Ene Akãi, Momo Lie Vu Pokuila Utue Wene?
Ene Akãi, Momo Lie Vu Pokuila Utue Wene?
“Utue wukãi ulume waye.”—1 VA KOR. 11:3.
1, 2. (a) Keliangiliyo lia Yehova lioku songola loku pokola, nye upostolo Paulu a soneha? (b) Apulilo api tu ka konomuisa vocipama cilo?
YEHOVA wa lulika ovina lesokiyo limue ndomo upostolo Paulu a soneha hati: “utue wulume Kristu; utue wukãi ulume waye; utue wa Kristu Suku.” (1 Va Kor. 11:3) Ocipama ca pita, ca lekisa okuti Yesu wa kapeleko ocikele caye kuenda wa pokola lesanju Utue waye Yehova Suku. Ca lekisavo okuti alume Akristão va kuete utue wavo, Kristu. Kristu wa tata tata omanu lohenda, lumbombe, kuenda locikembe. Alume vekongelo va sukilavo oku lekisa ovituwa viaco komanu, ca piãla enene kakãi vavo.
2 Anga hẽ akãi va kuetevo utue wavo? Nda oco, helie utue wavo? Paulu wa lekisa okuti, “utue wukãi ulume waye.” Akãi va tenda ndati onumbi eyi? Anga hẽ onumbi yaco yi kapiwakovo nda ulume ka fendela Yehova? Oku pokola kulume ci lomboloka hẽ okuti ukãi ka lekisa vali ocisimĩlo caye eci kuiya ovitangi? Ukãi o lisandela ndati oku kemanyiwa?
“Ndu Lulikila Oñuatisi a Sesamẽla”
3, 4. Momo lie eliangiliyo lioku songola volohuela li kuetele esilivilo?
3 Suku eye wa sokiya ulume oku kala usongui wepata. Noke lioku lulika Adama, Yehova Suku wa popia hati: “Ulume oku kala ño lika waye haciwako; ndu lulikila oñuatisi a sesamẽla.” Pana okuti Heva wa lulikiwa, Adama wa sanjukila oku kuata ombandeki haiyo oñuatisi yaye Suku o wĩha, yu wa popia hati: “Ukãi u ekepa liakepa ange, haeye ositu yositu yange.” (Efet. 2:18-24) Omo Adama la Heva va kuata elavoko lioku kala olonjali viomanu vosi va lipua, nda va kala lesanju lialua vocumbo celau palo posi otembo yenda ño hũ.
4 Omo liusuanji wa lingiwa lolonjali vietu viatete, omanu va pumba elavoko lioku kala vocumbo Cedene. (Tanga Va Roma 5:12.) Pole, eliangiliyo lia Suku okuti ulume o kala usongui wepata, ka lia imuhĩle. Eci eliangiliyo liaco li kuamiwa, li nena asumũlũho kuenda esanju volohuela. Esumũlũho liaco li kala ndeli Yesu a kuata poku pokola ku Yehova, Utue waye. Yesu eci keyile handi palo posi, wa “sanjuka kovaso [a Yehova] otembo yosi.” (Olosap. 8:30) Omo vosi ka va lipuile, ka kuli ulume wa lipua o tẽla oku songola ciwa, pamue ukãi wa lipua o pokola ciwa. Eci alume lakãi va likolisilako oku kapako onumbi eyi volohuela, va kuata esanju lialua.
5. Momo lie olohueli vi sesamẽla oku kapako elungulo li sangiwa kelivulu lia va Roma 12:10?
5 Oco olohuela vi ende ciwa, olohueli vi sukila oku kapako elungulo Liovisonehua lia eciwa Kakristão vosi, liokuti: “Lisoli pokati ndomunu la manjaye. Koku sumbila, velisipo vakuẽle.” (Va Rom. 12:10) Handi vali, ulume lukãi te va likolisilako oku ‘liombokela pokati loku lilinga ohenda loku liecela pokati.’—Va Efe. 4:32.
Ceci Umue Pokati Kolohueli ka Tavele
6, 7. Onima yipi yiyilila kepokolo ukãi Ukristão a lekisa ku veyaye, una ka tavele?
6 Nye ci popiwa nda ohueli yove hambangiko ya Yehova? Vapata alua, pamue ulume eye ka tavele. Oco hẽ, ukãi o sukila oku tata ndati ulume waye? Embimbiliya li tambulula ndoco: “Ene akãi, pokoli ku vaveyene okuti vamue, ndaño ka va tava kondaka, kuenda ndaño ondaka yimosi ka yi popiwa, haimo va kokiwa lovilinga viakãi vavo, eci va mola ovilinga viene viesunga lesumbilo.”—1 Pet. 3:1, 2.
7 Ondaka ya Suku yi lungula ukãi oku lekisa epokolo, ndaño ulume waye, ka tavele. Ovituwa viwa viukãi, citava okuti vi vetiya ulume oku kũlĩhisa eci ci kasi oku kuatisa ukãi waye oku lekisa ovituwa viaco. Kuenje, ulume pamue o konomuisa olonumbi ukãi waye Ukristão a siata oku kuama kuenda o tava oku lilongisa ocili.
8, 9. Nye ukãi Ukristão a sukila oku linga nda ulume waye ka limbuka ovituwa viwa omo lioku kala omunu ka tavele?
8 Nda hẽ ulume ka limbuka ovituwa viwa viukãi waye, ukãi waco o sukila oku linga nye? Ovisonehua vi vetiya ukãi Ukristão oku lekisa ovituwa viwa otembo yosi, ndaño okuti oku ci linga ka ca lelukile. Elivulu lia 1 va Korindo 13:4, li popia hati: “Ocisola ci pandakaisa.” Akãi Akristão va sukila oku lekisa ‘umbombe loku omboka kuenda epandi’ oco va amameko oku lekisa ocisola. (Va Efe. 4:2) Lekuatiso liespiritu sandu—ongusu ya pama ya Suku—akãi vaco va amamako oku lekisa ovituwa Viakristão ndaño lovitangi.
9 Paulu wa soneha hati: “Nela ovina viosi vu Kristu u o ñolaisa.” (Va Fil. 4:13) Espiritu lia Suku li kuatisa Akristão oku linga ovina vimue okuti nda ca kaile longusu yavo muẽle, nda ka va ci tẽlele. Ohueli yimue eci yi tatiwa lãvi, pamue yi seteka oku fetuluinya elinga liaco. Pole, Embimbiliya li lungula Akristão vosi hati: “Ko ka fetuluinyi umue cĩvi leci cĩvi. . . . Momo ca sonehiwa citi, Efetuluinyo, liange. Ame fetuluinya. Oco ca popia [Yehova].” (Va Rom. 12:17-19) Elivulu lia 1 va Tesalonike 5:15 li popiavo hati: “Lomue ka ka fetuluinye ukuavo cĩvi leci cĩvi, puãi, olonjanja viosi, vanjiliyi ndomo vu tẽla oku lilinga ciwa, loku linga vosi eci ciwa.” Espiritu sandu lia Yehova li tu kuatisa oku linga ovina ka tu tẽla longusu yetu muẽle. Omo liaco, oku pinga espiritu sandu ku Suku vohutililo, ci kuete esilivilo!
10. Yesu wa tata ndati omanu vo popaile lava vo lingaile ovina vio sumuisa?
10 Yesu wa tu sila ongangu, poku tata ciwa omanu vo popaile lãvi, haivo va lingaile ovina viu sumuisa. Elivulu lia 1 Petulu 2:23, li popia hati: “Eci vo lavisa, ka va tiuwilile elaviso, leci vo talisa ohali, ka sokoluile oku va fetuluinya, puãi wa talamela u o tetulula olondaka lesunga.” Tu kuami ongangu yaye. Ku ka sumuisiwe lovilinga vĩvi via vakuene. Akristão vosi va vetiyiwa oku ‘oku kala locisola coku sola vakuetu, oku linga ambombe kuenda oku yuvula oku fetuluinya evĩho levĩho, pamue etuka letuka.’—1 Pet. 3:8, 9.
Ukãi ka Lekisa hẽ Ocisimĩlo Caye?
11. Esumũlũho lipi akãi vamue Akristão va ka kuata?
11 Oku pokola kulume, ku lomboloka hẽ okuti eci kuiya ovitangi vepata pamue ovina vikuavo, ukãi ka lekisa vali ocisimĩlo caye? Hacoko. Ci kale alume ci kale akãi, va tambula asumũlũho alua ku Yehova. Sokolola handi etendelo lio 144.000 komanu va ka linga olosoma lolonganji kilu eci Kristu a ka viala oluali luosi! Vetendelo liaco, mua kongelavo akãi. (Va Gal. 3:26-29) Ocili okuti akãi va kuete ocikele cinene voku tẽlisiwa kuocipango ca Yehova.
12, 13. Tukula ulandu umue wakãi va imba owanji.
12 Kosimbu akãi va imbaile owanji. Elivulu lia Yoeli 2:28, 29, li popia hati: “Ndi sukumũila espiritu liange komanu vosi. Omãla vene valume lomãla vene vakãi va imba owanji. . . . Koloneke viaco ndaño kakuenje lokafeko vakuopange ndi sukumũila espiritu liange.”
13 Keteke lio Pendekoste kunyamo wa 33, 120 kolondonge via Yesu via liongoluilile vohondo yosapalalo ko Yerusalãi, pokati kavo pa kala akãi lalume. Espiritu lia Suku lia wila ocimunga caco. Noke Petulu wa tukula olondaka viuprofeto Yoeli, yu wa vi tiamisila kalume kuenda kakãi. Petulu wa popia hati: “Eci, oco cina ca popia uprofeto Yoeli, hati, Suku hati, Koloneke vi sulako, ndi sukumuila espiritu liange komanu vosi. Omãla vene valume lomãla vene vakãi va imba owanji. . . . Koloneke viaco, ndi sukumuila espiritu liange, kakuenje lo kafeko vakuopange, kuenje va linga ovaprofeto.”—Ovil. 2:16-18.
14. Akãi va kuata onepa yipi koku sapula etavo Liakristão?
14 Kocita catete, akãi va kuata onepa koku sapula etavo Liakristão. Ovo va kundila omanu Usoma wa Suku kuenda va linga ovina via kongelele vupange waco. (Luka 8:1-3) Noke upostolo Paulu wa popia hati, Febe “wa kala [ondingupange] yekongelo li kasi ko Kengerai.” Eye poku tuma ovilamo ku vamanji, wa tukulavo vamanji valua akãi oku kongelamo “Trufaina la Trufosa, vakuopange wa Ñala.” Paulu wa tukulavo “Persi wa soliwa, una wa linga upange wa lua ku Ñala.”—Va Rom. 16:1, 12.
15. Koloneke vilo onepa yipi akãi va kuete koku sapula etavo Liakristão?
15 Koloneke vilo, ci pitahãla epanduvali kolohuluwa viomanu va kasi oku kunda olondaka viwa Viusoma wa Suku koluali luosi, vetendelo liavo mua kongela akãi vakuavitunga viosi. (Mat. 24:14) Valua pokati kavo va kasi kupange wotembo yosi, wumisionaliu, kuenda vakuavo va tiamẽla kepata lio Betele. Ukualosamo Daviti wa imba hati: “Yehova eca ondaka yiti; akãi va sapula olondaka viwa, ohoka yinene.” (Osa. 68:11, NW) Olondaka evi vi kasi oku tẽlisiwa ocili! Yehova wa kapako akãi va sapula olondaka viwa kuenda va tẽlisa ocipango caye. Onumbi ya eciwa kakãi Akristão yoku pokola ka yi lombolola okuti ka va vangula vali.
Akãi Vavali ka va Liwekelepo Oku Vangula
16, 17. Ongangu ya Sara yi lekisa ndati okuti akãi va kuetevo omoko yoku eca ovisimĩlo viavo volohuela?
16 Nda okuti Yehova eca ovikele vialua kakãi, alume ka va sesamẽla hẽ oku kũlĩhisa akãi vavo osimbu handi ka va nõlele onjila va yongola oku kuama? Eci oco alume va sukila oku linga. Ovisonehua vi tukula ovolandu alua akãi va linga ovina ndaño ka va pulisile alume vavo. Tu kũlĩhisi ovolandu avali.
17 Sara ukãi wa Avirahama, wa sapuila veyaye oco a tundise ukãi vaye wavali lomõlaye omo liekambo liesumbilo. “Ondaka eyi, Avirahama yo puiya cimue,” pole Suku sio. Yehova wa sapuila Avirahama hati: “Ka ci ka ku puiye ño ndaño o sole omõlaco, kuenje o sole ukama wove. Cosi ca popia love Sara tava ño kondaka yaye.” (Efet. 21:8-12) Avirahama wa pokola ku Yehova poku tava kondaka ya Sara, kuenje wa linga eci vo tuma.
18. Avigaile wa vetiyiwa oku linga nye?
18 Tu konomuisi ulandu wa Avigaile ukãi wa Nabala. Eci Daviti a tila Soma Saulu, eye wa lala lala vusenge ocipepi loviunda via Nabala. Daviti kumue lakuenje vaye ka va pundile ovipako viulume waco ohuasi, puãi va vi teyuila. Pole, Nabala ‘wa kelohaila’ akuenje va Daviti momo wa ‘tatamele, haeye wa tangeleka.’ Eye ka sungulukile kuenda wa kala “eveke.” Eci akuenje va Daviti va pinga okulia ku Nabala, eye wa va limila. Nye Avigaile a linga eci a yeva ocitangi caco? Eye ka sapuilileko Nabala kuenje wa “yayulako. Wa sokiya ovita vivali violombolo, lovipa vivali viovinyu kuenda olomeme vitãlo va vi yuvale kumosi lolonjongo vitãlo violukango kuenda ocita covisiakata viayuva lovita vivali viakende akuyu,” yu wa vi eca ku Daviti lakuenje vaye. Anga eci Avigaile a linga ca sunguluka? Embimbiliya li popia hati: “Yehova wa veta Nabala kuenje wa fa.” Noke Daviti wa kuela Avigaile.—1 Sam. 25:3, 14-19, 23-25, 38-42.
‘Ukãi o Sanda Oku Kemainyiwa’
19, 20. Nye ci kuatisa ukãi oku kemanyiwa?
19 Ovisonehua vi pandiya ukãi o linga ovina vi sanjuisa Yehova. Elivulu Liolosapo li kemainya “ukãi wa sunguluka” poku popia hati: “Wa velapo, olomota via tĩla vi sule. Utima wa veyaye wo kolela, eye ka kambi ukuasi. O linga veyaye ciwa, cĩvi hacoko, oloneke viosi viomuenyo waye.” Kuenje “asama omẽla waye lolondunge; alungulo ohenda a kasi kelimi liaye. O tata ciwa onjo yaye, ka li ombolo yowesi. Omãla vaye vo pandula; veyaye u sivaya.”—Olosap. 31:10-12, 26-28.
20 Nye ci kuatisa ukãi oku kemainyiwa? Elivulu Liolosapo 31:30 li popia hati: “Ulambi ohembi, eposo ocina caño, puãi ukãi o sumbila Yehova o kemanyaiwa.” Voku sumbila Yehova mua kongela oku pokola komanu eye a ĩha omoko yoku songola. “Utue wukãi ulume waye,” ndeci “utue wulume Kristu,” haicovo “utue wa Kristu Suku.”—1 Va Kor. 11:3.
Sanjukila Ombanjaile ya Suku
21, 22. (a) Esunga lipi Akristão olohueli va kuete lioku sanjukila ombanjaile ya Suku yolohuela? (b) Momo lie tu sukilila oku kapako eliangiliyo lia Yehova lioku pokola komanu va tu songuila? (Tala okakasia kemẽla 17.)
21 Akristão olohueli va kuete esunga lialua lioku eca olopandu ku Suku! Ovo va pondola oku kuata esanju volohuela. Va panduila Suku omo liombanjaile yolohuela momo ci va nenela esanju loku endaenda kumue la Yehova. (Ruti 1:9; Mika 6:8) Yehova—Usovoli wolohuela—wa kũlĩha ciwa eci ci nena esanju volohuela. Olonjanja viosi, linga ovina vi likuata locipango ca Suku, kuenje ‘esanju lioku sanjukila Yehova li ka kala ocikolo cove,’ ndaño tu kasi voluali mueyuka ovitangi.—Neh. 8:10.
22 Ulume Ukristão o sole ukãi waye ndeci a lisole eye muẽle, o lekisa ocisola, kuenda o kapako omoko yaye yoku songola. Ukãi waye o kemanyiwa, nda o linga oñuatisi yiwa haeye o lekisa esumbilo. Ca velapo vali ceci okuti, olohuela viavo vi eca esivayo ku Yehova Suku.
Ivaluka Eci Tua Lilongisa?
• Esokiyo lipi Yehova a linga lioku songola kuenda oku pokola?
• Momo lie olohueli vi sesamẽla oku lisumbila pokati?
• Ukãi Ukristão o sukila oku tata ndati ulume waye, ndaño eye omunu umue ka tavele?
• Momo lie alume va sukilila oku pulisa akãi vavo osimbu ka va nõlele onjila va yongola oku kuama?
[Apulilo Elilongiso]
[Elitalatu kemẽla 13]
Olohutililo vi kuatisa ukãi Ukristão oku lekisa ovituwa viwa
[Elitalatu kemẽla 15]
Yehova wa kapako akãi va kuatisa kupange Wusoma
[Okakasia kemẽla 17]
Momo Lie tu Sumbilila Olombiali?
Yehova wa linga esokiyo liokuti, pokati koviluvo viaye vi kuete olondunge, pa kala asongui. Esokiyo liaco lia lingiwila oku kuatisa oviluvo viaye viespiritu kuenda omanu. Eci ca eca kokuavo epuluvi lioku vumba Suku lelianjo, kuenda oku U sivaya lonjila yimue ya sunguluka.—Osa. 133:1.
Akristão olombuavekua va limbuka unene Yesu Kristu a kuete woku va songola. (Va Efe. 1:22, 23) Omo lioku limbuka omoko Yehova a kuete yoku songola, “Omõlaco layevo o pokola ku Suku, u wa pokuisile k’Omõla ovina viosi, okuti koviluvo viosi Suku eye Fu.” (1 Va Kor. 15:27, 28) Akristão vosi va sesamẽla oku pokola keliangiliyo lia Suku lioku songola vekongelo kuenda vepata! (1 Va Kor. 11:3; Va Hev. 13:17) Poku ci linga, tu kala ocikuata ci taviwa la Yehova kuenda tu tambula asumũlũho alua.—Isa. 48:17.