1-2. (a) Momo lie o Harmagedo esapulo limue liwa komanu vosi? (b) Apulilo api tu konomuisa vocipama cilo?

ANGA hẽ wa yevele ale omanu oku tiamisila ondaka “Harmagedo” kuyaki umue u ka nyõla ovina viosi? Pole, catiamẽla ko Harmagedo Embimbiliya li popia okuti, mua kongela esapulo limue liwa li nena esanju! (Esit. 1:3) Uyaki wo Harmagedo ka wiyilila oku nyõla omanu, pole, wiyilila oku popela omanu! Ndamupi?

² Embimbiliya li lekisa okuti uyaki wo Harmagedo u ka popela omanu poku malako uviali womanu. Uyaki waco, u ka popela omanu poku nyõla olondingaĩvi loku teyuila vakuensunga. Handi vali, u ka yovola omanu poku teyuila ongongo ku vana va kasi oku yi vĩhisa. (Esit. 11:18) Oco tu kuate elomboloko liwa, tu konomuisa apulilo akuãla ndeci: Nye ci lomboloka o Harmagedo? Ovina vipi vi ka pita tete osimbu o Harmagedo ka yeyile? Tu pondola oku kala ndati pokati komanu va ka puluka ko Harmagedo? Tu amamako ndati lekolelo osimbu tu panda ko Harmagedo?

3. (a) Nye ci lomboloka ondaka “Harmagedo”? (b) Ndomo Esituluilo 16:14, 16 li lekisa, momo lie tu popela okuti o Harmagedo hacitumãloko ci letiwe palo posi?

³ Tanga Esituluilo 16:14, 16. Ondaka “Harmagedo” yi molẽha lika onjanja yimosi Vovisonehua kuenda oyo ya tunda kelimi lio Heveru okuti, yi lomboloka “Omunda yo Megido.” (Esit. 16:16; etosi) O Megido ya kala olupale lumue ko Isareli yosimbu. (Yeh. 17:11) O Harmagedo ka yi lomboloka ocitumãlo  ci letiwe palo posi. Oyo yi lomboloka ekalo limue okuti ‘olosoma violuali luosi’ vongoluiwila oku ñualelapo Yehova. (Esit. 16:14) Pole vocipama cilo, ondaka “Harmagedo” yi tiamisiwilavo kuyaki u ka lingiwa eci olosoma violuali luosi vi kongoluiwa. Tua kũlĩha ndati okuti Harmagedo ocitumãlo cimue cocindekaise? Catete, omunda yo Megido ka yi kasiko vali. Cavali, ocitumãlo ca ñualele omunda yaco citito calua, okuti ‘olosoma violuali luosi’ lasualali vavo, kumue lovimalẽho viavo viuyaki, nda ka va suilepo. Catatu, ndomo tu ka ci konomuisa vocipama cilo, uyaki wo Harmagedo u ka fetika eci ‘olosoma’ violuali vi ka katukila afendeli va Suku va sangiwa koluali luosi.

4. Momo lie Yehova a sokisila uyaki waye unene lo Megido?

⁴ Momo lie Yehova a sokisila uyaki waye unene lo Megido? Momo o Megido kuenda ocimbota co Yesirele via kala ovitumãlo viovoyaki alua. Olonjanja vimue Yehova wa enda oku kuatisa afendeli vaye kovoyaki aco. Ndeci, “kovava a Megido,” Suku wa kuatisa Baraka onganji yo Isareli, oco a yule asualali va Kanana va songuiwa lusongui Sisera. Baraka kuenda Devora va pandula Yehova omo liocikomo a va lingila, oco va yule. Kuenje va imba ocisungo hati: “Kilu olombungululu via yaka . . . la Sisera. Olui Kisone lua vambata.”—Olong. 5:19-21.

5. Etepiso lipi li kasi pokati kuyaki wo Armagedo lowu wa Baraka?

⁵ Baraka kuenda Devora va malusula ocisungo cavo lolondaka viokuti: “Oco ovanyali vove vosi, a Yehova va takevo ndoco. Puãi ava va ku sole va linge ndekumbi pokutunda kualio longusu.” (Olong. 5:31) Kuyaki wo Armagedo, ovanyãli vosi va Suku va ka kunduiwavo kuenda vana vo sole va ka popeliwa. Kuli etepiso limue linene pokati kovoyaki a-a avali. Etepiso liaco lieli okuti, kuyaki wo Armagedo afendeli va Suku ka va ka yaka. Ovo ka va ka sukila oku kuata ovimalẽho viuyaki! ‘Ongusu yavo yi tunda koku tulumũha loku kolela’ ku Yehova kuenda kolohoka viaye viokilu.—Isa. 30:15; Esit. 19:11-15.

6. Olonjila vipi Yehova a ka pondola oku kuama poku kundula ovanyãli vaye ko Armagedo?

⁶ Suku o ka kundula ndati ovanyãli vaye ko Harmagedo? Eye o pondola oku kuama olonjila vialua. Ndeci, eye o pondola oku ci linga locilemawe, ociwe kuenda ovikẽlu. (Yovi 38:22, 23; Esek. 38:19-22) Citava okuti, eye o ka lingisa okuti ovanyãli vaye va liñualilapo ovo muẽle. (2 Asa. 20:17, 22, 23) Handi vali, o pondola oku tuma ovangelo vaye oco va ponde olondingaĩvi. (Isa. 37:36) Olonjila viosi Yehova a ka kuama, eye o ka yula. Ovanyãli vaye vosi va ka kunduiwa, vakuesunga va ka popeliwa.—Olosap. 3:25, 26.

7-8. (a) Ndomo ca tangiwa ku 1 Va Tesalonike 5:1-6, esapulo lipi olombiali violuali vi ka linga? (b) Momo lie esapulo liaco liuhembi li ka kokela ohele?

⁷ Esapulo liokuti, “tu kuete ombembua kuenda tua kolapo” li keya osimbu ‘eteke lia Yehova’ ka lieyile. (Tanga 1 Tesalonike 5:1-6.) Kelivulu lia 1 Tesalonike 5:2 ku lekisa okuti, ‘eteke lia Yehova’ eteke ‘liohali ya piãla.’ (Esit. 7:14) Tu kũlĩha ndati otembo ohali yaco yi fetika? Embimbiliya li popia okuti ku ka kala esapulo limue li komõhisa. Esapulo liaco, li ka kala ondimbukiso yokuti, ohali ya piãla yi laika oku fetika.

⁸ Esapulo liaco li ka popia okuti, “tu kuete ombembua kuenda tua kolapo.” Momo lie olombiali violuali vi ka popela ndoco? Anga hẽ asongui vatavo va ka pangavo onepa kesapulo liaco? Citava okuti va ka panga. Esapulo  liaco, limue vali pokati kovohembi olondele. Pole, esapulo liaco li ka kala liohele omo li ka kokela omanu oku sima okuti va kolapo, osimbu okuti ohali ya piãla yi kasi ocipepi. Kuenje “enyõleho liya kokuavo vocipikipiki ndolongembia viukãi omisi.” Nye ci ka pita lafendeli va Yehova vakuekolelo? Citava okuti va ka lisalukako omo lioku fetika kuohali ya piãla vocipikipiki, pole, ka va ka yokoka momo va ci lavokaile ale.

9. Anga hẽ Yehova o ka kundula oluali lua Satana vonjanja yimosi?

⁹ Yehova ka ka nyõla vonjanja yimosi oluali lua Satana, ndeci a linga koloneke via Noha. Pole, o ka fetikila oku nyõla onepa yimue yoluali lua Satana, onepa yikuavo o ka yi nyõla noke. Tete, eye o ka nyõla o Bavulono Yinene, okuti atavo osi esanda. Vokuenda kuo Harmagedo o ka nyõla onepa yikuavo yoluali lua Satana ndeci, ocisoko copulitika, casualali kuenda ocisoko ca vakualomĩlu. Tu kũlĩhĩsi ovina vivali via kongela kenyõleho li laika okuiya.

10. Ndomo ca tangiwa Kesituluilo 17:1, 6 kuenda 18:24, momo lie Yehova a ka kunduila o Bavulono Yinene?

¹⁰ “Esombiso liocipuepue cinene.” (Tanga Esituluilo 17:1, 6; 18:24.) O Bavulono Yinene ya siata oku koka okuti, onduko ya Suku yi sepuiwa. Oyo ya siata oku longisa uhembi watiamẽla ku Suku. Handi vali, ya siatavo oku linga upuepue konepa yespiritu lolombiali violuali. Etavo liesanda lia siata oku kisika omanu oku eca olombongo vialua. Lia siatavo oku pesela osonde yomanu valua oku kongelamo afendeli va Suku. (Esit. 19:2) Yehova o ka nyõla ndati o Bavulono Yinene?

11. Nye ci lomboloka ‘ocinyama ca tema ci kusuka nge’ kuenda “olombinga ekũi” vi ka nyõla ndati o Bavulono Yinene?

¹¹ Yehova o ka nyõla ‘ocipuepue cinene’ pocakati ‘colombinga ekũi’ ‘cocinyama ca tema ci kusuka nge.’ Ocinyama ca tema, ci lomboloka olo Nações Unidas. Olombinga ekũi vi lomboloka ovisoko viopulitika vina vi kuatisa ocisoko colo Nações Unidas. Votembo ya sokiyiwa  ya Suku, ovisoko viaco viopulitika vi ka ñualelapo o Bavulono Yinene. Ovio ‘viu ko lingisa ekundu loku wendisa epõlõla’ loku sandola ukuasi waye kuenda oku situlula evĩho liayo liosi. (Esit. 17:3, 16) Enyõleho liaco okuti li keya lonjanga veteke limosi, li ka nena esakalalo ku vana va panga onepa kokuayo. O Bavulono Yinene ya siata oku lipanda hati: ‘Nda tumãla nda nasoma, si cimbumbako kuenda lalimue eteke ndi litetela.’—Esit. 18:7, 8.

12. Nye Yehova ka ka ecelela okuti oco olofeka vi ka linga kuenda momo lie?

¹² Suku ka ka ecelela okuti olofeka vi kundula afendeli vaye. Ovo va kuete esanju omo lioku tukuiwa londuko yaye kuenda va pokola kocihandeleko caye coku tunda vo Bavulono Yinene. (Ovil. 15:16, 17; Esit. 18:4) Handi vali, ovo va siatavo oku likolisilako oku kuatisa omanu, oco va tunde vo Bavulono Yinene. Afendeli va Yehova ka va ka ‘tambula amue pokati kafengi aye.’ Pole ndaño ndoco, ekolelo liavo handi li ka setekiwa.

13. (a) Goge o lomboloka nye? (b) Ndomo ca lekisiwa ku Esekiele 38:8, 9, nye ci ka koka okuti Goge o ñualelapo afendeli va Suku?

¹³ Ceci Goge a ka ñualelapo afendeli va Suku. (Tanga Esekiele 38:2, 8, 9.) Noke yoku nyõliwa kuatavo osi esanda, ku ka kala lika etavo limosi vongongo kuenda afendeli va Suku ovo lika va ka supapo. Ocili okuti Satana o ka kala lonyeño yalua. Eye o ka lekisa onyeño yaco poku sandeka ‘asapulo a vĩha’ olondele, locimãho cokuti olofeka vi ñualelapo afendeli va Yehova. (Esit. 16:13, 14) Ocimunga caco colofeka ci tukuiwa okuti, “Goge, vofeka ya Magoge.” Eci olofeka vi ka seteka oku ñualelapo afendeli va Yehova, uyaki wo Harmagedo u ka fetika.—Esit. 16:16.

14. Nye Goge a ka limbuka?

¹⁴ Goge o ka kolela ‘okuokuo kuaye kuetimba,’ okuti asualali vaye va pama. (2 Asa. 32:8) Etu tu ka kolela Yehova, Suku yetu kuenda ci ka molẽha nduveke pokati kolofeka. Osuku yavo o Bavulono Yinene, ndaño  ya pama ka yi ka va popela ‘kolombinga ekũi kuenda ‘kocinyama ca tema’! (Esit. 17:16) Kuenje Goge o ka sima okuti ci leluka oku tu kundula, “ndeci elende li sitika ofeka” eye o ka ñualelapo afendeli va Yehova. (Esek. 38:16) Pole, Goge o ka limbuka okuti ka kuete ndomo a puluka. Ndeci ca lipita la Fareo Vokalunga Kakusuka, Goge o ka limbuka okuti o kasi oku yaka la Yehova.—Etu. 14:1-4; Esek. 38:3, 4, 18, 21-23.

15. Nye Yesu a ka linga kuyaki wo Armagedo?

¹⁵ Yesu Kristu kumue lolohoka viaye vio kilu o ka teyuila afendeli va Suku loku kundula Goge kumue lolohoka viaye. (Esit. 19:11, 14, 15) Nye Yehova a ka linga lunyali waye wa velapo Satana, una okuti omo liuhembi waye olofeka viosi vi ka kunduiwa ko Harmagedo? Yehova o ka tuma Yesu o ku imba Satana vekungu kumue lolondele viaye kuenje omo va ka yikiwa ci soka ohulukãi yanyamo.—Esit. 20:1-3.

16. (a) Tu lekisa ndati okuti tua kũlĩha Suku? (b) Nye ci ka pita lomanu vana ka va kũlĩhile Yehova kuyaki wo Armagedo?

¹⁶ Cikale okuti tu kasi vocili otembo yalua, ale sio, oco tu ka popeliwe tu sukila oku ‘kũlĩha Suku’ kuenda oku “pokola kolondaka viwa via Ñala yetu Yesu.” (2 Va Tes. 1:7-9) Etu tu ‘kũlĩha Suku’ poku limbuka ovina a sole levi ka sole kuenda oku kuama olonumbi viaye. Tu lekisavo okuti tuo kũlĩha poku u sola, poku u pokola kuenda poku eca kokuaye efendelo a sesamẽla . (1 Yoa. 2:3-5; 5:3) Eci tu lekisa okuti tua kũlĩha Suku tu kuata esumũlũho lioku “kũlĩhĩwa laye,” loku popeliwa ko Harmagedo! (1 Va Kor. 8:3) Momo lie? Omo lioku “kũlĩhĩwa laye,” tu pondola oku taviwa laye.

17. Nye ca kongela voku “pokola kolondaka viwa via Ñala yetu Yesu”?

¹⁷ ‘Vondaka yiwa ya Ñala yetu Yesu,’ mua kongela ovina viosi viocili Yesu a longisa vi sangiwa Vondaka ya Suku. Etu tu pokola kolondaka  viwa eci tu vi kapako komuenyo wetu. Vepokolo liaco, mua kongela oku pitisa kovaso upange Wusoma, oku kapako olonumbi viesunga via Suku kuenda oku kunda esapulo Liusoma. (Mat. 6:33; 24:14) Mua kongelavo oku kuatisa vamanji va Kristu olombuavekua kovikele viavo vinene.—Mat. 25:31-40.

18. Vamanji va Kristu olombuavekua, va ka lekisa ndati olopandu omo liovina viwa va va lingila?

¹⁸ Afendeli va Suku olombuavekua, va ka lekisa olopandu ‘kolomeme vikuavo’ omo liovina viwa va va lingila. (Yoa. 10:16) Ndamupi? Osimbu uyaki wo Harmagedo ka wa fetikile, vosi ci soka 144.000, va pinduiwa ale kuenda va ambatiwa ale kilu letimba liespiritu okuti, ka va fi vali. Ovo va ka panga onepa kolohoka viokilu vi ka kundula Goge kuenda oku teyuila “owiñi wakahandangala” wafendeli va Yehova. (Esit. 2:26, 27; 7:9, 10) Ocili okuti, wiñi wakahandangala u ka yeva esanju omo lioku kuatisa afendeli va Yehova olombuavekua osimbu handi va kala palo posi!

19-20. Ndaño tu liyaka lovitangi, tu amamako ndati lekolelo osimbu tu panda kuyaki wo Armagedo?

¹⁹ Vokuenda kuoloneke vilo via sulako, afendeli valua va Yehova va kasi oku liyaka lovitangi vialua. Ndaño ndoco, tu pondola oku pandikisa lesanju. (Tia. 1:2-4) Ocina cimue ci kuatisa calua, oku likutilila lutima wosi. (Luka 21:36) Pole, ka tu sukila lika oku likutilila, pole, tu sukilavo oku tanga Ondaka ya Suku oloneke viosi kuenda oku sokolola kovina tu tanga, oku kongelamo ovitumasuku vi ka tẽlisiwa ndopo. (Osa. 77:12) Nda tua tẽlisa ovina evi loku likolisilako kupange woku kunda, ekolelo lietu kuenda elavoko vi pamisiwa!

²⁰ Sokolola esanju o ka kuata eci o Bavulono Yinene yi ka kunduiwa kuenda eci uyaki wo Harmagedo u ka pita! Sokololavo esanju o ka kuata eci omanu vosi va ka sumbila onduko ya Suku lomoko yaye yoku viala! (Esek. 38:23) Omo liaco, o Harmagedo esapulo limue liwa ku vana va kũlĩha Suku, va pokola Komõlaye kuenda va pandikisa toke kesulilo.—Mat. 24:13.