Amamako Oku Kunda Lonjanga
Amamako Oku Kunda Lonjanga
‘Kunda ondaka, ci linga lonjanga.’ —2 TIM. 4:2.
O TẼLA OKU LOMBOLOLA?
Momo lie Akristão vo kocita catete va lingila lonjanga upange woku kunda?
Tu lekisa ndati onjanga kupange woku kunda?
Momo lie tu sukilila oku kunda lonjanga esapulo Liusoma okuti kosimbu ci sule?
1, 2. Apulilo api a votuiwa atiamẽla koku ‘kunda olondaka viwa lonjanga?’
VANA va linga upange woku popela omuenyo womanu, va siata oku talavaya lonjanga. Nda vakuakuima ondalu va kovongiwa lonjanga, va kũlĩha okuti, omuenyo womanu u kasi kohele.
2 Koloneke vilo, etu Tulombangi Via Yehova, tu kasi oku kuatisa omanu oco va popeliwe. Omo liaco, tua velisapo upange woku kunda olondaka viwa Viusoma. Pole, ka tu lingi upange waco okuti, ka tu sokolola vali. Olondaka Paulu a popia viokuti: ‘Kunda ondaka, ci linga lonjanga,’ vi lomboloka nye? (2 Tim. 4:2) Tu pondola oku kunda ndati lonjanga? Momo lie upange waco u sukilila oku lingiwa lonjanga?
MOMO LIE UPANGE WOKU KUNDA U SUKILILA OKU LINGIWA LONJANGA?
3. Vana va tava oku va kundila lava ka va tava, va ka tambula onima yipi?
3 Eci o sokolola ndomo upange woku kunda u pondola oku popela omanu, o limbuka esilivilo lioku vangula lomanu catiamẽla kolondaka viwa. (Va Rom. 10:13, 14) Ondaka ya Suku yi popia ndoco: “Nda mopia londingãivi siti, ‘Ocili muẽle o fa,’ . . . [kuenje yi] tinduka kakandu aye loku linga ocili lesunga, . . . yi kala lomuenyo, ka yi fi. Lalimue ekandu kakandu aye ana a lingile liu wivalukilua vali.” (Esek. 33:14-16) Embimbiliya li sapuila vana va kasi oku kunda esapulo Liusoma ndoco: “O lipopela ove muẽle, o popelavo ava va ku yeva.”—1 Tim. 4:16; Esek. 3:17-21.
4. Momo lie kocita catete upange woku kunda wa sukilile oku lingiwa lonjanga?
4 Oco tu kuate elomboloko lieci Paulu a vetiyila Timoteo oku kunda lonjanga, tu konomuisi ovinimbu vimue viovisonehua tu tanga ndoco: ‘Kunda ondaka, ci linga lonjanga, ndaño kotembo yaco, ndaño hakotembo yacoko. Tamalãla lava va yi pengisa. Lemẽla. Lungula. Ku ka tepuluke kepandi ndaño koku longisa. Momo kuiya oloneke okuti, omanu ka va tava koku longisa kuocili, pole, omo liolonjongole viavo, va liongoluila alongisi oco va va suye vovatũi avo. Kuenje vopa atũi koku yevelela ovina viocili.’ (2 Tim. 4:2-4) Yesu wa popele hati, omanu vana va linga olonanguluke, va ka livokiya. (Mat. 13:24, 25, 38) Osimbu olonanguluke viaco via kala oku livokiya, Timoteo wa sukilile oku ‘kunda Ondaka’ vekongelo oco Akristão ka va ka yapuisiwe lalongiso esanda. Momo, omuenyo wavo, wa kala kohele. Nye ci popiwa catiamẽla koloneke vilo?
5, 6. Nye ci tu kuatisa oku limbuka ovisimĩlo viomanu valua tua siata oku sanga kupange woku kunda?
5 Olonanguluke vina via tunda vefendelo liocili, via livokiya calua, kuenda via lisanduila kolonepa viosi violuali. (2 Tes. 2:3, 8) Koloneke vilo, olonanguluke vi kasi oku longisa nye komanu? Kolofeka vialua, etavo liesanda, lia siata oku vetiya omanu oku tava kelongiso liokuti, ovina vi kasi voluali, via tukuluka ño. Omo okuti, elongiso liaco, lia siata oku lomboluiwa vupopi umue wuloño, lia linga ndetavo lia li sanduila voluali luosi, kuenje, li vetiya omanu oku tomba Suku okuti, ka va kapiko vakuavo. Kuli elongiso likuavo liokuti, Suku ka tu kapeleko, kuenda ka tu sukila ekuatiso liaye. Momo lie alongiso aco a siatela oku kokela omanu oku pekela kespiritu? Alongiso aco, a siata oku vetiya omanu oku sima ndoco: ‘Linga eci o yongola, momo ku ka kisikiwa oku lombolola ovilinga viove.’ Olondaka evi, ovio alongisi vesanda va siata oku suya lavio omanu valua vatũi avo.—Tanga Osamo 10:4.
6 Kuli olonjila vialua vioku suya omanu vatũi lovina viuhembi. Omanu vamue eci va enda kolonembele, va siata oku yevelela elongiso liokuti: ‘Ndaño wa linga cimue cĩvi, Suku o ku sole.’ Ovitunda lolopatele, via siata oku kemba omanu poku va vetiya oku linga Omisa, ovipito, kuenda oku fendela oviñumañuma oco va kuate esumũlũho lia Suku. Omanu vaco, ka va limbukile okuti, ekalo liavo li kasi kohele. (Salmo 115:4-8) Nda tua va kuatisa oku pasuka kotulo tuespiritu, va kuata elomboloko lialongiso Embimbiliya, kuenje, va ka tambula asumũlũho Usoma wa Suku.
OKU KUNDA LONJANGA CI LOMBOLOKA NYE?
7. Tu lekisa ndati okuti tu kuete onjanga kupange woku kunda?
7 Ndotolo ukuakupelala, o sukila oku linga ciwa upange waye, oco ka ka kape kohele omuenyo womanu. Tu pondolavo oku kuata onjanga kupange woku kunda, poku tiamisila utima kovina vimue ndeci: Olondaka tu ka popia, apulilo tu ka linga, kuenda oku sokolola ovina vi ka vetiya omanu tu ka sanga vocikanjo. Oku kunda lonjanga, ku tu vetiyavo oku linga esokiyo liwa poku nyula omanu vepuluvi lina okuti, va lekisa onjongole yoku yevelela esapulo tu va kundila.—Va Rom. 1:15, 16; 1 Tim. 4:16.
8. Nye ca kongela voku linga upange umue lonjanga?
8 Voku kunda lonjanga, mua kongela oku pitisa kovaso ovina vi kuete esilivilo lia velapo. (Tanga Efetikilo 19:15.) Sokolola ndeci okuti, noke yoku taliwa la ndotolo, eye oku vilikiya voseketa yaye, kuenje, oku sapuila hati: “Uvei wove u sukila oku sakuiwa lonjanga! O kuete lika osãi yimosi yoku lipongiya oco uvei wove u sakuiwe.” Vepuluvi liaco, ku tundi lonjanga voseketa ya ndotolo, ndeci vakuakuima ondalu va siata oku linga eci va vilikiyiwa lonjanga. Pole, o yevelela lutate olonumbi via ndotolo, kuenje, eci o pitĩla konjo, o kapako ovina a tuma oku linga.
9. Momo lie tu popela tuti, Paulu wa kunda lonjanga eci a kala ko Efeso?
9 Tu sukila oku kapako elungulo lionjanga Paulu a eca kakulu vekongelo va kala ko Efeso, liatiamẽla koku kundila olondaka viwa vocifuka co Asia. (Tanga Ovilinga 20:18-21.) Paulu wa fetika oku kundila omanu olondaka viwa konjo lanjo, eteke a pitĩla ko Asia. Kuenje, wa pita anyamo avali oku ‘longisa vosikola yo Turano.’ (Ovil. 19:1, 8-10) Oku kunda lonjanga, kua kuatisa Paulu oku linga upange waco olonjanja viosi. Elungulo lioku ‘kunda lonjanga,’ ka li lomboloka okuti, upange waco u kala ndocilemo kokuetu. Pole, tu sukila oku pitisa kovaso upange woku kunda.
10. Tu pandula ndati Vakuakulilongisa Embimbiliya vana va kunda lonjanga konyima yanyamo ocita?
10 Konyima yunyamo wo 1914, etendelo liomanu vamue Vakuakulilongisa Embimbiliya, va linga lombili upange woku kundila voluali luosi, kuenje, ongangu yavo ya situlula eci ci lomboloka ocituwa coku kunda lonjanga. Ndaño okuti, ocimunga caco ca kala citito, pole, va limbukile okuti, va sukilile oku linga upange waco lonjanga, kuenje, va linga lesanju upange woku kunda esapulo Liusoma. Ovo va kuata olohundo via sandekiwa vovikanda vialua viasapulo, kuenda va enda oku lekisa o filme yimue yi tukuiwa hati: “Fotodrama da Criação.” Ovina viaco, via kuatisa omanu valua oku tava kolondaka viwa. Nda ka va kundile lonjanga, valua pokati ketu nda va yeva ndati esapulo Liusoma?—Tanga Osamo 119:60.
LAVULULA OCO KU KA KUATE OWESI WOKU KUNDA LONJANGA
11. Nye ca vetiya Akristão vamue oku liwekapo oku kunda lonjanga?
11 Asakalalo omuenyo, pamue a siata oku tateka omanu oku limbuka esilivilo liupange woku kunda. Oluali lua Satana, lua siata oku tu vetiya oku pitisa kovaso olonjole vietu, kuenda ovina ka vi kuete esilivilo. (1 Pet. 5:8; 1 Yoa. 2:15-17) Vamanji vamue okuti va pitisile kovaso upange wa Yehova, cilo va tepulula ombili yavo kupange waco. Kocita catete, Ukristão umue o tukuiwa hati Dema, ndaño wa ‘talavayele’ kumue la Paulu, pole, wa fetika oku sola ovina violuali lulo lua vĩha. Omo okuti wa liwekelepo oku pamisa vamanji vana va kala oku liyaka lovitangi, wa litepa la Paulu.—File. 23, 24; 2 Tim. 4:10.
12. Epuluvi lipi tu kuete cilo, kuenda epuluvi lipi tu ka kuata otembo ka yi pui?
12 Nda tu yongola oku linga lonjanga upange woku kunda, tu sukila oku yuvula ovina vi tu tateka oku tẽlisa upange waco. Tu likolisilako oku ci linga, oco tu “kuate omuenyo wocili.” (1 Tim. 6:18, 19) Tua kũlĩha okuti, omuenyo ko pui palo posi vemehi Liusoma wa Suku, u ka tu ĩha epuluvi lioku linga ovopange a kuete esilivilo. Pole, yilo oyo lika otembo yoku kuatisa omanu oco va ka puluke kuyaki wo Harmagedo.
13. Etu Tuakristão, tu pondola ndati oku kunda lonjanga koloneke vilo?
13 Omo okuti omanu valua voluali va pekala kespiritu, nye ci tu kuatisa oco ka tu ka liwekepo oku kunda lonjanga? Tu sukila oku ivaluka okuti, kosimbu tua kala vowelema. Pole, Paulu wa lekisa okuti, tua tunda vowelema, momo Kristu wa tu ĩha ocinyi. Cilo, tu kuete epuluvi lioku tuisa ocinyi condaka ya Suku. (Tanga Va Efeso 5:14.) Omo liaco, Paulu wa popia hati: “Endaendi lutate nda vakualondunge. Ko ka endaendi ndava va kamba olondunge. Sandi otembo yoku linga ovina viesunga, momo oloneke vilo via vĩha.” (Va Efe. 5:15, 16, NW) Omo okuti tu kasi voluali lulo lua vĩha, tu sukila oku ‘sanda otembo,’ yoku linga ovina vi tu kuatisa oku pasuka kespiritu.
TU KASI KOTEMBO YOVITANGI
14-16. Nye ci tu kuatisa oku kunda lonjanga Esapulo Liusoma okuti kosimbu ci sule?
14 Ndaño okuti upange woku kunda wa siata oku lingiwa lonjanga, pole, cilo tu kuete elomboloko lia suapo liondimbukiso yoloneke via sulako ya tukuiwa Vembimbiliya okuti, ya fetika oku tẽlisiwa tunde kunyamo wo 1914. (Mat. 24:3-51) Koloneke vilo, omuenyo womanu u kasi kohele okuti, kosimbu ci sule. Ndaño olombiali via siata oku linga olohuminyo vioku nena ombembua voluali, pole, kuli eci ci soka 2.000 katenda anene a pondola oku nyõla ovitumãlo vialua. Vakuavikanda viasapulo va popia vati, kuli atenda alua anene a kasi oku “nyelẽla.” Anga hẽ olongangala vi kuetevo atenda aco? Vakuakukonomuisa asapulo, va popia vati, ca leluka oku kundula omanu vosi luyaki umue wa fetikiwa lolongangala. Uyaki hawoko lika u kapa kohele ekalo liomanu voluali.
15 Kunyamo wo 2009, orevista yimue yi tukuiwa hati, The Lancet, yo Kosikola ya Velapo kofeka yo Londre, ya popia ndoco: “Kocita cilo ca 21, epongoloko liotembo lia li vokiya calua, kuenda li kasi oku kokela omanu valua uvei okuti, kovaso yoloneke u pondola oku kapa kohele omuenyo wavo.” Ovina viaco, vi ka nena ovitangi vimue ndeci: Oku nyõliwa kuovitumãlo lovava a tunda vo kalunga, ocitenya, ovovei, andunde ovava, ehunguhungu liofela, kuenda ovoyaki a nena uhukũi. Ovoyaki, lovilunga vikuavo, via siata oku ponda omanu valua.
16 Omanu vamue va sima okuti, atenda anene a siata oku tuika voluali, a panga onepa ‘kondimbukiso’ yoloneke via sulako. Pole, omanu valua ka va kuete elomboloko liondimbukiso yaco. Tunde eci omanu va fetika oku limbuka ondimbukiso yaco, pa pita ale anyamo alua, kuenda yeca uvangi woku tukuluka kua Kristu okuti, esulilo lioluali lulo, li kasi ocipepi. (Mat. 24:3) Koloneke vilo, olondimbukiso viaco via li vokiya calua okuti, kosimbu ci sule. Yilo oyo otembo omanu va sukila oku pasuka kotulo tuespiritu. Upange woku kunda owo u va kuatisa oku ci linga.
17, 18. (a) Tua kongeliwa ndati ‘vovitangi via siata koloneke vilo’? (b) Nye ci vetiya omanu oku tava kesapulo Liusoma?
17 Omo okuti tu kasi koloneke via sulako, kuenda kua tu kambela lika otembo yitito, tu lekisi ocisola ku Yehova, loku malusula upange woku kunda tua tambula kokuaye. Olondaka Paulu a sapuila Akristão vo ko Roma, kocita catete, vi kuete esilivilo koloneke vilo. Eye wa popia hati: “Wa kũlĩhi otembo, okuti yilo oyo [owola] yoku pasuka kotulo. Momo epopelo lietu cilo li kasi ocipepi, [okuti, kotembo yina] tua tava ci sule.”—Va Rom. 13:11.
18 Ovitangi via tukuiwa ndeti, vi kasi oku pita koloneke vilo via sulako. Kuenje, ovina viaco vi pondola oku kuatisa omanu oku limbuka okuti, va sukila oku kuata ukamba la Suku. Omanu vakuavo, va limbuka okuti, va sukila oku kuatisiwa kespiritu, momo olombiali violuali ka vi tẽla oku malako uhukũi, atenda a kapa ekalo liomanu kohele, ungangala, kuenda oku nyõliwa kuovitumãlo vialua voluali. Omanu vamue, va kasi oku tava kesapulo Liusoma omo liovitangi vi kasi oku pita vapata avo ndeci: Oku vela, oku tepiwa kuolohuela, ale olofa via umue ngandiavo. Omo liaco, eci tu enda kupange woku kunda, tu sukila oku kuatisa omanu vaco.
VA VETIYIWA OKU KUNDA LONJANGA
19, 20. Oku kuata onjanga kupange woku kunda, kua siata oku vetiya ndati vamanji valua oku linga apongoloko komuenyo wavo?
19 Vamanji valua, va siata oku vetiyiwa oku vokiya otembo yavo koku kunda olondaka viwa, momo upange waco u sukila oku lingiwa lonjanga. Manji umue lukãi waye okuti amalẽhe, va kasi kofeka yo Ekuador, eci va tiuka Kohongele Yilikasi, losapi hati: “Tiamisila Utima Wove Kovina Viespiritu,” ya lingiwa kunyamo wo 2006, va nõlapo oku leluisa omuenyo wavo. Ovo va soneha ovina ka va sukila, noke eci pa pita olosãi vitatu, va tunda vonjo yavo yinene ya kala vosapalalo, kuenje, va ilukila vonjo yikuavo yitito. Va landisa ovina vimue, kuenda va feta olofuka viosi va kuata. Noke yoku litumbika kupange wakundi va sokamo, va tava kevetiyo lia manji o nyula akongelo, lioku kala vekongelo limue li sukila ekuatiso.
20 Manji umue wo kofeka yo Estados Unidos wa soneha ndoco: “Kunyamo wo 2006, eci nda endele Kohongele Yilikasi kumue lukãi wange, otembo yaco, pa pita ale 30 kanyamo tunde eci tua papatisiwa. Poku tiukila konjo, tua sapela ovina viatiamẽla koku pokola kelungulo lioku leluisa omuenyo wetu. (Mat. 6:19-22) Tua kuata olonjo vitatu, lusenge umue, lakãlu a posoka calua, ocimbaluku cimue cenda lomutoli, kuenda onjo yimue yendela kalola. Omo lioku limbuka okuti tua kala oku pesila lika otembo kovina viaco, tua nõlapo oku litumbika kupange wakundi votembo yosi. Kunyamo wo 2008, omõla wetu ufeko wa fetika upange wakundi vavelapo. Tua kuata esanju lialua omo lioku talavaya kumosi la vamanji! Kuenje, tua talavaya kovikanjo kuna ku sukila ekuatiso liakundi. Oku pesila otembo yalua kupange woku kunda, ca tu kuatisa oku vokiya ukamba wetu la Yehova. Onima tua tambula, tua yi limbukila kesanju omanu va kuata, eci tua va kundila Ondaka ya Suku, okuti ya va lomboloka ciwa.”
21. Ukũlĩhĩso upi u tu vetiya oku kunda lonjanga?
21 Tua kũlĩha okuti, ‘eteke liekanga hailio lioku nyõliwa kuomanu va tomba Suku,’ li kasi ocipepi. (2 Pet. 3:7) Ukũlĩhĩso wetu Wondaka ya Suku, u tu vetiya oku kuata ombili kupange woku sapuila omanu catiamẽla kohali ya piãla, kuenda oku iñila voluali luokaliye kovaso yoloneke. Omo liaco, tu amamiko oku kundila lonjanga omanu, oco va kuate elavoko liocili. Nda tua lieca lutima wosi kupange waco, tu lekisa ocisola ku Suku, kuenda komanu.
[Apulilo Elilongiso]
