1-3. Nye uprofeto wo ko Yuda ka lingile kuenda nye ceyililako? (Tala ociluvialuvia kefetikilo liocipama cilo.)

SOMA YEREVOAMA wo ko Isareli wa tunga utala woku linga efendelo liesanda volupale luo Betele. Yehova wa tuma uprofeto umue wo ko Yuda oco a ece esapulo limue liesombiso ku Yerevoama. Lumbombe, uprofeto wa pokola ku Yehova kuenda wa eca esapulo liaco. Soma wa kuatela onyeño yalua uprofeto, pole, Yehova wa teyuila uprofeto waye.​—1 Olosoma 13:1-10.

² Yehova wa handeleka uprofeto okuti, ka citava oku lia lo kunyua vo Isareli kuenda wa sukilile oku tiukila lonjila yikuavo. Osimbu a kala oku tiukila, uprofeto wa liñualehẽla lulume umue wa kuka wo kemba, poku u sapuila hati, wa kuatele esapulo limue lia tunda ku Yehova. Ulume wa kuka wa laleka uprofeto oco ande konjo yaye okulia kuenda oku nyua. Uprofeto ka pokuile ku Yehova kuenda wa tava kelaleko liulume wa kuka. Yehova ka sanjukilile elinga liaco. Eci uprofeto a kala oku enda konjo, wa liñualehẽla lohosi kuenje yo ponda.​—1 Olosoma 13:11-24.

³ Etu ka tua kũlĩhĩle esunga lieci uprofeto a nõlelepo oku yevelela ulume wa kuka okuti Yehova hayeko. Pole, tua kũlĩha  okuti eye ka tẽlele oku amamako oku ‘endaenda la Yehova lesuluviko’. (Tanga Mika 6:8.) Vembimbiliya, oku endaenda la Yehova mua kongela oku kolela kokuaye, oku songuiwa laye kuenda oku pokola kokuaye. Omunu wa lisuluvika wa kũlĩha okuti o sukila oku likutilila olonjanja viosi. Nda uprofeto wa lisuluvikile, nda wa pulisa ku Yehova nda olonumbi a tambuile kokuaye via pongoloka. Olonjanja vimue tu sukila oku ñola onjila yimue ka ya lelukile kuenda pamue ka ci leluka oku limbuka ovina Yehova a yongola okuti ovio tu linga. Pole, nda tua lisuluvika, tu ka pinga ku Yehova oco a tu songuile poku yuvula oku linga ovina ka via sungulukile.

4. Nye tu lilongisa vocipama cilo?

⁴ Vocipama capita, tua lilongisa eci ci lomboloka oku lekisa esuluviko kuenda esunga lieci ci kuetele esilivilo koloneke vilo. Pole, tu pondola oku kala ndati vakuesuluviko? Ovina vipi vi pondola oku kapa voseteko esuluviko lietu kuenda nye tu pondola oku linga oco tu lekise nda tua siata oku lekisa esuluviko ale sio? Cilo tu konomuisi olonepa vitatu.​—Olosapo 11:2.

5, 6. Barisilai wa lekisa ndati esuluviko?

⁵ Ocituwa tu lekisa eci ekalo ale ovikele vietu vi pongoloka vi eca uvangi nda tu manu va lisuluvika ale sio. Tu pondola oku lilongisa kulandu wa Barisilai ekamba lia Soma Daviti. Eci Barisilai a kuata eci ci soka 80 kanyamo, Daviti wo laleka oku kala konjo yelombe. Ndaño okuti eci nda ca nena esumbilo kokuaye, pole, Barisilai wa popia hati, ca sunguluka oku eca ocikele caco kulume o tukuiwa hati, Kimihama, okuti pamue wa kala omõlaye.​—2 Samuele 19:31-37.

⁶ Momo lie Barisilai ka tavele kelaleko liaco? Anga hẽ wa ci linga omo okuti wa kala oku likala ocikele ale wa yonguile oku kuata elianjo? Sio, wa ci linga omo okuti, wa yonguile oku lekisa esuluviko. Eye wa limbukile okuti ekalo liomuenyo waye lia pongoloka kuenda wa limbuka okuti ka ponduile oku tẽlisa ocikele caco. (Tanga Va Galatia 6:4, 5.) Ndeci Barisilai a linga, tu sukilavo oku lekisa esuluviko. Ka tu sukila oku tiamisila utima kokuetu muẽle ale oku li sokisa lomanu vakuavo, pole, tu yongola oku likolisilako oku tiamisila utima wetu koku fendela Yehova. Ovina viaco via velapo okuti oku tambula ocikele cimue ale oku kũlĩhĩwa calua ci sule. (Va Galatia 5:26) Nda tua lekisa esuluviko, tu ka tavayela kumuamue la vamanjetu oco tu ece esivayo ku Yehova kuenda oku kuatisa omanu vakuavo.​—1 Va Korindo 10:31.

7, 8. Esuluviko li pondola oku tu kuatisa ndati oku yuvula oku likolela etu muẽle?

⁷ Ocili okuti, ka ca lelukile oku amamako oku lekisa esuluviko nda tu kuete ovikele vialua ale omoko yoku songuila. Tu pondola oku lilongisila kulandu wa Nehemiya. Eci Nehemiya a yeva okuti omanu vo ko Yerusalãi va kala oku liyaka lovitangi vialua, eye wa pinga ku Yehova oco o kuatise. (Nehemiya 1:4, 11) Yehova wa tambulula ohutililo ya Nehemiya. Soma Aretasesete wa tumbika Nehemiya ndombuale yolupale. Ndaño okuti Nehemiya wa kala lunenekuenda ohuasi, pole, lalimue eteke a likolelele eye muẽle. Olonjanja viosi wa enda oku pokola kolonumbi via Yehova kuenda wa enda oku tanga Ovihandeleko viaye. (Nehemiya 8:1, 8, 9) Nehemiya wa kuatele omoko yoku songuila pokati komanu. Pole, eye lalimue eteke a talavayele lomoko yaco oco a likuatise eye  muẽle ale oku tata lãvi omanu vakuavo.​—Nehemiya 5:14-19.

⁸ Ndeci Nehemiya a linga, nda tua tambula ovikele ale epongoloko kovikele vietu, tu likolisilako oku amamako oku lekisa esuluviko. Etu ka tu yongola oku kolela kuloño wetu muẽle. Omunu umue o pondola oku fetika ndati oku likolela eye muẽle? Citava okuti, ukulu umue wekongelo o fetika oku linga upange umue wekongelo osimbu handi ka likutilile. Ale manji umue o nõlapo onjila yimue noke o likutilila ku Yehova oco a sumulũise onjila eye a nõla. Pole, omunu umue wa lisuluvika ka likolela eye muẽle ndaño ceci a linga ocina cimue a siata oku linga olonjanja vialua. Eye olonjanja viosi ivaluka okuti ovoloño aye ka a sokisiwa lovoloño a Yehova. (Tanga Olosapo 3:5, 6.) Koloneke vilo voluali, omanu valua va siata oku lekisa epela kuenda va yongola oku velapo omanu vakuavo. Pole, afendeli va Yehova ka va siatele oku setukula ekalo liaco. Etu ka tu kuete ocisimĩlo cokuti omo lioku kuata ovikele vialua tua velapo omanu vakuavo vepata lietu, ale vekongelo tu kasi. Pole, tua siata oku ivaluka ocikele tu kuete vocisoko ca Suku loku talavayela kumosi la vamanjetu.​—1 Timoteo 3:15.

9, 10. Esuluviko li pondola oku tu kuatisa ndati eci omanu vakuavo va tu popia olondaka vi sumuisa ndaño okuti ka tua lingile cimue cĩvi?

⁹ Tu pondola oku kuata esumuo lialua eci omunu umue a tu popia lãvi lonjila yimue ka  ya sungulukile. Eci oco ca pita la Hana. Ndaño okuti ulume waye wo solele calua pole, Hana ka kuatele esanju. Penina sepakãi yaye, wa enda oku u pembula olonjanja vialua. Hana wa yonguile oku cita omãla pole ka ponduile oku ci linga. Eteke limue eci Hana a sumuile calua wa enda vo tavernakulu oku likutilila. Ocitunda Cinene Eli eci a mola okuti Hana o kasi oku lila wo lundila okuti wa kolua! Citava okuti, Hana wa kuata onyeño yalua. Pole, Hana wo tambulula lesumbilo. Noke Hana wa linga ohutililo ya lekisa okuti eye wa kolelele Yehova kuenda wo solele calua.—1 Samuele 1:5-7, 12-16; 2:1-10.

¹⁰ Esuluviko li pondola oku tu kuatisa oku ‘amamako oku yula eci cĩvi leci ciwa.’ (Va Roma 12:21) Voluali lua Satana mu sangiwa ovina vialua vĩvi. Omo liaco, ka tu sukila oku komõha nda okuti tu kasi oku tatiwa lonjila yimue ka ya sungulukile. Ndaño okuti ovina viaco vi pondola oku tu sumuisa, pole tu sukila oku likolisilako oku yula ovisimĩlo viaco. (Osamo 37:1) Capiãla enene nda ovitangi viaco vi yilila pokati ka vamanjetu vekongelo. Nda ovina viaco vieya oku li pita letu tu sukila oku setukula ongangu ya Yesu. Embimbiliya li popia hati: “Eci a sepuiwa, ka tiuwiyile esepu lesepu. Puãi wa kolela ku Una o sombisa lesunga.” (1 Petulu 2:23) Ocili okuti, Yesu wa kala embombe momo wa kũlĩhĩle okuti Yehova wa ponduile oku pengulula esepu liaco. (Va Roma 12:19) Tu sukilavo oku kala ambombe poku yuvula oku “fetuluinya . . . esepu lesepu.”​—1 Petulu 3:8, 9.

11, 12. (a) Tu pondola oku lekisa ndati esuluviko eci omanu vakuavo va tu pandiya lutima wosi ale ceci va tu pandiya lombambe? (b) Tu pondola oku limbuka ndati okuti tua lisuluvika poku wala kuenda kovituwa tu lekisa?

 ¹¹ Nda omanu va tu pandiya lutima wosi ale va tu pandiya lombambe, ci pondola oku seteka esuluviko lietu. Ester wa tambuilevo epandiyo lialua kuenda olonjanja vimue vo pandiya lombambe. Eye wa kala umue pokati kakãi va finile calua ko Persia. Vokuenda kunyamo umosi, eye wa tatiwa ciwa lonjila yimue yilikasi, kumue lafeko valua va kala oku lisokisa oco va muiwe la soma. Noke soma wa nõla Ester oco a linge nasoma yaye. Ndaño lovina viaco, eye ka pongoluile ekalo liaye. Ester ka tiamisilile utima waye kokuaye muẽle. Eye wa amamako oku lisuluvika, oku lekisa umbombe kuenda oku lekisa esumbilo komanu vakuavo.​—Ester 2:9, 12, 15, 17.

¹² Nda tua lekisa esuluviko, uwalo wetu kuenda ovituwa vietu vi ka lekisa okuti tua sumbila omanu vakuavo, ndeci tua lisumbila etu muẽle. Omo liaco, tu sukila oku yuvula oku litunula ale oku komohĩsa omanu, pole, tu sukila oku kuata ‘utima wonjuka haiwo womboka.’ (Tanga 1 Petulu 3:3, 4; Yeremiya 9:23, 24) Ovisimĩlo vietu vi ka limbukiwa kupopi kuenda kovilinga vietu. Tu pondola oku lekisa komanu vakuavo okuti tua velapo omo liupange tua siata oku linga, ovina tua kũlĩha ale omanu tua kũlĩha. Ale olonjanja vimue tu vetiya omanu oku tava okuti tua linga ocina cimue ca velapo likalietu ndaño okuti tua kuatisiwa lomanu vakuavo. Pole, sokolola ulandu wa Yesu. Eye wa kuata epondolo lioku komohĩsa omanu omo liukũlĩhĩso a kuatele. Pole, olonjanja vialua Yesu wa tukula Ondaka ya Suku. Eye ka yonguile okuti omanu va eca esivayo kokuaye. Olonjanja viosi wa yonguile okuti esivayo lieciwa lika ku Yehova.​—Yoano 8:28.

13, 14. Esuluviko li pondola oku tu kuatisa ndati oku nõla onjila ya sunguluka?

¹³ Tu sukila oku lekisa esuluviko eci tu nõla onjila yimue, ale ceci omanu vakuavo va nõla onjila yimue yatiamẽla kokuetu. Eci upostolo Paulu a kala ko Kaisarea, eye wa yonguile oku enda ko Yerusalãi oco a malusule upange Yehova a ecele kokuaye. Pole, uprofeto Agabo wa sapuila Paulu okuti nda wa enda ko Yerusalãi, wa laikele oku kuatiwa. Eye wa laikele oku pondiwa. Vamanji va sapuila Paulu oco a ka ende. Pole, Paulu wa nõlapo oku enda ko Yerusalãi. Anga hẽ wa ci linga omo lioku li kolela eye muẽle? Sio, Paulu wa kala ukuesuluviko kuenda olonjanja viosi wa kolela Yehova lutima wosi. Vamanji va kalavo vakuesuluviko. Ovo va sola onjila Paulu a nõla kuenda va liusika laye.​—Ovilinga 21:10-14.

¹⁴ Esuluviko li tu kuatisa oku nõla onjila ya sunguluka ndaño okuti olonjanja vimue ka tua kũlĩhĩle ndomo ovina viaco vi ka kala kovaso yoloneke. Citava okuti, tu kuete ocisimĩlo coku litumbika kupange wotembo yosi. Pole, nye ci ka pita letu nda tua fetika oku vela? Nda olonjali vietu via fetika oku vela kuenda vi sukila ekuatiso lietu? Nye ci ka pita letu eci tu kuka? Ka tu pondola oku tambulula apulilo osi ndaño okuti tua likutilila kuenda tua sokolola catiamẽla kapulilo aco. (Ukundi 8:16, 17) Pole, nda tua kolela Yehova, tu ka limbuka kuenda tu ka tava olongave tu kuete. Kuenje tu ka konomuisa ovina via kongeliwamo, tu ka pinga ekuatiso kuenda tu ka likutilila oco Yehova a tu songuile. Noke tu sukila oku pokola kolonumbi vieciwa lespiritu lia Yehova. (Tanga Ukundi 11:4-6.) Yehova o pondola oku sumũlũisa onjila tua nõlapo ale oku tu kuatisa oku  pongolola onjila tua sokiya.​—Olosapo 16:3, 9.

15. Oku sokolola ku Yehova ci tu kuatisa ndati oku amamako lumbombe?

¹⁵ Tu pondola oku lekisa ndati esuluviko? Tu konomuisi olonjila vikuãla. Catete, tu sukila oku sokolola ku Yehova, okuti oku sokolola lutate ndomo eye a tuwa. Eci tu li sokisa la Yehova tu limbuka okuti tumanu vamue va sule kuenda ukũlĩhĩso wetu utito calua. (Isaya 8:13) Ivaluka okuti tu kasi oku fendela Suku Ukuonene Wosi, pole, hamunuko ale ungelo umue. Oku sokolola kovina viaco, ci ka tu kuatisa oku kala ambombe kuenda oku ‘liketisa vemehi lieka lia pama lia Suku.’​—1 Petulu 5:6.

16. Oku sokolola kocisola ca Suku ci tu kuatisa ndati oku lisuluvika?

¹⁶ Onjila yavali yoku lekisa esuluviko oku sokolola kocisola Yehova a tu kuetele. Paulu wa sokisa ekongelo letimba liomunu. Yehova wa lulika ovimatamata viosi vietimba lonjila yimue okuti viosi vi kuete esilivilo. (1 Va Korindo 12:23, 24) Omunu lomunu pokati ketu o kuete esilivilo kovaso a Yehova. Eye ka tu sokisa lomanu vakuavo handi vali, ka li wekapo oku lekisa ocisola caye kokuetu ndaño ceci tu lueya. Tu pondola oku limbuka okuti tua kolapo poku kũlĩha okuti Yehova o tu kuetele ocisola.

17. Esumũlũho lipi tu ka tambula nda tua tiamisila utima wetu kovina viwa omanu vakuavo va siata oku linga?

¹⁷ Catatu, tu lekisa esuluviko, poku tiamisila utima wetu kovina viwa omanu vakuavo va siata oku linga, ndeci Yehova a siata oku linga. Tu sukila oku yuvula oku tiamisila utima wetu ale oku popia ovina omanu vakuavo va sukila oku linga, pole, tu ka pinga kokuavo alungulo kuenda oku kapako olonumbi viaco. (Olosapo 13:10) Tu kuata esanju eci vamanjetu va tambula ovikele vi likasi. Tu eca olopandu ku Yehova omo a siata oku ecelela okuti vosi yetu tu u fendela.​—1 Petulu 5:9.

18. Oku pindisa utima wetu ci tu kuatisa ndati oku lisuluvika?

¹⁸ Cakuãla, tu lekisa esuluviko eci tu kapako olonumbi Viembimbiliya oco tu pindise utima wetu. Olonumbi viaco vi tu longisa ndomo Yehova a tuwa kuenda oku kũlĩha ovisimĩlo viaye. Eci tu lilongisa oku tenda ovina ndomo Yehova a vi tenda, tu pondola oku nõla onjila yimue okuti yi pondola oku u sanjuisa. Nda tu lilongisa kuenda tu likutilila loku kapako ovina tua lilongisa, utima wetu u ka pamisiwa. (1 Timoteo 1:5) Tu lilongisavo oku pitisa kovaso olonjongole viomanu vakuavo. Nda tua ci linga, Yehova wa likuminya oku ‘malusula epindiso lietu’ oku kongelamo oku tu kuatisa oco tu lisuluvike.​—1 Petulu 5:10.

19. Nye ci ka tu kuatisa oku amamako oku lisuluvika otembo ka yi pui?

¹⁹ Ove hẽ ivaluka uprofeto wo ko Yuda tua lilongisa kefetikilo liocipama cilo? Eye wa fa kuenda wa nyõla ukamba waye la Yehova momo wa liwekapo oku lisuluvika. Pole, tu pondola oku amamako oku lisuluvika ndaño ka ca lelukile oku ci linga. Ovolandu atiamẽla kafendeli va Yehova vakuekolelo, a eca uvangi wokuti tu pondola oku lekisa esuluviko. Osimbu tua amamako oku fendela Yehova, tu sukilavo oku amamako oku kolela kokuaye. (Olosapo 8:13) Ocili okuti ndaño lovitangi, vosi yetu tu pondola oku endanda la Yehova. Eli esumũlũho limue linene tu kuete. Omo liaco, tu likolisiliko oku linga cosi tu tẽla oco tua amamiko oku lisuluvika kuenda oku endaenda la Yehova otembo ka yi pui.