Skip to content

Skip to table of contents

Yula Uyaki Wovisimĩlo Viove

Yula Uyaki Wovisimĩlo Viove

OVE o kasi vuyaki umue! Unyali waco Satana kuenda olonjanjo a siata oku kuama vi kuete unene walua. Olonjanjo viaco via sokiyiwila oku yapuisa ovisimĩlo viove okuti, etimba liove halioko. Olonjanjo viaco nye? Asapulo uhembi!

Upostolo Paulu wa kũlĩhĩle okuti asapulo uhembi a Satana a koka ohele yalua. Pole, Akristão havosiko va kũlĩhile ohele yaco. Akristão vamue ko Korindo va simĩle okuti va kolelepo vocili kuenda lalimue eteke va ka setekiwa la Satana. (1 Va Korindo 10:12) Eli olio esunga lieci Paulu a ecela elungulo liokuti: “Ñuete ohele yokuti ndeci onyõha ya yonja Eva latutu ayo, wovisimĩlo viovevi yapuisiwa kesunguluko kuenda koku liyelisa kovituwa Kristu a sesamẽla.”​—2 Va Korindo 11:3.

Olondaka via Paulu vi lekisa okuti ci kuete esilivilo oku yuvula oku likolela ove muẽle. Oco o yule uyaki wasapulo uhembi a Satana, o sukila oku limbuka ohele yaco kuenda ndomo o liteyuila.

ASAPULO UHEMBI A KOKA NDATI OHOLE?

Vulandu owu, asapulo uhembi a lomboloka ovolandu oku yapuisa omanu ale ovisimĩlo viavo kuenda ovilinga viavo. Ndomo ca lomboluiwa velivulu losapi hati, Propaganda and Persuasion, asapulo uhembi ka “awako, ka a sungulukile kuenda a yapuisa.” Omanu va lombolola ondaka yaco poku tukula olondaka ndeci, ovohembi, oku pengisa, eyonjo kuenda oku lava ovisimĩlo.

Asapulo uhembi a koka ohele yalua momo a nyõla ovisimĩlo vietu lonjila yimue okuti ka tu ci limbuka. Tu pondola oku sokisa asapulo aco ndofela yi kuete owule okuti ka tu tẽla oku yi limbuka. Onoño yimue yi tukuiwa hati, Vance Packard, okuti wa loñoloha koku kũlĩhĩsa ekalo liomanu, wa popia hati, ovisimĩlo viuhembi vi nyõla ekalo lietu “lonjila yimue okuti ka tu tẽla yi limbuka.” Onoño yikuavo ya popia hati, asapulo uhembi a vetiya omanu oku lekisa ovituwa vi koka ohele, levi ka via sungulukile kuenje vi koka ungangala (okuti epata limue liomanu vosi va pondiwa), uyaki kuenda elambalalo omo liolonepele liekova ale lietavo.​—Easily Led​—A History of Propaganda.

Nda omanu va pondola oku tu yapuisa lasapulo avo uhembi, nye ci popiwa catiamẽla ku Satana? Eye wa siata oku kũlĩhĩsa ovituwa viomanu tunde koku lulikiwa kuomanu. Handi vali, omo okuti Satana eye usongui ‘woluali luosi,’ o pondola oku sandeka ovohembi aye kolonepa viosi violuali. (1 Yoano 5:19; Yoano 8:44) Satana wa “tekãvisa ovitima” viomanu valua lasapulo aye uhembi kuenda eye o kasi oku “yapuisa oluali luosi.” (2 Va Korindo 4:4; Esituluilo 12:9) Ove hẽ o tamãlala ndati lasapulo aye uhembi?

PAMISA EKOLELO LIOVE

Yesu wa tu longisa onjila yimue ya leluka yoku yula asapulo uhembi poku popia hati: “Vu kũlĩha ocili kuenda ocili cu yovoli.” (Yoano 8:31, 32) Vuyaki umue, esualali li sukila oku kũlĩha ciwa apa a kopa olonumbi via koleliwa momo unyali o ka sandeka ovohembi oco o yapuise. Pi o pondola oku sanga olonumbi via koleliwa? Yehova wa siata oku eca olonumbi viaco Vondaka yaye, Embimbiliya. Vembimbiliya o sangamo cosi o sukila oco o yule asapulo uhembi a Satana.—2 Timoteo 3:16, 17.

Ocili okuti, Satana wa ci kũlĩhavo. Omo liaco, eye o talavaya loluali luaye oco a tu yapuise loku tu vetiya oku kuata owesi woku tanga kuenda oku lilongisa Embimbiliya. Pole, ko ka yapuisiwe lovohembi aco, “tamalãla latutu Eliapu!” (Va Efeso 6:11) Oku kuata lika ukũlĩhĩso utito wa tiamẽla kocili ka ci tẽla. Tu sukila oku likolisilako oco tu kuate ukũlĩhĩso walua wa tiamẽla kocili. (Va Efeso 3:18) Onoño yimue yi tukuiwa hati Noam Chomsky, ya popia hati: “Lomue o kapa ocili vowoño wove. O sukila oku ci sanda ove muẽle.” O pondola oku ci linga poku “konomuisa Ovisonehua eteke leteke.”—Ovilinga 17:11.

Oco o yule uyaki wovisimĩlo viove, o sukila oku limbuka ohele yi tunda kasapulo uhembi kuenda ndomo o liteyuila.

Satana ka yongola okuti, o kuata ovisimĩlo viwa, lelomboloko liasuapo liovina viatiamẽla kocili. Momo lie? Momo asapulo uhembi a kuata lika onima nda “a vetiya omanu oku kuata ovisĩmilo ka via sungulukile.” (Media and Society in the Twentieth Century) Ku ka tave lonjanga kovina viosi o yeva okuti, ku sokolola vali lutate ovina viaco. (Olosapo 14:15) Suku wa ku ĩha “olondunge” kuenda “uloño woku sokolola,” oco vi ku kuatise oku pamisa ekolelo liove.—Olosapo 2:10-15; Va Roma 12:1, 2.

AMAMAKO VOMUNGA

Asualali vana okuti va yapuisiwa lasapulo uhembi, va kuata usumba kuenda ka vakuata vali ongusu yoku yaka. Asapulo aco uhembi a pondola oku va vetiya oku liyaka pokati ale oku liamuha lasualali vakuavo. Ndomo ca popiwa la kesongo kolohoka wo ko Alemanya, asapulo uhembi amue pokati kesunga lieci asualali vo ko Alemanya va yuliwila Kuyaki Watete wa Pita Voluali. Eye wa popia hati, omanu vana va yapuisiwa lasapulo esanda, va kala ndu okuti va pua ongusu. Satana wa siata oku kuama olonjanjo vimuamue oco a nyõle omunga Yakristão koloneke vilo. Eye o sanda oku kapa a tatamiso pokati ka vamanji. Ale o va vetiya oku siapo ocisoko ca Yehova poku va vetiyavo oku sima okuti ka ca sungulukile kuenda ca siata oku linga ovina vĩvi.

Ku ka yapuisiwe lovohembi aco! Kuama alungulo Ondaka ya Suku kuenda amamako oku likuata omunga lavamanji. Embimbiliya li tu vetiya oku amamako “oku liecela pokati” kuenda oku tetulula lonjanga ovitangi. (Va Kolosai 3:13, 14; Mateo 5:23, 24) Li tu lungulavo oku yuvula oku liamuha vekongelo. (Olosapo 18:1) Nda wa ci linga o ka tẽla oku tamãlala lasapulo uhembi a Satana. Omo liaco, li pula ndoco: ‘Onjanja ya sulako eci vamanji va ndi sumuisa, nda lekisa hẽ ovituwa vi sanjuisa Yehova ale Satana?’—Va Galatia 5:16-26; Va Efeso 2:2, 3.

KU KA PUE EKOLELO

Esualali ka lia kolelele usongui waye, ka li ka kuata onima yiwa kuyaki. Ovanyali va kuama a sapulo uhembi oco va nyõle ekolelo liasualali kuenda ekolelo liavo kasongui vavo. Nda asongui vavo va linga cimue cĩvi, ovanyãli va ka seteka oku kakatela kelinga liaco kuenje va papia vati: “Ku ka va koleli!” kuenda “ku ka eceleli oku yapuisiwa!” Cimuamue haico Satana a siata oku linga. Eye o seteka oku nyõla ekolelo lietu tu kuetele vana Yehova a nõla oco va songuile afendeli vaye.

O pondola oku li teyuila ndati ? Amamako oku kala vocisoko ca Yehova. Amamakovo oku kolela kuenda oku pokola kalume va kuete ocikele coku songuila afendeli va Suku ndaño okuti, ka va lipuile. (1 Va Tesalonike 5:12, 13) Olonanguluke kuenda olondimbiki vikuavo vi pondola oku nyõla ocisoko ca Yehova. (Tito 1:10) Ndaño ovina va popia vi kasi ndu okuti viocili pole, “ovitima viene ka vi ka tatamisue lonjanga.” (2 Va Tesalonike 2:2) Kuama elungulo Paulu a eca ku Timoteo liokuti: “Amamako lovina wa lilongisa,” loku ivaluka “vana va ku vi longisa.” (2 Timoteo 3:14, 15) Sokolola kovina viosi vi lekisa okuti, o pondola oku kolela kukuenje walunguka una Yehova a siata oku talavaya laye ci panda ocita canyamo, oco a tu longise ocili.—Mateo 24:45-47; Va Heveru 13:7, 17.

KU KA KUATE USUMBA

Satana o setekavo oku ku yapuisa lonjila yimue yi letiwe. Olonjanja vimue eye oku vetiya oku kuata usumba. Usumba “ocituwa cimue cosimbu pokati kasapulo osi uhembi tunde kosimbu.” (Easily Led—A History of Propaganda) Ulongisi umue o tukuiwa hati Philip M. Taylor wo ko Grã-Bretanya, wa soneha hati, va Asuria va vangula ovina vi saluisa loku kuama asapulo uhembi oco va yokokise ovanyali vavo. Satana wa siata oku vetiya omanu, oku kuatela usumba vakuavo, usumba woku lambalaliwa kuenda usumba woku fa, oco o liwekepo oku vumba Yehova.—Isaya 8:12; Yeremiya 42:11; Va Heveru 2:15.

Ku ka ecelele okuti Satana oku yapuisa! Yesu wa popia hati: “Ko ka kuateli usumba ava vo wipayi, pole ka va tẽla oku linga vali cimue.” (Luka 12:4) Omo liaco, kolela okuti Yehova o ka tẽlisa ohuminyo yaye yoku ku lava, loku ku ĩha “unene wa piãla wa Suku” kuenda o ka ku kuatisa oku tamalala kayonjo a Satana.—2 Va Korindo 4:7-9; 1 Petulu 3:14.

Ocili okuti, kuli apuluvi amue okuti o hongua ale o kuata usumba. Pole, ivaluka olondaka vielembeleko Yehova a sapuila Yehosua viokuti: ‘Kolisako, kuata utõi. Ku ka saluke, ndaño oku yokoka, momo Yehova Suku yove o kasi kumue love kuosi wenda.’ (Yehosua 1:9) Nda o kuete cimue ci ku yokokisa, vepuluvi liaco likutilila ku Yehova catiamẽla kovina vi ku yokokisa. Kolela okuti, “ombembua ya Suku yina ya piãla olondunge viosi, yi lava ovitima viene kuenda ovisimĩlo viene.” Noke o ka kuata ongusu yoku yula asapulo osi uhembi a Satana.—Va Filipoi 4:6, 7, 13.

Ivaluka hẽ asapulo uhembi Ravesiake onumiwa yo ko Asuria a kuama oco a saluise afendeli va Suku? Eye wa yonguile okuti ovo va tava okuti lomue ovapopela peka liava Asuria, ndaño muẽle Yehova. Eye wa popia hati, Yehova wa handelekele va Asuria oco va nyõle o Yerusalãi. Nye Yehova a popia? “Ku ka yokokele olondaka wa yeva, vina akuenje va Soma ya Asuria va nondala lavio.” (2 Olosoma 18:22-25; 19:6) Yehova noke wa tuma ungelo wa ponda ci soka 185.000 ka sualali, vo ko Asuria vuteke umuamue!—2 Olosoma 19:35.

KUATA OLONDUNGE POKU YEVELELA YEHOVA OLONJANJA VIOSI

Ove hẽ wa talele ale ofilme yimue okuti omunu umue o kasi oku kembiwa pole ka ci limbuka? Ocili okuti, nda wa kaluka hati: “Ku ka tave oku kembiwa! Va kasi oku ku kemba!” Sokolola ndu okuti ovangelo va kasi oku ku sapuila vati: “Ku ka yapuisiwe lovohembi a Satana”

Omo liaco, ku ka yevelele asapulo uhembi a Satana. (Olosapo 26:24, 25) Yevelela Yehova kuenda kolela kokuaye kovina viosi o linga. (Olosapo 3:5-7) Eye oku sole kuenda oku lungula hati: “Kuata olondunge amõlange, sanjuisa utima wange.” (Olosapo 27:11) Nda wa ci linga o yula uyaki wovisimĩlo viove!