Momo Lie Tu Sukilila Oku Songuiwa Lespiritu Lia Suku?

“Ndongise oku linga ocipango cove momo ove Suku yange. Espiritu liove liwa li songuile.”​—OSA. 143:10.

1. Lombolola ndomo ongusu yimue ka yi letiwe yi pondola oku songuila omunu.

 OVE hẽ wa siata oku talavaya lombusula nda o yongola oku enda kocitumãlo cimue? Ombusula, ocikuata cimue citito okuti, vokati kaco muli onguya​—yi lekisa konano. Omo okuti vokati kombusula muli ovava a ñualisa onguya oco tu kũlĩhe kocitumãlo tu yongola oku enda, cimuamue haico ci pita longongo okuti, yi kuete ongusu yimue ka yi letiwe yi ñualisa osi. Tunde kosimbu vakuakulinga ovongende va siata oku talavaya lombusula vokalunga kuenda vovisenge.

2, 3. (a) Ongusu yipi ya velapo ya kuatisa Yehova oku linga upange waye kosimbu? (b) Koloneke vilo, tua kũlĩha ndati okuti Suku o kuete ongusu ka yi letiwe yi pondola oku tu songuila?

² Kuli ongusu yikuavo ya velapo yi pondola oku tu songuila. Ongusu yaco ye? Ongusu yaco ya tukuiwa kovinimbu viatete Viembimbiliya. Poku lombolola ndomo ongusu yaco ya kuatisa Yehova kosimbu, elivulu Liefetikilo li popia ndoco: “Poku fetika Suku wa sovola ilu losi.” Osimbu Suku a kala oku lulika ovina, wa tuma ongusu yaye ya pama. Ulandu waco wa amisako ndoco: “Ongusu ya pama ya Suku ya endela kilu liovava.” (Efet. 1:1, 2, NW) Ongusu yipi ya kuatisa kupange waco? Ongusu yaco, espiritu ​—sandu. Tu komõha calua poku limbuka ndomo Yehova a tu lulika, kuenda ndomo espiritu sandu lia siata oku kuatisa koku linga ovopange akuavo.​—Yovi 33:4; Osa. 104:30.

³ Tua kũlĩha okuti, Suku wa tu lulika lekuatiso liespiritu sandu liaye. Anga hẽ, espiritu liaco li tu kuatisa kovina vikuavo komuenyo wetu? Yesu, Omõla Wongunga wa Suku, wa kũlĩhĩle okuti, espiritu sandu li pondola oku tu kuatisa. Eli olio esunga lieci a sapuilila olondonge viaye hati: ‘Espiritu . . . liu songuili kocili cosi.’ (Yoa. 16:13) Tu kuata ndati elomboloko liatiamẽla kespiritu sandu, kuenda momo lie tu sukilila oku songuiwa lalio?

Ceci ci Lomboloka Espiritu Sandu

4, 5. (a) Vana va tava kelongiso lia Suku umosi Muvatatu, va sima okuti espiritu sandu nye? (b) O lombolola ndati ndomo espiritu sandu li kasi?

⁴ Citava okuti, omanu vamue wa siata oku kundila vocikanjo, va tava kolondaka vi sangiwa Vambimbiliya amue a tukula espiritu sandu hati, Cilelembia o Kola. Omanu vana va tava kelongiso lia Suku umosi Muvatatu, va siata oku sima okuti, espiritu sandu omunu wa lisoka la Suku Isia. (1 Va Kor. 8:6) Usonehi umue Wembimbiliya o tukuiwa hati, Noah Webster, wa linga apongoloko Vembimbiliya li tukuiwa hati, King James Version, lia sonehiwa kunyamo wo 1833, kelimi Liongelesi. Polonepa viosi pa sangiwa ondaka “Cilelembia o Kola,” wa piñainyapo ondaka “Espiritu Sandu.” Eye wa linga apongoloko aco, momo Vovisonehua ondaka cilelembia, ka yi lomboloka “ocilũlu.” a

 ⁵ Espiritu sandu li kasi ndati? Vembimbiliya Tradução do Novo Mundo das Escrituras Sagradas​—com Referências, kelivulu Liefetikilo 1:2, poku tukula ondaka espiritu sandu, pombuelo yemẽla pa sangiwa olondaka vi popia hati: “Ongusu ya pama, (espiritu) okuti, kelimi lio Heveru yi tukuiwa hati ruʹach. Ondaka espiritu, yi tukuiwavo okuti, “ofela,” kuenda yi lomboloka ongusu ka yi letiwe.” (Ci sokisa lolondaka vi sangiwa pombuelo yemẽla kelivulu Liefetikilo 3:8; 8:1, vo NW.) Ndeci ofela ka yi letiwe yi tuñunya ovina vimue, espiritu sandu li kuetevo ongusu yoku linga ovina viosi. Espiritu liaco, olio ongusu yi tunda ku Suku,kuenda ya siata oku kuatisa omanu oku tẽlisa ocipango caye. Anga hẽ ka ca lelukile oku tava okuti, ongusu yaco, yi tunda ku Suku Tõlo, Ono yi kola haiyo ya Velapo? Suku eye Ono yovina viosi!​—Tanga Isaya 40:12, 13.

6. Epingilo lipi Daviti a linga ku Yehova?

⁶ Yehova o pondola hẽ oku tu kuatisa lespiritu liaye oco li tu songuile? Eye wa likuminyile ku Daviti poku u sapuila hati: “Hu longisa, hu imbaimba onumbi yonjila [wendela].” (Osa. 32:8) Anga hẽ, Daviti wa tavele kolondaka evi? Wa tavele, momo wa pinga ku Yehova hati: “Ndongise oku linga ocipango cove momo ove Suku yange. Espiritu liove liwa li [ndi] songuile vonjila ya tapika.” (Osa. 143:10) Tu sukilavo oku kuata onjongole yoku songuiwa lespiritu lia Suku. Momo lie? Tu konomuisi asunga akuãla.

Ka tu Tẽla Oku Lisonguila Etu Muẽle

7, 8. (a) Momo lie ka tu ponduila oku lisonguila etu muẽle okuti ka tu kuatisiwa vali la Suku? (b) Lombolola esunga lieci ka ca sungulukilile oku seteka oku lisonguila etu muẽle voluali lulo lua vĩha.

⁷ Esunga liatete lieci tu sukilila oku songuiwa lespiritu lia Suku lieli okuti, ka tu pondola oku li songuila etu muẽle. Ondaka “oku lisonguila,” yi lomboloka oku “imba onumbi yonjila omunu a sukila oku kuama.” Yehova ka tu lulikile lepondolo lioku lisonguila etu muẽle. Handi vali, ka tua lipuile, kuenda tua siata oku lueya poku seteka oku lisonguila etu muẽle. Uprofeto Yeremiya wa soneha ndoco: “A Yehova, ndi ci okuti oku enda kuomunu ka ku kasi povaka aye muẽle. Omunu enda ka tẽla eye muẽle oku suñamisa oku enda kuaye.” (Yer. 10:23) Momo lie omunu ka tẽlela oku lisonguila eye muẽle? Yeremiya wa yeva ku Suku eci o lomboluila esunga lieci tua siatela oku lueya poku seteka oku lisonguila etu muẽle. Yehova poku lekisa ndomo utima wetu wa tuwa, wa popia hati: “Utima wa piãla kelimbi haiwo wa hongua enene. Helie o tẽla oku u kũlĩhĩsa?”​—Yer. 17:9; Mat. 15:19.

⁸ Nda omunu o yongola oku linga ungende vekalasoko limue ka kũlĩhĩle, okuti, ka pingi ekuatiso komunu wa kũlĩha onjila oco o wimbe onumbi, kuenda ka ambata ombusula, o pondola hẽ oku pitĩla kocitumãlo a yongola oku enda? Omo okuti ka kũlĩhĩle ekalasoko liaco, kuenda ka tẽla oku pitĩla kocitumãlo a yongola oku enda, o kapa omuenyo waye kohele. Nda omunu o seteka oku lisonguila eye muẽle voluali lulo lua vĩha, okuti ka kuama olonumbi via Suku, o kapa omuenyo waye kohele. Oco ka tu ka kuate ovitangi voluali lulo lua vĩha, tu sukila oku kuama ongangu ya Daviti wa likutilila ku Yehova hati: “Nda endela lika volonjila viove. Olomãhi viange ka via sieluhĩle.” (Osa. 17:5; 23:3) Tu tambula ndati ekuatiso liaco?

9. Ndomo ca lekisiwa vociluvialuvia kemẽla 17, espiritu sandu li tu songuila ndati?

⁹ Nda tua lekisa umbombe, loku kolela ku Yehova, eye o tu ĩha  espiritu liaye oco li tu songuile. Tu kuatisiwa ndati lespiritu liaco? Yesu wa sapuila olondonge viaye hati: “Espiritu sandu, okuti olio oñuatisi, lina Isia a tumila vonduko yange, liu longisi ovina viosi, kuenda liu wivaluisi ovina viosi nda popia lene.” (Yoa. 14:26, NW) Nda tu amamako oku likutilila loku lilongisa Ondaka ya Suku, loku linga ovina Kristu a popia, espiritu sandu li tu kuatisa oku kuata elomboloko liolondunge via longa via Yehova, oco tu linge ocipango caye. (1 Va Kor. 2:10) Eci tu liyaka lovitangi viya ocipikipiki, espiritu sandu li tu kuatisa oku vi tetulula poku tu lekisa onjila tu sukila oku kuama. Li tu kuatisavo oku ivaluka olonumbi Viembimbiliya tua lilongisa, oco tu nõle onjila tu yongola oku kuama.

Yesu wa Songuiwa Lespiritu Lia Suku

10, 11. Omõla wongunga wa lavokaile oku kuatisiwa ndati lespiritu sandu, kuenda onima yipi a tambula?

¹⁰ Esunga liavali lieci tu sukilila oku songuiwa lespiritu lia Suku, lieli okuti, Omõlaye Wongunga wa songuiwa lespiritu sandu. Eci handi Yesu keyile palo posi, wa kũlĩhĩle ale olondaka viocitumasuku catiamẽla kokuaye. Ocitumasuku caco ci popia ndoco: “Espiritu lia Yehova li kala laye, espiritu liolondunge luloño, espiritu lielungulo lunene, espiritu liukũlĩhĩso lusumba wa Yehova.” (Isa. 11:2) Sokolola ndomo Yesu a kuatisiwa lespiritu lia Suku osimbu a kala palo posi!

¹¹ Olondaka viocitumasuku caco via tẽlisiwa. Momo, evanjeliu lia Luka poku lombolola ovina via pita noke yepapatiso lia Yesu li popia ndoco: “Yesu we yuka espiritu sandu, wa tunda [volui] Yordão kuenje wa songuilua kekalasoko lespiritu.” (Luka 4:1) Eci Yesu a yeva onjala, wa likutilila loku sokolola, kuenje, Yehova wo lekisa eci a sukilile oku linga. Espiritu lia Suku lia kuatisa Yesu oku kuata ovisimĩlo viwa, kuenda oku nõla onjila ya sunguluka. Omo liaco, Yesu wa tambula onima yiwa omo lioku kũlĩha ovina Isiaye a yonguile okuti o vi linga.

12. Momo lie tu sukilila oku pinga espiritu lia Suku oco li tu songuile?

¹² Omo okuti Yesu wa kũlĩhĩle unene wespiritu sandu, wa vetiya olondonge viaye oku pinga ku Suku espiritu liaco. (Tanga Luka 11:9-13.) Momo lie tu sukilila oku pinga espiritu sandu? Momo li tu kuatisa oku kuata ovisimĩlo ndevi via Kristu. (Va Rom. 12:2; 1 Va Kor. 2: 16) Nda tua ecelela oku songuiwa lespiritu lia Suku, tu kuata ovisimĩlo ndevi via Kristu, kuenda tu kuama ongangu yaye.​—1 Pet. 2:21.

Espiritu Lioluali, li Pondola Oku tu Yapuisa

13. Espiritu lioluali li lomboloka nye, kuenda li vetiya ndati omanu?

¹³ Esunga liatatu lieci tu sukilila oku songuiwa lespiritu lia Suku, lieli okuti, tu pondolaoku yapuisiwa lespiritu lia vĩha lioluali lulo, lina lia siata oku vetiya omanu oku linga ovina vĩvi. Oluali lu songuiwa longusu yimue yi kuete unene woku vetiya omanu oku kuata ovituwa via litepa levi via kongela vepako liespiritu sandu. Espiritu lioluali, ka li vetiya omanu oku kuata ovisimĩlo ndevi via Kristu, pole, li va vetiya oku kuata ovituwa violuali lulo lua vialiwa la Satana. (Tanga Va Efeso 2:1-3; Tito 3:3.) Nda omunu umue o yapuisiwa lespiritu lioluali, o fetika oku kuama ovilinga vietimba, kuenje, ka iñila Vusoma wa Suku.—Va Gal. 5:19-21.

14, 15. Tu pondola oku tamalãla ndati lespiritu lioluali?

¹⁴ Yehova wa siata oku tu pamisa oco ka tu ka yapuisiwe lespiritu lioluali. Upostolo Paulu wa popia hati: ‘Amamiko oku tambula ongusu lunene wa Ñala. Malẽhi ovimalẽho viosi via Suku okuti veteke lĩvi vu tẽla oku yaka.’ (Va Efe. 6:10, 13) Yehova o tu kuatisa lespiritu sandu liaye, oco tu tamãlale latutu a Satana. (Esit. 12:9) Espiritu lioluali li kuete unene, kuenda ka ca lelukile oku li yuvula. Pole, ka tu ecelela okuti espiritu liaco li tu yapuisa. Momo espiritu sandu li kuete unene wa velapo, kuenda li tu kuatisa!

¹⁵ Upostolo Petulu wa sapuila omanu vana va tundile vekongelo Liakristão kocita catete, hati: “Va sia onjila ya suñama, kuenje va [tungayala].” (2 Pet. 2:15) Tu eca olopandu momo “ka tua tambuile espiritu lioluali, te espiritu lia tunda ku Suku”! (1 Va Kor. 2:12) Yehova wa siata oku tu kuatisa lespiritu liaye, kuenda o tu ĩha ovimalẽho vikuavo vi tu kuatisa oku endela vonjila ya suñama oco tu tẽle oku tamalãla lespiritu lia Satana voluali lulo lua vĩha.—Va Gal. 5:16.

Espiritu Sandu li Eca Epako Liwa

16. Espiritu sandu li tu kuatisa oku lekisa epako lipi?

¹⁶ Esunga liakuãla lieci tu sukilila oku songuiwa lespiritu lia Suku, lieli okuti, espiritu liaco, li eca epako li tu kuatisa oku kuata ovituwa viwa. (Tanga Va Galatia 5:22, 23.) Helie pokati ketu ka yongola oku kuata ombembua lesanju? Helie ka yongola oku kuata epandi, unu, kuenda oku linga ovina viwa? Helie ka yongola oku tambula asumũlũho a tunda koku lekisa ekolelo, umbombe, kuenda esuluviko? Espiritu lia Suku li tu kuatisa oku lekisa ovituwa viwa okuti, vi pondola oku kuatisa vakuetu. Oco tu kuate epako liespiritu, tu sukila oku amamako oku lekisa ovituwa viwa.

17. Tu amamako ndati oku lekisa epako liespiritu komuenyo wetu?

¹⁷ Tu sukila oku kũlĩhĩsa nda olondaka kuenda ovilinga vietu vi eca uvangi wokuti, tu kasi oku songuiwa lespiritu sandu loku lekisa epako liespiritu. (2 Va Kor. 13:5a; Va Gal. 5:25) Nda tua limbuka okuti tua kambela ovituwa vimue via kongela vepako liespiritu, tu sukila oku likolisilako oco espiritu sandu li tu kuatise oku lekisa ovituwa viwa. Tu ci linga poku lilongisa Embimbiliya, oku tanga alivulu a sandekiwa lukuenje wa lunguka. Oku ci linga, ci tu kuatisa oku sokolola ndomo tu pondola oku lekisa epako liespiritu eteke leteke komuenyo wetu. b Osimbu tu kuatisiwa lespiritu lia Suku, loku limbuka ndomo lia siata oku kuatisa vamanji, tu likolisilako oco tu songuiwe lalio.

O Kasi hẽ Oku Ecelela Oku Songuiwa Lespiritu Lia Suku?

18. Tu kuama ndati ongangu ya Yesu yoku ecelela oku songuiwa lespiritu lia Suku?

¹⁸ Omo okuti Yesu wa kala ‘omesele’ koku lulika ovina vi kasi voluali,  wa kũlĩhĩle ovina viosi viatiamẽla kongusu yi ñualisa ongongo, okuti yi kuatisa omanu oku linga ovongende. (Olosap. 8:30; Yoa. 1:3) Embimbiliya ka li lekisa okuti, eci Yesu a kala palo posi, wa kuatisiwa longusu yi ñualisa ongongo. Pole, li lekisa okuti, wa kuatisiwa lespiritu lia Suku. Eye wa sanjukilile unene waco, kuenda, wa ecelela okuti, espiritu sandu liu songuila. (Mar. 1: 12, 13; Luka 4:14) Ove hẽ, o kasi oku ecelela oku songuiwa lespiritu sandu?

19. Nye tu sukila oku linga oco espiritu sandu li tu songuile?

¹⁹ Espiritu lia Suku, lia siata oku kuatisa omanu vana va tava oku songuiwa lalio. Ecelela ndati oku songuiwa lespiritu liaco? O ci linga poku likutilila ku Yehova oco a ku kuatise lespiritu liaye. (Tanga Va Efeso 3:14-16.) Oku kapako ovina wa siata oku tukula volohutililo, loku konomuisa alungulo a sangiwa Vembimbiliya, ci ku kuatisa oku tambula espiritu sandu. (2 Tim. 3:16, 17) Pokola kolonumbi Viembimbiliya, kuenda tava oku songuiwa lespiritu sandu. Lekisa ekolelo ku Yehova oco a ku songuile voluali lulo lua vĩha.

[Atosi pombuelo yamẽla]

Ivaluka Eci Tua Lilongisa?

• Espiritu sandu li tu kuatisa ndati komuenyo wetu?

• Atosi api akuãla a pondola oku tu kuatisa oku songuiwa lespiritu lia Suku?

• Tu lekisa ndati okuti tu yongola oku songuiwa lespiritu sandu?

[Apulilo Elilongiso]

[Elitalatu kemẽla 15]

Espiritu lia Suku lia kuatisa Yesu

[Elitalatu kemẽla 17]

Espiritu lia Suku, li vetiya utima womanu loku va songuila