Oku Taviwa La Suku Ku Tuala Komuenyo Ko Pui

“Ove, a Yehova, o sumũlũisa ukuesunga, haive u vindikiya lohenda ndotevele.”—OSA. 5:12.

1, 2. Epingilo lipi Eliya a lingile kocimbumba co ko Sarepata, kuenda ohuminyo yipi a linga kokuaye?

 UKÃI umue ocimbumba lomõlaye va kala lonjala, kuenje kua moleha uprofeto wa Suku wa kalavo lonjala. Osimbu ukãi waco wo ko Sarepata a kala oku tiaña olohũi oco a teleke okulia, uprefeto Eliya wo pinga ovava kuenda ombolo. Eye wa yonguile oku wĩha ovava oku nyua, pole ka kuatele okulia, momo wa kala lika ‘lepupu liosema vombia kuenda okolela kamue vocimbutika.’ Omo liaco, wa sapuila uprofeto okuti ka kuete epondolo lioku u tekula.—1 Olos. 17:8-12.

² Eliya wo lipilikila hati: “Linga ndeci wa popia, puãi tete ndingileko ame okambolo, ka nenele, noke lilingila ove lomõlove. Momo ca popia Yehova Suku ya Isareli ceci, hati, Vombia yosema ka mu pui, ndaño vocimbutika culela ka mu kambi.”—1 Olos. 17:13, 14.

3. Ocitangi cipi ci kuete esilivilo tu pondola oku liyaka laco?

³ Ukãi ocimbumba wa liyaka locitangi cimue cinene okuti, oku nõla lika eci a sukilile oku linga lokakulia kaco ci sule. Anga hẽ wa sukilile oku kolela ku Yehova oco a popeliwe kumue lomõlaye, ale wa sukilile oku pitisa kovaso olonjongole viaye okuti oku taviwa la Suku kuenda oku kuata ukamba Laye ci sule? Vosi yetu tu sukila oku sokolola ciwa kepulilo eli. Anga hẽ tu ka lekisa okuti tu yongola oku taviwa la Yehova, okuti ka tu pitisa kovaso olonjongole vietu poku sandiliya ovokuasi loku kolapo? Tu kuete esunga lioku kolela Suku kuenda oku u vumba. Poku sandiliya oku taviwa la Suku, kuli ovina vimue tu sukila oku linga.

‘Ove wa Posokela Oku Tambula Efendelo’

4. Momo lie Yehova a sesamẽlela efendelo lietu?

⁴ Yehova o kuete omoko yoku lavoka okuti omanu vo vumba lonjila ya sunguluka.  Afendeli vaye vo kilu, va eca uvangi waco eci va popia vati: “A [Yehova], Suku yetu, wa posokela oku muisua ulamba lesumbilo lunene. Momo ove wa sovola ovina viosi. Vi kasilili ocipango cove, haico via lulikiwa laco.” (Esit. 4:11) Yehova omo eye wa lulika ovina viosi, o sesamẽla efendelo lietu.

5. Momo lie ocisola ca Suku ci tu vetiyila oku u vumba?

⁵ Esunga likuavo lieci tu sukilila oku vumba Yehova, momo liocisola a tu kuetele. Embimbiliya li popia hati: “Suku yu wa sovola omunu ukuesetãhalo liaye, ukuesetãhalo liaye muẽle Suku a sovola, ulume lukãi wa va sovola.” (Efet. 1:27) Omanu va kuete ocikele kovaso a Suku, momo wa va ĩha elianjo lioku linõlela onjila va yongola oku kuama. Yehova omo lioku tu ĩha omuenyo, wa linga Isia yomanu vosi. (Luka 3:38) Omo eye isia yocisola, wa siata oku linga ovina vialua vioku tekula omãla vaye oco va kuate esanju komuenyo. Eye o ‘tundaisa ekumbi liaye’ kuenda ‘o lokaisa ombela’ oco Osi yi kuate eposo loku ima ovilia vialua.—Mat. 5:45.

6, 7. (a) Ovitangi vipi Adama a nenela ocitumbulukila caye? (b) Ovina vipi ocilumba ca Kristu ci ka lingila omanu vana va sanda oku taviwa la Suku?

⁶ Yehova wa tu yovolavo konima yekandu. Adama omo lioku lueya, wa linga ndonjali ya sandola ukuasi wepata kuenje wa nena ovitangi komãla vaye. Poku lingila usuanji Yehova, wa nyõla elavoko liocitumbulukila caye lioku kala otembo ka yi pui lesanju. Elinga liaye lĩvi lia tuala omanu kekambo lioku li pua. Cilo, omanu vosi va siata oku vela, va yeva esumuo, kuenda va fa. Ndeci oku yovola omunu kupika ci sukila oku feta cimue, haico Yehova a linga poku tu yovola kovitangi vieyilila kekandu. (Tanga Va Roma 5:21.) Yesu Kristu poku tẽlisa ocipango ca Isiaye, wa “eca omuenyo waye ndocimuenyo coku yovola va lua.” (Mat. 20:28) Ndopo vosi vana va taviwa la Suku, va ka tambula asumũlũho a tunda kesilivilo liocisembi caco.

⁷ Ululiki wetu, Yehova ka tu ĩhile lika omuenyo wesanju. Omo okuti tua taviwa laye, tu ka mola ndomo a ka mãlako ohali yosi omanu va siata oku pita layo. Yehova o ka amamako oku tu lekisa ndomo a “eca onima kuava vo sanda.”—Va Hev. 11:6.

“Omanu Vove va Lieca Olumue Kokuove”

8. Nye tu lilongisa kulandu wa Isaya catiamẽla koku vumba Suku?

⁸ Voku taviwa la Suku, mua kongela oku talavaya ciwa lelianjo lietu lioku linõlela ovina tu yongola oku linga. Eci ci kuete esilivilo, momo Yehova ka kisika omunu oco o vumbe. Koloneke via Isaya Suku wa pula hati: “Elie numa, elie o tu endelako?” Poku kũlĩha okuti uprofeto wa kuata elianjo lioku nõla, Yehova wa lekisa esumbilo kokuaye. Sokolola esanju Isaya a kuata poku tambulula hati: “Ame ulo, va nume ño.”—Isa. 6:8.

9, 10. (a) Tu sukila oku vumba Suku locituwa cipi? (b) Momo lie ci kuetele esilivilo kokuetu oku vumba Yehova lutima wosi?

⁹ Omanu va kuete elianjo lioku nõla oku vumba Suku ale sio. Yehova o yongola okuti tu u vumba lutima wosi. (Tanga Yehosua 24:15.) Omunu wosi o vumba Suku locikũkũi, ka tẽla oku u sanjuisa, kuenda Suku ka sanjukila efendelo lia vana va ci linga oco va panduiwe lomanu. (Va Kol. 3:22) Nda tua linga upange u kola “leselula” poku ecelela okuti ovina violuali vi tateka efendelo lietu, ka tu taviwa la Suku. (Etu. 22:29) Yehova wa kũlĩha okuti oku u vumba lutima wosi ci tu ĩha ekalo liwa. Mose wa vetiya va Isareli oku nõla omuenyo poku ‘sola Yehova, Suku yavo, loku pokola kondaka yaye kuenda oku likakatela laye.’—Esin. 30:19, 20.

¹⁰ Soma Daviti wo ko Isareli, wa imbila Yehova  ocisungo hati: “Omanu vove va lieca kokuove olumue. Ndoku talala kuowume womẽle haico ci kasi ongusu yove yokumalehe.” (Osa. 110:3) Koloneke vilo, omanu valua va kolela lika kolombongo kuenda va pitisa kovaso ayele. Pole, vana va sole Yehova va pitisa kovaso upange wavo u kola. Ombili va kuetele upange woku kunda olondaka viwa, yi lekisa ovina va velisapo komuenyo wavo. Ovo va kolela kunene wa Yehova woku va ĩha ovina va sukila eteke leteke.—Mat. 6:33, 34.

Ovilumba vi Taviwa la Suku

11. Onima yipi yiwa va Isareli va lavokaile oku tambula poku eca ovilumba ku Yehova?

¹¹ Vemehi liocisila Cocihandeleko, omanu va Suku va enda oku eca ovilumba vi taviwa oco va sange ohenda kokuaye. Kelivulu Liovisila 19:5, ku popia hati: “Nda wu lumba ocitundasonde combembua ku Yehova ci lumbi ndomo cu taviwila.” Handi vali, kelivulu liaco tu tangako ndoco: “Eci wu lumbila Yehova ocilumba colopandu, wu lumba ndeci ci taviwa.” (Ovis. 22:29) Eci va Isareli va lumbaile kutala wa Yehova ovinyama via pua etondelo, owisi waco wa kala ‘ndelemba li pepa’ ku Suku yocili. (Ovis. 1:9, 13) Eye wa enda oku yeva esanju omo liocisola comanu vaye. (Efet. 8:21) Vocihandeleko caco, mu sangiwa onumbi tu pondola oku kuama koloneke vilo. Yehova o sanjukila lika vana va eca kokuaye ovilumba via sunguluka. Oco hẽ ovilumba vipi vi taviwa laye? Tu konomuisi ovina vivali tu sukila oku kapako komuenyo wetu ndeci: ovituwa vietu, kuenda upopi wetu.

12. Ovituwa vipi vi vĩhisa ‘ocilumba cetimba lietu’ kovaso a Suku?

¹² Upostolo Paulu vukanda a sonehela va Roma wa popia hati: “[Eci] atimba ene ndocilumba ci kasi lomuenyo, haico ci kola, kuenje ci sanjuisa Suku. Oco efendelo liene liocili.” (Va Rom. 12:1) Oco omunu a taviwe la Suku, o sukila oku tata ciwa etimba liaye kovaso a Suku. Nda eye o vĩhisa etimba liaye lakaya, leliamba, olodroga, ale luholua, ocilumba caye ka ci taviwa la Suku. (2 Va Kor. 7:1) Handi vali, omo okuti omunu wosi o ‘lingainga ukahonga, o lingila etimba liaye ekandu,’ elinga liaco li vĩhisa ocilumba caye ku Yehova. (1 Va Kor. 6:18) Oco omunu a sanjuise Suku o sukila oku ‘liyelisa kovina viosi.’—1 Pet. 1:14-16.

13. Momo lie ca sungulukila oku eca esivayo ku Yehova?

¹³ Ocilumba cikuavo ci pondola oku sanjuisa Yehova, upopi wetu. Omanu vana va sole Yehova, olonjanja viosi va vangula ovina viwa viatiamẽla kokuaye, ci kale powiñi ale ceci va kala lika liavo volonjo.  (Tanga Osamo 34:1-3.) Tanga Olosamo 148–150, kuenda kũlĩhĩsa ndomo olosamo viaco vitatu vi tu vetiya oku sivaya Yehova. Ocili okuti, ‘esivayo li eciwa lika lava va sunguluka.’ (Osa. 33:1) Cime cetu Yesu Kristu wa lekisa esilivilo lioku sivaya Suku poku kunda olondaka viwa.—Luka 4:18, 43, 44.

14, 15. Hosea wa vetiya va Isareli oku eca ovilumba vipi, kuenda Yehova wa tambulula ndati?

¹⁴ Poku kuata ombili yoku kunda, tu eca uvangi wocisola tu kuetele Yehova kuenda onjongole yoku taviwa laye. Kũlĩhĩsa ndomo uprofeto Hosea a vetiya va Isareli vana va kuamẽle efendelo liesanda, loku pumba ohenda ya Suku. (Hos. 13:1-3) Eye wa va sapuila oco va livondele hati: “[A Yehova], tupe evĩho liosi, tambula esunga li sialapo kuenje tu ku lumbila olondaka viovimẽla vietu, olonãle havioko.”—Hos. 14:1, 2.

¹⁵ Onãle, ya kala ocinyama cimue ca velapo u Isareli a sukilile oku eca ku Yehova ndocilumba. Omo liaco, ‘olonãle viovimẽla vietu’ vi lomboloka olondaka viesivayo tu eca ku Suku yocili. Yehova wa tambulula ndati vana va enda oku eca ovilumba viaco? Eye wa popia hati: “Ndi va sola lutima wange wosi.” (Hos. 14:4) Vosi vana va eca ovilumba viaco viesivayo, Yehova wa likuminya oku ecela akandu avo, loku va sanjukila, kuenda va linga akamba vaye.

16, 17. Eci ekolelo omunu a kuetele Suku liu vetiya oku kunda olondaka viwa, Suku o tambula ndati esivayo liaye?

¹⁶ Oku sivayaila Yehova pokati kowiñi, kua kũlĩhĩwa calua kefendelo liocili. Ukualosamo omo lioku velisapo oku eca esivayo ku Suku, wa pinga kokuaye hati: “Tambula ovilumba viange viesivayo, a Yehova.” (Osa. 119:108) Nye ci popiwa koloneke vilo? Catiamẽla kowiñi wakahandangala, uprofeto Isaya wa popia hati: “Va sapula esivayo lia Yehova. . . . [Ovilumba viavo] va tava oku vi lumbila kutala wa [Suku].” (Isa. 60:6, 7) Poku tẽlisiwa kuolondaka evi, omanu valua, va kasi oku eca ku Suku “ocilumba cesivayo haico epako liovimẽla via tava konduko yaye.”—Va Hev. 13:15.

¹⁷ Nye ci popiwa kokuove? Wa siata hẽ oku eca ovilumba vi taviwa la Suku? Nda hacoko, apongoloko api o sukila oku linga oco o sivayaile Yehova powiñi? Eci o vetiyiwa lekolelo oku kunda esapulo liwa, ocilumba cove ci ka ‘sanjuisa Yehova, okuti ongombe yi sule.’ (Tanga Osamo 69:30, 31.) Kolela okuti ‘elemba li pepa’ liocilumba cove cesivayo, li ka pitila ku Yehova kuenje eye o ka ku sanjukila. (Esek. 20:41) Ove o ka kuata esanju ka li sokisiwa.

‘Yehova o Sumũlũisa Vakuesunga’

18, 19. (a) Omanu valua koloneke vilo, va tenda ndati oku vumba Suku? (b) Oku pumba ohenda ya Suku ci koka nye?

¹⁸ Koloneke vilo, omanu valua va kuete ovisimĩlo ndevi viomanu va kala koloneke via Malakiya vana va enda oku popia vati: “Oku fendela Yehova Suku esanda. Ci silivila nye oku pokola kocihandeleko caye?” (Mal. 3:14) Omo lioku pitisa kovaso ovokuasi, va tendele ocipango ca Suku ndocina cimue ka ci tẽlisiwa kuenda va tendele ocihandeleko caye ndocina cimue ka ci kuete esilivilo. Kokuavo, oku kunda esapulo liwa  ca kala ndoku pesela otembo kuenda ka va ci solele.

¹⁹ Ocituwa caco ca fetikila vocumbo Cedene. Satana eye wa vetiya Heva oku sepula esilivilo liomuenyo uwa Yehova a va ĩhile kuenda oku pembula ukamba wavo laye. Koloneke vilo, Satana wa siatavo oku vetiya omanu oku sima okuti koku linga ocipango ca Suku ka ku tundi onima. Pole, Heva lulume waye, veya oku limbuka okuti omo lioku pumba ohenda ya Suku va pesela omuenyo wavo. Koloneke vilo vana va kasi oku kuama ongangu yavo yĩvi, va ka pitavo lovitangi viaco.—Efet. 3:1-7, 17-19.

20, 21. (a) Nye ocimbumba co ko Sarepata ca linga, kuenda wa kuata onima yipi? (b) Ndamupi kuenda momo lie tu sukilila oku setukula ongangu yocimbumba co ko Sarepata?

²⁰ Sokolola ovitangi vieya ku Adama la Heva kuenda ulandu wa tukuiwa kefetikilo liocipama cilo watiamẽla ku Eliya locimbumba co ko Sarepata. Noke yoku vetiyiwa lolondaka via Eliya, ukãi wa fetika oku pongiya okulia loku eca tete kuprofeto okambolo kamue. Yehova wa tẽlisa ohuminyo a popele vonduko ya Eliya. Momo ulandu waco u popia hati: “Va lialia oloneke vialua, eye muele kumue lonjo yaye kuenda Eliya. Vombia yosema ka mua puile, ndaño vocimbutika culela ka mua kambele, ndondaka ya Yehova yina a popia la Eliya.”—1 Olos. 17:15, 16.

²¹ Ukãi ocimbumba wo ko Sarepata wa linga ndeci omanu vamue koloneke vilo va siata oku linga. Eye wa tiamisilile ekolelo liaye ku Suku yepopelo, kuenje ko yandulukile. Ulandu owu, kuenda ovolandu akuavo a sangiwa Vembimbiliya, u lekisa okuti tu sukila oku kolela lika ku Yehova. (Tanga Yehosua 21:43-45; 23:14.) Ekalo Liolombangi Via Yehova koloneke vilo, li eca uvangi wokuti Suku lalimue eteke a yanduluka omanu vaye.—Osa. 34:6, 7, 17-19. a

22. Momo lie tu sukilila oku sandiliya lonjanga oku taviwa la Suku?

²² Eteke lia Suku liesombiso lina ‘li keya komanu vosi va tunga kilu lieve,’ li kasi ocipepi. (Luka 21:34, 35) Lomue o ka puluka. Ka kuli ukuasi u sokisiwa lesilivilo lioku yeva Onganji ya nõliwa la Suku, oku popia hati: “Enjui ene wa sumũlũisiwi la Tate, ndo piñali usoma wo wangiliyilui.” (Mat. 25:34) ‘Yehova o ka sumũlũisa vakuesunga, kuenda o ka va vindikiya lohenda yaye ndotevele.’ (Osa. 5:12) Omo liaco, tu sukila oku sandiliya oku taviwa la Suku.

[Atosi pombuelo yamẽla]

O ci Ivaluka?

• Momo lie Yehova a sesamẽlela efendelo lietu?

• Koloneke vilo, ovilumba vipi vi taviwa la Yehova?

• Ondaka ‘olonale viovimela vietu’ yi lomboloka nye, kuenda momo lie tu sukilila oku vi eca ku Yehova?

• Momo lie tu sukilila oku sandiliya oku taviwa la Suku?

[Apulilo Elilongiso]

[Elitalatu kemẽla 13]

Ocina cipi ca tĩlile uprofeto wa Suku a pingile kukãi umue osuke?

[Elitalatu kemẽla 15]

Onima yipi tu tambula poku eca ocilumba cesivayo ku Yehova?

[Elitalatu kemẽla 17]

Ekolelo liove ku Yehova lalimue eteke li ka ku nenẽla esumuo