1. Momo lie tu sukilila oku kapako elungulo lia Yesu?

YESU poku lombolola eci catiamẽla koloneke via sulako, wa popia hati: “Lilavi oco ovitima viene ka vi ka lemelelue . . . lasakalalo omuenyo [ale “lasakalalo oku sanda eteku; lasakalalo eteke leteke.”]” (Luka 21:34) Tu sukila oku kapako elungulo eli. Momo lie? Momo vosi yetu tua siata oku liyaka lovitangi vimuamue.

2. Ovitangi vipi vamanji va siata oku liyaka lavio?

² Olonjanja vimue tu liyaka lovitangi vialua votembo yimuamue. Tu kũlĩhisi ovolandu a kuãimo. Manji umue o tukuiwa John, * okuti o kuete uvei wociteyateya, wa sumuile calua eci ukãi waye o siapo, noke lioku pita 19 kanyamo tunde apa va kuela. Kuenje omãla vaye vavali vafeko va liwekapo oku vumba Yehova. Ohueli yimue yi tukuiwa hati, Bob kuenda Linda ovitangi viavo via litepele levi via John. Bob la Linda, kavali kavo va tundisiwa kupange kuenda onjo yavo ya tambuiwa. Handi vali, Linda weya oku kuatiwa luveyi wo vutima, wa kuatiwavo luvei ukuavo wa fetika oku nyõla olosinga vi teyuila etimba liomunu kovovei.

3. Ndomo ca tangiwa ku Va Filipoi 4:6, 7, ekolelo lipi tu pondola oku kuata?

³ Tu pondola oku kolela okuti Yehova Ululiki wetu, haeye Isietu ukuacisola, wa kũlĩha ciwa eci tu kasi lesumuo. Kuenje o yongola oku tu kuatisa eci tu liyaka lovitangi. (Tanga Va Filipoi 4:6, 7.) Vondaka ya Suku mu sangiwa ovolandu  alua a lombolola ovitangi afendeli va Suku va liyaka lavio. Mu sangiwavo ovolandu a lekisa ndomo Yehova a va kuatisa oku yula ovitangi viaco. Tu konomuisi amue pokati kovolandu aco.

4. Ovitangi vipi Eliya a liyaka lavio kuenda nye asima catiamẽla ku Yehova?

⁴ Eliya wa vumba Yehova vokuenda kuotembo yimue ya tĩla kuenda wa liyaka lovitangi vialua. Soma Ahava, wa kala osoma yimue yĩvi kotembo ya va Isareli eye wa kuelele Isevele, okuti wa enda oku fendela Baale. Kavali kavo va sandeka efendelo lia Baale kuenda va ponda ovaprofeto valua va Yehova. Kuenje Eliya wa tila. Eye wa pulukavo kefengi lionjala, omo lioku kolela Yehova. (1 Olos. 17:2-4, 14-16) Handi vali, Eliya wa kolelele ku Yehova eci a li sanga lovaprofeto kuenda afendeli va Baale. Eye wa sapuila va Isareli oco va fendele Yehova. (1 Olos. 18:21-24, 36-38) Eliya wa kolelele okuti Yehova wa ponduile oku u kuatisa poku liyaka lasakalalo aco.

5-6. Ndomo ca tangiwa ko 1 Olosoma 19:1-4, Eliya wa liyeva ndati kuenda ndamupi Yehova a lekisa okuti wo solele?

⁵ Tanga 1 Olosoma 19:1-4. Eliya, wa kuata usumba eci Nasoma Isevele a yonguile oku u ponda. Kuenje eye wa tilila ko Bereseva. Eye wa sumuĩle calua kuenje “wa lipingila okufa.” Nye co kokela esumuo? Eliya ka lipuile, eye “wa kalavo omunu ndetu.”  (Tia. 5:17) Citava okuti eye wa yeva esumuo lialua kuenda ekavo. Eliya wa simĩle okuti alikolisilo aye a kala ño elivova kuenda ko Isareli lacimue ca pongoloka kuenje wa simavo okuti eye lika wa kala oku vumba Yehova. (1 Olos. 18:3, 4, 13; 19:10, 14) Pamue tu komõha ndomo uprofeto a kala. Pole, Yehova wa kũlĩhĩle esumuo lia Eliya.

⁶ Yehova ka kelõhalele Eliya omo lioku situlula ovisimĩlo viaye. Pole, Yehova wo kuatisa oku kuata vali ongusu. (1 Olos. 19:5-7) Noke Yehova locisola wa kuatisa Eliya oco a pongolole ovisimĩlo viaye. Yehova wo ivaluisa okuti handi pa supa 7.000 viomanu ko Isareli, vana ka va kekamelele Baale. (1 Olos. 19:11-18) Lonjila eyi Yehova wa lekisa ku Eliya okuti wo solele.

7. Onjila ndomo Yehova a kuatisa Eliya ci tu ĩha ekolelo lipi?

⁷ Wa siata hẽ oku liyaka lesumuo? Ci lembeleka calua oku kũlĩha okuti Yehova wa kapeleko ovisimĩlo via Eliya! Eci ci tu ĩhavo ekolelo liokuti Yehova wa kapako ovitangi vietu. Eye wa kũlĩha okuti ka tu pondola oku linga ovina viosi kuenda wa kũlĩhavo ovina tu sima leci tu yevite. (Osa. 103:14; 139:3, 4) Nda tua setukula Eliya poku kolela Yehova, Eye o ka tu kuatisa oku liyaka lovitangi viosi vi tu nenela esumuo.—Osa. 55:22.

8. Yehova oku kuatisa ndati eci o liyaka lesumuo?

⁸ Esumuo li pondola oku tu kokela ovisimĩlo viokuti ekalo lietu lalimue eteke li ka pongoloka kuenje elavoko lietu li tepuluka. Nda eci ca lipita love, ivaluka okuti Yehova oku kuatisa eci o liyaka lesumuo. Yehova oku kuatisa ndati? Eye o ku laleka oco u situluile asakalalo ove. Kuenje eye o tambulula apingilo ove ekuatiso. (Osa. 5:3; 1 Pet. 5:7) Omo liaco, likutilila ku Yehova catiamẽla kovitangi viove. Ocili okuti eye ka ka vangula love ndeci a linga la Eliya, pole, o ka vangula love pocakati Condaka yaye Embimbiliya kuenda ocisoko caye. Ovolandu a sangiwa Vembimbiliya a pondola oku ku lembeleka loku ku ĩha elavoko. Handi vali, vamanji va pondolavo oku ku lembeleka.—Va Rom. 15:4; Va Hev. 10:24, 25.

9. Ekamba limue lia koleliwa li pondola oku tu kuatisa ndati?

⁹ Eci Yehova a tuma Eliya oco a ece ocikele cimue ku Elisia, lonjila eyi Yehova wa eca ku Eliya ekamba limue liwa lia ponduile oku kuatisa eliya oku liyaka lasakalalo kuenda esumuo. Cimuamue haico okuti, ekamba limue lia koleliwa li pondola oku tu kuatisa oku liyaka lesumuo lialua. (2 Olos. 2:2; Olosap. 17:17) Nda ku kuete ekamba limue ove wa kolela, likutilila ku Yehova oco a ku kuatise oku sanga Ukristão umue wa pama kespiritu okuti oku lembeleka.

10. Ulandu wa Eliya u tu kuatisa ndati kuenda ndamupi ohuminyo yi sangiwa ku Isaya 40:28, 29 yi tu pamisa?

¹⁰ Yehova wa kuatisa Eliya oku liyaka lesumuo kuenje eci co kuatisa oku vumba Yehova vokuenda kuanyamo alua. Ulandu wa Eliya u tu pamisa calua. Pamue tu pita lesumuo lialua li honguisa etimba lietu. Nda tua kolelavo Yehova eye o ka tu ĩha unene tu sukila oco tu amameko oku u vumba.—Tanga Isaya 40:28, 29.

11-13. Esumuo lipi afendeli vatatu va Suku kosimbu, va liyaka lalio?

¹¹ Embimbiliya li lombolola ovolandu akuavo omanu va liyakavo lesumuo. Ndeci, Hana wa pandikisa kolondaka viesepu omo  ka kuatele omãla kuenda oku popiwa lãvi la sepakãi yaye. (1 Sam. 1:2, 6) Hana omo lesumuo lialua wa enda oku lila calua kuenda ka tavele oku lia.—1 Sam. 1:7, 10.

¹² Soma Daviti olonjanja vimue wa liyakavo lesumuo. Sokolola kovitangi a liyaka lavio. Eye wa sumuĩle calua omo liakandu a linga. (Osa. 40:12) Omõlaye Avisalome wo lingila usuanji kuenje eci ca kokela Avisalome olofa. (2 Sam. 15:13, 14; 18:33) Handi vali, umue pokati kakamba Daviti a sololele, wo pakula. (2 Sam. 16:23–17:2; Osa. 55:12-14) Olosamo vialua Daviti a soneha vi tukula ovisimĩlo viaye viesumuo kuenda ekolelo lia pama a kuatela Yehova.—Osa. 38:5-10; 94:17-19.

¹³ Noke, ukualosamo ukuavo wa fetika oku livela ekalo liomuenyo wolondingaĩvi. Eye o tukuiwa Asafe, ukuacikoti ca va Lewi kuenda wa vumba “vonembele ya Suku.” Ukualosamo waco wa fetika oku kuata esumuo kuenda wa nyumãlele calua. Kuenje wa fetika oku kuata atatahãi atiamẽla kasumũlũho a tunda koku vumba Suku.—Osa. 73:2-5, 7, 12-14, 16, 17, 21.

14-15. Ovolandu atatu a tukuiwa Vembimbiliya, a tu longisa nye catiamẽla kesilivilo lioku sanda ekuatiso ku Yehova?

¹⁴ Afendeli vatatu va Yehova va tukuiwa, vosi yavo va kolele kokuaye. Ovo va enda oku likutilila ku Yehova catiamẽla kasakalalo avo. Va endavo oku sapuila Yehova ocitangi ca va kokela esumuo. Kuenje ka va liwekelepo oku endaenda kocitumãlo coku fendelela Yehova.—1 Sam. 1:9, 10; Osa. 55:22; 73:17; 122:1.

¹⁵ Yehova locisola calua wa tambulula ohutililo yomunu lomunu pakati kavo.  Hana weya oku kuata ombembua yovutima. (1 Sam. 1:18) Daviti wa soneha hati: “Ohali yukuesunga ya lua, puãi Yehova u popela kohali yosi.” (Osa. 34:19) Noke ukualosamo wa limbuka okuti Yehova wo ‘kuata peka [liaye] liondio’ oku u songuila loku wimbaimba onumbi. Eye wa imba hati: “Ame puãi, ciwa oku kala ocipepi la Suku. Nda nõla Yehova Suku ha lingi ocikolo cange.” (Osa. 73:23, 24, 28) Nye tu lilongisila kovolandu a-a? Pamue tu kuata ovitangi vi tu sumuisa calua. Pole, tu pondola oku liyaka lovitangi viaco nda tua sokolola ndomo Yehova a kuatisa afendeli vaye kosimbu, oku likutilila kokuaye kuenda oku pokola kovina a tu handeleka oku linga.—Osa. 143:1, 4-8.

16-17. (a) Momo lie tu sukilila oku yuvula oku liamuha? (b) Tu pondola oku pamisiwa ndati?

¹⁶ Ovolandu atatu tua konomuisa a tu longisa ocina cimue ci kuete esilivilo okuti tu sukila oku yuvula oku liamuha ku Yehova kuenda kafendeli vaye. (Olosap. 18:1) Manji Nancy okuti wa sumuile calua eci ulume waye o siapo wa popia hati: “Nda kala oloneke vialua okuti sia yonguile oku mola, ale oku vangula lomunu umue. Osimbu nda  amamako oku liamuha esumuo liange lia enda oku livokiya calua.” Esumuo lia manji Nancy lia imuha eci a fetika oku sanda apuluvi oku kuatisa vakuavo va kala oku liyaka lovitangi. Eye hati: “Eci vakuetu va ndomboluila ovitangi viavo ame ndi va yevelela. Kuenje nda limbuka okuti eci ndi tiamisila utima kokuavo kuenda kovitangi viavo, ndi valako ovitangi viange.”

¹⁷ Tu pondola oku pamisiwa poku endaenda kolohongele. Eci tu kala kolohongele tu eca epuluvi ku Yehova oco a kale oñuatisi yetu kuenda ‘ondembeleki.’ (Osa. 86:17) Kolohongele viaco, Yehova o tu pamisa pocakati cespiritu sandu liaye, Condaka yaye kuenda cafendeli vaye. Olohongele vi tu ĩha “evelo lioku likolisa pokati.” (Va Rom. 1:11, 12) Manji umue o tukuiwa Sophia wa popia hati: “Yehova kuenda vamanji voluali luosi va ndi kuatisa oku pandisa. Ci kuete vali esilivilo kokuange, oku endaenda kolohongele. Nda limbuka okuti eci ngenda kupange woku kunda kuenda kolohongele, ñuata ongusu yoku liyaka lovitangi vina vi ndi sakalaisa.”

18. Nda tu kasi lesumuo, nye Yehova a pondola oku tu ĩha?

¹⁸ Eci tu yeva esumuo lialua tu ivaluki okuti Yehova ka tu lembeleka lika lelavoko lioku malako ovitangi viaco kovaso yoloneke, pole, eye cilo o tu kuatisa oco tu tẽle oku liyaka lesumuo. Eye o tu ĩha “onjongole kuenda ongusu” yoku yula ovisimĩlo viesumuo kuenda ekambo lielavoko.—Va Fil. 2:13.

19. Elivulu lia Va Roma 8:37-39, li tu kuatisa ndati?

¹⁹ Tanga Va Roma 8:37-39. Upostolo Paulu o tu sapuila okuti lacimue ci pondola oku tu tepa kocisola Suku a tu kuetele. Tu kuatisa ndati vamanji vana va kasi oku liyaka lesumuo? Ocipama cikuavo ci ka lombolola ndomo tu pondola oku setukula Yehova poku lekisa ohenda kuenda poku kuatisa vamanji va liyaka lesumuo.