Skip to content

Skip to table of contents

Apulilo a Lingiwa la Vakuakutanga

Apulilo a Lingiwa la Vakuakutanga

Momo lie ulandu wa Mateu lowu wa Luka wa tiamẽla kanyamo atete omuenyo wa Yesu wa litepela?

Ulandu wa Mateu lowu wa Luka wa tiamẽla koku citiwa kuenda kanyamo atete omuenyo wa Yesu wa litepa. Esunga liaco lieli okuti, Mateo la Luka va soneha ovolandu avo volonepa via litepa.

Mateo poku soneha Evanjeliu liaye wa tiamisila ulandu waye ku Yosefe. Eye wa lombolola ndomo Yosefe a kala eci a limbuka okuti Maria wa mina. Wa lombololavo onjoi Yosefe a kuata, muna ungelo o sapuila eci ca kala oku pita kuenda eci Yosefe a linga noke lionjoi yaco. (Mateo 1:19-25) Mateo wa lombololavo onjoi yikuavo muna ungelo a sapuila Yosefe oco a tilile Kegito lepata liaye. Ulandu waco wa amamako oku lombolola catiamẽla kungende wavo woku enda Kegito kuenda onjoi yikuavo Yosefe a kuata, yoku tiukila ko Isareli kuenda onjila a nõlapo yoku kala ko Nasara. (Mateo 2:13, 14, 19-23) Kovipama viatete Vievanjeliu lia Mateo, onduko ya Maria ya tukuiwa lika olonjanja 4. Pole, onduko ya Yosefe ya tukuiwa olonjanja 9.

Ulandu wa Luka u tiamisiwila vali ku Maria okuti, ku Yosefe ci sule. Luka wa lombolola eci catiamẽla kombangulo Maria a kuata lungelo Gabriele, eci Maria a nyula Elisavete kuenda eci Maria a popia poku sivaya Yehova. (Luka 1:26-56) Evanjeliu liaco, li lombolola eci Simeone a sapuila Maria catiamẽla kohali Yesu a laikele oku tala kovaso yoloneke. Luka wa lombololavo ungende wepata lia Yesu vonembele eci Yesu a kuata 12 kanyamo. Vepuluvi liaco, Luka wa tukula lika olondaka via Maria, pole, ka tukuile via Yosefe. Eye wa popiavo okuti Maria wa patekela ovina viosi via kala oku pita. (Luka 2:19, 34, 35, 48, 51) Kovipama vivali viatete Vievanjeliu lia Luka, onduko ya Maria ya tukuiwa olonjanja 12 pole, onduko ya Yosefe ya tukuiwa lika olonjanja 3. Omo liaco, Mateu wa lombolola vali eci catiamẽla ku Yosefe kuenda Luka wa lombolola vali eci catiamẽla ku Maria.

Etepiso likuavo Liavanjeliu aco, li sangiwa vulala wolonduko viepata lia Yesu. Mateu wa tukula olonduko via vakukululu ya Yosefe kuenda wa lekisa okuti, Yosefe wa tiamẽlele kepata lia Salomone, omõla a Daviti. (Mateo 1:6, 16) Omo okuti Yesu wa kala omõla wokatumba wa Yosefe, Yesu wa kuata omoko yoku kala osoma nda Daviti, ndomo ca lekisiwile vocihandeleko. Pole, ulandu wa Luka, u tukula vakukululu ya Maria kuenda u lekisa okuti eye wa tiamẽlele kepata lia Natana, omõla ukuavo wa soma Daviti. (Luka 3:31) Omo okuti Yesu wa kala ukuepata lia Daviti, eye wa kuata omoko omo wa citiwa ndomunu,oco a kale osoma nda Daviti. (Romans 1:3) Momo lie kulala wolonduko viavakukululu via Yesu, Luka ka tukuile okuti Maria wa kala omõla a Heli? Momo ulandu wolonduko viepata liaco, wa tukula lika olonduko vialume, pole, ka wa tukuile olonduko viakãi. Omo liaco, eci Luka a tukula okuti Yosefe omõla a Heli, ci lekisa okuti Yosefe wa kala ndatembo ya Heli.—Luka 3:23.

Ulala wolonduko via vakukululu va Yesu, Mateu la Luka va soneha, u situlula okuti Yesu eye Mesiya wa likuminyiwile. Ulandu wepata lia Yesu wa kũlĩhĩwile ciwa okuti ndaño va Fariseu la va Sadukeo ovanyali va Yesu, va kũlĩhĩle okuti eye wa kala muẽle ukuepata lia Daviti. Ovolandu a Mateu la Luka atiamẽla kepata lia Yesu, a pamaisa ekolelo lietu loku tava okuti Suku o tẽlisa eci a likuminya.