1, 2. Ove hẽ o sole oku nõla onjila o yongola oku kuama? Nye o sima omo lionjila yimue wa nõla?

 OLONEKE viosi tua siata oku liyaka locitangi coku nõla onjila tu yongola oku kuama. Nye o sima catiamẽla koku nõla onjila o yongola oku kuama? Omanu valua va sakalala calua omo lioku li nõlela ovina va yongola oku linga. Ovo va sima okuti, va kuete omoko yoku li nõlela onjila va kuama, kuenda ka va tava okuti, umue o va nõlelako eci va yongola oku linga. Kulivo omanu vamue okuti, va kuete usumba woku nõla ovina vi kuete esilivilo lia velapo komuenyo. Omanu vamue va siata oku sandiliya alungulo valivulu, ale kolondunguli, kuenje, va feta olombongo vialua, oco va kuatisiwe oku nõla onjila va yongola oku kuama.

² Valua pokati ketu, va siata oku pita lovitangi viaco. Momo kuli ovina vimue okuti ka tu kuete omoko yoku nõla oco tu vi linge. Pole, kuli ovina vialua okuti, tu kuete omoko yoku nõla eci tu yongola oku linga komuenyo wetu. (Va Gal. 6:5) Tua kũlĩha okuti, pamue ka tu nõla onjila ya sunguluka.

3. Olonumbi vipi vi tu kuatisa oku nõla onjila tu kuama? Momo lie ka ca lelukilile oku kũlĩha onjila tu sukila oku kuama?

³ Etu tuafendeli va Yehova, tu kuete esanju lialua, momo eye wa siata oku tu ĩha olonumbi via sunguluka vi tu kuatisa oku linga ovina vi kuete esilivilo komuenyo wetu. Tua kũlĩha okuti, nda tua kuama olonumbi viaco, tu nõla onjila yi sanjuisa Yehova, kuenda yi tu ĩha onima yiwa. Pole, pamue tu liyaka lovitangi vimue okuti, Embimbiliya ka li lekisa ndomo tu vi tetulula. Nye tu sukila oku linga eci tu liyaka lovitangi viaco? Embimbiliya li tu vetiya oku yuvula oku iva. (Va Efe. 4:28) Oku iva ku lomboloka nye? Anga hẽ ku lomboloka lika oku ambata ocikuata camãle ci kuete esilivilo? Tu nõla ndati onjila tu sukila oku kuama, nda umue o tu sapuila hati ka kuli onumbi ya sunguluka yatiamẽla kueci tu yongola oku linga? Nye ci pondola oku tu kuatisa?

4. Alungulo api tua siata oku tambula poku liyaka locitangi coku nõla onjila tu yongola oku kuama?

⁴ Nda tu sapela la manji umue okuti tu yongola oku nõla onjila yimue yi kuete esilivilo lia velapo, eye o tu sapuila hati ci linga lolondunge. Elungulo eli liwa. Embimbiliya li tu vetiya oco tu yuvule oku nõla lonjanga onjila tu yongola oku kuama poku popia hati: ‘Omunu wosi ukuanjanga, o kuata ovitangi.’ (Olosap. 21:5) Nye ci lomboloka oku nõla lolondunge ovina tu yongola oku linga? Anga hẽ ci lomboloka okuti tu sukila oku sokolola lutate ocitangi caco loku lekisa esunguluko, oco tu seteke oku kuata elomboloko liovina via kongelamo osimbu ka tua nõlele onjila tu kuama? Ndaño okuti ovina via tukuiwa ndeti vi kuete esilivilo, pole, tu sukila oku lekisa olondunge poku nõla eci tu yongola oku linga.—Va Rom. 12:3; 1 Pet. 4:7.

5. Momo lie ka tu kuetele ovisimĩlo via lipua?

⁵ Tua kũlĩha okuti, lomue pokati ketu wa citiwa lolondunge. Momo lie? Momo vosi yetu tua citiwa lekandu, kuenda ekambo lioku lipua, kuenje, ka tu kuete uhayele wa lipua, kuenda ovisimĩlo via lipua. (Osa. 51:5; Va Rom. 3:23) Valua pokati ketu eci tua kala “vupeke” wa Satana, ka tua tavele ku Yehova kuenda kolonumbi viaye viesunga. (2 Va Kor. 4:4; Tito 3:3) Ndaño okuti omunu o pita otembo yalua loku sokolola osimbu ka nõlele eci a yongola oku linga, pole, citava okuti o nõla onjila ka ya sungulukile.—Olosap. 14:12.

6. Nye ci pondola oku tu kuatisa oku lekisa olondunge?

⁶ Ndaño okuti ka tua lipuile, pole, Yehova Isietu wokilu wa lipua kovina viosi. (Esin. 32:4) Tu kuete esanju lialua, momo Yehova wa tu ĩha olonumbi vi tu kuatisa oku kuata ovisimĩlo via sunguluka, kuenda olondunge. (Tanga 2 Timoteo 1:7.) Etu Tuakristão vocili, tu yongola oku kuata ovisimĩlo via sunguluka, kuenda ovituwa viwa. Omo liaco, tu sukila oku lavulula ovisimĩlo vietu, pole, tu setukula ovituwa via Yehova vioku sokolola, kuenda oku linga ovina.

7, 8. Lombolola ulandu u lekisa ndomo tu pondola oku nõla onjila ya sunguluka ndaño tu vetiyiwa lakamba, ale tu liyaka lovitangi vikuavo.

⁷ Konomuisa ulandu u kuãimo. Omanu vamue va tunda kolofeka vikuavo, va kuete ocituwa cokuti, eci va cita oñaña, va yi tumisa kepata lia siala kofeka yavo. Kuenje, va amamako oku talavaya vofeka va ilukila oco va kuate olombongo vialua. a Ukãi umue o kasi vofeka yikuavo, noke yoku cita oñaña yimue ya posoka calua, weya oku fetika oku lilongisa Embimbiliya, loku kapako ovina a kala oku lilongisa. Pole, eye kumue lulume waye, va vetiyiwa lakamba kuenda epata, oco va tume oñaña yaco ku va inakulu yavo kofeka va tunda. Osimbu ukãi waco a kala oku lilongisa Embimbiliya, wa limbuka okuti, Suku wa eca kolonjali ocikele coku tekula omãla vavo kuenda oku va pindisa. (Osa. 127:3; Va Efe. 6:4) Anga hẽ wa sukilile oku tava kevetiyo liakamba vaye va kala oku sima okuti ca sunguluka oku ci linga? Ale wa sukilile oku kapako olonumbi a lilongisa Vembimbiliya ndaño okuti poku ci linga ka kuata olombongo vialua, kuenda o popiwa lãvi lakamba vaye? Nda ocitangi caco ca pitile love, nda wa linga nye?

⁸ Omo okuti ukãi waco wa kisikiwa lakamba vaye oco a tume oñaña yaye kofeka yavo, wa likutilila ku Yehova oco o kuatise oku sanga onjila yoku tetulula ocitangi caco. Noke yoku sapela la manji wa kala oku u longisa Embimbiliya kuenda vamanji vakuavo vekongelo, wa limbuka okuti, Yehova wa kala oku tetulula ocitangi caye. Ukãi waco wa limbukavo okuti, nda wa tava kevetiyo liakamba vaye, ci sumuisa omõla wavo omo lioku u tepa lolonjali viaye via kala oku u tekula.  Noke yoku sokolola lutate eci Embimbiliya li popia catiamẽla kocitangi caco, wa limbuka okuti, ka ca sungulukile oku tuma oñaña yaye kofeka yavo. Eci ulume waco a limbuka okuti vamanji vekongelo va kala oku eca ekuatiso liavo, kuenda oñaña yaco ya kuata uhayele, wa tava oku lilongisa Embimbiliya, loku endaenda kolohongele kumue lukãi waye.

9, 10. Nye ci lomboloka oku kuata olondunge, kuenda tu ci linga ndati?

⁹ Ulandu wa tukuiwa ndeti u tu kuatisa oku limbuka okuti, kuli ovina vialua tu sukila oku lekisa olondunge, pole, tu yuvuli ovisimĩlo viokuti, ovina tu linga ovio via sunguluka. Ovisimĩlo vietu lutima wetu, ka via lipuile kuenda, vi sokisiwa lololosio yimue okuti, olonjanja vimue yi yayulako, pole, pamue yi cilua. Nda tua kolela kololosio yaco, tu kuata ovitangi. (Yer. 17:9) Oco tu yuvule ovitangi viaco, tu sukila oku kũlĩhĩsa nda ovisimĩlo vietu vi kasi oku songuiwa lolonumbi via Suku.—Tanga Isaya 55:8, 9.

¹⁰ Eli olio esunga lieci Embimbiliya li popela hati: ‘Kolela Yehova lutima wove wosi. Ku ka kolele kolondunge viove muẽle. Sumbila Suku kovina viosi o linga, kuenje eye o suñamisa olonjila viove.’ (Olosap. 3:5, 6) Kũlĩhĩsa olondaka via tukuiwa viokuti, ‘ku ka kolele kolondunge viove muẽle.’ Ocinimbu ci kuãimo ci popia hati, ‘sumbila Yehova.’ Ocili okuti, Yehova eye lika o kuete olondunge via lipua. Omo liaco, poku nõla onjila tu yongola oku kuama, tu sukila oku konomuisa olonumbi Viembimbiliya oco tu limbuke ndomo Suku a tenda ovina tu yongola oku linga. Kuenje, tu nõla onjila tu kuama. Nda tu yongola oku kuata olondunge, tu sukila oku kuama ongangu ya Yehova yoku sokolola ovina.

11. Nye omunu a sukila oku linga oco a nõle lolondunge onjila a yongola oku kuama?

¹¹ Ka ca lelukile oku nõla onjila ya sunguluka kuenda oku tẽlisa ovina tua nõla. Ca piãla enene vamanji vana va papatisiwa ndopo, ale vana va fetika ndopo oku kuata ukũlĩhĩso Wembimbiliya. Pole, va pondola oku amamako oku pamisa ekolelo liavo. Embimbiliya li va tukula hati, ‘oloñaña,’ momo va kasi ndomãla va lilongisa oku enda. Konomuisa ndomo omõla a lilongisa oku enda okuti ka kupuka. Poku ­fetika oku enda, tete eca ananga atito.  Cimuamue haico ci pita la vana va lilongisa oku nõla lolondunge onjila va yongola oku kuama. Upostolo Paulu wa popia hati, omanu va loñoloha, vava ‘va tẽla oku tepisa pokati keci ciwa leci cĩvi, momo olondunge viavo via pindisiwa.’ Olondaka viokuti, “va tẽla oku tepisa,” kuenda ‘olondunge via pindisiwa,’ vi lekisa okuti, tu sukila oku likolisilako oku linga vina via sunguluka.—Tanga Va Heveru 5:13, 14.

12. Tu pondola ndati oku nõla lolondunge onjila tu yongola oku kuama?

¹² Ndomo ca lekisiwa kefetikilo liocipama cilo, oloneke viosi tua siata oku nõla ovina tu yongola oku linga cikale evi vinene, ale vievi vitito. Olonoño vimue via konomuisa ndomo omanu va nõla eci va yongola oku linga via popia lekisa okuti, omanu valua pokati ketu ka va sokolola lutate osimbu ka va nõlele eci va yongola oku linga. Pole, ovituwa viavo ovio vi va vetiya oku nõla onjila va yongola oku kuama. Oloneke viosi komẽle, wa siata oku nõla eci o yongola oku wala. Poku ci linga, ku sukila oku pita otembo yalua loku sokolola oco o nõle uwalo o yongola. Pole, o sukila oku sokolola nda uwalo waco wa sunguluka kufendeli wa Yehova ale sio. (2 Va Kor. 6:3, 4) Eci o landa uwalo umue, anga hẽ o sokolola nda wa sunguluka ale sio, nda o kuete olombongo vioku u landa ale ku kuete? Oku lekisa olondunge poku nõla ovina cikale vinene ale vievi vitito, ci tu kuatisa oku pindisa ovisimĩlo vietu. Nda tua ci linga, tu nõla lolondunge ovina vi kuete esilivilo lia velapo.—Luka 16:10; 1 Va Kor. 10:31.

13. Nye ci tu kuatisa oku kuama onjila tua nõla?

¹³ Ndaño tua nõla onjila ya sunguluka, pamue ka ci leluka oku yi kuama. Kuli omanu vamue va nõlapo oku liwekapo oku sipa, pole, ka va kuete onjongole yalua yi va vetiya oku ci linga. Omo liaco, tu sukila oku kuata onjongole yoku kuama onjila tua nõla. Omanu vamue va popia vati, tu pondola oku vokiya onjongole yoku kuama onjila tua nõla, ndeci tu pamisa asipa poku pindisa etimba lietu. Nda tua amamako oku pindisa etimba, asipa etu a pamisiwa. Pole, nda ka tu pindisa etimba olonjanja viosi, tu hongua. Nye ci pondola oku tu kuatisa oku vokiya onjongole yoku kuama onjila tua nõla? Tu sukila oku pinga ekuatiso ku Yehova.—Tanga Va Filipoi 2:13.

14. Momo lie Paulu a kuatela ongusu yoku tẽlisa ovina a kũlĩha okuti wa sukilile oku vi linga?

¹⁴ Paulu wa kũlĩhĩle okuti, ka ca lelukile oku linga ovina via sunguluka omo liovitangi a liyaka lavio. Onjanja yimue wa liyeya hati: ‘Oku linga eci ciwa nda ndi ci tẽla, pole, oku ci linga, oco si tẽla.’ Ndaño okuti wa kũlĩhĩle ovina a sukilile oku linga, pole, olonjanja vimue ka kuatele epondolo liaco. Omo liaco, wa li tavela hati: ‘Vokati kange muẽle ndi sanjukila ovihandeleko via Suku, pole, vovimatamata vietimba liange, ndetemo ovihandeleko vikuavo vi liyaka lovihandeleko vi kasi vutima wange, oco nda pandekiwa lovihandeleko viaco viekandu, vina vi kasi vovimatamata vietimba liange.’ Anga hẽ ka kuatele elavoko? Sio, wa kuatele. Momo wa popia hati: “Mitakati Yesu Kristu, haeye Ñala yetu, a pitiye olopandu ku Suku.” (Va Rom. 7:18, 22-25) Eye wa popiavo hati: “Ndi tẽla oku linga ovina viosi, omo lia una o nyĩha ongusu.”—Va Fil. 4:13, NW.

15. Onjila tua nõla yi pondola ndati oku tu kuatisa ale oku nenela ovitangi omanu vakuavo?

¹⁵ Oco tu sanjuise Suku, tu sukila oku nõla oku linga eci ciwa. Ivaluka olondaka Eliya a sapuila afendeli va Baale, kuenda va Isareli olonanguluke va kala Komunda Karmelu. Eye wa va sapuila hati: ‘Toke eteke lipi, vu tatãla pokati kolonjila vivali? Nda Yehova eye Suku, u kuami. Nda Baale, u kuami.’ (1 Olos. 18:21) Ndaño okuti va Isareli va kũlĩhĩle ovina va sukilile oku linga, pole, va kala oku ‘tatãla’ pokati kolonjila vivali. Yehosua wa kuatele ovituwa via litepa.  Eye wa sapuila va Isareli hati: ‘Nda wa soki hoti oku vumba Yehova cĩvi, nõli etaili u vu yongola oku vumba, pole, ame kumue lonjo yange, tu vumba Yehova.’ (Yeh. 24:15) Asumũlũho api Yehosua a tambula omo lionjila a nõlapo? Yehosua kumue la vana va kala laye, va tambula esumũlũho lioku iñila Vofeka Yohuminyo, yina ‘yi tumoha asenjele lowiki.’—Yeh. 5:6.

16, 17. Tukula ulandu u lekisa asumũlũho a tunda koku nõla onjila yi likuata locipango ca Yehova.

¹⁶ Kũlĩhĩsa ulandu umue wa pita koloneke vilo. Manji umue wa papatisiwa ndopo, eye kumue lukãi waye va kuete omãla vatatu vatito. Eteke limue ekamba liaye va talavaya kumosi lio sapuila oco va ende kupange ukuavo okuti va feta olombongo vialua kuenda ovina vikuavo. Manji wa likutilila ku Yehova. Noke, wa nõlapo oku talavaya kupange umue okuti ka fetiwa olombongo vialua, oco kesulilo liosemana a kuate otembo yoku endaenda kolohongele, kuenda kupange woku kunda kumue lepata liaye. Kuenje, wa limbuka okuti, nda wa tava upange waco, ka tẽlisa ocimaho caye coku linga ovopange ekongelo. Nye nda wa linga nda wa pitile locitangi caco?

¹⁷ Manji noke yoku sokolola ndomo ukamba waye la Yehova u pondola oku tepuluka, ka tavele kupange una a laikele oku fetiwa olombongo vialua. Ove hẽ o tava okuti manji wa livela omo lioku likala upange waco? Sio, ka livelele. Eye kumue lepata liaye va limbuka okuti, oku fetiwa olombongo vialua ka ku sokisiwa loku kuata ukamba la Yehova. Manji kumue lukãi waye va kuata esanju lialua eci va limbuka okuti, omõla wavo ukãi o kuete ekũi lianyamo wa popia hati, o sole calua olonjali viaye, la vamanji kuenda Yehova. Eye wa popiavo hati, o yongola oku litumbika ku Yehova, kuenda oku papatisiwa. Omo liaco, wa sanjukila ongangu yiwa ya isiaye yoku pitisa kovaso efendelo lia Yehova komuenyo waye!

18. Momo lie ci kuetele esilivilo oku nõla lolondunge ovina tu yongola oku linga eteke leteke?

¹⁸ Mose wa velapo okuti Yesu Kristu, o kasi oku songuila afendeli va Yehova voluali lulo lua Satana vokuenda kuanyamo alua. Ndeci Yehosua a songuila va Isareli toke Vofeka Yohuminyo, Yesu o kasivo oku songuila afendeli va Yehova toke voluali luokaliye, muna mu ka kala esunga. (2 Pet. 3:13) Omo okuti eteke liesulilo li kasi ocipepi, tu yuvuli oku sokolola ovina tua sia konyima, ovituwa vĩvi, kuenda ovimãho vikuavo. Pole, yilo oyo otembo yoku limbuka ekalo Suku a tu yonguila. (Va Rom. 12:2; 2 Va Kor. 13:5) Omo liaco, lekisa okuti, ovina o linga eteke leteke vi eca uvangi wokuti, umunu umue o sesamẽla asumũlũho ka a pui a tunda ku Yehova.—Tanga Va Heveru 10:38, 39.