1. Tu pondola oku sanga ndati olondunge kuenda ci ka tu kuatisa ndati?

OLONDUNGE viosi vi tunda ku Yehova kuenje eye o vi ecavo komanu. Kukanda wa Tiago 1:5, tu tangako ndoco: “Nda umue pokati kene wa kamba olondunge, amameko oku pinga ku Suku, momo eye eca ku vosi lutima wosi halokupisako.” Onjila yimue yoku sanga olondunge, oku tava kepindiso lia Suku. Oku ci linga ci tu teyuila kovina ka via sungulukile kuenda ci tu kuatisa oku amamako oku kuata ukamba la Yehova. (Olosapo 2:10-12) Kuenje tu kuata elavoko li komohĩsa liomuenyo ko pui.—Yuda 21.

2. Tu lilongisa ndati oku sola epindiso lia Suku?

² Omo liekambo lioku lipua kuenda onjila ndomo tua pindisiwa, pamue ka ci leluka oku pokola kepindiso, ale oku li tenda okuti lia sunguluka. Pole, eci tu mola asumũlũho a tunda kepindiso lia Suku, tu limbuka ocisola eye a tu kuetele. Elivulu Liolosapo 3:11, 12 li tu sapuila ndoco: ‘Amõlange, ku ka pembule epindiso lia Yehova.’ Olio liamisako hati: “O pokuisa u a sole.” Tu koleli okuti Yehova o yongola eci ciwa kokuetu. (Tanga Va Heveru 12:5-11.) Omo okuti Suku wa tu kũlĩha  ciwa, epindiso liaye li kuete esilivilo lialua kokuetu. Vocipama cilo, tu konomuisa atosi akuãla atiamẽla kepindiso: (1) ndomo tu lipindisa etu muẽle, (2) epindiso olonjali vi sukila oku eca komãla vavo, (3) epindiso tu tambula vekongelo kuenda (4) ocina ci vala vali okuti evalo li tunda kepindiso li sule.

3. Omõla o pondola oku kuata ndati ocituwa coku lipindisa eye muẽle? Tukula ocindekaise cimue.

³ Nda tu kuete ocituwa coku lipindisa etu muẽle, tu tẽla oku lava ekalo lietu kuenda ovisimĩlo vietu. Ocili okuti ka tua citiwile locituwa caco, pole, tu sukila oku ci lilongisa. Ndeci, nda omõla umue o lilongisa oku endisa osikaleta, umue pokati kolonjali o kuata kosikaleta yaco oco ka ka kupuke. Pole, vokuenda kuotembo, omõla o lilongisa ndomo a endisa osikaleta okuti ka kupuka kuenda onjali yu wecelela oku endisa lika liaye votembo yimue. Eci onjali yi limbuka okuti omõla o tẽla oku endisa ciwa, ko kuatisa vali. Cimuamue haico okuti, nda olonjali vi pindisa lepandi omãla vavo ‘loku va longisa lovilongua via Yehova,’ ovio vi kuatisa omãla oku kuata ocituwa coku lipindisa ovo muẽle kuenda oku kuata olondunge.—Va Efeso 6:4.

4, 5. (a) Momo lie oku lipindisa etu muẽle ku kuetele esilivilo “komunu wo kaliye”? (b) Nda tua lueya momo lie ka tu sukilila oku pua elavoko?

⁴ Cimuamue haico ci pita lomanu vana va kũlĩha Yehova okuti akulu ale. Ndaño okuti va pondola oku lipindisa ovo muẽle, handi Hakristãoko va loñoloha. Pole, eci va fetika oku wala “omunu wokaliye” kuenda va likolisilako oku setukula Kristu, va linga Akristão va loñoloha. (Va Efeso 4:23, 24) Oku lipindisa etu muẽle, ku tu kuatisa oku “likala ovina vi lipatãla locipango ca Suku kuenda oku likala oloñeyi violuali, loku kala lolondunge, vakuesunga kuenda oku sumbila Suku voluali lulo.”—Tito 2:12.

⁵ Ocili okuti, vosi yetu tua siata oku lueya. (Ukundi 7:20) Nda tua lueya, ci lomboloka hẽ okuti ka tu tẽla oku likandangiya? Sio, hacoko. Kelivulu Liolosapo 24:16, ku popia ndoco: “Ukuesunga o kupuka olonjanja epanduvali kuenje o votoka vali.” Nye ci tu kuatisa oku “votoka vali”? Ocina ci tu kuatisa espiritu lia Suku. (Tanga Va Filipoi 4:13.) Vepako liaco liespiritu, mua kongela oku likandagiya okuti, ci sokisiwa loku lipindisa etu muẽle.

6. Tu pondola oku kala ndati vakuambili koku lilongisa Ondaka ya Suku? (Tala ociluvialuvia kefetikilo liocipama.)

⁶ Oku likutilila, oku lilongisa Embimbiliya kuenda oku sokolola kovina tua tanga, ci tu kuatisa oku kuata ocituwa coku lipindisa etu muẽle. Pole, nye o linga nda ka ca lelukile kokuove ale ku sole oku lilongisa Embimbiliya? Ku ka pue elavoko. Momo nda wa likolisilako Yehova oku kuatisa oku ‘livela’ Ondaka yaye. (1 Petulu 2:2) Likutilila ku Yehova oco a ku kuatise oku kuata ocituwa coku lipindisa okuti o sanga otembo yoku lilongisa Embimbiliya. Citava okuti o pondola oku fetika oku lilongisa vakukutu amue. Vokuenda kuotembo elilongiso li ka leluka kuenda o ka kuata esanju poku ci linga. Kuenje o ka sola calua apuluvi aco oku sokolola kovisimĩlo via Yehova.—1 Timoteo 4:15.

7. Oku lipindisa etu muẽle ku tu kuatisa ndati oku tẽlisa ovimãho vietu kupange wa Yehova?

 ⁷ Oku lipindisa etu muẽle ku tu kuatisa oku tẽlisa ovimãho vietu kupange wa Yehova. Ndeci, isia umue wa limbuka okuti ombili yaye ya kala oku tepuluka kuenje, wa tumbika ocimãho coku kala ukundi wotembo yosi. Oku lipindisa eye muẽle co kuatisa ndati? Eye wa tanga ovipama violorevista vietu, viatiamẽla koku kala ukundi wotembo yosi kuenda wa likutililavo catiamẽla kocimãho caco. Poku ci linga, ukamba waye la Yehova u pamisiwa. Olonjanja vimue eye wa endavo oku talavaya ndukundi wa sokamo. Eye ka ecelelele okuti cimue cu tateka, pole, wa tiamisila utima kocimãho caye. Noke yotembo yimue, wa linga ukundi wotembo yosi.

8-10. Nye ci kuatisa olonjali oku pindisa omãla vavo oco va vumbe Yehova? Tukula ulandu umue.

⁸ Yehova wa eca kolonjali ocikele coku pindisa omãla vavo loku va ‘longisa ovilongua via Yehova.’ (Efeso 6:4) Ocili okuti koloneke vilo ka ca lelukile oku ci linga. (2 Timoteo 3:1-5) Eci omãla va citiwa, ka va tẽla oku tepisa pokati keci ciwa leci cĩvi, momo olonduge viavo handi ka via pindisiwile. Omo liaco, ovo va sukila oku pindisiwa oco va kuate olondunge. (Va Roma 2:14, 15) Onoño yimue ukuakukonomuisa Embimbiliya ya lombolola okuti kelimi lio  Helasi ondaka ya pongoluiwa okuti “epindiso,” yi lombolokavo “oku kula kuomõla” ale oku pindisa “omõla oco a kule” lolondunge.

⁹ Eci olonjali vi pindisa omãla vavo locisola, omãla va liyeva okuti va kolapo. Omãla va kũlĩha okuti elianjo li kuete ongave kuenda ovina viosi va linga komuenyo vi kuete onima yaco. Omo liaco, ci kuete esilivilo kolonjali Akristão oku kolela kolondunge via Yehova oco ci va kuatise oku pindisa omãla vavo. Tu ivaluki okuti ovisimĩlo viatiamẽla koku pindisa omãla, via litepa kocitumãlo locitumãlo kuenda kocitumbulukila locitumbulukila. Kuenje olonjali vina via kapako olondunge via Suku, ka vi kolela kovisimĩlo viomanu.

¹⁰ Tu pondola oku lilongisila kulandu wa Noha. Eci Yehova o sapuila oco a tunge ocimbaluku, eye ka kũlĩhĩle ndomo a ci linga. Eye wa kolelele ku Yehova kuenda ‘wa linga’ cosi Yehova o sapuila. (Efetikilo 6:22) Onima yipi a kuata? Ocimbaluku ca popela Noha lepata liaye! Noha wa kalavo onjali yimue ya kuata onima yiwa. Momo lie? Momo wa kolelele kolondunge via Yehova. Noha wa longisa ciwa omãla vaye kuenda wa eca ongangu yiwa kokuavo, ndaño okuti ka ca lelukile omo lievĩho lia kala kotembo yaco osimbu Etande ka lieyile.—Efetikilo 6:5.

11. Momo lie olonjali vi sukilila oku likolisilako oco vi pindise omãla vavo?

¹¹ Nda ove wunjali o pondola oku ‘ci linga’ ndati? Yevelela Yehova. Ecelela okuti eye oku kuatisa oku pindisa omãla vove. Kapako alungulo a tunda Vondaka yaye kuenda kocisoko caye. Citava okuti, noke omãla vove va ka ku pandula omo wa likolisilako oku ci linga! Manji umue wa soneha ndoco: “Ñuete esanju lialua ndomo olonjali viange via mindisa. Ovo va likolisilako oku vetiya utima wange.” Eye wamisako loku popia hati, olonjali viaye vio kuatisa oku kuata ukamba la Yehova. Ocili okuti, ndaño olonjali vi likolisilako oku longisa omõlavo, pamue omõla o nõlapo oku liwekapo oku vumba Yehova. Pole, onjali yina ya likolisilako, yi pondola oku kuata utima wa yela loku lavoka okuti eteke limue omõlaye o tiuka ku Yehova.

12, 13. (a) Nda omõla wa tundisiwa vekongelo, olonjali vi lekisa ndati okuti vi pokola ku Suku? (b) Epata limue lia kuatisiwa ndati omo liolonjali oku pokola ku Yehova?

¹² Ocina cimue ca siata oku seteka epokolo liolonjali vimue ceci omõlavo a tundisiwa vekongelo. Manji umue ukãi okuti omõlaye ufeko wa tundisiwile vekongelo loku tunda konjo, wa popia hati: “Nda sandiliya valivulu etu nda ndi sangamo etosi limue li lekisa okuti handi citava oku pita otembo yimue lomõlange kuenda onekulu yange.” Eye wamisako hati: “Ulume wange locisola wa ñuatisa oku limbuka okuti ka tu sukila vali oku sakalala lomõletu, pole, tu sukila oku kakatela ku Yehova.”

¹³ Noke lianyamo amue omõlaco wa tambuiwa vekongelo. Ina yaco wa popia hati: “Kaliye oloneke viosi eye o ndi telefonalela ale o ndi sonehela! Cilo, wa tu sumbila calua momo wa kũlĩha okuti tua pokola ku Suku. Tu kuete ukamba uwa.” Nda omõlove wa tundisiwa vekongelo anga hẽ o “kolela Yehova lutima wove wosi?” O lekisa Kokuaye okuti kua ‘kolelele kolondunge viove muẽle?’ (Olosapo 3:5, 6) Ivaluka okuti, epindiso lia Yehova li lekisa okuti ukualondunge  vialua kuenda o tu sole calua. Lalimue eteke ku ka ivaleko okuti, eye wa eca Omõlaye komanu vosi, oku kongelamo omõlove. Suku o yongola okuti omanu vosi va kuata omuenyo ko pui. (Tanga 2 Petulu 3:9.) Omo liaco, ene alonjali amamiko oku kolela okuti epindiso lia Yehova kuenda olonumbi viaye via sunguluka, ndaño okuti pamue ka ci leluka oku vi pokola. Kapako epindiso lia Suku kuenda likolisilako oku li pokola.

14. Tu kuatisiwa ndati lepindiso li tunda ku Yehova lina lia siata oku eciwa la “kalei wa kolelua”?

¹⁴ Yehova wa likuminya oku tata loku teyuila kuenda oku longisa ekongelo. Eye o ci linga volonjila vialua. Ndeci, eye wa eca ocikele Komõlaye coku tata ekongelo kuenda Yesu wa nõla “kalei wa kolelua,” oco a tu ĩhe okulia kuespiritu ku tu kuatisa oku pama kekolelo. (Luka 12:42) “Kalei” kaco o tu ĩha epindiso liwa. Citava okuti wa yevele ale ohundo yimue ale wa tanga ocipama cimue volorevista vietu okuti ca ku kuatisa oku pongolola ovisimĩlo ale ovilinga viove. Sanjuka omo lioku linga apongoloko aco, momo ci lomboloka okuti o kasi oku ecelela okuti Yehova oku pindisa.—Olosapo 2:1-5.

15, 16. (a) Tu kuatisiwa ndati lupange wakulu vekongelo? (b) Tu leluisa ndati upange wakulu vekongelo?

¹⁵ Kristu wa nõlavo akulu vekongelo oco va tate ekongelo locisola. Embimbiliya li tukula vamanji vaco hati “olongavelo komanu.” (Va Efeso 4:8, 11-13) Tu kuatisiwa ndati lupange wakulu vekongelo? Poku setukula ekolelo liavo, longangu yavo yiwa kuenda oku kapako alungulo va tu ĩha lekuatiso Liembimbiliya. (Tanga Va Heveru 13:7, 17.) Akulu vekongelo va tu sole kuenda va yongola okuti tu kuata ukamba uwa la Suku. Nda ovo va limbuka okuti tua siata oku kambela kolohongele ale ombili yetu yi kasi oku tepuluka, lonjanga yalua va likolisilako oku tu kuatisa. Ovo va tu yevelela lutate loku tu vetiya locisola kuenda oku tu ĩha elungulo liwa Liembimbiliya. Wa siata hẽ oku tenda ekuatiso liavo ndondimbukiso yocisola ca Yehova kokuove?

¹⁶ Ivaluka okuti, pamue ka ci leluka kakulu vekongelo oku tu ĩha elungulo. O sokolola hẽ utõi uprofeto Natana a kuata poku sapela la Soma Daviti eci a seteka oku limbika ekandu liaye? (2 Samuele 12:1-14) O sokololavo hẽ utõi upostolo Paulu a lekisa eci a lungula Petulu, omo lioku tata locame Akristão vakualofeka? (Va Galatia 2:11-14) Oco hẽ, o leluisa ndati upange wakulu vekongelo eci va ku lungula? Lekisa umbombe, eca olopandu kuenda va yevelela lutate. Tenda ekuatiso liavo ndocindekaise cocisola ca Suku kokuove. Nda wa ci linga, o ka kuatisiwa kuenda akulu vekongelo va ka linga upange wavo lesanju.

17. Akulu vekongelo va kuatisa ndati manji umue ukãi?

¹⁷ Manji umue ukãi omo liovina a pita lavio kosimbu, ka ca lelukile kokuaye oku sola Yehova kuenda wa sumuile calua. Eye hati: “Nda kũlĩhĩle okuti ndi sukila oku vangula lakulu vekongelo. Ovo ka va mbetelele evelo, pole, va mbetiya loku ndi pamisa. Olonjanja viosi noke liolohongele ndaño va kuete upange walua, pole, umue pokati kavo wa enda oku ndi pula ndomo ndi kasi. Omo liovina nda linga kosimbu, ca tĩlile kokuange oku tava okuti Suku o ndi sole.  Pole, lekuatiso liekongelo kuenda liakulu vekongelo, Yehova wa lekisa okuti o ndi sole. Ndi likutilila okuti lalimue eteke ndu yanduluka vali.”

18, 19. Ocina cipi ci vala vali okuti evalo li tunda kepindiso li sule? Tukula ulandu umue.

¹⁸ Epindiso li koka evalo, pole, evalo li tunda koku likala epindiso lia Yehova lialua enene. (Va Heveru 12:11) Tu pondola oku lilongisila kongangu yĩvi ya Kaini kuenda ku Soma Sedekiya. Eci Yehova a limbuka okuti Kaini wa suvuka manjeye kuenda wa yonguile oku u ponda wo lungula hati: “Momo lie o kasilili lonyeño kuenda ocipala cove ca nyumãlela nye? Nda wa linga eci ciwa, ku taviwa hẽ? Pole, nda kua lingile eci ciwa, ekandu lia salama puvelo wombalaka yove oco li ku kuate kuenda li ku viala; ove hẽ o tẽla oku li yula?” (Efetikilo 4:6, 7) Kaini wa likala epindiso lia Yehova, wa ponda manjaye, kuenje wa kuata ovitangi vialua komuenyo waye wosi. (Efetikilo 4:11, 12) Nda Kaini wa kapeleko elungulo lia Suku, nda ka kuatele ovitangi viaco.

¹⁹ Sedekiya wa kala o soma yimue ukuosumba haeye ondingaĩvi. Eci a viala o Yerusalãi omanu ka va kuatele ekalo liwa. Uprofeto Yeremiya wa lungula Sedekiya olonjanja vialua oco a pongolole ovituwa viaye. Pole, soma wa likala epindiso lia Yehova kuenje co kokela ovitangi. (Yeremiya 52:8-11) Yehova ka yongola okuti tu tala ohali omo liesino!—Tanga Isaya 48:17, 18.

20. Nye ci ka pita lomanu vana va tava kepindiso lia Suku kuenda vana ka va tava?

²⁰ Koloneke vilo, omanu valua ka va kapeleko epindiso lia Suku kuenda va litenda ndocina cimue caño. Pole, nda umue o likala epindiso lia Suku, o ka liyaka lovitangi vialua. (Olosapo 1:24-31) Omo liaco, tu ‘tavi kalungulo oco tu kuate olondunge.’ Elivulu Liolosapo 4:13 li popia okuti, “kuata kalungulo, ku ka a ece vali; a patekela omo o-o omuenyo wove.”