1. Nye ci ka tu kuatisa oku amamako loku lavulula kuenda oku pandikisa kovitangi?

 OVINA vi ka pita ndopo voluali, vi kuete esilivilo lia velapo. Ovitumasuku vi kasi oku tẽlisiwa vi lekisa uvangi waco, kuenda vi tu kuatisa oku lavulula. Nye ci ka tu kuatisa oku ci linga? Upostolo Paulu o tu lungula hati, ‘tu vanji kovina ka vi letiwe lovaso.’ Tu sukila oku ivaluka asumũlũho tu lavoka oku tambula kilu, ale palo posi. Ndomo ca lekisiwa vukanda Paulu a sonehela vamanjaye, wa va vetiya oku amamako lesanju poku linga upange wavo. Oku ci linga ca va kuatisa oku pandikisa kelambalalo kuenda kovitangi vikuavo.—2 Va Kor. 4:8, 9, 16-18; 5:7.

2. (a) Nye tu sukila oku linga oco tu pamise elavoko lietu? (b) Nye tu konomuisa vocipama cilo, kuenda vocipama ci kuãimo?

² Velungulo lia Paulu mu sangiwa onumbi yimue ya velapo yokuti: Oco tu pamise elavoko lietu, tu sukila oku tiamisila utima kovina vi keya kovaso yoloneke. Tu sukilavo oku kapako ovolandu a kuete esilivilo okuti, ka a muiwa lovaso. (Va Hev. 11:1; 12:1, 2) Omo liaco, tu konomuisi ovolandu ekũi a ka pita kovaso yoloneke okuti, a kuete elitokeko lelavoko lietu lioku tambula omuenyo ko pui. a

3. (a) Ovina vipi vi ka pita ndopo via tukuiwa kelivulu lia 1 Va Tesalonike 5:2, 3? (b) Ovina vipi asongui vopulitika va ka linga, kuenda velie va ka likongela kokuavo?

³ Vukanda Paulu a sonehela va Tesalonike, wa tukula ovina vi ka pita kovaso yoloneke. (Tanga 1 Va Tesalonike 5:2, 3.) Eye wa tukula “eteke lia Yehova.”  Ondaka “eteke lia Yehova” Paulu a tukula, yi tiamisiwila kotembo eci atavo esanda a ka fetika oku nyõliwa okuti, eteke liaco, li ka sulila vuyaki wo Harmagedo. Pole, osimbu eteke lia Yehova ka lia fetikile, olombiali violuali vi ka popia viti: “Tua kolapo, kuenda tu kasi lombembua!” Olondaka viaco, vi lekisa okuti, ku ka pita ulandu umosi, ale ovolandu alua. Olombiali violuali, vi ka sima okuti, vi likuete omunga koku tetulula ovitangi vinene. Nye asongui vatavo va ka linga kotembo yaco? Omo okuti va panga onepa koluali, va ka likongela lolombiali viopulitika. (Esit. 17:1, 2) Asongui vatavo va siata oku setukula ovaprofeto vesanda vana va kala ko Yuda. Omo liaco, Yehova wa va sapuila hati: ‘Ovo va popia vati: ‘Tu kuete ombembua! Tu kuete ombembua! Pole, ka va kuete ombembua.’—Yer. 6:14; 23:16, 17.

4. Nye tu sukila oku limbuka oco tu lekise okuti tua litepa lomanu vakualuali?

⁴ Ndaño vamue va ka popia vati: “Tua kolapo, kuenda tu kasi lombembua,” olondaka viaco, vi ka lekisa okuti, eteke lia Yehova, ndopo li fetika. Omo liaco, Paulu wa popia hati: “A vamanji, ka vu kasi vowelema ndokuti eteke liaco li vu sanga ndocimunu. Momo ene vosi vumãla vocinyi.” (1 Va Tes. 5:4, 5) Oco tu lekise okuti tua litepa lomanu vakualuali, tu sukila oku kuata elomboloko liovina via tukuiwa Vovisonehua okuti, vi kasi oku tẽlisiwa koloneke vilo. Ocitumasuku ci popia hati: “Tua kolapo, kuenda tu kasi lombembua,” ci ka tẽlisiwa ndati? Tu sukila oku talamẽla lepandi, oco tu mole oku tẽlisiwa kuocitumasuku caco. Omo liaco, tu amamiko oku ‘lavulula loku lisuluvika kovina vĩvi.’—1 Va Tes. 5:6; Sof. 3:8.

5. (a) “Ohali ya piãla” yi ka fetika ndati? (b) Ovina vipi viesanda vi ka vetiya ‘ocipuepue’ oku sima okuti vi ko popela kenyõleho?

⁵ Ovina vipi ka vi letiwe vi keya ndopo? Paulu wa popia hati: ‘Eci omanu va popia vati: ‘Tua kolapo, tu kasi lombembua,’ oco oku nyõleha ocipikipiki kuiya kokuavo.’ Olondaka viatete viokuti, ‘oku nyõleha ocipikipiki’ vi lomboloka oku ñualelapo “o Bavulono yinene,” ocisoko catavo esanda voluali, ana a kũlĩhĩwa okuti “ocipuepue.” (Esit. 17:5, 6, 15) Oku ñualelapo atavo osi esanda, olio li ka kala efetikilo ‘liohali ya piãla.’ (Mat. 24:21; 2 Va Tes. 2:8) Omanu valua, va ka kuatiwa ocipikipiki locilunga caco. Momo lie? Momo, kotembo yaco, ocipuepue ci ka kolela kovokuasi ‘ndonasoma,’ kuenje, ci ka sima okuti ‘lalimue eteke  ci ka tala ohali.’ Pole, vocipikipiki, ci ka limbuka okuti, ovisimĩlo viaco viuhembi kuenda ka viu popela. Ocipuepue caco, ci ka kunduiwa lonjanga ‘veteke liongongo.’—Esit. 18:7, 8.

6. Helie o ka nyõla atavo esanda?

⁶ Ondaka ya Suku, yi lekisa okuti ocipuepue ci ka liwa ‘locinyama ca tema,’ ci kuete “olombinga ekũi.” Elivulu Liesituluilo li lekisa okuti, ocinyama ca tema ci lomboloka ocisoko Comunga Yolofeka, (Nações Unidas). “Olombinga ekũi” vi lomboloka olosoma viosi vio kilu lieve vi kasi oku kuatisa ‘ocinyama cikusuka nge.’ b (Esit. 17:3, 5, 11, 12) Eyambulo liaco li ka lingiwa ndati? Ocisoko co lo Nações Unidas, ci ka punda ukuasi wocipuepue, loku situlula ndomo ca tuwa, kuenje, ‘vi ka ci yoka londalu.’ Ocipuepue caco ci ka nyõliwa elisi.—Tanga Esituluilo 17:16.

7. Nye ci ka vetiya “ocinyama ca tema” oku nyõla ocipuepue?

⁷ Ovitumasuku Viembimbiliya vi lekisavo ovina vi ka nena eyambulo liaco. Yehova o ka kapa kovitima violombiali ‘ocisimĩlo cimuamue’ oco vi nyõle ocipuepue. (Esit. 17:17) Omo okuti, atavo esanda a kasi oku amamako oku vetiya uyaki, a siata oku koka olonepele pokati komanu voluali. Omo liaco, olombiali violuali, vi ka vetiyiwa oku ñualelapo ocipuepue, oco vi tẽlise olonjongole viavo. Poku ci linga, olombiali vi ka sima okuti, vi kasi oku tẽlisa ‘ocipango cavo muẽle.’ Pole, vi ka tẽlisa ocipango ca Suku coku nyõla atavo osi esanda. Kuenje, onepa yimue yoluali lua Satana yi ka ñualelapo onepa yikuavo, kuenda Satana ka ka tẽla oku tateka elinga liaco.—Mat. 12:25, 26.

8. Elambalalo li ka lingiwa la “Goge vofeka ya Magoge” li lomboloka nye?

⁸ Noke yoku nyõliwa kuatavo esanda, afendeli va Suku va ka ‘kolapo kuenda va ka tula utima.’ (Esek. 38:11, 14) Nye ci ka pita lafendeli va Yehova omo lioku kala ndomanu vamue ka va kuete u o va popela? ‘Omanu valua’ va ka sima okuti, omo ka va kuete u o va popela, ca leluka oku va lambalala. Ondaka ya Suku yi lombolola ovina vi ka pita eci “Goge, vofeka ya Magoge” a ka seteka oku lambalala omanu vaco. (Tanga Esekiele 38:2, 15, 16.) Tu tenda ndati elambalalo liaco?

9. (a) Ocina cipi ci kuete esilivilo lia velapo Kakristão? (b) Nye tu sukila oku linga cilo oco tu pamise ekolelo lietu?

⁹ Oku kũlĩha okuti afendeli va Suku va ka lambalaliwa, ka ci tu kokela esakalalo.  Ka tu sakalala calua lepopelo lietu, momo ocina ca velapo kokuetu, oku sivaya onduko ya Suku, kuenda oku kemãlisa uviali waye. Yehova wa tukula olonjanja vialua hati: “Vu limbuka okuti ame ndi Yehova.” (Esek. 6:7; tanga etosi pombuelo yemẽla.) Osimbu tu lavoka oku tẽlisiwa kuovina vi komõhisa via tukuiwa vocitumasuku ca Esekiele, tu limbuka okuti, ‘Yehova wa kũlĩha oku popela kohali omanu vo sumbila.’ (2 Pet. 2:9) Omo liaco, tu sandiliyi apuluvi osi oku pamisa ekolelo lietu, oco tu tẽle oku kakatela ku Yehova ndaño lovitangi. Tu ci linga ndati? Tu ci linga poku likutilila, poku lilongisa Ondaka ya Suku, loku sokolola ovina tua tanga, kuenda oku kundila omanu esapulo Liusoma. Nda tua ci linga, tu pamisa elavoko lietu lioku tambula omuenyo ko pui, okuti ‘ka tu yapuisiwa.’—Va Hev. 6:19; Osa. 25:21.

10, 11. Ondimbukiso yipi yi ka lekisa oku fetika kuyaki wo Harmagedo, kuenda ocilunga cipi ci ka pita kotembo yaco?

¹⁰ Elambalalo afendeli va Yehova va ka pita lalio, li ka nena ocilunga cipi? Yehova o ka tuma Yesu kumue lolohoka viaye viokilu oco vi teyuile afendeli Vaye. (Esit. 19:11-16) Kuenje, uyaki waco u ka sulila ‘keteke linene liovita via Suku Tõlo’ vi tukuiwa hati, o Harmagedo.—Esit. 16:14, 16.

¹¹ Yehova wa kuatisa Esekiele oku lombolola ovina viatiamẽla kuyaki waco ndoco: ‘Ñala Yehova wa popia hati, ndi pañinyila Goge efũki lialua komunda yange. Kuenje, osipata yomunu lomunu yi pongolokelamo manjaye.’ Omo okuti, vana vatiamẽla kuviali wa Satana va ka kuata usumba walua, va ka liñualelapo lovota kuenje, va ka liponda pokati. Enyõleho liaco, li ka pitavo la Satana. Omo liaco, Yehova wa popia hati: “Ndu lokisila ombela ya kãla, lociwe, londalu, lofuofuo, eye kumue lolohoka viaye kuenda apata osi a kala laye.” (Esek. 38:21, 22) Nye ci keyilila kuyaki u ka lingiwa la Suku?

12. Olofeka vi ka kisikiwa oku linga nye?

¹² Olofeka vi ka limbuka okuti, Yehova eye wa sokiya enyõleho liavio. Ndeci ca pita lolohoka via va Egito vina via nyõliwila Vokalunga ka Kusuka omo lioku landula va Isareli, cimuamue haico ci ka pita lolohoka via Satana okuti, vi ka litetela hati: ‘Yehova o kasi oku tu yakisa oco a teyuile afendeli vaye’! (Etu. 14:25) Olofeka vi ka kisikiwa oku limbuka Yehova. (Tanga Esekiele 38:23.) Ovina viaco vi ka fetika otembo yipi?

13. Nye tua kũlĩha catiamẽla konepa yatãlo yociñumañuma conjoi ya lomboluiwa la Daniele?

¹³ Ocitumasuku ci sangiwa kelivulu lia Daniele, ci tu kuatisa oku limbuka otembo tu kasi. Daniele wa situlula elomboloko liociñumañuma ci kuete olonepa vialua viutale. (Dan. 2:28, 31-33) Ociñumañuma caco, ci lomboloka ovosoma alua a kala voluali okuti, a talisa ohali afendeli va Suku kosimbu, kuenda koloneke vilo. Amue pokati kovosoma aco vava: O Bavulono, o Media lo Persia, o Helasi, o Roma—kuenda osoma ya sulako kotembo yetu, ya likongela losoma yikuavo koku viala oluali. Elilongiso liocitumasuku ca Daniele li lekisa okuti, uviali wa sulako woluali, u kasi kolomãhi kuenda kovimuine viociñumañuma. Vokuenda Kuyaki Watete wa pita Voluali, o Bretanya ya likongela luviali wo Amerika yo Konano. Onepa yatãlo yociñumañuma ca lomboluiwa la Daniele, yi lomboloka Uviali wo Bretanya lowu wo Amerika. Olomãhi okuti ovio onepa ya sulako  yociñumañuma, vi lomboloka okuti, ka ku ka kala vali uviali ukuavo womanu u ka viala oluali lulo. Olomãhi lovimuine via tengiwa lutale kuenda otuma, vi lomboloka okuti, uviali wo Bretanya lowu wo Amerika ka wa pamele calua.

14. Uviali upi u ka amamako oku viala oluali toke eci u ka nyõliwa ko Harmagedo?

¹⁴ Ocitumasuku caco, ci lekisa Usoma wa Suku okuti, u lomboloka ewe linene lia tetiwa komunda ya Yehova tunde kunyamo wo 1914. Cilo, ewe liaco, lia veta ale kolomãhi viociñumañuma. Olomãhi lolonepa vikuavo viociñumañuma, vi ka nyõliwa elisi kuyaki wo Harmagedo. (Tanga Daniele 2:44, 45.) Uviali wo Bretanya lowu wo Amerika u ka amamako oku viala oluali toke eci u ka nyõliwa ko Harmagedo. Oku mola ndomo ocitumasuku caco ci ka tẽlisiwa, ci ka tu nenela esanju lialua! c Ocilunga cipi Yehova a ka nenela Satana?

15. Nye ci ka pita la Satana kumue lolondele viaye noke yuyaki wo Harmagedo?

¹⁵ Tete, Satana o ka mola ndomo ocisoko caye palo posi ci ka nyõliwa elisi. Noke, Satana o ka kuatiwa. Upostolo Yoano wa lekisa ndomo ci ka lingiwa. (Tanga Esituluilo 20:1-3.) Omo okuti Yesu Kristu—eye ‘ungelo o kuete osapi yekungu,—o ka kuata Satana kumue lolondele viaye, kuenje o ka va imba vekungu muna va ka kala ohulukãi yanyamo. (Luka 8:30, 31; 1 Yoa. 3:8) Elinga liaco, olio efetikilo lioku sasõla utue wonyõha. d—Efet. 3:15.

16. Ondaka yokuti Satana o ka imbiwa ‘vekungu’ yi lomboloka nye?

¹⁶ Ondaka ‘ekungu’ muna Satana kumue lolondele viaye va ka imbiwa, yi lomboloka nye? Ondaka ekungu Yoano a tukula, yi lombolokavo ‘ocitunyu cimue ca longa calua.’ Ondaka yaco, ya pongoluiwavo hati, ‘ekungu limue lia longa calua okuti, ka li kuete esulilo.’ Yehova kumue lungelo a nõla okuti eye o kuete ‘osapi yekungu,’ ovo lika va kũlĩha ocitumãlo caco. Omo okuti Satana o kopiwa unene waye, o ka kala ndomunu wa fa, kuenda ‘ka ka kemba vali olofeka.’ Omo liaco, ka ka kuata vali unene ‘ndowu wohosi’ yi koma!—1 Pet. 5:8.

17, 18. (a) Ovolandu api ka a letiwe tua konomuisa vocipama cilo? (b) Nye ci ka pita noke yovina viaco?

¹⁷ Ndopo voluali mu ka pita ovolandu a ka tu komõhisa calua. Tu lavoka oku tẽlisiwa kuolondaka viokuti, “tua kolapo, kuenda tu kasi lombembua!” Kuenje, tu ka mola oku nyõliwa kuo Bavulono Yinene, uyaki wa Goge vofeka ya Magoge, uyaki wo Harmagedo, kuenda oku imbiwa kua Satana kumue lolondele viaye vekungu. Noke, lioku tẽlisiwa kuovina viaco okuti evĩho liosi lia pua, tu ka fetika omuenyo wokaliye vemehi Liuviali—wa Kristu, Wohulukãi yanyamo, kuenje, tu ka kuata, ‘ombembua yalua.’—Osa. 37:10, 11.

¹⁸ Vocipama cilo, tua konomuisa lika ovolandu atãlo ‘ka a letiwe’ okuti, tu yongola oku ‘mola eci a ka tẽlisiwa.’ Vocipama ci kuãimo tu ka konomuisa ovolandu akuavo.