cilo?

³ Limbuka okuti ukãi eye wa ka sandele Yesu. Cimuamue haico tu sukila oku linga koloneke vilo. Etu, tu sukila oku likolisilako ‘oku enda ku Yesu.’ Ocili okuti koloneke vilo, Yesu ka kayisa locikomo omanu va vela va yongola okuiya ‘kokuaye.’ Pole, eye o tu laleka hati: “Enjui kokuange, . . . kuenje  ndu kavuluisi.” Vocipama cilo, tu ka tambulula apulilo atãlo akuãimo ndeci: Nye tu sukila oku linga oco tu ende ku Yesu? Nye Yesu a yonguile oku popia lolondaka viokuti: “Tambuli okanga yange”? Nye tu lilongisila kongangu ya Yesu? Momo lie oku linga upange Yesu a tu ĩha ci tu kavuluisila? Tu amamako ndati oku kavuluisiwa poku tambula okanga ya Yesu?

4-5. Volonjila vipi tu enda toke ku Yesu?

⁴ Onjila yimue yoku ‘enda’ ku Yesu oku likolisilako oku lilongisa catiamẽla kovina eye a popia, levi a linga. (Luka 1:1-4) Lomue o pondola oku tu ci lingila. Etu muẽle tu kuete ocikele coku lilongisa catiamẽla komuenyo wa Yesu. Tu ‘endavo’ ku Yesu eci tu nõlapo oku papatisiwa kuenda oku kala olondonge viaye.

⁵ Onjila yikuavo yoku enda ku Yesu oku pinga ekuatiso kakulu vekongelo eci ci sukiliwa. Yesu o talavaya ‘lolongavelo viaco viomanu’ oco vi tate olomeme viaye. (Va Efe. 4:7, 8, 11; Yoa. 21:16; 1 Pet. 5:1-3) Etu tu sukila oku enda kokuavo oku pinga ekuatiso. Ka tu kevelela okuti akulu vekongelo va tu sapuila ovina vi kasi vutima wetu kuenda ovina tu sukila. Kũlĩhĩsa eci ca pita la manji umue ulume o tukuiwa Julian. Eye wa popia, hati: “Nda siapo upange wo Betele omo liovitangi viuhayele. Ekamba liange lia ndi sapuila okuti nda sukilile oku kuatisiwa lakulu vekongelo. Kefetikilo nda simile okuti eci ka ci sukiliwa. Pole, noke nda pinga ekuatiso. Cilo ndi pondola oku popia okuti, epasu liaco lia kala yimue pokati kolombanjaile ya velapo nda tambula.” Akulu vekongelo vakuekolelo, ndeci vana vavali va nyula Julian, va pondola oku tu kuatisa oku limbuka “ovisimĩlo via Kristu,” ale oku setukula ovisimĩlo kuenda ovituwa viaye. (1 Va Kor. 2:16; 1 Pet. 2:21) Ocili okuti eyi ombanjaile yimue ya velapo akulu vekongelo va pondola oku tu ĩha!

6. Olondaka via Yesu viokuti: “Tambuli okanga yange,” vi lomboloka nye?

⁶ Olondaka via Yesu viokuti, “tambuli okanga yange” citava okuti vi lomboloka ndoco, ‘Pokoli komoko yange yoku songola.’ Citava okuti, wa yonguile oku popiavo hati: “Kali vemẽhi liokanga yange kumue lame oco vosi tu talavayeli Yehova.” Omo liaco, oku tambula okanga ya Yesu ci lomboloka oku linga upange wa Yehova.

7. Ndomo ca tangiwa ku Mateo 28:18-20, upange upi tua tambula kuenda ekolelo lipi tu kuete?

⁷ Etu tu tambula okanga ya Yesu poku litumbika ku Yehova kuenda oku papatisiwa. Vosi va pondola oku ci linga omo okuti, Yesu lalimue eteke a likala omunu una o yongola oku vumba Suku. (Yoa. 6:37, 38) Handi vali, olondonge viosi via Kristu via tambula esumũlũho lioku talavaya kumue laye kupange Yehova a eca kokuaye. Omo liaco, tu koleli okuti Yesu otembo yosi o kala letu kupange waco kuenda o tu kuatisa.—Tanga Mateo 28:18-20.

8-9. Momo lie ambombe va solaile oku kala la Yesu kuenda apulilo api tu sukila oku linga etu muẽle?

⁸ Omanu vana okuti ambombe va yonguile oku kala la Yesu. (Mat. 19:13, 14; Luka 7:37, 38) Momo lie? Momo Yesu wa litepele la va Fariseo. Asongui vaco vetavo, ka va kapeleko omanu kuenda va kala vakuepela. (Mat. 12:9-14) Pole, Yesu wa kala ukuacisola kuenda embombe. Va Fariseo, va yonguile oku kũlĩhiwa lomanu vosi kuenda va yonguile oku litenda okuti va velapo. Yesu wa longisa omanu oco ka va ka litende okuti va velapo vakuavo, pole, va sukilile oku velisapo vakuavo. (Mat. 23:2, 6-11) Va Fariseo  va yonguile okuti omanu va pokola kokuavo omo liusumba. (Yoa. 9:13, 22) Pole, Yesu wa kavuluisa omanu lolondaka viumbombe kuenda oku va tata locisola.

⁹ Nye ci popiwa kokuove? O kasi hẽ oku setukula ongangu ya Yesu? Ciwa oku lipula ndoco: ‘Anga hẽ omanu va ndi tenda okuti nda liketisa kuenda ndomboka? Ndi tava hẽ oku linga upange ka wa kapiwileko lomanu, loku pitisa kovaso ekalo lia vakuetu? Ndi lekisa hẽ umbombe ku vakuetu?

12-14. Momo lie upange Yesu a eca kokuetu u kavuluisila?

¹² Momo lie tu popela okuti upange Yesu a tu ĩha u tu kavuluisa? Kuli asunga alua, pole, tu konomuisako amue.

¹³ Etu tu kuete angombo va velapo. Yehova, Ungombo wetu wa Velapo, ka songola lonjila yimue ya tĩla, ale oku lekisa ekambo liolopandu. Eye wa kapako calua upange tu u lingila. (Va Hev. 6:10) Eye o tu ĩha ongusu tu sukila oco tu tẽlise ciwa ovikele vietu. (2 Va Kor. 4:7; Va Gal. 6:5, etosi) Yesu, Soma yetu, o tu ĩha ongangu yiwa ndomo tu tata vakuetu. (Yoa. 13:15) Akulu vekongelo vana va tu songuila, va likolisilako oku setukula Yesu, “ungombo wa velapo.” (Va Hev. 13:20; 1 Pet. 5:2) Oco va tu longise loku tu teyuila, ovo va likolisilako oku lekisa ocisola, esanju kuenda utõi.

¹⁴ Tu kuete akamba vawa. Ka kuli ocimunga lacimue comanu ci kuete upange u sanjuisa ndowu tu kuete kuenda akamba vakuacisola ndava tu kuete. Sokolola ndoco: Etu tu kuete esumũlũho lioku talavaya lomanu va kuete ovituwa viwa, pole, ka va litendi okuti ovo va velapo, vakuavo va sule. Ovo va kuete ovoloño alua, pole, va liketisa kuenda va velisapo vakuavo. Ka va tu tendi ndomanu vaño vokupange, pole, va tu tenda ndakamba. Ukamba waco wa pama calua okuti ovo va pondola oku lieca olumue oku tu fila!

15. Tu liyeva ndati omo liupange tua tambula oco tu u linge?

¹⁵ Etu tu kuete upange uwa. Etu tu longisa ocili catiamẽla ku Yehova kuenda oku situlula uhembi Weliapu. (Yoa. 8:44) Satana o kapa ovilemo komanu, vina okuti ka va tẽla oku viambata. Ndeci, eye o yongola okuti tu tava okuti Yehova ka ecela akandu etu kuenda ka tu sesamẽla ocisola ci tunda ku Isietu. Uhembi waco ũvi calua kuenda ocilemo cimue ca tĩla oku cambata! Eci tu ‘enda toke’ ku Kristu, akandu etu a ecelua. Ocili okuti, Yehova o tu  sole calua. (Va Rom. 8:32, 38, 39) Ka ci sanjuisa hẽ oku kuatisa omanu oku kolela ku Yehova kuenda oku kuata omuenyo kopui?

16. Etepiso lipi li kasi pokati kokanga Yesu a eca kokuetu lolokanga vikuavo tu kuete?

¹⁶ Okanga Yesu a tu pinga oco tu yambate ya litepa lolokanga tua siata oku ambata eteke leteke. Ndeci, ca siata okuti omunu oku tunda kupange wa kava calua kuenda wa nyumãla . Pole, eci tu talavayela Yehova kuenda Yesu, tu yeva ekavuluko. Kesulilo lieteke, noke yupange umue pamue tu yeva ekavo lialua kuenda tu sukila oku enda kohongele vuteke waco. Pole, eci tu tiuka kohongele olonjanja vialua tu yeva ekavuluko kuenda tu kuata ongusu. Cimuamue haico ci pita, eci tu likolisilako kupange woku kunda kuenda koku linga elilongiso lietu lio pokolika. Asumũlũho tu kuata a velapo vali, alikolisilo etu ci sule!

17. Nye tu sukila oku limbuka catiamẽla kokuetu muẽle kuenda utate upi tu sukila oku kuata?

¹⁷ Tu sukila oku kũlĩha ekalo lietu. Omunu lomunu wa kũlĩha apa pa sulila ongusu yaye. Omo liaco, tu sukila oku kuata utate poku nõla okanga tu sukila oku ambata. Ndeci, tu pondola oku pesela ongusu yetu poku sanda oku lisolekela ovokuasi. Eteke limue, ulume umue umalẽhe ohuasi wa pula ku Yesu hati: “Ocina cipi ndi sukila oku linga oco ndi piñale omuenyo ko pui?” Umalẽhe waco wa pokuile ale Kovihandeleko. Citava okuti eye wa kala omunu umue uwa omo okuti Evanjelio lia Marko lia popia hati Yesu wo kuatela ocisola. Kuenje Yesu wo laleka hati, ‘kuende ka landise ovina o kuete kuenda, linga ondonge yange.’ Ulume ohuasi wa kala pokati kolonjila. Eye wa yonguile oku kuama Yesu, pole, ka yonguilevo oku siapo “ovokuasi alua.” (Mar. 10:17-22) Kuenje ka tavele okanga ya Yesu, wamamako oku vumba “Ovokuasi.” (Mat. 6:24) Nye nda ove wa nõla?

18. Olonjanja viosi nye tu sukila oku linga kuenda momo lie?

¹⁸ Olonjanja viosi, ciwa oku kũlĩhĩsa ovina tua pitisa vali enene kovaso. Momo lie? Momo ci tu kuatisa oku limbuka nda tu kasi oku talavaya ciwa longusu yetu. Kũlĩhĩsa eci ca pita lamanji umue o tukuiwa Mark. Eye hati: “Vokuenda kuayamo alua nda simile okuti nda kala oku ambata omuenyo umue wa leluka. Nda kala ukundi wotembo yosi, pole, ndaenda oku tiamisila lika utima koku kuata olombongo vialua kuenda omuenyo uwa. Ndaenda oku lipula esunga lieci omuenyo wange weyukila ovitangi. Nda limbuka okuti nda tiamisilile vali utima koku sanda ovina viange muẽle kuenje ku Yehova ndaenda oku eca lika ovisupe.” Manji Mark wa linga epongoloko komuenyo waye oco a kuate otembo yalua yoku linga upange wa Yehova. Eye, wa popia vali hati: “Olonjanja vimue nda siata oku sakalala. Pole, lekuatiso lia Yehova kuenda lia Yesu, ndi kasi oku tepulula esakalalo liaco.”

19. Momo lie ci kuetele esilivilo lialua oku kuata ocituwa ca sunguluka?

¹⁹ Nda tu yongola oku sanga ekavuluko kokanga ya Yesu, tu sukila oku linga ovina vitatu. Tete, lekisa ocituwa ca sunguluka. Omo okuti upange tu linga wa Yehova, tu sukila oku u linga ndomo ci li kuata locipango caye. Etu tulonãlavayi kuenda Yehova eye cime cetu. (Luka 17:10) Oku seteka oku linga upange wa Yehova ndomo tua seya, ci pondola oku tu kokela ovitangi. Sokolola ño eci ci pondola oku pita nda ongombe ka yi kala kokanga oku endisiwa la muẽleaco, pole, olonjanja viosi yi tila loku enda oku ya seya. Ndaño okuti ongombe yaco ya pama, oyo yi pondola oku kava loku lilemẽha. Kuenje, eci tu linga ovina ndomo ci likuata locipanga ca Yehova, kuiyilila  onima yiwa. Ivaluka okuti nda Yehova o yongola okuti cimue ci lingiwa lacimue ci pondola oku u tateka.—Va Rom. 8:31; 1 Yoa. 4:4.

20. Nye ci tu vetiya oku ambata okanga ya Yesu?

²⁰ Vali, kuata ocimãho ca sunguluka poku talavaya. Eci ci pondola oku tu vetiya oku talavaya, onjongole yetu yoku eca ulamba ku Isietu ukuacisola, Yehova. Omanu koloneke via Yesu okuti va vetiyiwa oku talavaya omo liocipululu kuenda oku likapako lika ovo muẽle, ka va ameleko lesanju kuenje va siapo okanga ya Yesu. (Yoa. 6:25-27, 51, 60, 66; Va Fil. 3:18, 19) Pole, vana va talavaya omo liocisola va kuatelele Suku kuenda omanu vakuavo, vambata okanga ya Yesu lesanju otembo yosi kuenje va tambula esumũlũho lioku kala la Kristu kilu. Cimuamue haico ci pondola oku pita letu. Nda tu ambata okanga ya Yesu lonjila yimue ya sunguluka, tu ka linga upange wa Yehova lesanju.

21. Ndomo ca tangiwa ku Mateo 6:31-33, tu lavoka okuti Yehova o linga nye?

²¹ Tatu, kuata ovisimĩlo via sunguluka osimbu o lavoka. Eci tu tava okanga ya Yesu, tu lekisa okuti tua nõla oku ambata omuenyo woku lieca olumue kuenda oku linga ovopange alua Wusoma lutima wosi. Yesu wa popia okuti tu ka lambalaliwa. Pole, tu sukila oku kolela okuti Yehova o tu ĩha ongusu tu sukila, oco tu pandikise ndaño lovitangi vialua. Osimbu tu amamako oku lekisa epandi, tu ka kanguiwa. (Tia. 1:2-4) Tu lavokavo okuti Yehova o tu ĩha ovina viosi tu sukila, Yesu o tu songuila kuenda vamanji va tu pamisa. (Tanga Mateo 6:31-33; Yoa. 10:14; 1 Va Tes. 5:11) Ocili okuti, tu kuete cosi tu sukila oco tu pandikise!

22. Esanju lipi tu kuete?

²² Ukãi una wa kuata ocitangi coku pita osonde, wa kavuluisua veteke liaco Yesu o sakula. Pole, oco ukãi waco amameko oku kavuluisiwa otembo yosi, wa sukilile oku kala ondonge yocili ya Kristu. Onjila yipi ove o sima okuti oyo ukãi a nõla? Nda eye wa nõla oku ambata okanga ya Kristu, sokolola esumũlũho a kuata poku kala kumue la Yesu kilu! Alikolisilo osi a linga oco a kuame Kristu, ka a sokisiwa lesumũlũho a kuete cilo! Cikale okuti elavoko lietu oku kala kilu otembo ka yi pui, ale palo posi, tu sanjuka calua poku tava kelaleko lia Yesu liokuti: “Enjui kokuange!”