Vumba Suku Yeyovo

‘Oku sola Suku, ku lomboloka oku pokola kovihandeleko viaye. Ovihandeleko viaye ka vi lemi.’​—1 YOA. 5:3.

O TAMBULULA NDATI?

Satana wa siata oku lekisa ndati okuti ovihandeleko via Suku vi lema?

Momo lie tu sukilila oku lavulula poku nõla akamba?

Nye ci tu kuatisa oku amamako oku kakatela keyovo li tunda ku Suku?

1. Yehova o tenda ndati elianjo, kuenda wa lekisa ndati ocituwa caco poku songuila Adama la Heva?

 YEHOVA eye lika o kuete elianjo lia suapo. Eye, o talavaya ciwa lelianjo liaco, kuenda ka lavulula afendeli vaye oco ka va ka kuate elianjo. Pole, Yehova wa siata oku eca kokuavo elianjo lioku linõlela ovina va yongola oku linga. Tu limbuka esunga liaco, eci a eca ku Adama la Heva ocihandeleko cimosi lika cokuti, ka citava okulia ‘kuti woku kũlĩha eci ciwa leci cĩvi.’ (Efet. 2:17) Ululiki wetu, wa va yonguilile elianjo limue li komõhisa!

2. Momo lie Adama la Heva va pumbila elianjo va tambuile ku Suku?

² Momo lie Suku a ecelele ku Adama la Heva elianjo lialua? Momo wa va lulika lesetahãlo liaye, kuenda wa va ihĩle olondunge, lelavoko liokuti, va lekisa ocisola Kululiki wetu, oco a va songuile ciwa. (Efet. 1:27; Va Rom. 2:15) Pole, Adama la Heva ka va solele Ombanjaile Yomuenyo ko pui Yehova a va ihĩle lelianjo va tambuile kokuaye. Omo liaco, va nõlapo oku kuama elianjo Satana a va ĩha lioku litumĩla ovo muẽle. Pole, ka va kuatele elianjo, momo va linga apika vekandu, kuenda va landisa ocitumbulukila cavo kupika waco kuenje, ca nena ovitangi lolofa komanu vosi.—Va Rom. 5:12.

3, 4. Ocina cipi Satana a siata oku seteka oku tu yonja laco oco ka tu ka pokole kolonumbi via Yehova?

³ Omo okuti Satana wa tẽla oku yapuisa omanu vavali va lipua kumue lovangelo valua oku lingila usuanji uviali wa Suku, o pondolavo oku tu yapuisa. Toke cilo, o kasi oku amamako latutu aye. Satana wa siata oku seteka oku tu kemba loku tu vetiya oku sima okuti olonumbi via Suku vi lema, kuenda o yongola oku nyõla esanju lietu. (1 Yoa. 5:3) Nda tua ecelela oku vetiyiwa lovisimĩlo viaco, tu yapuisiwa. Kũlĩhĩsa ulandu wa manji umue ufeko, o kuete 24 kanyamo wa enda oku linga ukahonga  vuyombeki. Eye wa popia hati: “Nda yapuisiwa lovisimĩlo viakamba vãvi, omo liusumba woku popiwa lãvi.” Citava okuti ove wa pitile ale locitangi caco.

⁴ Olonjanja vimue, vamanji vamue vekongelo okuti ka va kuete ovituwa viwa, va pondola oku tu vetiya oku kuata ovisimĩlo ka via sungulukile. Manji umue umalẽhe wa popia hati: “Nda kũlĩha amalẽhe vamue va siata oku namulãla la vana okuti Hakristãoko. Kuenje, nda fetika oku sima okuti, ndi sukilavo oku kala kumue lavo oco ndi kuate ovituwa ndevi viavo. Noke nda fetika oku hongua kespiritu. Omo liaco, sia kuatele vali onjongole yoku litekula lokulia kuespiritu kua siata oku eciwa kolohongele, kuenje, nda liwekapo oku endaenda kupange woku kunda. Eci nda limbuka ohele yaco, nda tepa ukamba lavo!” Wa limbuka hẽ ovitangi vi tunda koku kuata ukamba la vamanji vana ka va kuete ovituwa viwa? Konomuisa ulandu Wembimbiliya wa pita kosimbu.​—Va Rom. 15:4.

WA TAMBA OVITIMA VIAVO

5, 6. Avisalome wa kemba ndati omanu, kuenda enyango liaco lio nenẽla ovitangi vipi?

⁵ Vembimbiliya mu sangiwa ovolandu alua omanu vana va yapuisa vakuavo lovisimĩlo ka via sungulukile. Umue pokati komanu vaco, Avisalome, omõla wa Soma Daviti, okuti, wa posokele calua. Ndaño ka kuatele omoko yoku tambula uviali, pole, vokuenda kuotembo wa fetika oku lingila usuanji isiaye, ndeci Satana a linga. a Avisalome wa yonguile oku tambula usoma waco poku seteka oku lekisa ohenda yombambe, oco va Isareli va sime okuti, soma Daviti ka va kuetele ohenda. Omo wa lilekisa ndomunu uwa poku lundila isiaye okuti ongangala, wa linga ndeci Eliapu lia linga vocumbo Cedene.​—2 Sam. 15:1-5.

⁶ Anga hẽ Avisalome weya oku kuata onima yiwa omo lienyango liaye? Oco tu sange etambululo liaco, tu sukila oku konomuisa ulandu Wembimbiliya u popia hati: “Avisalome wa tamba ovitima via va Isareli.” (2 Sam. 15:6) Epela Avisalome a kuata, lio nenela ovitangi, kuenje, wa fa, kuenda ocituwa caye, ca nenavo olofa komanu valua.​—2 Sam. 18:7, 14-17.

7. Ulandu wa pita la Avisalome u tu longisa nye? (Tala ociluvialuvia kemẽla 14.)

⁷ Momo lie ca lelukilile oku kemba va Isareli? Citava okuti, va Isareli va yonguile oku kuata ovina Avisalome a va likuminyile. Ale va kembiwa leposo liaye. Pole, tu pondola oku limbuka okuti, ka va kolelele Yehova Losoma yina a nõlele. Koloneke vilo, kuli omanu vamue va kasi nda “Avisalome,” momo va siata oku kuama atutu a Satana poku seteka oku kemba afendeli va Yehova. Ovo va siata oku popia vati: ‘Ka ca lelukile oku pokola kolonumbi via Yehova. Tala ño omanu vana ka va fendela Yehova, va kuete esanju!’ Ove hẽ wa siata oku yuvula ovohembi aco, kuenda o kasi oku amamako oku kolela ku Suku? Wa limbuka hẽ okuti, Yehova eye lika o kuete ‘ocihandeleko ca lipua,’ kuenda ocihandeleko ca Kristu ci pondola oku ku nenela elianjo liocili? (Tia. 1:25) Nda wa kolela kolondaka evi, loku sanjukila ocihandeleko caco, ku ka ecelela oku nyõla eyovo liove lioku kala Ukristão.​—Tanga 1 Petulu 2:16.

8. Ovolandu api a lekisa okuti, oku kuata esanju ka ku tundi koku tomba olonumbi via Yehova?

⁸ Amalẽhe va sukila oku yuvula oku yapuisiwa la Satana. Kũlĩhĩsa ulandu wa manji umue okuti cilo o kuete eci ci pitahãla 30 kanyamo. Eye wa lombolola ovitangi a pita lavio eci a kala umalẽhe poku popia hati: “Nda simĩle okuti, oku pokola kolonumbi via Yehova viatiamẽla koku kuata  ovituwa viwa ka ca lelukile, kuenda olonumbi viaco ka vi ndi teyuila.” Omo liovisimĩlo ka via sungulukile manji yaco a kuata, wa linga ukahonga. Pole, ka kuatele esanju. Kuenje, wa popia hati: “Nda pita anyamo alua loku livetela evelo omo liekandu nda linga.” Manji umue ukãi wa soneha ndoco: “Noke yoku wila vukahonga, ku kuata vali esanju ndeli wa kuata osimbu kua lueyele. Ndaño okuti tunde eci nda linga ekandu pa pita ale 19 kanyamo, pole, ndi sokolola handi ekandu liaco.” Manji ukuavo ukãi, wa popia hati: “Elinga liange lĩvi, lia kokela esumuo lialua omanu vana ndi sole, kuenda lia nyõla ovisimĩlo lolondunge kuenda ekalo liange kespiritu. Nda omunu wa nyõla ukamba waye la Yehova, o sumua calua.” Satana o yongola okuti ku sokolola ovitangi o ka kuata noke yoku lueya.

9. (a) Apulilo api a tu kuatisa oku konomuisa ovisimĩlo vietu viatiamẽla koku kapako ovihandeleko via Yehova lolonumbi viaye? (b) Momo lie ci kuete esilivilo oku kũlĩha ciwa Yehova Suku?

⁹ Eci tu mola ndomo amalẽhe valua lakulu vana va kũlĩha olonumbi via Suku va kasi oku li yaka lovitangi vi tunda koku linga akandu, tu sumua calua! (Va Gal. 6:7, 8) Omo liaco, lipula ndoco: ‘Nda limbuka hẽ okuti, oku kuama atutu a Satana ci koka ovitangi? Nda limbuka hẽ okuti Yehova, eye Ekamba lia velapo, kuenda o ndi yonguila oku kala ciwa? Ndi tava hẽ okuti lalimue eteke a ndi tateka oku kuata esanju liocili?’ (Tanga Isaya 48:17, 18.) O pondola lika oku eca atambululo kapulilo ava, nda o kuete ukũlĩhĩso wa suapo watiamẽla ku Yehova. Omo liaco, o sukila oku u kũlĩha ciwa loku limbuka okuti ovihandeleko  lolonumbi Viembimbiliya, vi situlula ocisola a ku kuetele, kuenda ka ku tateka oku tẽlisa olonjongole viove.​—Osa. 25:14.

LIKUTILILA OCO O KUATE OLONDUNGE LUTIMA WEPOKOLO

10. Tu setukula ndati ongangu ya Soma Salomone eci a kala umalẽhe?

¹⁰ Eci Salomone a kala umalẽhe wa likutilila lumbombe hati: “Ame ndimõla utito, olondunge vioku tunda tunda loku iñaila, si kuete.” Salomone wa pinga olondunge kuenda epokolo liutima. (1 Olos. 3:7-9, 12) Omo okuti Yehova wa tambulula epingilo lia Salomone, o pondolavo oku tambulula apingilo omanu vosi, ci kale amalẽhe, ale akulu. Pole, Yehova ka eci locikomo komunu umue, olondunge lukũlĩhĩso. Pole, nda ove o likolisilako oku lilongisa Embimbiliya loku pinga espiritu sandu vohutililo kuenda oku litekula lokulia kuespiritu ku eciwa vekongelo, Yehova o ku ĩha olondunge. (Tia. 1:5) Lekuatiso liovina viaco, Yehova ecelela okuti, afendeli vaye amalẽhe, va kuata olondunge via velapo okuti, vana va tomba olonumbi viaye haivo va litukula vati ‘olonoño la vakualondunge’ violuali lulo ci sule.​—Luka 10:21; tanga Osamo 119:98-100.

11-13. (a) Ovina vipi via velapo tu lilongisa Kosamo 26:4, kelivulu Liolosapo 13:20, kuenda lia 1 Va Korindo 15:33? (b) O kapako ndati olonumbi Viovisonehua via tukuiwa ndeti?

¹¹ Tu konomuisi ovisonehua vi kuaĩmo, oco tu limbuke esilivilo lioku lilongisa Embimbiliya, loku sokolola ovina tua lilongisa, kuenda esilivilo lioku kuata ukamba wocili la Yehova. Ovisonehua viaco, vi kuete olonumbi viwa viatiamẽla koku nõla akamba. Embimbiliya li popia ndoco: “Si tumayala lolohembi. Oku enda la vakuelimbi si kuatako.” (Osa. 26:4) “U endaenda la vakualondunge o lingavo ukualondunge, u puãi endaenda laveke o yambuiwa.” (Olosap. 13:20) “Akamba vãvi va nyõla ovituwa viwa.”​—1 Va Kor. 15:33.

¹² Ovisonehua via tukuiwa ndeti, vi tu longisa nye? (1) Yehova o yongola okuti tu nõla akamba vawa. Eye, o tu teyuila ketimba kuenda kespiritu. (2) Tu pondola oku vetiyiwa lakamba vawa, ale oku yapuisiwa lomanu vãvi. Olondaka via tukuiwa ndeti, viocili. Ovinimbu viaco, vi lekisa okuti, Yehova wa siata oku teyuila ovisimĩlo viutima wetu. O ci linga ndati? Ivaluka okuti, ovisonehua via tukuiwa ndeti, lacimue ci popia hati: “ka ci tava . . . ” Pole, via sonehiwila lika oku vetiya utima wetu. Omo liaco, eci tu tambula alungulo a Yehova, ci kasi ndu okuti o yongola oku tu sapuila hati: ‘Alungulo ocili a kasi lame. Ove hẽ o tenda ndati alungulo aco? O pokola hẽ kalungulo aco lutima wosi?’

¹³ Omo okuti ovinimbu vitatu Viembimbiliya via tukuiwa ndeti viocili, vi kuete esilivilo komanu vosi. Kũlĩhĩsa apulilo a kuãimo: Ndi yuvula ndati ukamba la “vakuelimbi”? Ovina vipi vi ndi vetiya oku kala pokati komanu vaco? (Olosap. 3:32; 6:12) Velie ‘vakualondunge’ Yehova a yongola okuti, va kala akamba vange? Velie ‘aveke,’ Yehova a yongola okuti, ndi va yuvula? (Osa. 111:10; 112:1; Olosap. 1:7) ‘Ovituwa vipi’ ndi pondola oku nyõla, nda nda nõla akamba vãvi? Nda siata hẽ oku sandiliya lika akamba vãvi voluali? (2 Pet. 2:1-3) O tambulula ndati apulilo a lingiwa ndeti?

14. O sokiya ndati Efendelo Liepata okuti li kuatisa omunu lomunu pokati kene vepata oku kuata esanju?

¹⁴ Noke yoku sokolola Ovisonehua via tukuiwa ndeti, momo lie ku konomuisila ovinimbu vikuavo Viembimbiliya vi situlula ovisimĩlo via Suku, viatiamẽla kekalo liove leli liepata liove? b Ene alonjali, Vefendelo liene Liepata, kongelimo ovinimbu Viembimbiliya viatukuiwa ndeti. Osimbu vu ci linga, sokololi ovimãho vi pondola oku  kuatisa omunu lomunu vepata, oku limbuka ocisola calua Suku a tu kuetele, cina ca situluiwa vovihandeleko kuenda volonumbi viaye. (Osa. 119:72) Elilongiso liaco li pondolavo oku kuatisa vosi vepata oku kuata ukamba la Yehova, kuenda omunu lomunu pokati kene.

15. Nye ci kuatisa omunu oku limbuka okuti o kuete olondunge lepokolo liutima?

¹⁵ O pondola ndati oku kuata olondunge lepokolo liutima? O ci linga poku sokisa ovisimĩlo viove levi viafendeli va Suku vakuekolelo va kala kosimbu, ndeci Soma Daviti a linga poku soneha ndoco: “Oku linga ocipango cove, a Suku yange, oco [ndi] sanjukila. Ovihandeleko viove vi kasi vutima wange.” (Osa. 40:8) Usonehi Wosamo 119 wa popiavo hati: “[Ndi] sole cimue ovihandeleko viove. Ndukuaku vi sokolola ño-o eteke liosi.” (Osa. 119:97) Ocisola caco, ka ci pondola oku kulila vosi yimue ka yi kuete ombolela. Oco ocisola caco ci kule, o sukila oku lilongisa Embimbiliya, oku likutilila, oku sokolola ovina wa lilongisa, kuenda oku sokolola asumũlũho a tunda koku pokola kolonumbi via Suku.​—Osa. 34:8.

YAKELA EYOVO LIOKU KALA UKRISTÃO WOCILI!

16. Nye tu sukila oku ivaluka nda tu yongola oku kuata eyovo liocili?

¹⁶ Tunde kosimbu olofeka vialua, via siata oku linga ovoyaki ãvi oco vi kuate eyovo. Cimuamue haico ci pita love okuti, o sukila oku yakela eyovo lioku kala Ukristão wocili! Ivaluka okuti, Satana kumue loluali luaye, kuenda ovituwa vĩvi vina vi sokisiwa lowule, havoko lika ovanyãli vove. O sukilavo oku yaka lekambo liove lioku li pua, kuenda utima wove we yuka elimbi. (Yer. 17:9; Va Efe. 2:3) Pole, o pondola oku yula uyaki waco lekuatiso lia Yehova. Kuenje, eyulo liaco li ku nenela asumũlũho alua. Esumũlũho liatete, oku sanjuisa utima wa Yehova. (Olosap. 27:11) Liavali, osimbu o fetika oku kuata eyovo li tunda ‘kocihandeleko ca lipua ca Suku, haico ka ci kuete eko,’ o ka nõlapo oku endela ‘vonjila ya sukatela’ yi tuala komuenyo ko pui. Nda wa ci linga, o ka kuata eyovo Yehova a likuminya kafendeli vaye vo kolela.​—Tia. 1:25; Mat. 7:13, 14.

17. Momo lie ka tu konyohẽla ndaño lakulueya etu, pole, ekuatiso lipi Yehova a siata oku tu ĩha?

¹⁷ Pamue tua siata oku lueya. (Uku. 7:20) Nda weya oku pita locitangi caco, ku ka konyõhe. Olonjanja vimue, nda wa lilondoka o votoka lonjanga. Cimuamue haico ci pita konepa yespiritu okuti eci o lueya, o sukila oku pinga ekuatiso kakulu vekongelo. Ndonge Tiago wa soneha ndoco: “Ohutililo yekolelo yi popela u o vela, kuenje [Yehova] u pindula, kuenda vali, nda wa linga akandu ecelua.” (Tia. 5:15) Ku ka ivaleko okuti, ocikembe Suku a ku kuetele oco co vetiya oku ku kokela vekongelo liaye omo a limbuka okuti o kuete ovituwa viwa. (Tanga Osamo 103:8, 9.) Omo liaco, nda wa kolela Yehova lutima wosi, eye lalimue eteke a ku yanduluka.​—1 Asa. 28:9.

18. Tu kapako ndati ohutililo ya Yesu ya tukuiwa kelivulu lia Yoano 17:15?

¹⁸ Eci Yesu a likutilila kumue lovapostolo vaye 11 vakuekolelo, vuteke wa sulako palo posi, wa tukula olondaka vimue okuti, toke cilo vi ivalukiwa poku popia hati: ‘Va lavulula omo liukuevĩho.’ (Yoa. 17:15) Yesu ka sakalalele lika lekalo liovapostolo vaye vatete, pole, wa lekisavo esakalalo kolondonge viaye viosi. Tua kolela okuti, Yehova wa tambulula ohutililo ya Yesu oco a tu lavulule vokuenda kuotembo yilo ya vĩha. Omo liaco, ‘Yehova eye ombindikiyo yolondingesunga. Kuenda o lava onjila yafendeli vaye vakuekolelo.’ (Olosap. 2:7, 8) Ndaño okuti ka ca lelukile oku endela vonjila yekolelo, onjila yaco, oyo lika yi tuala komuenyo ko pui, kuenda keyovo liocili. (Va Rom. 8:21) Omo liaco, ku ka ecelele okuti cimue ci ku yapuisa oku endela vonjila yaco!

[Atosi pombuelo yamẽla]

[Apulilo Elilongiso]

[Alitalatu kemẽla 14]

Koloneke vilo, nye ci tu kuatisa oku limbuka omanu va kuete ovituwa ndevi via Avisalome, kuenda tu va yuvula ndati?