1. Momo lie Yesu ‘eyukilile lesanju liespiritu sandu’? (Tala ociluvialuvia kefetikilo liocipama cilo.)

 SOKOLOLA ndu okuti o lete Yesu “we yukililua lesanju liespiritu sandu.” Citava okuti wa kala oku memenako, kuenda wa kuata esanju lialua. Momo lie? Momo wa tumile eci ci soka 70 kolondonge viaye oco vi ka kunde olondaka viwa Viusoma wa Suku. Omo okuti kua kala ovanyãli valua volondaka viwa, wa yonguile oku kũlĩha ndomo olondonge viaye via laikele oku tẽlisa ocikele caco. Vovanyãli vaco mua kongelele vakuavisonehua, kuenda va Fariseo okuti va longisiwa ciwa kuenda va loñolohele calua. Ovo va yonguile okuti omanu va tenda Yesu nda karpinteiro, kuenda oku tenda olondonge viaye ‘ndomanu vaño, haivo ka va longisiwile.’ (Ovilinga 4:13; Marko 6:3) Pole, eci olondonge via tiuka kupange waco, va kuatele esanju lialua. Ovo va enda oku kunda, ndaño lelambalalo li tunda kolondele! Momo lie va kuatelele esanju kuenda utõi?​—Tanga Luka 10:1, 17-21.

2. (a) Olondonge via Yesu via sokisiwile ndati ndoloñaña? (b) Nye ca kuatisa olondonge via Yesu oku kuata elomboloko liovina via longa viocili Cembimbiliya?

² Yesu wa sapuila Yehova hati: “A Tate, a Cime cilu losi, hu sivaya omo wa sitikila ovina evi kolonoño la vakualondunge kuenje wa vi situluila koloñaña. A Tate, hu sivaya muẽle omo wa ci panga ndoco.” (Mateo 11:25, 26) Momo lie Yesu a tukuila  olondonge viaye hati oloñaña? Omo okuti vakuavisonehua la va Fariseo va lilongisile calua, va simĩle okuti va kuatele uloño walua, pole, olondonge via Yesu via lekisile onjongole yoku longisiwa ndomãla. Via lilongisile oku kala ambombe, pole, via yuvula oku kala vakuepela. (Mateo 18:1-4) Omo okuti via kala ambombe, via kuatisiwa lespiritu sandu lia Yehova oco vi kuate elomboloko liovina via longa viocili Cembimbiliya. Pole, asongui vetavo lia va Yudea va amamako oku kala vupeke wa Satana kuenda oku lekisa epela.

3. Nye tu konomuisa vocipama cilo?

³ Ka ci tu komõhisa oku limbuka okuti Yesu wa kuatele esanju! Eye wa sanjukile omo lioku mola okuti Yehova wa eca komanu ambombe ukũlĩhĩso wocili ca longa Cembimbiliya, ndaño okuti ka va lilongisile calua kosikola. Onjila yaco yoku longisa yi taviwa la Suku, kuenda Eye ka pongolokele. Suku wa siata oku lekisa ndati okuti handi o tava onjila yaco yoku longisa? Vocipama cilo tu lilongisa ndomo Yehova koloneke vilo a ecelela okuti omanu ambombe va kũlĩha ocili ca longa Cembimbiliya.

4. Momo lie Utala Wondavululi u kuete upopi wa leluka wa lingila ombanjaile?

⁴ Vokuenda kuanyamo a sulako, ocisoko ca Suku ca siata oku pitolola esilivilo lioku longisa lonjila yimue ya leluka kuenda ya sunguluka. Tu konomuisi ovolandu atatu. Catete, Utala Wondavululi u kuete upopi wa leluka. a (Tala etosi pombuelo yemẽla.) Owo, ombanjaile yimue ya siata oku kuatisa omanu valua oku kongelamo vana ka va tẽla oku tanga ciwa, ale oku popia elimi liaco. Apata a limbuka okuti omo Liutala waco Wondavululi u kuete upopi wa leluka, omãla vavo va siata oku kuata elomboloko lia suapo. Omanu valua va siata oku soneha ovikanda vioku eca olopandu. Manji umue ukãi wa popia hati, wa kuatele usumba poku eca atambululo kelilongiso Liutala Wondavululi. Pole, cilo ka kuete vali usumba! Noke lioku sandekiwa Kutala Wondavululi u kuete upopi wa leluka, eye wa soneha ndoco: “Cilo ngeca atambululo a lua okuti kosimbu ci sule, kuenda si kuete vali usumba! Ngeca olopandu ku Yehova kuenda kokuene.”

5. Ekuatiso lipi o Tradução do Novo Mundo das Escrituras Sagradas mua lingiwa apongoloko amue ya siata oku eca?

⁵ Cavali, keteke 5 kosãi ya Mbalavipembe yunyamo wo 2013, kohongele yimue ya siata oku lingiwa unyamo lunyamo kua sandekiwa o Tradução do Novo Mundo das Escrituras Sagradas kelimi Liongelesi okuti mua lingiwa apongoloko amue. b (Tala etosi pombuelo yemẽla.) Ovinimbu vialua Viembimbiliya cilo ka vi kuete olondaka vialua, pole, elomboloko liaco ka lia pongolokele, kuenda ca leluka oku kuata elomboloko. Elivulu lia Yovi 10:1 lia kuatele eci ci soka 27 kolondaka, pole, cilo li kuete 19 kolondaka, kuenda elivulu Liolosapo 8:6 lia kuatele 20 kolondaka, pole, cilo li kuete 13 kolondaka.  Ovinimbu via tukuiwa ndeti Vembimbiliya liokaliye, ca leluka oku kuata elomboloko liaco. Manji umue ombuavekua o kasi oku vumba Yehova vokuenda kuanyamo alua wa popia hati: “Eci nda tanga elivulu lia Yovi Vembimbiliya liokaliye, nda kuata elomboloko lia suapo okuti kosimbu ci sule!” Omanu valua va siata oku popia olondaka ndevi via tukuiwa ndeti.

6. Nye o yevite vutima omo lielomboloko tu kuete li sangiwa kelivulu lia Mateo 24:45-47?

⁶ Catatu, sokolola eci catiamẽla kapongoloko amue a lingiwa kelomboloko liokaliye liovinimbu vimue Viembimbiliya. Elomboloko limue liokaliye ‘liukuenje wa kolelua haeye wa lunguka,’ lia sandekiwa Vutala Wondavululi 15 Yevambi Linene, wo 2013. (Mateo 24:45-47) Utala waco wa lombolola okuti ukuenje wa lunguka, Osungu Yolombangi Via Yehova. “Vakuanjo,” Akristão olombuavekua kuenda “olomeme vikuavo” okuti via siata oku tekuiwa lukuenje wa kolelua. (Yoano 10:16) Tua siata oku kuata esanju omo lioku lilongisa ovina viaco viocili, kuenda oku vi longisavo komanu vakuavo! Olonjila vipi vikuavo vi eca uvangi wokuti Yehova o tava alongiso a leluka kuenda a sunguluka?

7, 8. Ovolandu api Embimbiliya a situlula ocina cimue ci komõhisa ci ka pita kovaso yoloneke?

⁷ Nda o kasi oku vumba Yehova vokuenda kuanyamo alua, wa limbuka apongoloko a siata oku lingiwa a lekisa ndomo alivulu etu a lombolola ovolandu amue Embimbiliya. Kosimbu omanu va enda oku popia okuti ovolandu amue a situlula ocina cimue ci komõhisa ci ka pita kovaso yoloneke. Ulandu wa enda oku tukuiwa okuti, ocindekaise. Ovina via enda oku lekisiwa vocindekaise, via situlula elomboloko liocindekaise. Tu kuete hẽ esunga lioku lombolola ovolandu aco Embimbiliya lonjila eyi? Tu kuete. Yesu wa tukula “ocilimbu, cuprofeto Yona.” (Tanga Mateo 12:39, 40.) Yesu wa lombolola okuti otembo Yona a kala vimo liocimuandu ya lombolokele otembo Yesu a laikele oku kala veyambo.

⁸ Kuli ovolandu amue Embimbiliya a situlula ocina cimue ci komõhisa ci ka pita kovaso yoloneke. Upostolo Paulu wa tukula ovina vi komõhisa viatiamẽla kovolandu aco. Ukamba wa kala pokati ka Avirahama la Hagare kuenda Sara, wa lombolokele ukamba wa kala pokati ka Yehova lepata lia va Isareli kuenda onepa yocisoko ca Suku co kilu. (Va Galatia 4:22-26) Cimuamue haico okuti, otavernakulu, onembele, Eteke Lioku Tuvika Akandu, ocitunda cinene, kuenda ovina vikuavo Viocihandeleko via kala “undembo wovina viwa vi laika oku iya.” (Va Heveru 9:23-25; 10:1) Ovina viaco vi pamisa ekolelo lietu nda tu lilongisa ovolandu Embimbiliya kuenda eci vi lomboloka. Anga hẽ eci ci lomboloka okuti ovina viosi via tukuiwa Vembimbiliya ndeci: Omunu, ulandu, kuenda ocikuata cimue, vi kuete elomboloko limue?

9. Kosimbu ulandu Wembimbiliya watiamẽla ku Navote wa lomboluiwa ndati?

⁹ Kosimbu, pamue alivulu etu a enda oku lombolola okuti ovina vimue ndeci: Omunu, ulandu, ale ocina cimue cikuavo, via  enda oku lomboloka omunu umue, ale ocina cimue. Nasoma Isevele una wa kala ongangala, wa tumile oku ponda Navote oco ulume waye Ahava, a piñale ocumbo ca Navote. (1 Olosoma 21:1-16) Kunyamo wo 1932 Utala Wondavululi wa lomboluile okuti, Ahava la Isevele, va lombolokele Satana kuenda ocisoko caye, Navote wa lombolokele Yesu, olofa via Navote via lombolokele oku pondiwa kua Yesu. Pole, kunyamo wo 1961, elivulu losapi hati: “Let Your Name Be Sanctified” (Onduko Yove yi Sumbiwe) lia lekisa okuti, Navote o lomboloka olombuavekua kuenda Isevele o lomboloka Atavo Esanda. Handi vali, elambalalo Isevele a lingila Navote, li lomboloka oku lambalaliwa kuolombuavekua vokuenda kuoloneke via sulako. Ovina via lomboluiwa ndeti, via pamisa ekolelo liafendeli va Suku vokuenda kuanyamo alua. Momo lie cilo tua siatela oku lomboluila ovina viaco lonjila yimue ya litepa?

10. (a) Ukuenje wa kolelua wa siata oku lekisa ndati okuti wa lunguka poku lombolola ovolandu amue Embimbiliya? (b) Koloneke vilo alivulu etu a siata oku tiamisiwila calua kovina vipi?

¹⁰ Vokuenda kuanyamo alua, Yehova wa siata oku kuatisa “ukuenje wa kolelua haeye wa lunguka,” oco a lunguke vali calua. Ndamupi? Cilo, ukuenje wa kolelua wa siata oku kuata utate woku popia okuti ulandu umue Wembimbiliya u situlula ocina cimue ci komõhisa, nda kuli ocinimbu cimue Cembimbiliya ci lekisa esunga liaco. Alomboluilo amue osimbu atiamẽla kocindekaise kuenda kelomboloko liocindekaise, ka ca lelukile oku kuata elomboloko liovina viaco,  oku vi sokolola, kuenda oku vi kapako. Omo lioku tiamisila calua utima kelomboloko liovolandu amue Embimbiliya, ka va endele oku kapako ovina ulandu waco u tu longisa. Omo liaco, koloneke vilo alivulu etu a siata oku lombolola lonjila yimue ya leluka ovolandu atiamẽla kekolelo, kepandi, koku sumbila Suku, kuenda kovituwa vikuavo viwa tu pondola oku lilongisa kovolandu Embimbiliya. c—Tala etosi pombuelo yemẽla.

11. (a) Elomboloko lipi tu kuete cilo liatiamẽla kulandu wa Navote, kuenda ulandu waye u tu kuatisa ndati? (b) Vokuenda kuanyamo a sulako, momo lie alivulu etu ka a siatelele oku tukula calua ovina viatiamẽla kocindekaise kuenda kelomboloko liocindekaise? (Tala “Apulilo a Lingiwa la Vakuakutanga” Vutala ulo Wondavululi.)

¹¹ Cilo tu kuete elomboloko lia leluka halio lia sunguluka liatiamẽla kulandu wa Navote. Eye ka file oco a linge ndocindekaise ca Yesu, ale colombuavekua. Pole, wa fa omo lioku nõlapo oku kolela Suku. Navote wa amamako oku lekisa epokolo Kocihandeleko ca Yehova, ndaño lelambalalo liombiali yimue yo kotembo yaye. (Atendelo 36:7; 1 Olosoma 21:3) Eyi oyo ongangu yiwa afendeli vosi va Yehova koloneke vilo va sukila oku kuama poku liyaka lelambalalo. (Tanga 2 Timoteo 3:12.) Omo liaco, Akristão vosi vocili va pondola oku kuata elomboloko, oku ivaluka ovina viaco, kuenda oku vi kapako oco va pamise ekolelo liavo.

12. (a) Nye ka tu pondola oku popia catiamẽla kovolandu Embimbiliya? (b) Momo lie tu ponduila oku kuata elomboloko lia suapo liovina via longa? (Tala etosi pombuelo yemẽla.)

¹² Anga hẽ tu sukila oku popia tuti vovolandu Embimbiliya mu sangiwa lika ovina a tu longisa, pole ka a kuete elomboloko likuavo? Sio. Momo koloneke vilo, alivulu etu ka a lombolola lika ovolandu amue Embimbiliya atiamẽla kocindekaise kuenda kelomboloko liocindekaise caco, pole a lombololavo ndomo ulandu umue Wembimbiliya u kuete elitokeko lulandu ukuavo. Epandi Navote a lekisa ndaño lelambalalo toke kolofa, li tu ivaluisa epandi lia Yesu kuenda liolombuavekua. Tua siatavo oku ivaluisiwa epandi liomanu valua va panga onepa ‘kolomeme vikuavo.’ Omo liaco, tu pondola oku limbuka ndomo Yehova a kasi oku tu longisa lonjila yimue ya leluka. d—Tala etosi pombuelo yemẽla.

13. Ovolandu api a lekisa okuti cilo tua siata oku lombolola alusapo a Yesu lonjila yimue ya leluka kuenda ya sunguluka?

¹³ Yesu Kristu eye ulongisi wa velapo wa kala palo posi. Eye wa solele oku longisa lekuatiso lialusapo ale ovolandu akuavo. (Mateo 13:34) Alusapo a kuete esilivilo, momo a lombolola ovisimĩlo via tĩla lonjila yimue ya leluka okuti, yi pondola oku tu kuatisa oku sokolola kuenda oku vetiya utima wetu. Vokuenda kuanyamo alua, alivulu etu a siata oku lombolola alusapo a Yesu lonjila yimue ya leluka kuenda ya sunguluka. Utala Wondavululi 15 Yevambi Linene wo 2008, u tu kuatisa oku kuata elomboloko lia suapo lialusapo a Yesu atiamẽla ketumbisa, kombuto yulemba, kuenda kowanda. Cilo tu pondola oku limbuka okuti alusapo aco a tiamisiwila Kusoma wa Suku okuti, a siata oku kuatisa omanu valua oco va yuvule oluali lulo lua vĩha kuenje va linga olondonge via Kristu.

14. (a) Tu pondola oku lombolola ndati olusapo luatiamẽla kulume u Samaria? (b) Elomboloko lipi tu kuete cilo liolusapo lua Yesu?

¹⁴ Tu pondola oku kuata ndati elomboloko lia suapo liatiamẽla kovolandu, ale kalusapo Yesu a tukula? Amue pokati kovolandu aco, a tiamisiwila kupopi wovindekaise ale kovitumasuku. Akuavo a tu kuatisa oku limbuka ovina tu lilongisa kovolandu aco. Pole, tu pondola oku kũlĩha ndati okuti ovolandu amue a tiamisiwila kupopi wovindekaise, kuenda akuavo hupopiko wovindekaise? Vokuenda kuanyamo alua, epulilo eli lia tambuluiwa lonjila yimue ya sunguluka. Sokolola ndomo tua siata oku lombolola olusapo lua Yesu luatiamẽla kulume u Samaria. (Luka 10:30-37) Kunyamo wo 1924, Utala Wondavululi wa lombolola okuti, ulume u Samaria wa lombolokele Yesu, onjila yo ko Yerusalãi toke ko Yeriko ya lombolokele ekalo lĩvi liomanu tunde kesino lia lekisiwa vocumbo Cedene. Ovingumba vio vetapalo via lombolokele ovisoko vinene viovopange, vakualomĩlu haivo vakuacipululu, ocitunda kuenda u Lewi, va lombolokele Atavo Esanda. Pole, koloneke vilo, alivulu etu a siata oku tukula olusapo luaco oco lu ivaluise Akristão vosi vocili oco ka va ka kale vakuacame. Tu sukila oku kuatisa omanu vosi va sukila ekuatiso, poku va longisa ocili catiamẽla ku Suku. Poku ci linga ci tu nenela esanju omo lioku limbuka ndomo Yehova a siata oku situlula ocili.

15. Nye tu ka konomuisa vocipama ci kuãimo?

¹⁵ Vocipama ci kuãimo tu ka konomuisa olusapo lua Yesu luatiamẽla kekũi liafeko. (Mateo 25:1-13) Koloneke vilo via sulako Yesu o yongola ndati okuti olondonge viaye vi kuata elomboloko liolusapo luaco? Anga hẽ omanu, ovina, ale ovolandu amue a tukuiwa volusapo a lomboloka omunu umue ale ocina cimue ci komõhisa ci ka pita kovaso yoloneke? Ale, wa yonguile okuti ovolandu aco a tu longisa ovina vi pondola oku tu kuatisa vokuenda kuoloneke vilo via sulako? Tu ka ci konomuisa.