Skip to content

Skip to table of contents

ULAANDU WOMUENYO

Asumũlũho “Kotembo Yaco, Ndaño Hakotembo Yacoko”

Asumũlũho “Kotembo Yaco, Ndaño Hakotembo Yacoko”

NDA citiwa kosãi Yelombo yunyamo wo 1930, kofeka yo Malawi, vimbo lio Namkumba, vepata limue okuti lia kala afendeli va Suku. Nda litumbika ku Yehova kunyamo wo 1942, kuenje nda papatisiwila volui lumue lua posoka. Vokuenda kueci ci soka 70 kanyamo, nda kapeleko olondaka viupostolo Paulu wa vetiyile Timoteo oku “kunda ondaka, loku kolisako, ndaño kotembo yaco, ndaño hakotembo yacoko.”2 Timoteo 4:2.

Kunyamo wo 1948, manji Nathan H. Knorr kumue la Milton G. Henschel, eci va endele kofeka yo Malawi, epasu liavo lia ndi vetiya oku vumba Yehova okuti ndi litumbika kupange wotembo yosi. Noke, nda lisanga la manji umue ukuacisola o tukuiwa hati Lidasi okuti, wa kuatele ocimãho ndeci cange coku vumba Yehova kupange wotembo yosi. Tua tokekisa olohuela vietu kunyamo wo 1950, kuenje kunyamo wo 1953 tua cita omãla vavali. Ndaño okuti tua kuatele ovikele vialua vioku tata epata, pole tua nõlapo okuti, ndi fetika upange wakundi votembo yosi. Eci pa pita anyamo avali nda lalekiwa oku kala ukundi olikasi.

Olohongele viofeka via tu pamisa oco tu tẽle oku liyaka lelambalalo lio kovaso yoloneke

Noke liotembo yimue, ndeya oku tambula ocikele coku nyula akongelo. Omo okuti ukãi wange Lidasi wa ndi kuatisa calua, nda tẽla oku tata ciwa ovina viosi epata liange lia sukilile, kuenda oku amamako kupange wotembo yosi. * (Tala etosi pombuelo yemẽla.) Kuenje kavali ketu tua kuatele onjongole yoku vumba Yehova kupange wotembo yosi. Omo liaco, tua linga esokiyo liaco lutate, kuenje lekuatiso liomãla vetu, ukãi wange wa fetika upange wotembo yosi kunyamo wo 1960.

Kunyamo wo 1962, tua kuata esanju omo lioku enda kohongele yofeka losapi hati: “Ministros Corajosos” (Olondingupange Vakuotõi.) Kuenje, eci pa pita unyamo umosi, manji Henschel wa nyula ofeka yo Malawi omo liohongele yimue yilikasi yofeka ya lingiwila ocipepi lolupale luo Blantyre. Kohongele yaco kua kala eci ci pitahãla 10.000 komanu. Eci ndi sokolola ovipama viohongele yaco yilikasi, ndi limbuka ndomo vamanji va lipongiyile ciwa, oco vosi yetu kofeka yo Malawi tu pamisiwe, omo liovitangi tua laikele oku pita lavio.

OTEMBO YOVITANGI YA PITĨLA

Ombiali ya tateka upange woku kunda, kuenje ya yika o Betele

Kunyamo wo 1964, Olombangi Via Yehova via lambalaliwile calua omo lioku likala oku panga onepa kovopange opulitika. Omo liaco, ci pitahãla 100 Kolonjango Viusoma, kuenda eci ci pitahãla 1.000 kolonjo via vamanji via teyiwa. Ame kumue lukãi wange tua amamako kupange woku nyula akongelo toke kunyamo wo 1967 eci ombiali ya tateka Olombangi Via Yehova oku linga upange wavo. Noke ombiali ya tumavo oku yika o Betele, kuenje ya kisika olomisionaliu oku tunda vofeka yaco, kuenda ya kapa vokayike Olombangi vialua Via Yehova oku kongelamo ame kumue lukãi wange. Eci tua tunda vokayike, tua amamako oku linga upange wetu woku nyula akongelo vuyombeki.

Eteke limue kosãi ya Mbalavipembe kunyamo wo 1972, ocimunga cimue copulitika ci tukuiwa hati, Jovens Pioneiros de Malawi, ca endele konjo yetu. Pole, umue pokati kavo wa lupukila kokuange, kuenje wa ndi sapuila hati ndi sukila oku salama momo va linga esokiyo lioku ndi ponda. Kuenje nda sapuila kukãi wange kuenda komãla vange oco tu salame vahondio a kala ocipepi. Noke nda londa vuti umue unene wolomanga. Kuenje nda mola ndomo va kala oku nyõla onjo yetu, kuenda ovina tua kuatele.

Omo okuti vamanji ka va litengele vopulitika, olonjo viavo via timihĩwa

Osimbu elambalalo lia kala oku livokiya, Olombangi vialua Via Yehova via tunda vofeka yo Malawi. Tua kala kocilombo comanu va tila uyaki kofeka yo Mosambike toke kosãi Yevambi kunyamo wo 1974. Kotembo yaco ame kumue lukãi wange, tua lalekiwa oco tu kale akundi valikasi vimbo lio Dómue kofeka yo Mosambike. Tua amamako lupange waco toke kunyamo wo 1975 eci tua kisikiwa oku tunda vofeka yo Mosambike, kuenje tua tiukila kofeka yo Malawi kuna Olombangi Via Yehova via fetika oku lambalaliwa.

Noke yoku tiukila kofeka yo Malawi nda tambula ocikele coku nyula akongelo volupale luo Lilongue. Ndaño lelambalalo kuenda ovitangi vikuavo tua liyaka lavio, pole etendelo liakongelo lia kala oku livokiya vocikanjo muna tua kala oku nyula.

EKUATISO LIA YEHOVA LIOCISOLA

Eteke limue eci tua pitĩla vimbo limue, tua sanga okuti va kala oku linga ohongele yimue yopulitika. Eci vamue pokati komanu vaco va limbuka okuti Tulombangi Via Yehova, va pinga kokuetu oco tu tumale ponele yocimunga cimue ci tukuiwa hati: Jovens Pioneiros de Malawi. Vepuluvi liaco, tua likutilila ku Yehova oco a tu kuatise loku tu songuila. Eci ohongele yaco ya pitĩla kesulilo, va fetika oku tu tipula. Pole, vocipikipiki ukãi umue wa kuka weya lolupesi ponẽle yetu kuenje wa kaluka hati: “Mangi ohenda ka u ka va tipuli vali! Ulume u, omõla wa manjange. Va eci oco va ende!” Kuenje usongui wohongele yaco wa popia hati: “Va ende!” Ka tua kũlĩhĩle esunga lieci ukãi waco a popela olondaka evi, momo ka kalele ukuepata lietu. Kuenje tua limbuka okuti Yehova wa tambulula ohutililo yetu.

Okokanda kuvangi wopulitika

Kunyamo wo 1981, ocimunga caco ci tukuiwa hati: Jovens Pioneiros de Malawi, ca tu sanga vali. Kuenje, va tu tambula olosikaleta vietu, ovikuata vietu, alivulu etu, kuenda olopapelo vikuavo vi lombolola ovina viatiamẽla ku vamanji vocikanjo tua kala oku nyula. Noke tua tilila konjo yukulu umue wekongelo. Pole, tua kuata esakalalo omo liolopapelo vi lombolola ovina viatiamẽla ku vamanji. Eci ocimunga caco ca tala olopapelo viaco, va sangamo ovikanda vamanji vosi vo ko Malawi va ndi tumisile. Pole, va kuata usumba, momo va simĩle okuti, nda kala omunu umue o kuete ocikele cimue ca velapo vombiali yofeka yaco. Omo liaco, va eca lonjanga olopapelo viaco viosi kakulu vekongelo va kala vocikanjo.

Vepuluvi likuavo tua kala oku yoka olui lowato. Omo okuti ukuawato waco wa kala usongui wopulitika, wa yonguile oku tala nda omanu vosi va endela vowato va kuatele okokanda kuvangi wopulitika. Osimbu ka pitĩlile ponele yetu, wa limbuka ocimunu cimue olosipayu via kala oku sandiliya. Omo liaco, omanu vosi va kala vowato va yokokele, noke usongui waco wa liwekapo oku pinga otuikanda tuaco. Kuenje tua limbuka vali ekuatiso liocisola ca Yehova.

OKU KUATIWA LOKU KAPIWA VOKAYIKE

Kosãi ya Kayovo yunyamo wo 1984, nda kala oku enda volupale luo Lilongue oco ndi ka tuale olorelatoriu ko Betele yo ko Zambia. Noke, osipayu yimue ya ndi talamisa, kuenje ya tala vekolombele liange. Omo okuti osipayu yaco ya sangamo alivulu etu, ya ka ndi tualele kombonge yolosipayu, kuenje va fetika oku ndi tipula. Noke, wa ndi kuta, kuenje wa ndi kapa vohondo yimue mua kala omanu vakuavo va kuatiwile omo lioku nyana.

Keteke likuavo, usongui wolosipayu wa ndi kapa vohondo yikuavo kuenje wa yonguile okuti ndi soneha onduko yange volopapelo vimue vi popia ndoco: “Ame londuko Trophim R. Nsomba, nda liwekapo oku kala Ombangi ya Yehova, oco ndi kuate elianjo.” Pole, sia tavele oku soneha onduko yange volopapelo viaco, kuenje ndo sapuila ndoco: “Citava okuti u ndi kuta loku ndi ponda. Momo handi Ndimbangi ya Yehova.” Olondaka evi via temisa usongui waco, kuenje wa veta longusu komesa yaye, noke osipayu ya kala vohondo yikuavo ya yeva ocileñi caco, kuenje yeya lolupesi oku tala eci ca kala oku pita. Pole, usongui waco wo sapuila hati: “Ulume u, ka yongola oku soneha opapelo yuvangi woku liwekapo oku kala Ombangi ya Yehova. Omo liaco, a sonehe okuti, Ombangi ya Yehova, noke tu u tumisa ko Lilongue oco a ka kapiwe vokayike.” Vokuenda kuotembo yaco ukãi wange ka kũlĩhĩle oku nda kala. Noke yoloneke vikuãla, vamanji vamue va sapuila kukãi wange ovitangi nda kala oku pita lavio.

Eci nda pitĩla kombonge yolosipayu vio ko Lilongue via ndi tata ciwa. Usongui wolosipayu viaco wa popia hati: “Tambula elonga lioluoso, momo o kasi vokayike omo Liondaka ya Suku. Pole, omanu vakuavo va kasi mulo omo lioku nyana.” Noke va ndi tuala Vokayike ko Kachere muna nda kala olosãi vitãlo.

Eci usongui wo vokayike a limbuka okuti ndeya, wa kuata esanju lialua, momo wa yonguile okuti, ndi kala “ungombo” wo vokayike. Eye, wopa ocikele komunu wa kala ungombo waco, kuenje wo sapuila hati: “Si yongola okuti o longisa vali Ondaka ya Suku mulo, momo wa kapiwa vokayike omo lioku nyana vonembele yene!” Omo liaco, nda siatele oku longisa Embimbiliya komanu va kala vokayike vokuenda kuolohongele via enda oku lingiwa olosemana viosi.

Noke nda fetika oku kuata ovitangi via lua. Momo asongui vo vokayike va yonguile oku kũlĩha etendelo Liolombangi Via Yehova via kala kofeka yo Malawi. Omo okuti sia ecele etambululo va yonguile, va ndi tipula toke eci nda ambuka. Vepuluvi likuavo, va yonguile oku kũlĩha oku kua kala ombala Yolombangi Via Yehova. Pole, nda va sapuila ndoco: “Wa lingi epulilo limue lia leluka, kuenje ndeca etambululo kokuene.” Nda va sapuila okuti, ombala Yolombangi Via Yehova ya tukuiwa Vembimbiliya. Noke va komõha kuenje va ndi pula vati: “Ya tukuiwa kocipama cipi Cembimbiliya?”

Kuenje nda va tambulula okuti, ya tukuiwa kelivulu lia Isaya 43:12. Noke va sandiliya elivulu liaco kuenje va tanga lutate olondaka viaco viokuti: “Vulombangi viange. Oco ca popia Yehova.” Ovo va tanga ocinimbu caco olonjanja vitatu. Kuenje va pula vati: “Momo lie Ombala Yolombangi Via Yehova yi sangiwila Vembimbiliya, pole ka yi sangiwa ko Amerika?” Noke nda va sapuila ndoco: “Olombangi Via Yehova vio ko Amerika, vi tavavo kocinimbu eci okuti ombala yavo yi sangiwa Vembimbiliya.” Omo okuti sia va sapuilile ovina va yonguile oku yevelela, nda tualiwa Vokayike ko Dzaleka konano yolupale luo Lilongue.

ASUMŨLŨHO NDAÑO KOTEMBO YOVITANGI

Eci nda pitĩla Vokayike ko Dzaleka kosãi Yevambi Linene yunyamo wo 1984, nda sangamo 81 Kolombangi Via Yehova. Omo okuti vokayike kaco mue yukile calua, ci soka 300 komanu va enda oku lala posi. Pole, Olombangi viosi Via Yehova via enda oku linga olohongele vovimunga vitito oco vi konomuise ocinimbu cimue Cembimbiliya eteke leteke, kuenje ca pamisa ekolelo lietu.

Vamanji va kasi oku ambatiwa noke liesombiso

Kosãi ya Mbalavipembe yunyamo wo 1984, vosi yetu tua endele kombonge kuna va nõlapo okuti tu kala vokayike anyamo avali. Ndeci ca pita lame volokayike vikuavo, tueya oku kapiwa vali lomanu vana okuti ka va kalele Olombangi Via Yehova. Pole, usongui wo vokayike wa sapuila komanu vosi va kalamo hati: “Olombangi Via Yehova ka vi sipi. Alondavululi! Ka vu ka vi sakalaisi loku pinga kokuavo olosikalu, kuenda oku vi tuma oku kopa ondalu oco vu taimisi olosikalu viene. Momo, afendeli va Suku! Olombangi viosi Via Yehova via enda oku tambula okulia olonjanja vivali veteke. Momo ka via kapiwile vokayike omo liungangala, pole, via kapiwamo omo lioku pokola kolonumbi Viembimbiliya.”

Tua kuatisiwile calua omo liovituwa viwa tua kuatele. Koñolosi, ale ceci ombela yi loka, olondavululi ka via endele oku ecelela okuti tu kala posamua. Handi vali via enda oku ecelela okuti tu enda posamua yokayike, momo via tu kolelele, kuenda via kũlĩhĩle okuti ka tu seteka oku tila. Onjanja yimue eci tua kala oku talavaya vepia limue lia kala ocipãla lokayike, umue pokati kolondavululi wa kuatiwa luvei. Noke tua ko tualele vokayike. Omo okuti tua amamako loku lekisa ovituwa viwa, tua limbuka ndomo onduko ya Yehova ya kala oku sumbiwa lolondavululi via enda oku tu lava.1 Petulu 2:12. * (Tala etosi pombuelo yemẽla.)

OTEMBO YIWA YA PITĨLA VALI

Keteke 11 kosãi ya Kupemba yunyamo wo 1985, nda tunda vokayike ko Dzaleka kuenje nda kuata esanju omo lioku li sanga vali lepata liange! Tua eca olopandu ku Yehova omo lioku tu kuatisa oku amamako loku pandikisa vokuenda kuotembo yohali. Tua kala ndeci ca pita lupostolo Paulu wa soneha ndoco: Momo, a vamanji, ka tu yongola okuti ka vu kũlĩha ohali ya tu veta . . . ya tu lema muẽle ca piãla, okuti ka tua sokele layo, kuenje tua kala lohele yomuenyo wetu. Ocili, tua simĩle tuti, tu fa. Puãi noke tua limbuka okuti yeyilila oku tu longisa, okuti ka tu likolela etu muẽle, te oku kolela Suku u o pindula ava va fa. Eye wa tu popela koku fa kua [laikele] oku tu sanga, kuenje lopo o tu popela vali. Eye muẽle tua kolela okuti o tu popela vali.”—2  Va Korindo 1:8-10.

Manji Nsomba lukãi waye Lidasi kovaso Yonjango Yusoma kunyamo wo 2004

Pamue tua enda oku sima okuti ka tu puluka kolofa. Pole, olonjanja viosi tua pinga ku Yehova okuti o tu ĩha ongusu, ukũlĩhĩso kuenda umbombe, oco tu amameko oku eca esivayo konduko yaye yi kola.

Yehova wa sumũlũisa upange tuo lingila vokuenda ‘kuotembo yaco, ndaño hakotembo yacoko.’ Koloneke vilo tua sanjuka omo lioku mola o Betele yokaliye haiyo ya fina volupale luo Lilongue, kuenda eci ci pitahãla 1.000 Kolonjango Viusoma viokaliye kofeka yo Malawi! Ovina viaco kokuange kumue lukãi wange via kala asumũlũho a tunda ku Yehova okuti, lomue pokati ketu wa simĩle oku a tambula! *—Tala etosi pombuelo yemẽla.

^ tini. 6 Vamanji va kuatele omãla vatito, ka va endele oku lalekiwa kupange woku nyula akongelo.

^ tini. 27 Oco o sange alomboluilo akuavo atiamẽla kelambalalo lia pita kofeka yo Malawi, tala o Anuário das Testemunhas de Jeová, yunyamo wo 1999 kemẽla 171-223.

^ tini. 31 Osimbu ocipama cilo ca kala oku pongiyiwa, manji Nsomba wa fa eci a tẽlisa 83 kanyamo.