1, 2. Momo lie Yehova a likalela Saulu? (Tala ociluvialuvia kefetikilo liocipama cilo.)

ECI Yehova a nõla Saulu oco a linge o soma, Saulu wa li suluvika. (1 Samuele 9:1, 2, 21; 10:20-24) Pole, noke lioku tumbikiwa komangu yusoma eye wa lekisa epela. Onjanja yimue va Filisiti valua veya oku liyaka la va Isareli. Uprofeto Samuele wa sapuila Saulu okuti wa laikele oku iya kuenda oku eca ocilumba ku Yehova. Pole, osimbu Samuele ka pitilĩle, va Isareli va kuatele usumba kuenda valua pokati kavo va liwekapo oku kala konẽle ya Saulu. Eye ka lekisile epandi, momo wa nõlapo oku eca ocilumba ndaño okuti eye wa sukilile oku kevelela Samuele wa kuata ocikele coku ci linga. Saulu ka kuatele omoko yoku ci linga, kuenda wa sumuisa Yehova.​—1 Samuele 13:5-9.

² Eci Samuele a pitĩla wa pisa Saulu omo lioku sinĩla Yehova. Pole, Saulu wa kala oku sima okuti ka lingile lacimue cĩvi. Eye wa li sandela esunga, kuenda wa lundila omanu vakuavo omo liakulueya aye. (1 Samuele 13:10-14) Tunde kotembo yaco, Saulu wa linga ovina vialua vi lekisa epela. Omo liaco, Yehova ka tavele okuti Saulu o linga osoma. (1 Samuele 15:22, 23)  Omuenyo wa Saulu wa fetika ciwa, kuenda wa sulila lonjila yimue ka ya sungulukile.​—1 Samuele 31:1-6.

3. (a) Nye omanu valua va sima catiamẽla koku li suluvika? (b) Apulilo api tu tambulula?

³ Omanu valua koloneke vilo, va sima okuti ka va sukila oku li suluvika loku kuata esanju komuenyo ale kupange. Ovo va siata oku litunula poku popia vati, va velapo omanu vakuavo. Onoño yimue ya kemãla haiye ukuapulitika wa popia hati: “Esuluviko ocituwa cimue ka ci tiamisiwila kokuange kuenda si lavoka okuti eteke limue li ka tiamisiwila kokuange.” Momo lie ci kuetele esilivilo Ukristão oku lekisa esuluviko? Oku li suluvika ci lomboloka nye, kuenda nye ka ci lomboloka? Vocipama cilo tu tambulula apulilo aco. Vocipama cikuãimo tu ka lilongisa ndomo tu pondola oku amamako oku lekisa esuluviko ndaño okuti olonjanja vimue ka ca lelukile oku ci linga.

4. Nye ci lomboloka oku lekisa epela?

⁴ Embimbiliya li lekisa okuti epela lia litepa lesuluviko. (Tanga Olosapo 11:2.) Daviti wa pinga ku Yehova hati: “Tateka ukuenje wove kakandu ocipango.” (Osamo 19:13) Nye ci lomboloka oku lekisa epela? Ci lomboloka oku linga ocina cimue ka tu kuete elianjo ale omoko yoku ci linga. Pamue tu ci linga omo liekambo liepandi ale oku kuata ocipululu. Omo okuti ka tua lipuile olonjanja vimue tu linga ovina vimue vi lekisa epela. Pole, ndeci tua ci lilongisa kulandu wa Soma Saulu, oku ci linga ci sumuisa Yehova. Kosamo 119:21, tu tangako okuti, Yehova o “lemela vakuemande.” Momo lie a ci lingila?

5. Momo lie oku lekisa epela ka ca sungulukile?

⁵ Catete, nda tua lekisa epela poku linga ocina cimue, tu lekisa okuti ka tua sumbilile Yehova, Suku yetu haiye Soma yetu. Cavali, nda tua linga ocina cimue ka tu kuete omoko yoku ci linga, tu ka lihoyisa pokati kuenda ka tu ka kuata ukamba lomanu vakuavo. (Olosapo 13:10) Catatu, tu ka kuata osõi eci omanu vakuavo va ka limbuka okuti tua lekisa epela poku linga ocina cimue. (Luka 14:8, 9) Nda tua ci linga tu ka limbuka esunga lieci Yehova a yonguila okuti tu kuata ocituwa coku li suluvika.

6, 7. Elitokeko lipi li kasi pokati kesuluviko kuenda umbombe?

⁶ Esuluviko li kuete elitokeko lumbombe. Ukristão embombe ka lekisa epela pole, o velisapo omanu vakuavo okuti eye muẽle ci sule. (Va Filipoi 2:3) Omunu embombe o lekisavo esuluviko. Omunu waco o limbuka okuti ka tẽla oku linga ovina viosi, lumbombe o tava kakulueya aye. Eye lutima wosi o yevelela ovisimĩlo viomanu vakuavo kuenda o lilongisa kokuavo. Omunu embombe o likolisilako oku sanjuisa Yehova.

⁷ Embimbiliya li lekisa okuti omunu umue o li suluvika wa li kũlĩha kuenda o limbuka okuti ka tẽla oku linga ovina viosi ale ka kuete omoko yoku linga ovina viosi. Eci ci pondola oku u kuatisa oku sumbila omanu vakuavo kuenda oku va tata ciwa.

8. Oco tu amameko oku lekisa esuluviko, ovisimĩlo vipi tu sukila oku yuvula?

 ⁸ Olonjanja vimue tu fetika oku lekisa epela kuenda ka tu ci limbuka. Ci lingiwa ndati? Tu pondola oku ci linga eci tu fetika oku kuata ovisimĩlo viokuti tua velapo omanu vakuavo omo okuti etu ale vana tua kũlĩha ciwa va kuete ovikele vimue vekongelo. (Va Roma 12:16). Handi vali, tu ci lingavo eci tu fetika oku sokolola calua catiamẽla kokuetu muẽle. (1 Timoteo 2:9, 10) Citava okuti, tu pondola oku fetika oku popia ovina omanu vamue va pondola ale ka va pondola oku linga.​—1 Va Korindo 4:6.

9. Momo lie omanu vamue va siatela oku lekisa epela? Tukula ulandu umue Wembimbiliya.

⁹ Tu pondola oku lekisa epela nda ka tua lavuluile ovisimĩlo vietu ka via sungulukile. Omanu valua va fetika oku lekisa epela momo, va yonguile oku tambula esivayo, poku kuatela onya omanu vakuavo, ale ka va likandangiya konyeño yavo. Ovina viaco via pita lomanu vamue va tukuiwa Vembimbiliya ndeci: Avisalome, Usiya kuenda Nevukandesa. Yehova wa lekisa kokuavo okuti va sukilile oku lekisa umbombe.​—2 Samuele 15:1-6;18:9-17; 2 Asapulo 26:16-21; Daniele 5:18-21.

10. Momo lie tu sukilila oku yuvula oku pisa onjila yomanu vakuavo? Tukula ulandu umue Wembimbiliya.

¹⁰ Citava okuti, kuli asunga akuavo lieci omanu olonjanja vimue ka va lekisila ocituwa coku li suluvika. Sokolola ulandu wa Avimeleke kuenda wa Petulu. (Efetikilo 20:2-7; Mateo 26:31-35) Anga hẽ alume ava va lekisa epela? Anga hẽ ovo ka va kũlĩhĩle ovina via kongeliwile vulandu waco ale va linga ovina viaco osimbu ka va sokoluile ciwa? Omo okuti, ka tu tẽla oku kũlĩhĩsa ovitima, ka tu pondola oku pisa ovisimĩlo viomanu vakuavo.​—Tanga Tiago 4:12.

11. Elomboloko lipi tu sukila oku kuata?

¹¹ Omunu umue wa li suluvika wa kũlĩha ocikele caye veliangiliyo lia Suku. Yehova o Suku yimue yongotiya ciwa ovina. Eye wa eca ovikele komanu vosi va panga onepa kekongelo. Vosi yetu tu sukiliwa vekongelo. Yehova wa eca komunu lomunu pokati ketu olombajaile via litepa, olongavelo kuenda ovoloño kuenda eye ecelela ndomo tu pondola oku talavaya lolombajaile viaco. Nda tua li suluvika tu ka talavaya lolombajaile vietu lonjila yimue yi sanjuisa Yehova. (Va Roma 12:4-8) Tua limbuka okuti, Yehova o yongola okuti tu talavaya lolombanjaile viaco oco tu ece esivayo kokuaye kuenda oku kuatisa omanu vakuavo.​—Tanga 1 Petulu 4:10.

12, 13. Nye tu sukila oku ivaluka nda kua lingiwa epongoloko kupange tua siata oku lingila Yehova?

¹² Upange tu lingila Yehova citava okuti, vokuenda kuotembo u pongoloka. Kũlĩhĩsa apongoloko alua a pita vomuenyo wa Yesu. Catete, wa kala la Isiaye. (Olosapo 8:22) Noke wa kuatisa Yehova oku lulika ovangelo, oluali kuenda omanu. (Va Kolosai 1:16) Eci pa pita otembo yimue wa tumiwa palo pasi. Eye wa citiwa ndoñaña palo posi toke eci a linga ukulu. (Va Filipoi 2:7) Noke liolofa viaye, Yesu wa tiukila kilu kuenje, kunyamo wo 1914 Yesu wa linga Osoma Yusoma wa Suku. (Va Heveru 2:9) Kovaso yoloneke, Yesu o ka viala vokuenda kueci ci soka ohulukãi yanyamo, noke o ka eca Usoma ku Yehova oco ‘Yehova a linge ovina viosi komanu vosi.’​—1 Va Korindo 15:28.

¹³ Citava okuti, tu pondolavo oku pita  lapongoloko alua komuenyo wetu. Olonjanja vimue citava okuti, ovikele vietu vi pondola oku pongoloka omo lionjila tua nõlapo. Pamue handi ka tua kuelele pole, noke tu nõlapo oku kuela. Handi vali citava okuti, tu cita omãla. Noke tu nõlapo oku linga apongoloko amue oco tu fendele Yehova poku litumbika kupange wotembo yosi. Olonjanja vimue ovikele vietu vi pongoloka omo liekalo lietu liomuenyo. Citava okuti, tu linga eci ca velapo ale ceci ci sule kupange wa Yehova. Pole, ci kale okuti tua amalẽhe, tua akulu ale tu kuete uhayele ale sio, Yehova wa tu kũlĩha vosi yetu kuenda wa kũlĩhavo alikolisilo tua siata oku linga kupange waye. Eye ka lavoka okuti tu linga ovina ka tu tẽla. Eye o sanjukila ovina viosi tua siata oku u lingila.​—Va Heveru 6:10.

14. Oku lekisa esuluviko ci tu kuatisa ndati oku kuata esanju kapuluvi osi?

¹⁴ Yesu wa kuata esanju kovikele viosi a tambuile ku Yehova kuenda tu pondolavo oku kuata esanju omo liovikele tu kuete. (Olosapo 8:30, 31) Omunu una wa li suluvika, o sanjukila ovikele viosi a kuete vekongelo. Eye ka tiamisila utima waye kovina omanu vakuavo va kasi oku linga. Pole, o sanjukila ocikele caye vocisoko ca Suku. Eye o vi tenda ndu okuti via tunda ku Yehova. Omunu wa li suluvika o sumbila omanu vakuavo kuenda o sanjukila oku va kuatisa. O limbukavo okuti, Yehova wa ecavo ocikele komanu vaco.​—Va Roma 12:10.

15. Ulandu wa Givione u tu longisa nye?

¹⁵ Gideone wa sia ongangu yiwa yoku lekisa esuluviko. Eci Yehova a eca ocikele kokuaye oco a yovole va Isareli peka lia va Midiane,  Gideone wa popia hati: “Tala, ko Manase, epata lietu lia sekuka, lame ndi sule vonjo ya tate.” (Olonganji 6:15) Pole, Gideone wa kolelele ku Yehova kuenda wa tava kocikele caco. Noke, Gideone wa kũlĩhĩsa lutate okuti wa kuata elomboloko liovina Yehova a kala oku lavoka kokuaye kuenda eye wa likutilila oco Yehova o songuile. (Olonganji 6:36-40) Gideone wa kala ulume umue wa pama haiye ukuotõi, pole, wa kuatelevo olondunge kuenda utate. (Olonganji 6:11, 27) Eci omanu vo nõla oco a viale eye ka tavele. Noke lioku linga ovina viosi Yehova o pinga, eye wa tiukila konjo yaye.​—Olonganji 8:22, 23, 29.

16, 17. Omunu okuti ukuesunguluko o pondola oku amamako ndati oku loñoloha?

¹⁶ Nda omunu umue o tava ocikele cimue cokaliye ale o yongola oku kuata ovikele vikuavo vekongelo ka ci lomboloka okuti omunu waco ka li suluvikile. Embimbiliya li lekisa okuti ca sunguluka nda ufendeli umue wa Yehova o yongola oku kuatisa vamanji kuenda oku amamako oku pamisa ukamba waye la Yehova. (1 Timoteo 4:13-15) Anga hẽ tu sukila ovikele viokaliye oco tu pamise ukamba wetu la Yehova? Sio. Vosi yetu tu sukila oku likolisilako oku linga apongoloko kekalo liomuenyo wetu kuenda kolongavelo Yehova a siata oku tu ĩha oco tu likolisileko oku u fendela kuenda oku kuatisa omanu vakuavo.

¹⁷ Omunu wa li suluvika, osimbu ka tambuile ocikele cimue o limbuka ovina via kongela vocikele caco. Eye o likutilila eci catiamẽla kocikele caco, kuenda o kũlĩhĩsa lutate walua nda o ka tẽlisa ocikele caco. Anga hẽ eye o kuete otembo kuenda ongusu yoku linga ovina vikuavo vi kuete esilivilo lia velapo? Nda ka kuete ovina viaco, anga hẽ ci tava okuti upange waco u lingiwa lomanu vakuavo? Noke lioku sokolola kovina viaco omunu umue wa li suluvika o limbuka okuti ka kuete epondolo lioku tẽlisa ocikele caco cokaliye. Nda tua li suluvika ka tu ka tambula ocikele caco cokaliye.

18. (a) Nye omunu wa li suluvika a linga eci a tambula ocikele cokaliye? (b) Ukanda wa va Roma 12: 3 u tu kuatisa ndati oku kala ambombe?

¹⁸ Yehova o yongola okuti tu ‘endaenda laye lesuluviko.’ (Mika 6:8) Omo liaco, eci tu tambula ocikele cimue cokaliye tu sukila oku kuama olonumbi viaco kuenda oku pinga ekuatiso ndeci Gideone a linga. Tu sukila oku sokolola lutate kovina Yehova a siata oku tu sapuila lekuatiso Liembimbiliya kuenda ocisoko caye. Tu ivaluki okuti ovina viosi tu tẽla oku linga kupange wa Yehova, ka wa siatele oku tunda kuloño wetu pole, tua siata oku tẽlisa upange waco momo Yehova embombe kuenda o kuete onjongole yoku tu kuatisa. (Osamo 18:35) Omunu o li suluvika ‘ka simi okuti wa velapo, vakuavo va sule.’​—Tanga Va Roma 12:3.

19. Momo lie tu sukilila oku li suluvika?

¹⁹ Omunu wa li suluvika wa kũlĩha okuti Yehova eye lika o sesamẽla esivayo, momo eye Ululiki haiye Tõlo koluali luosi. (Esituluilo 4:11) Nda tua li suluvika, tu ka sanjukila ovina tu tẽla oku linga kupange wa Yehova. Tu sukila oku sumbila ovisimĩlo via vamanji, nda tua ci linga vosi yetu tu ka likuata omunga. Omunu umue wa li suluvika o sokolola lutate osimbu ka lingile ocina cimue, poku ci linga, cu kuatisa oku yuvula oku linga akandu anene. Yehova o sanjukila omanu va li suluvika. Omo liaco, esuluviko li kuete esilivilo lia velapo kafendeli va Suku. Vocipama cikuãimo tu ka lilongisa ndomo tu pondola oku lekisa esuluviko vapuluvi ana okuti ka ca lelukile oku ci linga.