Afendeli va Suku​—Kosimbu Va Songuiwa Lespiritu Liaye

“Ñala Yehova wa numa, haicovo espiritu liaye.”​—ISA.48:16.

1, 2. Nye tu sukila oku linga oco tu lekise ekolelo, kuenda elembeleko lipi tu kuata poku konomuisa ulandu wafendeli va Suku kosimbu?

 OMANU valua, va siata oku lekisa ekolelo tunde koloneke via Havele, pole, “havosiko va kuete ekolelo.” (2 Va Tes. 3:2) Momo lie omanu vamue va siatela oku lekisa ocituwa caco kuenda nye ci pondola oku va kuatisa oku kala vakuekolelo? Ekolelo li tunda kovina omunu a lilongisa Vondaka ya Suku. (Va Rom. 10:17) Olio, lia kongeliwa vepako liespiritu lia Suku. (Va Gal. 5:22, 23) Oco tu lekise ekolelo, tu sukila oku tambula espiritu sandu.

² Ka ca sungulukile oku sima okuti, omanu va citiwa lekolelo. Ulandu u sangiwa Vembimbiliya, u lekisa okuti, afendeli va Suku, vo kosimbu va ‘kuata ovituwa ndevi vietu.’ (Tia. 5:17) Afendeli vaco, va kuatele atatahãi lohele, kuenda va honguele. Pole, espiritu lia Suku, lia va kuatisa oco ‘va kuate ongusu’ yoku yula ovitangi. (Va Hev. 11:34) Oku kũlĩha ndomo espiritu lia Yehova lia va kuatisa, ci tu kuatisa oku amamako lekolelo, ca piãla enene koloneke vilo via sulako, momo voluali lue yuka ovina vi pondola oku nyõla ekolelo lietu.

Espiritu Lia Suku Lia Eca Unene ku Mose

3-5. (a) Tua kũlĩha ndati okuti Mose wa kuatisiwa lespiritu sandu oco a tẽlise upange waye? (b) Ongangu ya Mose yi tu longisa nye catiamẽla ku Yehova ndomo a siata oku eca espiritu liaye?

³ Mose ‘wombokele calua’ okuti, omanu vosi va kala komuenyo kunyamo wa 1513 O.Y.K., ci sule. (Ate. 12:3) Eye wa kuatele ovikele vialua pokati kepata lia va Isareli. Espiritu lia Suku, lia eca ku Mose unene woku imba owanji, woku tetulula ovitangi, woku soneha, loku songuila omanu, kuenda oku linga ovikomo. (Tanga Isaya 63:11-14.) Pole, onjanja yimue, Mose wa liyeya omo okuti ovikele a tambuile via kala ndocilemo kokuaye. (Ate. 11:14, 15) Omo liaco, Yehova wa ecavo ‘espiritu liaye’ kueci ci soka 70 kalume oco va kuatise Mose oku tẽlisa ocikele caco. (Ate. 11:16, 17) Omo okuti ocikele Mose a tambuile ka ca lelukile, ka yonguile oku ci tẽlisa lika liaye. Handi vali, ci soka 70 kalume a nõlele oco vo kuatise oku tẽlisa ocikele caye, ka va yonguilevo oku linga upange waco lika liavo.

⁴ Pole, Mose wa kuata handi espiritu sandu oco liu kuatise oku tẽlisa ciwa upange waye. Eye kumue leci ci soka 70 kalume, vosi yavo va tambuile espiritu sandu lonjongo yimuamue. Yehova wa siata oku tu ĩha espiritu liaye oco tu tẽlise upange una tu pondola oku linga. Eye “ka eci espiritu lonjongo” yitito, pole, o ‘tu ĩha lonjongo yalua.’—Yoa. 1:16; 3:34.

⁵ Wa siata hẽ oku liyaka lovitangi? O sukila hẽ otembo yalua oco o tẽlise ovikele wa tambula? Wa siata hẽ oku kuatisa epata liove konepa yespiritu kuenda o likolisilako oku eca eteku lio ketimba, ndaño okuti ka ca lelukile oku landa ovina vu sukila? Anga hẽ o kuete ovikele vialua vekongelo okuti ka ca lelukile oku vi tẽlisa? Ivaluka okuti, Suku o ku ĩha espiritu liaye, oco o kuate ongusu yoku pandikisa kovitangi wa siata oku liyaka lavio.—Va Rom. 15:13.

Espiritu Sandu Lia Kuatisa Becalele Oku Loñoloha

6-8. (a) Espiritu lia Suku lia kuatisa Becalele la Aholiava oku linga nye? (b) Nye ci lekisa okuti Becalele la Aholiava va songuiwa lespiritu lia Suku? (c) Momo lie tu popela okuti ulandu wa Becalele u tu kuatisa?

⁶ Ovina Becalele a linga kotembo ya  Mose, vi situlula ndomo espiritu lia Suku lia siata oku tu kuatisa. (Tanga Etundilo 35:30-35.) Becalele, wa nõliwile oco a songuile omanu va panga ovikuata vio votavernakulu. Anga hẽ, wa enda oku linga upange waco? Citava okuti wa kuatele uloño woku linga upange waco. Pole, eci a kala Kegito, wa enda oku sukula olondopi. (Etu. 1:13, 14) Becalele wa tẽlisa ndati upange waye? Yehova, eye wa ecele kokuaye espiritu sandu, oco a kuate ‘olondunge, luloño woku limbuka ovina, oku kuata ukũlĩhiso, umesele woku linga ovina, oku sovola ovina viuloño, kuenda oku linga upange wosi.’ Espiritu sandu lia kuatisa Becalele oco a loñolohe. Espiritu liaco lia kuatisavo Aholiava. Becalele la Aholiava va lilongisa uloño kuenje, va longisavo vakuavo oku linga upange waco. Suku eye wa kapele vovitima viavo uloño woku longisa vakuavo.

⁷ Uvangi ukuavo u lekisa okuti Becalele la Aholiava va songuiwa lespiritu lia Suku, u limbukiwila kovikuata via pama va pangele. Momo, omanu va talavaya lavio ci pitahãla 500 kanyamo. (2 Asa. 1:2-6) Aholiava la Becalele, ka va sonehele olonduko viavo kovikuata va panga ndeci omanu vamue koloneke vilo va siata oku linga. Ovopange avo, a eca esivayo ku Yehova.—Etu. 36:1, 2.

⁸ Koloneke vilo, kuli ovina vialua vi sukila oku lingiwa lomanu va loñoloha ndeci: Upange woku tunga olonjo, oku panga alivulu, oku sokiya olohongele viofeka, oku kuatisa vamanji va pita lovilunga, kuenda oku sapela lolondotolo catiamẽla konumbi Yovisonehua yoku yuvula oku sakuiwa losonde. Upange waco, wa siata oku lingiwa la vamanji vana va lieca olumue, ndaño okuti olonjanja vimue, ka va loñolohele oco va linge upange waco. Pole, espiritu lia Suku lia siata oku sumũlũisa alikolisilo a vamanji vaco. Wa siata hẽ oku likala oku tambula ovikele kupange wa Yehova loku sima okuti, kua loñolohele nda vakuene? Ivaluka okuti, espiritu lia Yehova li pondola oku ku ĩha ukũlĩhĩso kuenda uloño loku ku kuatisa oku tẽlisa ovikele wa tambula kokuaye.

Yehosua wa Tambula Onima Yiwa Lekuatiso Liespiritu Lia Suku

9. Nye va Isareli va linga noke yoku tunda Kegito, kuenda ci votola epulilo lipi?

⁹ Espiritu lia Suku, lia songuilavo omanu vo koloneke via Mose la Becalele. Noke yoku tunda Kegito, va Amaleke va linga uyaki lafendeli va Suku. Kotembo yaco, va Isareli ka va kuatele uloño woku yaka. Kuenda ka va kũlĩhĩle ndomo va ponduile oku ci linga, momo, oyo ya kala onjanja yatete yoku linga uyaki. (Etu. 13:17; 17:8) Omo liaco, va sukilile omunu umue o songuila olohoka viavo. Omunu waco helie?

10. Momo lie va Isareli kumue la Yehosua va yulila uyaki?

¹⁰ Yehosua weya oku nõliwa oco a kale kesongo kolohoka. Pole, nda wa lomboluile ovopange a linga tete, nye nda a tukula? Nda wa popia hati, wa kala upika? Nda wa popia hati, wa enda oku kosa onata yolondopi? Ale nda wa tukula upange woku ongolola o mana? Elisiama sekulu ya Yehosua, wa kala usongui wepata lia va Efarimi kuenda citava okuti, wa kala usongui weci ci soka 108.100 kalume pokati kapata atatu a tepiwa ku va Isareli. (Ate. 2:18, 24; 1 Asa. 7:26, 27) Yehova wa tumile Mose oku sapuila Elisiama lomõlaye Noni okuti, ka va nõliwile oku songuila olohoka via va Isareli, pole, wa nõla Yehosua oco a linge kesongo kolohoka vina vieya oku yula ovanyãli vavo. Uyaki waco wa pita eteke liosi. Omo okuti Yehosua wa pokuile ku Suku  kuenda wa tava oku songuiwa lespiritu liaye, va Isareli va yula uyaki waco.—Etu. 17:9-13.

11. Tu tambula ndati onima yiwa kupange u kola ndeci Yehosua a linga?

¹¹ Noke Yehosua ‘wa tambula espiritu liolondunge,’ kuenje, wa piñala Mose. (Esin. 34:9) Espiritu sandu ka lio wĩhile uloño woku imba owanji, ndaño oku linga ovikomo ndeci Mose a enda oku linga. Pole, espiritu liaco, lia kuatisa Yehosua oku songuila va Isareli va endele kuyaki oco va tambule ofeka yo Kanana. Koloneke vilo, pamue tu sima okuti ka tua loñolohele ale ka tu pondola oku tẽlisa upange u kola. Pole, nda tua pokola kolonumbi via Suku, tu tẽlisa ciwa upange wetu ndeci Yehosua a linga.—Yeh. 1:7-9.

“Espiritu Lia Yehova Lia Wila Gideone”

12-14. (a) Eyulo lieci ci soka 300 kalume, vana va lundula olohoka vio ko Midiane, li lekisa nye? (b) Yehova wa kuatisa ndati Gideone? (c) Koloneke vilo, ekuatiso lipi li tunda ku Suku tua siata oku tambula?

¹² Noke yoku fa kua Yehosua, Yehova wa amamako oku lekisa ndomo espiritu liaye li kolisa afendeli vaye vakuekolelo. Velivulu Liolonganji mu sangiwa ovolandu omanu valua okuti ndaño ‘va leñelele, pole, va kuata ongusu.’ (Va Hev. 11:34) Yehova wa kuatisa Giveone lespiritu sandu liaye oco a teyuile afendeli Vaye. (Olong. 6:34) Eci olohoka via Gideone via liongolola, omunu umosi pokati ka va Isareli, wa liyaka lomanu vakuãla vo ko Midiane. Ndaño asualali vo ko Isareli etendelo liavo lia kala litito, pole, kovaso a Yehova, va luile. Yehova wa sapuila Gideone olonjanja vivali, oco a tepulule olohoka via va Isareli okuti, umosi pokati kavo o liyaka leci ci soka 450 kovanyãli. (Olong. 7:2-8; 8:10) Eyulo liaco li lekisa okuti, Yehova wa va kuatela ohenda. Omo okuti, va Isareli va yula uyaki letendelo limue litito, helie o pondola oku popia hati, va kuatisiwa lolondunge viomanu?

¹³ Gideone kumue lasualali vaye va liangiliyile. Nda ove wa kalele pokati kolohoka via endele kuyaki, nda wa sima hẽ okuti wa kolapo omo lioku kũlĩha okuti, vana ka va lavuluile va tiukila konjo? Ale nda wa kuata usumba osimbu o lavoka ndomo ovina vi tetuluiwa? Ka tu tẽla oku sokolola ndomo Gideone a kala. Pole, wa linga upange vo tuma! (Tanga Olonganji 7:9-14.) Yehova ka pisile Gideone omo lioku pinga ondimbukiso oco a limbuke okuti, Suku wa kala laye. (Olong. 6:36-40) Pole, Yehova wa pamisa ekolelo lia Gedeone.

¹⁴ Yehova o kuete unene ka u sulila woku teyuila omanu. Eye, wa siata oku teyuila afendeli vaye kovitangi viosi va liyaka lavio, poku tuma vana va moleha ndu okuti va hongua haivo ka va kuete oñuatisi. Olonjanja vimue, tua siata oku sumua. Ka tu lavoka oku kuatisiwa locikomo ndeci ca pita la Gideone, pole, tu kuatisiwa lolonumbi vi tunda Vondaka ya Suku kuenda alungulo a eciwa vekongelo la vamanji vana va songuiwa lespiritu sandu. (Va Rom. 8:31, 32) Olohuminyo via Yehova vi tu kolisa kuenda vi tu kuatisa oku kolela okuti, Yehova eye Oñuatisi yetu!

“Espiritu Lia Yehova Lia Wuila Yefita”

15, 16. Momo lie omõla ufeko wa Yefita a lekisila ongangu yiwa, kuenda ulandu waye u vetiya ndati olonjali?

¹⁵ Konomuisa ulandu ukuavo. Eci va Isareli va kala oku lavoka oku liyaka la va Amoni, espiritu lia Yehova “lia wila Yefita.” Omo okuti Yefita wa yonguile oku yula uyaki oco Yehova a sivayiwe, wa linga ohuminyo yimue ka ya lelukile. Eye wa likuminyile okuti, nda Suku wa eca va Amoni peka liaye, omunu watete o ñualehela laye pepito eci a tiuka konjo, eciwa ku Yehova. Kuenje, eci a tiuka kuyaki, omõlaye ufeko wo lupukila loku u yolela. (Olong. 11:29-31, 34) Anga hẽ, Yefita wa sanjukilile elinga liomõlaye? Sio, ka sanjukile, momo wa kala omõlaye wongunga. Pole, wa tẽlisa ohuminyo yaye poku eca omõlaye ufeko kupange wa Yehova vohondo yi kola yonembele ko Silo. Omo okuti omõla wa Yefita wa kala  ufendeli wa Yehova, wa kolelele okuti isiaye o ka tẽlisa ohuminyo a linga. (Tanga Olonganji 11:36.) Espiritu lia Yehova lia eca kokuavo ongusu va sukilile.

¹⁶ Omõla wa Yefita wa lekisa ndati okuti wa kuata onjongole yoku lieca olumue? Ekolelo liaye lia pamisiwa, momo wa enda oku mola ndomo isiaye a lekisa ombili kupange wa Suku. Omo liaco, olonjali vi sukila oku lekisa ongangu yiwa komãla vavo. Ovilinga viene vi pondola oku lekisa okuti, wa koleli kovina wa siata oku popia. Olohutililo loku longisa kuene kuwa, ku pondola oku kuatisa omãla vene oku kuata elomboloko lioku vumba Yehova lutima wosi. Ovina evi vi kuatisa omãla vene oku kuata onjongole yoku litumbika kupange wa Yehova. Oku ci linga, ci nena esanju lialua.

“Espiritu lia Yehova Lia Wila” Samisone

17. Nye Samisone a linga lekuatiso liespiritu lia Suku?

¹⁷ Tu konomuisi ulandu ukuavo. Eci va Isareli va ambatiwa kupika la va Filisiti ‘espiritu lia Yehova lia fetika oku vetiya’ Samisone oco a yovole va Isareli. (Olong. 13:24, 25) Samisone wa kuata ongusu yalua. Eci va Filisiti va pinga ku va Isareli oco va ece Samisone peka liavo, ‘espiritu lia Yehova lio wila lunene walua. Kuenje, ovikolo via kutiwile kovoko aye, via linga ndutele wa vawuka londalu. Ovikolo viaye via loluka kovaka aye.’ (Olong. 15:14) Ndaño okuti Samisone weya oku pua ongusu omo lioku nõla onjila ka ya sungulukile, pole, wa kuata unene, momo wa ‘lekisa ekolelo.’ (Va Hev. 11:32-34; Olong. 16:18-21, 28-30) Espiritu lia Yehova lieya oku wila Samisone lonjila yilikasi. Ulandu waco u pamisa ekolelo lietu. Ndamupi?

18, 19. (a) Ulandu wa Samisone u tu ĩha ekolelo lie? (b) O kuatisiwa ndati poku konomuisa ovolandu afendeli vakuekolelo va tukuiwa vocipama cilo?

¹⁸ Tua kolela okuti espiritu sandu lina lia kuatisa Samisone, li tu kuatisavo. Tu ci linga poku tẽlisa upange Yesu a eca kolondonge viaye woku “kundila omanu loku imba uvangi.” (Ovil. 10:42) Tu sukila oku kuata uloño woku linga ovina viaco. Tu eca olopandu ku Yehova omo a tu ĩha espiritu liaye oco tu tẽlise ovopange tua tambula kokuaye! Osimbu tu  amamako oku linga upange wetu, tu pondola oku kuata ovisimĩlo ndevi viuprofeto Isaya wa popia hati: “Ñala Yehova wa numa, haicovo espiritu liaye.” (Isa. 48:16) Espiritu lia Suku, olio lia siata oku tu songuila! Omo liaco, tu tẽlisi upange wetu lelavoko liokuti, Yehova o tu ĩha uloño ndeci a linga la Mose, Becalele kuenda Yehosua. Tu kuati ‘osipata yespiritu haiyo ondaka ya Suku’ lekolelo liokuti eye o tu ĩha ongusu ndeci a linga la Gideone, Yefita kuenda Samisone. (Va Efe. 6:17, 18) Tu imbi ovaso ku Yehova loku kolela okuti, o tu kuatisa oku yula ovitangi kuenda oku pama kespiritu ndeci a pamisa Samisone.

¹⁹ Yehova o sumũlũisa vana vo fendela lutõi. Osimbu tu tava oku kuatisiwa lespiritu lia Suku, ekolelo lietu li livokiya. Vovisonehua vio Helasi mu sangiwa ovolandu omanu valua va songuiwa lespiritu sandu. Ovisonehua viaco, vi lekisa ndomo espiritu lia Yehova lia kuatisa afendeli vaye kocita catete, osimbu ka va pitĩlile ko Pendekoste ya 33 N.Y.Y., kuenda noke yunyamo waco. Vocipama ci kuãimo, tu ka konomuisa Ovolandu aco.

Wa vetiyiwa ndati poku konomuisa ndomo espiritu lia Suku lia kuatisa . . .

• Mose?

• Becalele?

• Yehosua?

• Gideone?

• Yefita?

• Kuenda Samisone?

[Apulilo Elilongiso]

[Etosi lia velapo kemẽla 22

Espiritu lia Suku li pondola oku tu pamisa konepa yespiritu ndeci lia pamisa Samisone

[Elitalatu kemẽla 21]

Olonjali vi sukila oku lekisa ongangu yiwa komãla vavo